Uchwała Nr ZO/046/24u z dnia 15 maja 2024 roku Zespołu Orzekającego w sprawie o sygn.: KER/010/24

Zespół Orzekający Komisji Etyki Reklamy, działającej przy Związku Stowarzyszeń Rada Reklamy, w składzie:

 

• Agnieszka Przewoźnik – członkini
• Sławomir Skowerski – członek
• Olaf Krynicki – przewodniczący

na posiedzeniu w dniu 15 maja 2024 roku, po rozpatrzeniu skargi o sygnaturze akt KER/010/24 złożonej na podstawie pkt. 12 Regulaminu Rozpatrywania Skarg przez konsumenta (dane w aktach sprawy) przeciwko Allegro sp. z o.o. z siedzibą w Poznaniu, w sprawie reklamy oferty Allegro One,

 

postanawia

 

skargę oddalić.

 

Uzasadnienie

 

W skardze skierowanej do Komisji Etyki Reklamy (dalej także: „KER”) konsument (dalej także: „Skarżący”) wskazał, że Allegro sp. z o.o. z siedzibą w Poznaniu (dalej także: „Skarżona”) stosowała reklamę z elementami greenwashingu.

 

Zgodnie ze skargą:

 

W mojej opinii reklama narusza Art.39 Kodeksu Etyki Reklamy w brzmieniu „Ogólna prezentacja przedmiotu reklamy środowiskowej, poszczególne jej elementy oraz informacje dotyczące jej przedmiotu nie mogą wprowadzać w błąd co do istnienia korzyści środowiskowych dotyczących tego przedmiotu”.

Firma Allegro namawia do korzystania ze swoich usług obiecując, że w zamian za określoną liczbę odebranych przez konsumenta paczek, posadzi drzewa na terenie kilku polskich Nadleśnictw. Firma podaje liczne korzyści wynikające z sadzenia drzew dla ludzi i planety. Firma wprowadza jednak odbiorców w błąd, ponieważ nie precyzuje, że:

1. a) drzewa, których sadzenie deklaruje, i tak zostałyby posadzone na terenach nadleśnictw w ramach działalności ustawowej Lasów Państwowych, co potwierdzają informacje otrzymane od kilku Nadle- śnictw biorących udział w akcji (w załączeniu),
2. b) drzewa zostaną wycięte po osiągnięciu wieku rębnego zgodnie z działalnością LP,
3. c) jakie zastosowanie będzie miało drewno po wycięciu drzew. Powoływanie się przez Allegro na pochłanianie CO2 przez drzewa, miałoby sens, gdyby zmagazynowany w drewnie węgiel mógł zostać zatrzymany na dłużej (na przykład poprzez użycie jako materiał budowlany).

Reklama wprowadza więc w błąd odbiorcę co do jego wpływu na sadzenie drzew przez Allegro. W rzeczywistości, niezależnie od tego, czy klient kupiłby usługi Allegro czy nie, drzewa i tak zostałyby po- sadzone przez leśników.

Ponadto Allegro podaje w reklamie sprzeczne z nauką informacje, jakoby drzewa produkowały na bieżąco tlen, którym oddychamy:

„Lasy to płuca naszej planety. Dzięki drzewom mamy dosłownie czym oddychać” (Zrzut nr 1), „Ciekawostka: 60-letnia sosna produkuje w ciągu doby tyle tlenu, ile wynosi dobowe zapotrzebowanie tego pierwiastka dla 3 osób, czyli 1350-1800 litrów!” (Zrzut 5).

 

Przekaz został zakwalifikowany jako potencjalnie naruszający zasady etyki reklamy w zakresie wskazanym w art. 39 i 40 Kodeksu Etyki Reklamy.

 

Art. 39

Ogólna prezentacja przedmiotu reklamy środowiskowej, poszczególne jej elementy oraz informacje dotyczące jej przedmiotu nie mogą wprowadzać w błąd co do istnienia korzyści środowiskowych dotyczących tego przedmiotu.

Art. 40

Reklamy środowiskowe, w tym w szczególności użyte w nich sformułowania odnoszące się do wpływu na środowisko, powinny być uzasadnione w sposób zrozumiały dla odbiorcy. Uzasadnienie powinno opierać się na weryfikowalnych dowodach, uwzględniających stan wiedzy, w tym w szczególności wiedzy naukowej lub specjalistycznej, w przedmiocie istotnym dla reklamy w dacie jej emisji.

 

Skarżona, w odpowiedzi na zawiadomienie Związku Stowarzyszeń Rada Reklamy, przedstawiła stanowisko w sprawie w korespondencji z dnia 15 marca 2024 r. i wyraziła wolę uczestnictwa w postępowaniu przed KER.

 

Skarżona na wstępie wniosła, że nie zgadza się ze stanowiskiem Skarżącego, które jest, jej zdaniem, subiektywną opinią, niemającą odzwierciedlenia w reklamie.

