Uchwała Nr ZO 09/15 w sprawie reklamy firmy Aflofarm Farmacja Polska Sp. z o.o.

Uchwała Nr ZO 09/15
z dnia 11 lutego 2015 roku
Zespołu Orzekającego
w sprawie sygn. Akt:
K/116/14/01-03

1. Zespół Orzekający Komisji Etyki Reklamy, działającej przy Związku Stowarzyszeń Rada Reklamy, w składzie:

1) Igor Kaleński – przewodniczący,
2) Małgorzata Augustyniak – członek,
3) Małgorzata Rokita – członek,

na posiedzeniu w dniu 11 lutego 2015 roku, po rozpatrzeniu skarg o sygnaturach akt K/116/14/01-03 złożonych, na podstawie pkt. 7 Regulaminu Rozpatrywania Skarg, przez konsumentów (bliższe dane w aktach sprawy), (dalej: Skarżący), przeciwko reklamie telewizyjnej firmy Aflofarm Farmacja Polska Sp. z o. o. z siedzibą w Pabianicach (dalej: Skarżony)

postanawia oddalić skargi.

2. Zespół Orzekający ustalił, co następuje:

Do Komisji Etyki Reklamy wpłynęły skargi o sygn. K/116/14/01-03
Przedmiotem skarg była reklama telewizyjna produktu poprawiającego potencję u mężczyzn o nazwie „Braveran”.

Skarżący w prawidłowo złożonych skargach podnieśli, iż:
„produkt: Braveran
opis reklamy: Reklama produktu, który rzekomo ma poprawiać erekcję u mężczyzn.
Treść skargi: Witam Państwa.
Niniejszym składam skargę na reklamodawcę produktu Braveran. Reklama jest kolejną reklamą seksistowską! W naganny sposób opisuje działanie produktu. Mówienie o zapalaniu korzenia jednoznacznie wskazuje co autor miał na myśli. O ile emitowanie tej reklamy po godzinie 23:00 nie było by problemem o tyle emitowanie jej o godzinie 19:20 uważam za przejaw degeneracji, chamstwa i totalnym braku smaku, o uczuciach już nie wspomnę. Jednocześnie zapytam, dlaczego wszelkie takie reklamy, pokazujący produkty dla dorosłych są emitowane w godzinach gdy mogę je oglądać dzieci? Czy już nikomu nie zależy na ich normalnym wychowaniu i strzeżeniu od demoralizacji?”.– pisownia oryginalna
„produkt: Braveran
opis reklamy: Reklama promuje środki na potencję i bardziej satysfakcjonujące życie seksualne pod nazwą handlową Braveran.
Treść skargi: Jestem oburzona reklamą Braveranu:
– co do czasu emisji tego rodzaju reklamy,
– treści reklamy – absolutnie nieadekwatnej do tej pory emisji i wieku potencjalnych odbiorców m.in. następującej treści: “należy użyć na godzinę przed stosunkiem”. Tak brzmi ostatni komunikat reklamowy w zaskarżonym spocie. Przed telewizorem była ze mną 6-letnia córka, czekałyśmy na prognozę pogody.
Domagam się wycofania tego rodzaju spotów z pory emisji przed godz. 23.00 !!!”. – pisownia oryginalna
„produkt: tabletki na potencję dla mężczyzn
opis reklamy: reklama w formie kreskówki
Treść skargi: Rzeczoną reklamę stacja Polsat Film puszczała w trakcie emisji filmu dla dzieci pt. Matylda. Pragnę nadmienić, że ten film jest dla dzieci i bez ograniczeń wiekowych. Uważam, że są odpowiedniejsze godziny (np. wieczorne) na emisję reklam o takiej tematyce. Oglądałam film z małymi dziećmi, które według mnie nie muszą być jeszcze atakowane takimi treściami.
Skarżony nie uczestniczył w posiedzeniu oraz nie złożył odpowiedzi na skargę.”. – pisownia oryginalna
W czasie posiedzenia skargi przedstawiał i popierał arbiter-referent.
Arbiter-referent wniósł o uznanie reklamy za sprzeczną z dobrymi obyczajami (art. 2 ust. 1 Kodeksu Etyki Reklamy) oraz zarzucił, że reklama nie była prowadzona w poczuciu odpowiedzialności społecznej oraz zgodnie z zasadami uczciwej konkurencji.
Wniósł także o uznanie reklamy za sprzeczną z artykułem 25 Kodeksu Etyki Reklamy, z uwagi na to, że „reklamy muszą uwzględniać stopień rozwoju dzieci lub młodzieży oraz nie mogą zagrażać ich fizycznemu, psychicznemu lub moralnemu dalszemu rozwojowi.
Arbiter-referent poinformował również, że zgodnie z art. 32 Kodeksu Etyki Reklamy „Przepisy zawarte w art. 22-31 stosuje się odpowiednio również do reklam, które nie są bezpośrednio skierowane do dzieci, jednak dzieci są ich odbiorcami ze względu na formę oraz miejsce i sposób prezentowania reklam. Dotyczy to w szczególności reklam emitowanych w telewizji w sąsiedztwie audycji dla dzieci, reklam wyświetlanych w kinach przed seansami filmów dla dzieci oraz reklamy zewnętrznej.”.
Skarżony nie uczestniczył w posiedzeniu.

