Uchwała Nr ZO 10/18 w sprawie reklamy zewnętrznej filmu pt. „Śmierć nadejdzie dziś”

Uchwała Nr ZO 10/18
z dnia 9 stycznia 2018 roku
Zespołu Orzekającego
w sprawie sygn. Akt:
K/192/17

 

1. Zespół Orzekający Komisji Etyki Reklamy, działającej przy Związku Stowarzyszeń Rada Reklamy, w składzie:

1) Beata Ptaszyńska-Jedynak – przewodnicząca,
2) Andrzej Garapich – członek,
3) Teresa Wierzbowska – członek,

na posiedzeniu w dniu 9 stycznia 2018 roku, po rozpatrzeniu skargi o sygnaturze akt K/192/17 złożonej, na podstawie pkt. 7 Regulaminu Rozpatrywania Skarg, przez konsumenta (bliższe dane w aktach sprawy), (dalej: Skarżący), przeciwko reklamie zewnętrznej United International Pictures Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie (dalej: Skarżony)

postanawia uznać, że reklama narusza normy art. 2 ust. 1, art. 25 w zw. z art. 32 Kodeksu Etyki Reklamy.

2. Zespół Orzekający ustalił, co następuje:

Do Komisji Etyki Reklamy wpłynęła skarga o sygn. K/192/17.

Przedmiotem skargi była reklama zewnętrzna filmu pt. Śmierć nadejdzie dziś.

Skarżący w prawidłowo złożonej skardze podniósł, iż:

„Reklama ta jest zilustrowana zdjęciem nienaturalnie wykrzywionej twarzy lalki przypominającej twarz małego dziecka o spalonym kolorze skóry. Przed tą twarzą pali się biała świeczka z której kapią krople gorącego wosku o nienaturalnym kolorze krwi.

Składam skargę na reklamę filmu «Śmierć nadejdzie dziś». Reklama ta jest wywieszona w postaci plakatów i billboardów w kilku miejscach w podziemiach kolejowego Dworca Centralnego w Warszawie i w innych miejscach na powierzchni w okolicach Dworca. Reklama ta jest zilustrowana zdjęciem nienaturalnie wykrzywionej twarzy lalki przypominającej twarz małego dziecka o spalonym kolorze skóry. Przed tą twarzą pali się biała świeczka z której kapią krople gorącego wosku o nienaturalnym, krwisto-czerwonym kolorze. Całość sprawia upiorne wrażenie (zapewne zgodne z charakterem reklamowanego filmu), powiększone dodatkowo przez wywołujący poczucie zagrożenia wyeksponowany tytuł filmu i przez rozmiar billboardów na których jest prezentowana wzmiankowana reklama. Wywołuje ona przerażenie w dzieciach, które na co dzień bawią się lalkami i są do nich przez to przywiązane emocjonalnie. W oczywisty sposób może to szczególnie dotknąć dziewczynki w wieku przedszkolnym, dla których taka zabawa stanowi przygotowanie do pełnionej w przyszłości roli matki. Mogą one zatem nabrać wstrętu do zabawy która jest ważna dla ich rozwoju psychicznego. W ten sposób wzmiankowana reklama narusza Art. 32 i Art. 25 KER. Pragnę zaznaczyć, że zgodnie z badaniami naukowymi, dzieci do 8-ego roku życia nie są w stanie rozróżnić materiałów komercyjnych od innych przekazów medialnych. Skargę tę składam na prośbę mojej 6-letniej córki która została wstrząśnięta tą reklamą podczas naszego przejścia podziemiami Dw. Centralnego.” – pisownia oryginalna

W czasie posiedzenia skargi przedstawiał i popierał arbiter-referent.

Arbiter-referent wniósł o uznanie reklamy za sprzeczną z dobrymi obyczajami (art. 2 ust. 1 Kodeksu Etyki Reklamy) oraz zarzucił, że reklama nie była prowadzona w poczuciu odpowiedzialności społecznej oraz zgodnie z zasadami uczciwej konkurencji.

Wniósł także o uznanie reklamy za sprzeczną z art. 25 Kodeksu Etyki Reklamy, zgodnie z którym „reklamy skierowane do dzieci lub młodzieży muszą uwzględniać stopień ich rozwoju oraz nie mogą zagrażać ich fizycznemu, psychicznemu lub moralnemu dalszemu rozwojowi.”.

Poinformował również o treści art. 32 Kodeksu Etyki Reklamy, w myśl którego „przepisy zawarte w art. 22-31 stosuje się odpowiednio również do reklam, które nie są bezpośrednio skierowane do dzieci, jednak dzieci są ich odbiorcami ze względu na formę oraz miejsce i sposób prezentowania reklam. Dotyczy to w szczególności reklam emitowanych w telewizji w sąsiedztwie audycji dla dzieci, reklam wyświetlanych w kinach przed seansami filmów dla dzieci oraz reklamy zewnętrznej.

Skarżony nie uczestniczył w posiedzeniu.