 

Skarżona jest organizatorem inicjatywy ,,Sadzimy drzewa za odbiór przesyłek w Allegro One”. Akcja polega na wspieraniu inicjatyw związanych z sadzeniem drzew w miastach i nadleśnictwach Lasów Państwowych, co jest wyraźnie podkreślane w przekazach marketingowych Allegro i na dedykowanej stronie. Za spełnienie określonych w regulaminie warunków, Allegro wspiera ww. inicjatywy poprzez finansowanie nasadzeń drzew. Wysokość finansowania jest uzależniona od liczby użytkowników, spełniających warunki regulaminowe. Regulaminy są dostępne publicznie.

 

Z informacji przedstawionych przez poszczególne nadleśnictwa w odpowiedzi na zapytanie Skarżącego słusznie wynika, że okres do osiągnięcia wieku rębności drzew jest bardzo długi. Allegro, jak i obecne podmioty zarządzające lasem, nie mają wpływu na to, jakie zastosowanie będzie miało drzewo w przyszłości. W tym zakresie Skarżona nie składa konsumentom obietnic. W dotychczasowych umowach z Lasami Państwowymi, zagwarantowana została obowiązkowa pielęgnacja odnowień lub zalesień przez co najmniej 50 lat.

 

Odnosząc się do zarzutu podawania ,,sprzecznych z nauką informacji” Skarżona odesłała do informacji wskazanych przez Dyrekcję Generalną Lasów Państwowych na stronie internetowej. Skarżona stoi na stanowisku, że Dyrekcja Generalna Lasów Państwowych, która jako podmiot realizujący Politykę Leśną Państwa, jak i pełniąca funkcję inicjującą, organizacyjną i koordynacyjną, opiera się na weryfikowalnych dowodach, uwzględniających aktualny stan wiedzy naukowej i specjalistycznej. W związku z powyższym Skarżona nie posłużyła się informacjami, które mogłyby wprowadzać w błąd co do istnienia korzyści środowiskowych dotyczących akcji ,,Sadzimy drzewa za odbiór przesyłek w Allegro One”.

 

Skarżona pokreśliła, że dokłada należytej staranności tworząc treści reklamowe, a przede wszystkim respektuje przepisy prawa, branżowe kodeksy etyki, a w swojej działalności kieruje się dobrymi obyczajami, poczuciem odpowiedzialności społecznej i zasadami uczciwej konkurencji. 

 

Mając to na uwadze, Skarżona wniosła o oddalenie skargi z uwagi na brak naruszenia norm Kodeksu Etyki Reklamy.

 

Obecny na posiedzeniu przedstawiciel Spółki poparł przedstawione dotychczas stanowisko.

 

Zespół Orzekający ustalił, co następuje.

 

Na stronie internetowej https://allegro.pl/kampania/one/sadzimy-las znajduje się hasło akcji „Allegro One”: Ty odbierasz przesyłki, my wspieramy sadzenie drzew.

 

Poniżej znajduje się następujące wyjaśnienie: Lasy to płuca naszej planety. Między innymi dzięki drzewom dosłownie mamy czym oddychać! Nie tylko produkują tlen, ale również chłodzą powietrze, pochłaniają dwutlenek węgla i utrzymują duże rezerwy wód gruntowych. W Allegro One wspieramy inicjatywy związane z sadzeniem drzew w miastach oraz nadleśnictwach Lasów Państwowych.

 

Skarżona na ww. stronie internetowej opisała także warunki akcji promocyjnej „Allegro One”. Za każde 10 odebranych paczek w ciągu roku kalendarzowego i dodanie odpowiedniej dedykacji w ciągu 30 dni, sfinansowane zostaje posadzenie jednej sadzonki drzewa. Nasadzenia mają miejsce wiosną i jesienią.

 

Na stronie załączono zdjęcia z wcześniejszych akcji, a także mapę z zaznaczonymi nadleśnictwami, w których sadzone są drzewa.

 

Kolejna część to tzw. Q&A, w którym przedstawione są odpowiedzi na najczęściej zadawane w związku z Akcją pytania.

 

 

Zespół Orzekający zważył, co następuje.

 

W ocenie Zespołu Orzekającego, skarżony przekaz nie narusza zasad etyki wyrażonych w Kodeksie Etyki Reklamy.

 

Należy mieć na uwadze, że ocena reklamy winna być dokonywana z perspektywy odbiorcy reklamy, jakim jest przeciętny konsument. Przeciętnym konsumentem jest konsument, który jest dostatecznie dobrze poinformowany, uważny i ostrożny; oceny dokonuje się z uwzględnieniem czynników społecznych, kulturowych, językowych i przynależności danego konsumenta do szczególnej grupy konsumentów, przez którą rozumie się dającą się jednoznacznie zidentyfikować grupę konsumentów, szczególnie podatną na oddziaływanie reklamy lub na produkt, którego reklama dotyczy, ze względu na szczególne cechy, takie jak wiek, niepełnosprawność fizyczna lub umysłowa (art. 3 lit. h Kodeksu Etyki Reklamy).

