Uchwała Nr ZO 11/16 w sprawie reklamy firmy Aflofarm Farmacja Polska Sp. z o.o.

Uchwała Nr ZO 11/16
z dnia 10 lutego 2016 roku
Zespołu Orzekającego
w sprawie sygn. Akt:
K/171/15/01-03

1. Zespół Orzekający Komisji Etyki Reklamy, działającej przy Związku Stowarzyszeń Rada Reklamy, w składzie:

1) Andrzej Garapich – przewodniczący,
2) Krystyna Jarosz – członek,
3) Małgorzata Rokita – członek,

na posiedzeniu w dniu 10 lutego 2016 roku, po rozpatrzeniu skarg o sygnaturze akt K/171/15/01-03 złożonych, na podstawie pkt. 7 Regulaminu Rozpatrywania Skarg, przez konsumentów (bliższe dane w aktach sprawy), (dalej: Skarżący), przeciwko reklamie telewizyjnej firmy Aflofarm Farmacja Polska Sp. z o.o. z siedzibą w Pabianicach (dalej: Skarżony)

postanawia oddalić skargi.

2. Zespół Orzekający ustalił, co następuje:

Do Komisji Etyki Reklamy wpłynęły skargi o sygn. K/171/15/01-03.
Przedmiotem skarg była reklama telewizyjna produktu Braveran.

Skarżący w prawidłowo złożonych skargach podnieśli, iż:
„opis reklamy: W reklamie mowa jest o “braku mocy” u mężczyzny, Braveran jest remedium. Następnie animowana kobieta gładzi pierś a statek kosmiczny odwzorowujący wizerunek penisa (którym leci kobieta z partnerem) dokuje w otworze “główką”.
Treść skargi: Najwyraźniej reklama nie narusza kodeksu, zatem pozostaje mi jedynie zaprotestowanie przed emisją tego typu prostackich spotów w środku dnia, w niedzielę, kiedy przed telewizorami zasiadają dzieci. Z jednej strony mieliśmy absurdalny przypadek cenzurowania poznańskich osłów, które nie są przecież ludźmi i raczej zgorszenia nie powinny wywoływać, z drugiej strony producenci środków na potencję wbijają się z tematyką seksu i problemów z erekcją w południowy czas antenowy. W dodatku robiąc to groteskowo, wykorzystując przygłupie aluzje.
Liczę, że mimo wszystko Rada zainteresuje się sprawą.“. – pisownia oryginalna
„opis reklamy: Reklama mówiąca o środku na aktywność seksualna
Treść skargi: Nie mam nic przeciwko takim reklamom, jeśli emitowane sa po godzinie 22.00. Niestety, reklamy stanowiące o potencji i aktywności seksualnej nie powinny być emitowane w godzinach dziennych, kiedy cale rodziny oglądają wspólnie pogramy, również dla dzieci. Reklama ta jest bowiem niesmaczna i trudna do zrozumienia dla siedmio czy nawet dwunastolatków. Nie chce oglądać tego typu ogłoszeń w ciągu dnia i być zmuszona tłumaczyć moim dzieciom co to jest potencja. Reklama była emitowana podczas programu o niani, która zajmuje się dziećmi, a wiec programu, który z pewnością jest przeznaczony dla całych rodzin.“. – pisownia oryginalna
„opis reklamy: Miejsce akcji: statek kosmiczny astronautka i jej partner mający problem z “dokowaniem”
Treść skargi: Reklama w sposób jednoznaczny pokazuje mechanizm erekcji, silnie nacechowana erotycznie. wydekoltowana astronautka kontra zapięty po szyję partner. Spot uprzedmiotawia kobietę, przedstawia wyłącznie jako obiekt seksualny.”. – pisownia oryginalna

W czasie posiedzenia skargi przedstawiał i popierał arbiter-referent.

