Uchwała Nr ZO 01/11 w sprawie reklamy firmy Synoptis Pharma Sp. z o.o.

Uchwała Nr ZO 01/11 z dnia 4 stycznia 2011 roku Zespołu Orzekającego w sprawie sygn. Akt: K/119/10

1. Zespół Orzekający Komisji Etyki Reklamy, działającej przy Związku Stowarzyszeń
Rada Reklamy, w składzie:

1) Wojciech Tomczak — przewodniczący,
2) Krystyna Jarosz — członek,
3) Marek Janicki — członek,

na posiedzeniu w dniu 4 stycznia 2011 roku, po rozpatrzeniu skargi o sygnaturze akt K/119/10 złożonej, na podstawie pkt. 7 Regulaminu Rozpatrywania Skarg, przez konsumenta (bliższe dane w aktach sprawy), (dalej: Skarżący), przeciwko Synoptis Pharma Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie (dalej: Skarżony), dotyczącej reklamy radiowej

postanawia

uznać, że reklamie powinny być wprowadzone zmiany, aby usunąć naruszenie norm Kodeksu Etyki Reklamy.

2. Zespół Orzekający ustalił, co następuje:

Do Komisji Etyki Reklamy wpłynęła skarga o sygnaturze akt K/119/10.
Przedmiotem skargi była reklama radiowa suplementu diety o nazwie Nursea Trawienie.

Skarżąca w prawidłowo złożonej skardze podnosiła, że „W reklamie radiowej suplementu diety Nursea Trawienie pojawiają się następujące sformułowania:

„Działa szybko? Bardzo szybko w ciągu 30 minut odczuwasz ulgę… Szybka pomoc dla Twojej wątroby”
Przedmiotowa reklama wprowadza w błąd co do:
– szybkości działania produktu, ponieważ stwierdzenia do niej się odnoszące, w szczególności „w ciągu 30 minut odczuwasz ulgę” nie znajdują potwierdzenia w świetle współczesnej wiedzy medycznej dotyczącej działania składników produktu, tym bardziej nie da się ich uzasadnić dla całego produktu
– hasło, mówiące o tym że produkt działa „bardzo szybko” nie da się uzasadnić w świetle faktu, że według zapewnień producenta jego działanie następuje aż po 30 minutach.

Powyższe narusza art. 10 ust 1 Kodeksu Etyki Reklamy poprzez naruszenie art. 46 ust 1 pkt 1 b) i pkt 2 ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia.”.

W czasie posiedzenia skargę przedstawiał i popierał arbiter-referent.
Wniósł o uznanie reklamy za sprzeczną z dobrymi obyczajami (art. 2 ust. 1 Kodeksu Etyki Reklamy) oraz zarzucił, że reklama nie była prowadzona w poczuciu odpowiedzialności społecznej i zgodnie z zasadami uczciwej konkurencji.
Wniósł również o uznanie reklamy za niezgodną z art. 8 Kodeksu Etyki Reklamy, z uwagi na to, że „reklama nie może nadużywać zaufania odbiorcy, ani też wykorzystywać jego braku doświadczenia lub wiedzy.”.
Wniósł także o uznanie reklamy za sprzeczną z art. 10 ust. 1 pkt a) Kodeksu Etyki Reklamy, gdyż „reklamy nie mogą wprowadzać w błąd jej odbiorców, w szczególności w odniesieniu do:
a) istotnych cech, w tym właściwości, składu, metody, daty produkcji, przydatności, ilości, pochodzenia (w tym geograficznego) reklamowanego produktu;”.

Arbiter-referent podniósł również, iż zgodnie z art. 16. ust. 1. pkt. 1) i 2) ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (Dz.U. z 2003r. nr 153 poz.1503 z późn. zm.) „czynem nieuczciwej konkurencji w zakresie reklamy jest w szczególności:
1) reklama sprzeczna z przepisami prawa, dobrymi obyczajami lub uchybiająca godności człowieka,
2) reklama wprowadzająca klienta w błąd i mogąca przez to wpłynąć na jego decyzję co do nabycia towaru lub usługi,”.