Skarżony złożył pisemną odpowiedź na skargi o następującej treści:
„Odpowiadając na zawarte w piśmie z dnia 9.10.2014 roku zarzuty uznania reklamy produktu Braveran za sprzeczną z art. 2, art. 25 oraz art. 32 Kodeksu Etyki Reklamy, podnoszę, że powołany w skardze o sygn. akt K/116/14 spot reklamowy nie jest skierowany do dzieci ani młodzieży, lecz osób pełnoletnich. Tym samym zarzuty, o których mowa powyżej są bezzasadne. Co więcej, wskazuję, że reklama ta poprzez użyte środki wyrazu w żaden sposób nie jest sprzeczna z dobrymi obyczajami ani nie narusza żadnych norm moralnych. Ponadto dotyczy produktu wspomagającego funkcje seksualne, a więc skierowana jest do osób, które z różnych powodów odczuwają potrzebę lepszego zadbania o ten aspekt życia.
Jest niezrozumiałe, dlaczego reklama produktu Braveran oburzyła Skarżących, gdyż zgodnie z art. 4 ustawy z dnia 7 stycznia 1993 roku o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży w podstawie programowej kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół zostały wprowadzone treści dotyczące wiedzy o życiu seksualnym człowieka, o zasadach świadomego i odpowiedzialnego rodzicielstwa, o wartości rodziny, życia w fazie prenatalnej oraz metodach i środkach świadomej prokreacji. Treści te są realizowane w klasach V-VI szkoły podstawowej, w szkołach gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych. Sposób realizacji przedmiotu jakim jest Wychowanie do życia w rodzinie określone zostało przez Ministra Edukacji Narodowej w rozporządzeniu w sprawie sposobu nauczania szkolnego oraz zakresu treści dotyczących wiedzy o życiu seksualnym człowieka, o zasadach świadomego i odpowiedzialnego rodzicielstwa, o wartości rodziny, życia w fazie prenatalnej oraz metodach ¡środkach świadomej prokreacji zawartych w podstawie programowej kształcenia ogólnego. Zatem tematyka dotycząca życia seksualnego jest poruszana już w szkole podstawowej.
Forma przekazu reklamowego jest subtelna, nie emanuje seksem, nie jest też wulgarna ani wyzywająca, nie nawołuje i nie zachęca do podjęcia aktywności seksualnej. Reklama ta zawiera sformułowania, które właśnie wyłącznie osobom dorosłym mogą nasuwać jakiekolwiek skojarzenia. Dziecko nie powiąże treści ani obrazu reklamy z przeznaczeniem produktu. Tekst wypowiadany przez lektora wynika z treści oznakowania produktu i ma na celu przedstawienie informacji o preparacie i jego
przeznaczeniu. Nie ma prawnych ograniczeń co do używania stówa „stosunek”, co więcej jest to termin medyczny, naukowy. Należy zająć stanowisko, że reklama suplementu diety Braveran nie może podlegać negacji tylko dlatego, że dotyczy spraw związanych z aktywnością seksualną, zwłaszcza, że kreacja spotu nie jest sprzeczna z jakimikolwiek dobrymi obyczajami. Jeżeli przyjmujemy tok myślenia Skarżących, to w ten sam sposób mogą być potraktowane reklamy takich produktów jak: środki higieniczne dla kobiet, produkty na hemoroidy czy problemy z zaparciami, bo też związane są z intymną sferą człowieka. Ta część życia ludzi nie może być pomijana, a tym bardziej stanowić swoistego tabu. Podkreślamy także, iż słowo “stosunek”, które wzbudza emocje u Skarżących, jest używane także w programach informacyjnych, edukacyjnych, zarówno telewizyjnych jak i radiowych i może zostać wypowiedziane i usłyszane nie tylko w reklamie.
W tym miejscu chcemy jeszcze zwrócić Państwa uwagę, że ustawa o radiofonii i telewizji wskazuje w art. 16b jakie przekazy handlowe są zabronione, wymieniając szczegółowo jakimi cechami muszą się one charakteryzować. Żadnej ze wskazanych tam cech nie można przypisać produktowi Braveran, co tym bardziej potwierdza fakt, że spot ten został dopuszczony do emisji. Rozporządzenie Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji z dnia 23 czerwca 2005 r. w sprawie kwalifikowania audycji lub innych przekazów mogących mieć negatywny wpływ na prawidłowy fizyczny, psychiczny lub moralny rozwój małoletnich oraz audycji lub innych przekazów przeznaczonych dla danej kategorii wiekowej małoletnich, stosowania wzorów symboli graficznych i formuł zapowiedzi (Dz. U. z 2005 roku, nr 130, poz. 1089 z późn. zm.) precyzuje przepisy ustawy, wyróżniając kategorie wiekowe i przypisując im treści jakich nie mogą prezentować audycje i przekazy do nich skierowane. Rozporządzenie to stanowi, iż:
Małoletni poniżej lat 18 nie powinni oglądać audycji lub innych przekazów zawierających sceny lub treści:
i pokazujące jednostronnie przywileje życia dorosłych przy równoczesnym pomijaniu obowiązków, pracy, zobowiązań, i ważnych życiowo decyzji przy pomijaniu ich konsekwencji, zawierające społeczne usprawiedliwianie agresji, wulgarności, uprzedzeń i negatywnych stereotypów społecznych, pokazywanie seksu, agresji i łamania norm moralnych jako źródła sukcesu życiowego;
ii prezentujące wadliwy obraz natury ludzkiej polegający na szukaniu tylko egoistycznych przyjemności, dążeniu do sukcesu za wszelką cenę z wykorzystywaniem innych osób dla własnych celów, usprawiedliwiające przemoc, traktujące seks jako źródło dominacji;
iii prezentujące obrazy naturalistycznego seksu zwłaszcza połączonego z przemocą i przymusem, patologicznych form życia seksualnego, a także obrazy agresji, zwłaszcza przedstawionej w sposób naturalistyczny i brutalny;
iv prezentujące postacie atrakcyjne (np. pod względem urody, bogactwa, sukcesu), a postępujące w sposób moralnie naganny, agresywny, nieuczciwy i wulgarny, bez żadnej oceny niewłaściwości takiego zachowania oraz nagradzanie przejawów społecznej patologii.
(…) małoletni poniżej lat 16 nie powinni oglądać audycji lub innych przekazów:
(1) pokazujących wypaczone formy współżycia społecznego (albo koegzystencji ludzi) sprowadzających wizję świata do przemocy i erotyki, a zwłaszcza prezentujących je w sposób prymitywny i brutalny oraz ukazujący obrazy aktywności seksualnej w oderwaniu od uczuć wyższych;
(2) dających uproszczoną wizję dorosłości eksponującą nadmiernie: siłę fizyczną, używanie przemocy zwłaszcza demonstrowanej w rolach społecznych (nauczyciel, rodzice itp.), pokazujących moralnie naganne zachowania i postawy bez ocen etycznych oraz moralne obwinianie ofiary za to, że została skrzywdzona, a także przedstawiających nadmierną koncentrację na posiadaniu pieniędzy i dóbr materialnych;
(3) dostarczających silnych wrażeń i emocji związanych z przemocą i seksem, a zwłaszcza przedstawiających obrazy agresji i okrucieństwa;
(4) mogące skłaniać do zachowań moralnie nagannych, przez prezentowanie postaci atrakcyjnych, a jednocześnie będących wzorcem zachowań negatywnych, np. picia alkoholu, używania wulgarnych wyrażeń i gestów, brutalności, zażywania narkotyków, przemocy itp.;
(5) zawierających treści wymienione w pkt 1 do załącznika, (przyp. – wymienione wyżej dla małoletnich poniżej 18 roku życia)
Nie ma zatem wątpliwości, że reklama produktu Braveran nie narusza ww. zakazów jak również Kodeksu Etyki Reklamy, dlatego w tym stanie rzeczy wnosimy o odrzucenie skargi jako bezzasadnej.”. – pisownia oryginalna