Arbiter-referent wniósł o uznanie reklamy za sprzeczną z art. 2 ust. 1 Kodeksu Etyki Reklamy, z uwagi na to, że reklama nie była prowadzona w poczuciu odpowiedzialności społecznej oraz zgodnie z dobrymi obyczajami.
Wniósł również o uznanie reklamy za niezgodną z art. 4 Kodeksu Etyki Reklamy, w myśl którego „reklamy nie mogą zawierać elementów, które zawierają treści dyskryminujące, w szczególności ze względu na rasę, przekonania religijne, płeć lub narodowość.”.
Wniósł także o uznanie reklamy za sprzeczną z art. 25 Kodeksu Etyki Reklamy, zgodnie z którym „reklamy skierowane do dzieci lub młodzieży muszą uwzględniać stopień ich rozwoju oraz nie mogą zagrażać ich fizycznemu, psychicznemu lub moralnemu dalszemu rozwojowi.”.
Arbiter-referent poinformował również, że zgodnie z art. 32 Kodeksu Etyki Reklamy, „przepisy zawarte w art. 22-31 stosuje się odpowiednio również do reklam, które nie są bezpośrednio skierowane do dzieci, jednak dzieci są ich odbiorcami ze względu na formę oraz miejsce i sposób prezentowania reklam. Dotyczy to w szczególności reklam emitowanych w telewizji w sąsiedztwie audycji dla dzieci, reklam wyświetlanych w kinach przed seansami filmów dla dzieci oraz reklamy zewnętrznej.”.

Skarżony nie uczestniczył w posiedzeniu.
Skarżony złożył pisemną odpowiedź na skargi o następującej treści:
„Szanowni Państwo, odpowiadając na zawarte w piśmie z dnia 12.01.2016 roku zarzuty uznania reklamy produktu Braveran za sprzeczną z art. 2, art. 25 oraz art. 32 Kodeksu Etyki Reklamy, podnosimy, że powołany w skardze o sygn. akt K/171/15 spot reklamowy nie jest skierowany do dzieci ani młodzieży, lecz osób pełnoletnich. Tym samym zarzuty, o których mowa powyżej są bezzasadne. Co więcej, wskazujemy, że reklama ta poprzez użyte środki wyrazu w żaden sposób nie jest sprzeczna z dobrymi obyczajami ani nie narusza żadnych norm moralnych. Ponadto dotyczy produktu wspomagającego funkcje seksualne, a więc skierowana jest do osób, które z różnych powodów odczuwają potrzebę lepszego zadbania o ten aspekt życia.
Forma przekazu reklamowego jest subtelna, nie emanuje seksem, nie jest też wulgarna ani wyzywająca, nie nawołuje i nie zachęca do podjęcia aktywności seksualnej. Reklama ta zawiera sformułowania, które właśnie wyłącznie osobom dorosłym mogą nasuwać jakiekolwiek skojarzenia. Dziecko nie powiąże treści ani obrazu reklamy z przeznaczeniem produktu. Tekst wypowiadany przez lektora wynika z treści oznakowania produktu i ma na celu przedstawienie informacji o preparacie i jego przeznaczeniu. Jeden ze Skarżących wprost zaznaczył, że: „reklama ta jest (…) trudna do zrozumienia dla siedmio czy dwunastolatków”. Przy czym szczególnie chcemy zaznaczyć, że nie jest to reklama skierowana do dzieci.
W tym miejscu chcemy jeszcze zwrócić Państwa uwagę, że ustawa o radiofonii i telewizji wskazuje w art. 16b jakie przekazy handlowe są zabronione, wymieniając szczegółowo jakimi cechami muszą się one charakteryzować. Żadnej ze wskazanych tam cech nie można przypisać produktowi Braveran, co tym bardziej potwierdza fakt, że spot ten został dopuszczony do emisji. Rozporządzenie Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji z dnia 23 czerwca 2005 r. w sprawie kwalifikowania audycji lub innych przekazów mogących mieć negatywny wpływ na prawidłowy fizyczny, psychiczny lub moralny rozwój małoletnich oraz audycji lub innych przekazów przeznaczonych dla danej kategorii wiekowej małoletnich, stosowania wzorów symboli graficznych i formuł zapowiedzi (Dz. U. z 2005 roku, nr 130, poz. 1089 z późn. zm.) precyzuje przepisy ustawy, wyróżniając kategorie wiekowe i przypisując im treści jakich nie mogą prezentować audycje i przekazy do nich skierowane. Rozporządzenie to stanowi, iż:
Małoletni poniżej lat 18 nie powinni oglądać audycji lub innych przekazów zawierających sceny lub treści:
(1) pokazujące jednostronnie przywileje życia dorosłych przy równoczesnym pomijaniu obowiązków, pracy, zobowiązań, i ważnych życiowo decyzji przy pomijaniu ich konsekwencji, zawierające społeczne usprawiedliwianie agresji, wulgarności, uprzedzeń i negatywnych stereotypów społecznych, pokazywanie seksu, agresji i łamania norm moralnych jako źródła sukcesu życiowego;
