Uchwała Nr ZO 107/18/57u w sprawie reklamy telewizyjnej Onet.pl

Uchwała Nr ZO 107/18/57u
z dnia 4 września 2018 roku
Zespołu Orzekającego
w sprawie sygn. akt:
K/131/18

 

1. Zespół Orzekający Komisji Etyki Reklamy, działającej przy Związku Stowarzyszeń Rada Reklamy, w składzie:

1) Marta Macke-Ejchart – przewodnicząca,
2) Joanna Łodygowska – członek,
3) Mikołaj Janicki – członek,

na posiedzeniu w dniu 4 września 2018 roku, po rozpatrzeniu skargi o sygnaturze akt K/131/18 złożonej, na podstawie pkt. 7 Regulaminu rozpatrywania skarg, przez konsumenta (bliższe dane w aktach sprawy), (dalej: Skarżący), przeciwko reklamie telewizyjnej Ringier Axel Springer Polska Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie (dalej: Skarżony)

postanawia oddalić skargę.

2. Zespół Orzekający ustalił, co następuje:

Do Komisji Etyki Reklamy wpłynęła skarga o sygnaturze akt K/131/18.

Przedmiotem skargi była reklama telewizyjna portalu Onet.pl.

Skarżący w prawidłowo złożonej skardze poinformował:

„Reklama wykorzystująca hymn Polski jako podstawowy element ścieżki dźwiękowej spotu.
Pomijając fakt że hymn wykonywany jest dosyć swobodnie, to przekaż płynący ze spotu «Wszyscy jesteśmy Polakami» wprowadza w błąd widzów. Onet używając tego zwrotu, sprawia mylne wrażenie jakoby Onet był również polski, co jak wiadomo nie jest zgodne z prawdą. – pisownia oryginalna

W toku posiedzenia skargę przedstawiał i popierał arbiter – referent.

Arbiter-referent wniósł o uznanie reklamy za sprzeczną z dobrymi obyczajami (art. 2 ust. 1 Kodeksu Etyki Reklamy) oraz zarzucił, że reklama nie była prowadzona w poczuciu odpowiedzialności społecznej, z należytą starannością oraz zgodnie z zasadami uczciwej konkurencji.

Skarżony nie uczestniczył w posiedzeniu.

Skarżony złożył pisemną odpowiedź na skargę o następującej treści:

„W odpowiedzi na zawiadomienie o skardze konsumenckiej o sygn. K/131/18 na reklamę telewizyjną portalu Onet.pl (tak w otrzymanej informacji) działając na podstawie załączonego pełnomocnictwa w imieniu Ringier Axel Springer Polska sp. z o.o. (dalej: «Spółka») pragnę przedstawić odpowiedź Spółki na zarzuty zawarte w powołanej skardze.

Na wstępie wskazać należy, iż Spółka nie jest sygnatariuszem Kodeksu Etyki Reklamy, a w konsekwencji jego zapisy nie mogą być bezpośrednio stosowane w odniesieniu do jej działalności. Zasadą funkcjonowania kodeksów branżowych jest dobrowolność przyjęcia przez zainteresowane podmioty reguł określanych w takich kodeksach. Spółka przystąpiła do szeregu kodeksów branżowych – przykładowo wskazać tu należy regulacje stanowione przez Związek Pracodawców Branży Internetowej IAB Polska, niemniej w zakresie materiału stanowiącego przedmiot ww. skargi nie istnieją bezpośrednio wiążące dla Spółki standardy inne niż wynikające wprost z obowiązujących przepisów.

Niezależnie od powyższych zastrzeżeń formalnych Spółka pragnie przedstawić swoje stanowisko w sprawie objętej skargą i składa poniższe wyjaśnienia.

Treść skargi złożonej w niniejszej sprawie obejmuje dwa zarzuty:
1) swobodne wykonanie Hymnu Rzeczpospolitej Polskiej w ramach materiału, którego skarga dotyczy, oraz
2) wprowadzenie odbiorcy materiału w błąd.

Odnosząc się w pierwszej kolejności do zarzutu dotyczącego sposobu wykonania Hymnu w treści materiału objętego skargą Spółka stanowczo nie zgadza się z opinią wyrażoną w skardze. Sposób wykonania Hymnu odpowiada wymogom opisanym w ustawie z 13 stycznia 1980 roku o godle, barwach i hymnie Rzeczypospolitej Polskiej oraz o pieczęciach państwowych i w żadnej mierze nie jest swobodny, a przeciwnie, wykonywany jest z należytą powagą i szacunkiem.

W materiale, którego dotyczy skarga Hymn wykonywany jest w sposób zgodny z wymogami art. 13 ust. 1 i art. 12 ust. 3 ww. ustawy – tj. w układzie na fortepian i głos, zaś w momencie rozpoczęcia wykonywania Hymnu osoby występujące w materiale przyjmują – z uzasadnionym wyjątkiem weterana będącego w podeszłym wieku – przewidzianą w art. 14 ust. 1 powołanej ustawy postawę stojącą.
Powyższe okoliczności wykluczają uznanie pierwszego z zarzutów skargi za uzasadniony.