3. Zespół Orzekający zważył co następuje:

Zespół Orzekający nie dopatrzył się w przedmiotowej reklamie naruszenia norm Kodeksu zarzucanych przez Skarżących.

W opinii Zespołu Orzekający reklama nie zagraża fizycznemu, psychicznemu lub moralnemu rozwojowi małoletnich.

Zdaniem Zespołu Orzekającego reklama, ze względu na swoją subtelność i kreację w formie filmu rysunkowego, była prowadzona w poczuciu odpowiedzialności społecznej oraz zgodnie z dobrymi obyczajami.

Jednocześnie, Zespół Orzekający zaapelował do reklamodawców o zachowanie szczególnej wrażliwości oraz głębszej analizy czasu emisji reklam, aby reklamy adresowane wyłącznie do osób dorosłych nie były emitowane w sąsiedztwie audycji skierowanych do dzieci.

W związku z powyższym, na podstawie pkt 37 ust. 1) lit b) Regulaminu Rozpatrywania Skarg Zespół Orzekający orzekł jak w pkt 1 uchwały.

Zgodnie z pkt.50 Regulaminu Rozpatrywania Skarg z dnia 4 listopada 2014r., stronom przysługuje prawo do odwołania się od uchwały Zespołu Orzekającego w terminie 10 dni od daty doręczenia uchwały. Podstawę odwołania mogą stanowić wyłącznie nowe fakty i dowody, nieznane zainteresowanej stronie w dacie podjęcia przez Zespół Orzekający uchwały.