Arbiter-referent poinformował również o innych przepisach obowiązującego prawa, w szczególności o przepisach ustawy z dnia 25 sierpnia 2006r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz.U.10.136.914 j.t.) i treści art. 46 ust. 1 „Oznakowanie środka spożywczego nie może:
1) wprowadzać konsumenta w błąd, w szczególności:
a) co do charakterystyki środka spożywczego, w tym jego nazwy, rodzaju, właściwości, składu, ilości, trwałości, źródła lub miejsca pochodzenia, metod wytwarzania lub produkcji,
b) przez przypisywanie środkowi spożywczemu działania lub właściwości, których nie posiada,
c) przez sugerowanie, że środek spożywczy posiada szczególne właściwości, jeżeli wszystkie podobne środki spożywcze posiadają takie właściwości;
2) przypisywać środkowi spożywczemu właściwości zapobiegania chorobom lub ich leczenia albo odwoływać się do takich właściwości, z zastrzeżeniem art. 24 ust. 4 i art. 33 ust. 4, oraz zawierać oświadczeń żywieniowych lub zdrowotnych niezgodnych z przepisami rozporządzenia nr 1924/2006.
2. Przepis ust. 1 stosuje się również do reklamy oraz do prezentacji środków spożywczych, w tym w szczególności w odniesieniu do ich kształtu, wyglądu lub opakowania, zastosowanych materiałów opakowaniowych, sposobu prezentacji oraz otoczenia, w jakim są prezentowane.”

Skarżony złożył pisemną odpowiedź na skargę i nie uczestniczył w posiedzeniu.

W odpowiedzi na zawiadomienie o skardze konsumenckiej o sygnaturze K/l19/10 dotyczącej reklamy radiowej preparatu Nursea Trawienie, Skarżony wyjaśnił, że przedmiotowa reklama nie wprowadza w błąd, gdyż zakwestionowane stwierdzenie: „w ciągu 30 minut odczuwasz ulgę” znajduje potwierdzenie w świetle dowodów naukowych dotyczących karczocha. Podstawą tego przekazu jest główna funkcja składników preparatu – karczocha i kurkumy – jaką jest działanie żółciotwórcze i żółciopędne. Żółć odpowiada za trawienie tłuszczów. Właściwe trawienie tłuszczów odbywa się w dwunastnicy i jelicie cienkim pod wpływem enzymów lipolitycznych (lipazy, fosfolipazy). Enzymy te nie rozpuszczają się w tłuszczach, działają więc jedynie na ich powierzchni. W celu zwiększenia powierzchni tłuszczu dostępnej dla enzymów, pęcherzyk żółciowy wydziela do dwunastnicy żółć, co odbywa się w miarę zapotrzebowania. Żółć powoduje emulację tłuszczu, przez co zwiększa powierzchnię tłuszczu dostępną dla enzymów. Zemulgowane tłuszcze zostają poddane działaniu enzymów trzustki, czyli lipaz. Zwolniony lub niedostateczny odpływ żółci wywołuje zaburzenia trawienne. Składniki, które pobudzają, zwiększają i przyspieszają wytwarzanie oraz wydzielanie żółci ułatwiają również odpływ żółci do dwunastnicy. Ułatwiają też opróżnianie pęcherzyka żółciowego i przeciwdziałają zastojom. Opisane działanie znajduje zastosowanie zarówno w zaburzeniach czynnościowych dróg żółciowych, jak też w przypadku dolegliwości odczuwanych sporadycznie i wynikających jedynie z nadmiernego obciążenia wątroby poprzez spożycie znacznej ilości pokarmów, przede wszystkim dań tłustych i ciężkostrawnych. Preparat Nursea Trawienie jest skierowany do osób, które z powodu nieprzyjemnych doświadczeń obawiają się obciążania wątroby pokarmami wywołującymi u nich wrażenie ciężkości, nadmiernej sytości. Jest też dedykowany osobom, u których już wystąpiły tego typu objawy. Ekstrakty z karczocha i kurkumy powodują bowiem wzrost wytwarzania żółci i wzmagają jej przepływ. Uwolniona do dwunastnicy większa ilość żółci – w krótszym przedziale czasu niż bez zastosowania preparatu o działaniu żółciotwórczym i żółciopędnym – znacznie ułatwia trawienie tłuszczów, które są główną przyczyną obciążenia wątroby i związanych z tym nieprzyjemnych objawów. Takie działanie zapewnia zarówno ekstrakt z ziela karczocha jak i ekstrakt z kłącza kurkumy. Dodatkowo dostępne dane literaturowe wskazują, że działanie żółciotwórcze karczocha obserwuje się już 30 minut po podaniu (załączniki nr 1 i nr 2). Wskazane dowody naukowe uzasadniają zatem użycie haseł: „w ciągu 30 minut odczuwasz ulgę” oraz „bardzo szybko” dla preparatu, którego głównym składnikiem jest wysokostandaryzowany ekstrakt z karczocha.
W związku z tym, Skarżony nie zgodził się z zarzutem, jakoby powyższe stanowiło naruszenie art. 10 Kodeksu Etyki Reklamy poprzez naruszenie art. 46 ust 1 pkt 1 b) i pkt 2 ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia. Oznakowanie preparatu Nursea Trawienie nie przypisuje mu bowiem działania i właściwości, których nie posiada, co jest udokumentowane w załączonych dowodach naukowych. W przedmiotowej reklamie położony jest nacisk na składniki, a szybkość działania w nie budzący wątpliwości sposób została przypisana karczochowi, będącemu głównym składnikiem preparatu. Przekaz dotyczący szybkości działania został wyjaśniony konsumentom. Dlatego w opinii Skarżonego przedmiotowa reklama nie wprowadza w błąd jej odbiorców, gdyż w świetle załączonych dowodów, karczoch wykazuje działanie żółciotwórcze już po 30 minutach od zażycia, szybko przynosząc ulgę.
Na tej podstawie Skarżony stwierdził, że preparat działa szybko, jako, że wspomniane właściwości należą do karczocha, będącego głównym składnikiem preparatu. W opinii Skarżonego bezzasadny jest również zarzut naruszenia art. 46 ust 1 pkt 2 ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia, ponieważ przekaz zawarty w przedmiotowej reklamie nie przypisuje preparatowi właściwości zapobiegania chorobom lub ich leczenia, ani też nie odwołuje się do takich właściwości. Preparat jest prezentowany jako środek wspomagający prawidłową pracę wątroby i skierowany do ludzi zdrowych. Ponadto prezentacja preparatu pozostaje w zgodzie z przepisami rozporządzenia nr 1924/2006 obowiązującymi na dzień dzisiejszy.
W oparciu o złożone wyjaśnienia, Skarżony zwrócił się z prośbą o oddalenie skargi.