Skarżony złożył pisemną odpowiedź na skargę o następującej treści:

„Sygn. akt K/192/17

Po pierwsze, dlaczego Rada daje nam tak mało czasu na udzielenie odpowiedzi i dodatkowo zostajemy obarczeni odpowiedzialnością za terminowe dostarczenie przesyłki przez Pocztę Polską?
Pismo z odpisem skargi wpłynęło do naszego biura cztery dni po dacie nadania, zatem mamy zaledwie sześć dni na udzielenie odpowiedzi, by dotarła ona do biura Rady do 30 listopada.
Na plakacie filmu «Śmierć nadejdzie dziś» znajduje się maska (na Halloween), a nie «lalka przypominająca twarz małego dziecka», poza tym niezrozumiałe są wyrażenia «spalony kolor skóry» i «nienaturalny kolor krwi» w kontekście maski i wosku ze świecy, który w dodatku jest zdaniem Autora skargi «gorący».

Na plakacie znajdują sią informacje, że jest to reklama filmu, który będzie wyświetlany w kinach.

Skoro skarga została złożona na prośbę sześcioletniego dziecka, wskazuje to, poza wiedzą wyniesioną z treści skargi, że dziecko umie czytać (mowa jest o tytule filmu), na wysoki stopień świadomości, skoro sześcioletnie dziecko wie o możliwości złożenia skargi.

Nie jestem w stanie odnieść się do rzekomego związku między maską znajdującą się na plakacie a wpływem tego wizerunku na przygotowanie dziewczynek do roli matki, czy do wynikającego z tego wizerunku wstrętu do zabawy lalkami, która to zabawa ma być ważna dla rozwoju psychicznego dziewczynek.

Tam, gdzie Autor skargi widzi lalkę, widzę maskę w żaden sposób nieprzypominającą dostępnych na rynku lalek. Do niniejszej odpowiedzi dołączam dwa wydruki z internetu: grafiki zw. z hasłem «lalki» i «maski na haloween».

Jak rozumiem z pisma towarzyszącego odpisowi skargi, wpłynęła tylko jedna skarga, co zdaje się wskazywać na odosobnioną i bardzo subiektywną ocenę plakatu naszego filmu. Nie oznacza to bynajmniej, że Autor skargi nie ma prawa do wyrażenia swojej oceny, ale z oceną tą się nie zgadzam.

W związku z powyższym wnoszę o oddalenie skargi.” – pisownia oryginalna

3. Zespół Orzekający zważył co następuje:

Zespół Orzekający dopatrzył się w przedmiotowej reklamie naruszenia norm Kodeksu Etyki Reklamy zarzucanych przez Skarżącego.

Zdaniem Zespołu Orzekającego przedmiotowa reklama nie była prowadzona w poczuciu odpowiedzialności społecznej oraz zgodnie z dobrymi obyczajami.

W opinii Zespołu Orzekającego reklama nie uwzględnia stopnia rozwoju dzieci i młodzieży i może zagrażać ich fizycznemu, psychicznemu lub moralnemu dalszemu rozwojowi. Zdaniem Zespołu Orzekającego reklamy umieszczone na billboardach, jak skarżona reklama zlokalizowana w przejściu podziemnym na wysokości wzroku dziecka, powinny być znacznie bardziej wyważone, gdyż odbiorcami tego typu reklam są, chcąc nie chcąc, również dzieci. Zdaniem Zespołu Orzekającego lokalizacja nośnika reklamy została niewłaściwie dobrana do treści przekazu, które dla dzieci mogą być nieodpowiednie.

W związku z powyższym, na podstawie pkt 37 ust. 1) lit c) Regulaminu Rozpatrywania Skarg Zespół Orzekający orzekł jak w pkt 1 uchwały.

Zgodnie z pkt.50 Regulaminu Rozpatrywania Skarg z dnia 4 listopada 2014r., Stronom przysługuje prawo do odwołania się od uchwały Zespołu Orzekającego w terminie 10 dni od daty doręczenia uchwały. Podstawę odwołania mogą stanowić wyłącznie nowe fakty i dowody, nieznane zainteresowanej stronie w dacie podjęcia przez Zespół Orzekający uchwały.

 

Zdanie odrębne do Uchwały Nr ZO 10/18
z dnia 4 stycznia 2018 roku
Zespołu Orzekającego
w sprawie sygn. Akt: K/172/17

Przewodnicząca Zespołu Orzekającego Pani Beata Ptaszyńska-Jedynak, która zgłosiła votum separatum, stwierdziła, iż przedmiotowa reklama nie zawiera grafik / zdjęć, które zagrażają fizycznemu, psychicznemu lub moralnemu dalszemu rozwojowi dzieci i młodzieży. Reklama nie epatuje okrucieństwem i typowymi dla tego gatunku (horror) grafikami. Wskazała jednak, aby reklamodawca staranniej dobierał miejsce umieszczenia reklam tego typu filmów lub rozważył korzystanie z wielu innych dostępnych kanałów komunikacji, ponieważ billboardy ze względu na swoją specyfikę są widoczne dla szerokiego grona odbiorców, w tym dzieci.