UCHWAŁY
Uchwała Nr ZO/044/21u z dnia 16 czerwca 2021 r. Zespołu Orzekającego w sprawie o sygn. akt: KER/041/21
- Zespół Orzekający Komisji Etyki Reklamy, działającej przy Związku Stowarzyszeń
Rada Reklamy, w składzie:
- Wojciech Piwocki – przewodniczący;
- Małgorzata Domaszewicz – członkini;
- Maciej Korobacz – członek;
na posiedzeniu w dniu 16 czerwca 2021 r., po rozpatrzeniu skargi o sygnaturze akt KER/041/21 złożonej, na podstawie pkt. 11 Regulaminu Rozpatrywania Skarg, przez konsumenta (bliższe dane w aktach sprawy), (dalej: Skarżący), przeciwko reklamie zewnętrznej umieszczonej na billboardzie znajdującym się przy ul. Księcia Janusza 62 w Warszawie w dniu 4 kwietnia 2021 r. ok. godz. 12.00 umieszczonej przez firmę ADRIAN FABRYKA RAJSTOP MAŁGORZATA ROSOŁOWSKA z siedzibą w Zgierzu(dalej: Skarżony)
postanawia
– skargę uwzględnić.
- Zespół Orzekający ustalił, co następuje:
Do Komisji Etyki Reklamy wpłynęła skarga o sygnaturze akt KER/041/21.
Przedmiotem skargi była reklama zewnętrzna rajstop damskich marki ADRIAN.
Skarżący w prawidłowo złożonej skardze poinformował, iż w reklamie dopatrzył się naruszenia standardów reklamowych w postaci emitowanego przekazu reklamowego mogącego zagrażać psychicznemu i moralnemu rozwojowi młodzieży, a także zawierającego elementy wzbudzające strach.
Treść reklamy:
Kobieta w rajstopach (najwyraźniej martwa) leży w kałuży krwi. Obraz jest opatrzony komentarzem “WSZYSCY SŁYSZELI, ALE NIKT NIE WYSŁUCHAŁ” oraz logo reklamodawcy wraz ze sloganem: “Adrian kocha wszystkie kobiety”
[pisownia oryginalna]
Treść skargi:
W moim przekonaniu reklama w sposób rażący narusza postanowienia art. 5, art. 6, a także art. 25 w zw. z art. 32 kodeksu etyki reklamy. Dodam jedynie, że jako osoba stykająca się bezpośrednio z ofiarami przestępstwa jestem wstrząśnięty cynizmem firemki produkującej rajstopy, próbującej wypromować się (po raz kolejny zresztą!) na cudzym nieszczęściu. Nadto z uwagi na wywieszenie reklam na bilbordach, oglądają je dzieci. Wstyd i żenada.
[pisownia oryginalna]
W toku posiedzenia skargę przedstawiała i popierała arbiter – referent.
Arbiter-referent wniosła o uznanie reklamy za niezgodną z art. 5, 6 oraz 25 w zw. z art. 32 Kodeksu Etyki Reklamy, tj.:
Art. 5
Reklamy nie mogą zawierać elementów, które zachęcają do aktów przemocy.
Art. 6
Bez uzasadnionej konieczności powodowanej np. względami społecznymi i profilaktyką, reklamy nie mogą motywować do zakupu produktu poprzez wykorzystywanie zdarzeń losowych, wywoływanie lęku lub poczucia strachu.
Art. 25
Reklamy skierowane do dzieci lub młodzieży muszą uwzględniać stopień ich rozwoju oraz nie mogą zagrażać ich fizycznemu, psychicznemu lub moralnemu dalszemu rozwojowi.
Art. 32
Przepisy zawarte w art. 22-31 stosuje się odpowiednio również do reklam, które nie są bezpośrednio skierowane do dzieci, jednak dzieci są ich odbiorcami ze względu na formę oraz miejsce i sposób prezentowania reklam. Dotyczy to w szczególności reklam emitowanych w telewizji w sąsiedztwie audycji dla dzieci, reklam wyświetlanych w kinach przed seansami filmów dla dzieci oraz reklamy zewnętrznej.
Skarżony nie był obecny w toku posiedzenia, natomiast przedstawił stanowisko w formie pisemnej.
W swoim stanowisku Skarżony wniósł o uznanie skargi za bezzasadną. Istotnym z punktu widzenia Skarżonego aspektem sprawy jest fakt, iż zwraca uwagę na doniosły i ważny problem obecny w społeczeństwie, jednocześnie nie robiąc tego w sposób wulgarny, nawołujący do agresji lub przemocy.