3. Zespół Orzekający zważył co następuje:

Zespół Orzekający dopatrzył się w reklamie naruszenia norm Kodeksu Etyki Reklamy.

Zespół Orzekający biorąc pod uwagę następujący fragment reklamy:
„- Nursea działa szybko?
– Bardzo szybko.”
uznał, że w przedmiotowej reklamie produktowi przypisano działanie, którego nie potwierdzono badaniami.

Zespół Orzekający wyraził opinię, iż poprzez ww. fragment, reklama może nadużywać zaufania odbiorcy i wykorzystywać jego brak doświadczenia lub wiedzy.

Zdaniem Zespołu Orzekającego przedstawione przez Skarżonego badania potwierdziły jedynie działanie karczocha, natomiast Skarżony nie przedstawił badań potwierdzających szybkie działanie reklamowanego produktu. W opinii Zespołu Orzekającego to, że reklamowany produkt zawiera w swoim składzie m.in. wyciąg z karczocha nie oznacza, że działa identycznie jak karczoch.

W związku z powyższym, na podstawie pkt 37 ust. 1) lit d) Regulaminu Rozpatrywania Skarg Zespół Orzekający orzekł jak w pkt 1 uchwały.

Zgodnie z pkt.50 Regulaminu Rozpatrywania Skarg z dnia 25 listopada 2010r., stronom przysługuje prawo do odwołania się od uchwały Zespołu Orzekającego w terminie 10 dni od daty doręczenia uchwały. Podstawę odwołania mogą stanowić wyłącznie nowe fakty i dowody, nieznane zainteresowanej stronie w dacie podjęcia przez Zespół Orzekający uchwały.