 

Zespół Orzekający nie stwierdził naruszeń po stronie Skarżonej. Kampania wspiera sadzenie drzew, a także odnawianie tej części lasów, które podlegają wycięciu. Zachęcanie w związku z tym do wyboru alternatywnego sposobu dostawy paczki, co ma się przyczyniać do powyższego, nie nosi znamion greenwashingu. Zdaniem Zespołu Orzekającego, inicjatywa prowadzona jest w sposób precyzyjny i zrozumiały dla odbiorcy reklamy (przeciętnego konsumenta) i potencjalnego użytkownika usługi. Współpraca z wykwalifikowanym podmiotem, jakim jest Dyrekcja Generalna Lasów Państwowych, cykliczność zasadzeń i klarowność wszystkich działań, której wyrazem są wyjaśnienia zawarte na stronie internetowej Skarżonej, potwierdzają tezę, iż skarga nie jest zasadna.

 

Nie można uznać za trafny zarzut Skarżącego, jakoby drzewa, których sadzenie deklaruje Skarżona, i tak zostałyby posadzone na terenach nadleśnictw w ramach działalności ustawowej Lasów Państwowych. Clue inicjatywy Skarżonej oraz stosowanej przez nią komunikacji opiera się na fakcie finansowania zasadzeń, co stanowi niewątpliwe odciążenie finansowe dla poszczególnych nadleśnictw.

 

Przekaz w żadnym miejscu nie stwierdza także, jakoby drzewa miałyby nie zostać wycięte po osiągnięciu wieku rębnego, jak również nie precyzuje, jakie zastosowanie będzie miało drewno po wycięciu drzew. Niewątpliwie zasadzone drzewa stanowią element ekosystemu, wpływający pozytywnie na środowisko, w szczególności powietrze i wody gruntowe. Na tych aspektach skupia się komunikacja Skarżonej i nie sposób uznać ją za nieprawdziwą czy wprowadzającą w błąd. 

 

Skarżona słusznie wskazuje, że nie ma wpływu na to co wydarzy się z zasadzonymi drzewami za 100 lat, jednak działanie ,,na dzisiaj” jest dużo korzystniejsze niż niepodejmowanie żadnych kroków w tym zakresie. Zdaniem Zespołu Orzekającego, tego typu działalność jest wyrazem świadomości Skarżonej i działania w poczuciu społecznej odpowiedzialności na rzecz dobra wspólnego. Reklama nie narusza zaufania do działań na rzecz ochrony środowiska, a wyłącznie propaguje słuszną inicjatywę, jaką jest sadzenie drzew. 

 

Odnosząc się do zarzutu podawania w reklamie sprzecznych z nauką informacji, jakoby drzewa produkowały na bieżąco tlen, którym oddychamy:

Lasy to płuca naszej planety. Dzięki drzewom mamy dosłownie czym oddychać!

oraz:

Ciekawostka: 60-letnia sosna produkuje w ciągu doby tyle tlenu, ile wynosi dobowe zapotrzebowanie tego pierwiastka dla 3 osób, czyli 1350-1800 litrów!

Zespół Orzekający wskazuje, że ww. twierdzenia nie wskazują, jakoby drzewa produkowały na bieżąco tlen. Niezależnie od tego, cytowana „Ciekawostka” pochodzi ze strony internetowej Dyrekcji Generalnej Lasów Państwowych: https://www.lasy.gov.pl/pl/edukacja/lesnoteka-1/drzewa/sosna-zwyczajna, co uwiarygadnia jej prawdziwość.

 

Inicjatywa Skarżonej godna jest pochwały i uznania. Jak wyjaśnił przedstawiciel Skarżonej obecny na posiedzeniu, pracownicy Allegro bezpośrednio uczestniczą w procesie zasadzania drzew, co jest dodatkowym potwierdzeniem wiarygodności i słuszności projektu.

 

Mając na względzie powyższe, Zespół Orzekający, na podstawie art. 49 lit. b Regulaminu Rozpatrywania Skarg, postanowił skargę oddalić.

Zdania odrębne

Brak.

 

Zgodnie z pkt. 59 Regulaminu Rozpatrywania Skarg, Strony mogą odwoływać się od Uchwały Zespołu Orzekającego w terminie dziesięciu dni roboczych od doręczenia Uchwały. Podstawę odwołania mogą stanowić wyłącznie nowe fakty i dowody, nieznane Zespołowi Orzekającemu w dacie podjęcia Uchwały, od której Strona wnosi odwołanie.