Skarżony w swoim stanowisku podkreślił, iż jego celem było przedstawienie elegancko ubranej kobiety, która jednocześnie nie została otoczona opieką i zrozumieniem bliskich – wszakże nie sprawiała wrażenia osoby, która nie radziłaby sobie z jakimikolwiek problemami. W świetle wyjaśnień Skarżonego to na taką sytuację zwraca uwagę hasło reklamowe kampanii.
Skarżony w swoim stanowisku podkreślił, iż przekaz reklamy wskazuje na doniosłe względy społeczne oraz konieczność przykładania większej wagi do profilaktyki zdrowia psychicznego.
W świetle powyższych informacji Skarżony wniósł o oddalenie skargi.
- Zespół Orzekający zważył co następuje:
Zespół Orzekający dopatrzył się w przedmiotowej reklamie naruszeń norm wynikających z art. 25 w zw. z art. 32 Kodeksu Etyki Reklamy, natomiast nie dopatrzył się naruszeń treści art. 5 Kodeksu Etyki Reklamy
Zespół Orzekający uznał, iż skarżona reklama może naruszać standardy wynikające z art. 25 w zw. z art. 32 Kodeksu Etyki Reklamy, tj. faktu, iż reklamy skierowane do dzieci lub młodzieży muszą uwzględniać stopień ich rozwoju oraz nie mogą zagrażać ich fizycznemu, psychicznemu lub moralnemu dalszemu rozwojowi.
Ponadto, Zespół Orzekający uznał, iż przedmiotowa reklama dodatkowo, bez uzasadnienia może u odbiorców wywoływać strach oraz poczucie lęku.
W skarżonej reklamie Zespół Orzekający oceniał przekaz reklamowy znajdujący się w formie tzw. reklamy zewnętrznej, stąd też doszło również do uznania, iż dzieci mogą być jej mimowolnymi odbiorcami. W świetle takiego stanu rzeczy na reklamodawcy ciąży wyjątkowy obowiązek dołożenia wszelkich starań, aby prezentowany obraz nie wzbudzał kontrowersji mogących wpłynąć na rozwój psycho-moralny dzieci i młodzieży. W ocenie Zespołu Orzekającego skarżony przekaz reklamowy mógł wywołać wśród nieletnich dużą dozę niepokoju. W ocenie Zespołu Orzekającego, dokonując oceny przedmiotowej reklamy, należy dodatkowo wziąć pod uwagę fakt, iż dzieci oraz młodzież często w sposób dosłowny rozumieją reklamy obecne w przestrzeni publicznej, przy czym brakuje im dostatecznego doświadczenia życiowego, by oceniać tego rodzaju przekaz reklamowy np. w kategoriach metaforycznych.
Zespół Orzekający uznał, iż w skarżonej reklamie niewątpliwie doszło do przekroczenia dopuszczalnych w ramach obowiązujących standardów reklamowych granic wykorzystania zdarzenia niezwykle negatywnego, jakim jest depresja oraz myśli samobójcze. Wydaje się, iż reklamodawca powinien w sposób dużo bardziej ostrożny podchodzić do łączenia tego rodzaju sytuacji, które często dotykają wiele osób w życiu rzeczywistym, z próbą zachęcenia do kupna jakichkolwiek produktów.
Jednocześnie, Zespół Orzekający nie dostrzegł prób zachęty do aktów przemocy ze strony reklamodawcy. Jednakże w dalszym stopniu uznał treść reklamy za niestosowną i nieakceptowalną w przestrzeni publicznej z punktu widzenia standardów etycznych wynikających z Kodeksu Etyki Reklamy.
W związku z powyższym, na podstawie pkt. 43 ust. 1) lit b) oraz c) Regulaminu rozpatrywania skarg Zespół Orzekający orzekł jak w pkt. 1 uchwały.
Zgodnie z pkt. 51. Regulaminu Rozpatrywania Skarg, Strony mogą odwoływać się od uchwały Zespołu Orzekającego w terminie dziesięciu dni od doręczenia uchwały. Podstawę odwołania mogą stanowić wyłącznie nowe fakty i dowody, nieznane zainteresowanej stronie w dacie podjęcia przez Zespół Orzekający uchwały, o której mowa w pkt. 43.