(2) prezentujące wadliwy obraz natury ludzkiej polegający na szukaniu tylko egoistycznych przyjemności, dążeniu do sukcesu za wszelką cenę z wykorzystywaniem innych osób dla własnych celów, usprawiedliwiające przemoc, traktujące seks jako źródło dominacji;
(3) prezentujące obrazy naturalistycznego seksu zwłaszcza połączonego z przemocą i przymusem, patologicznych form życia seksualnego, a także obrazy agresji, zwłaszcza przedstawionej w sposób naturalistyczny i brutalny;
(4) prezentujące postacie atrakcyjne (np. pod względem urody, bogactwa, sukcesu), a postępujące w sposób moralnie naganny, agresywny, nieuczciwy i wulgarny, bez żadnej oceny niewłaściwości takiego zachowania oraz nagradzanie przejawów społecznej patologii.
(…) małoletni poniżej lat 16 nie powinni oglądać audycji lub innych przekazów:
(1) pokazujących wypaczone formy współżycia społecznego (albo koegzystencji ludzi) i sprowadzających wizję świata do przemocy i erotyki, a zwłaszcza prezentujących je w sposób prymitywny i brutalny oraz ukazujący obrazy aktywności seksualnej w oderwaniu od uczuć wyższych;
(2) dających uproszczoną wizję dorosłości eksponującą nadmiernie: siłę fizyczną, używanie przemocy zwłaszcza demonstrowanej w rolach społecznych (nauczyciel, rodzice itp.), pokazujących moralnie naganne zachowania i postawy bez ocen etycznych oraz moralne obwinianie ofiary za to, że została skrzywdzona, a także przedstawiających nadmierną koncentrację na posiadaniu pieniędzy i dóbr materialnych;
(3) dostarczających silnych wrażeń i emocji związanych z przemocą i seksem, a zwłaszcza przedstawiających obrazy agresji i okrucieństwa;
(4) mogące skłaniać do zachowań moralnie nagannych, przez prezentowanie postaci atrakcyjnych, a jednocześnie będących wzorcem zachowań negatywnych, np. picia alkoholu, używania wulgarnych wyrażeń i gestów, brutalności, zażywania narkotyków, przemocy itp.;
(5) zawierających treści wymienione w pkt I do załącznika, (przyp. – wymienione wyżej dla małoletnich poniżej 18 roku życia)
Natomiast w kontekście zarzutu naruszenia art. 4 Kodeksu Etyki Reklamy absolutnie nie zgadzamy się jakoby reklama produktu „Braveran” zawierała treści dyskryminujące ze względu na płeć. W żadnym fragmencie spotu nie ma elementów, które w jakikolwiek sposób dyskryminowałyby kobietę. To, że w reklamie produktu występuje kobieta, a w zasadzie jej rysunkowa postać nie jest równoznaczne z dyskryminacją. Zwracamy uwagę, że istnieje wiele reklam produktów, w których występują kobiety, często w bieliźnie, pod prysznicem, w ręczniku, kobiety jako gospodynie domowe – nikt nie kwestionuje takich reklam, a faktu występowania w nich kobiet nie określa jako próby ich dyskryminacji.
Nie ma zatem wątpliwości, że reklama produktu Braveran nie narusza ww. zakazów jak również Kodeksu Etyki Reklamy, dlatego w tym stanie rzeczy wnosimy o odrzucenie skargi jako bezzasadnej.”- pisownia oryginalna

3. Zespół Orzekający zważył co następuje:

Zespół Orzekający nie dopatrzył się w przedmiotowej reklamie naruszenia norm Kodeksu zarzucanych przez Skarżącą.

Zespół Orzekający uznał, że przedmiotowa reklama była prowadzona w poczuciu odpowiedzialności społecznej oraz zgodnie z dobrymi obyczajami.

Jednocześnie, Zespół Orzekający zasugerował reklamodawcom, aby wzięli pod uwagę, by reklamy tego typu produktów nie były emitowane w czasie oglądalności audycji przez dzieci.

W związku z powyższym, na podstawie pkt 37 ust. 1) lit b) Regulaminu Rozpatrywania Skarg Zespół Orzekający orzekł jak w pkt 1 uchwały.

Zgodnie z pkt.50 Regulaminu Rozpatrywania Skarg z dnia 4 listopada 2014r., Stronom przysługuje prawo do odwołania się od uchwały Zespołu Orzekającego w terminie 10 dni od daty doręczenia uchwały. Podstawę odwołania mogą stanowić wyłącznie nowe fakty i dowody, nieznane zainteresowanej stronie w dacie podjęcia przez Zespół Orzekający uchwały.