Jeśli chodzi o drugi z zarzutów, to także nie znajduje on uzasadnienia w istniejącym stanie faktycznym. Spółka będąca wydawcą Portalu Onet jest podmiotem zarejestrowanym przez polski sąd rejestrowy w polskim Krajowym Rejestrze Sądowym, ma status polskiego podatnika, siedzibę na terenie Rzeczpospolitej Polskiej, zaś znakomita większość pracowników Spółki, w tym występujący w materiale Bartosz Węglarczyk, dyrektor programowy Portalu Onet, ma obywatelstwo polskie. W konsekwencji Spółka nie jest przedsiębiorcą zagranicznym, oddziałem ani przedstawicielstwem takiego przedsiębiorcy ani nie wypełnia w żaden inny sposób definicji «osoby zagranicznej» zawartej w ustawie z 6 marca 2018 roku o zasadach uczestnictwa przedsiębiorców zagranicznych i innych osób zagranicznych w obrocie gospodarczym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Niezależnie od powyższego przywołane w skardze sformułowanie «wszyscy jesteśmy Polakami» dotyczyć może ze swej natury wyłącznie do osób fizycznych, a nie prawnych – tylko osoba fizyczna może mieć bowiem obywatelstwo lub narodowość, a do właśnie tych cech odnosi się słowo «Polacy». Zarzut skargi rozmija się zupełnie z przekazem materiału, który dotyczy istotnych dla polskiego społeczeństwa kwestii związanych z podziałami światopoglądowymi i politycznymi, które pomimo całej swej ostrości nie powinny przesłonić podstawowego okoliczności łączącej wszystkich członków tej społeczności – czyli faktu, że «wszyscy jesteśmy Polakami».

W konsekwencji zarówno z przyczyn merytorycznych, jak i formalnych wykluczone jest wprowadzenie odbiorcy materiału w błąd w sposób opisany przez skarżącego w treści skargi

Powyższe stanowisko poprzeć można dodatkowo szeregiem przykładów z niezależnych źródeł wyraźnie wskazujących Portal Onet jako polskie medium. I tak czołowy medialny serwis branżowy Wirtualnemedia.pl określa w materiale z dnia 9 lipca 2018 roku pisze o usługach poczty elektronicznej dostępnej w Portalu Onet jako jednej z czterech najpopularniejszych serwisów mailowych polskich wydawców, zaś UNICEF w informacji publikowanej na swojej stronie internetowej (https://www.unicef.pl/Wspolpraca-z-firmami/Partnerzv-w-Polsce/Portal-Onet.pl) wskazuje Portal Onet jako czołowe polskie medium internetowe. Najpopularniejsza encyklopedia internetowa – Wikipedia wymienia Portal Onet w haśle tematycznym «polskie portale internetowe» (https://pl.wikipedia.Org/wiki/Kategoria:Polskie portale internetowe), zaś w samym haśle «Onet.pl» w tejże encyklopedii podano w pierwszym zdaniu opis polski portal internetowy. Także polskie Ministerstwo Spraw Zagranicznych na stroniehttps://hawana.msz.gov.pl/pl/wspolpracadwustronna/prasainternet/polskieportaleinformacyjneiwyszukiwarki internetowe/) wskazuje Portal Onet jako jeden z polskich portali internetowych. Z kolei Instytut Monitoringu Mediów (www.imm.com.pl) w cyklicznych badaniach podaje Portal Onet jako jedno z najbardziej opiniotwórczych polskich mediów.

Wychodząc nieco poza treść złożonej skargi pragnę także podnieść, iż możliwość samego użycia hymnu państwowego w materiałach ocenianych przez Komisję Etyki Reklamy nie była kwestionowana. Przywołać tu należy choćby Uchwały Komisji nr ZO 95/12 z dnia 27 sierpnia 2012 roku oraz ZO 53/18/13u z dnia 16 maja 2018 roku, które nie znalazły nieprawidłowości w przypadkach wykorzystania Hymnu Rzeczpospolitej Polskiej w tak z natury wrażliwych kreacjach jak reklamy piwa.

Mając na uwadze powyższe wnoszę o oddalenie zgłoszonej skargi przez Zespół Orzekający.”– pisownia oryginalna

3. Zespół Orzekający zważył co następuje:

Zespół Orzekający nie dopatrzył się w przedmiotowej reklamie naruszenia norm Kodeksu Etyki Reklamy zarzucanych przez Skarżącego.

Zespół Orzekający uznał, że reklama była prowadzona w poczuciu odpowiedzialności społecznej.

W opinii Zespołu Orzekającego reklama była prowadzona z należytą starannością i zgodnie z dobrymi obyczajami.

W związku z powyższym, na podstawie pkt. 37 lit b) Regulaminu rozpatrywania skarg Zespół Orzekający orzekł jak w pkt. 1 uchwały.

Zgodnie z pkt. 50. Regulaminu rozpatrywania skarg, skarżący oraz skarżony będący Sygnatariuszem mogą odwoływać się od uchwały Zespołu Orzekającego w terminie dziesięciu dni od doręczenia uchwały. Podstawę odwołania mogą stanowić wyłącznie nowe fakty i dowody, nieznane zainteresowanej stronie w dacie podjęcia przez Zespół Orzekający uchwały, o której mowa w pkt. 37, 37¹, 37² oraz 37³.