Uchwała Nr ZO 111/17 w sprawie reklamy internetowej firmy Polkomtel Sp. z o.o.

Uchwała Nr ZO 111/17
z dnia 22 listopada 2017 roku
Zespołu Orzekającego
w sprawie sygn. Akt:
K/158/17

 

1. Zespół Orzekający Komisji Etyki Reklamy, działającej przy Związku Stowarzyszeń Rada Reklamy, w składzie:

1) Paweł Wiśniewski – przewodniczący,
2) Andrzej Garapich – członek,
3) Igor Kaleński – członek,

na posiedzeniu w dniu 22 listopada 2017 roku, po rozpatrzeniu skargi o sygnaturze akt K/158/17 złożonej, na podstawie pkt. 7 Regulaminu Rozpatrywania Skarg, przez konsumenta (bliższe dane w aktach sprawy), (dalej: Skarżący), przeciwko reklamie internetowej firmy Polkomtel Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie (dalej: Skarżony)

postanawia oddalić skargę.

2. Zespół Orzekający ustalił, co następuje:

Do Komisji Etyki Reklamy wpłynęła skarga o sygn. K/158/17.

Przedmiotem skargi była reklama internetowa usług telekomunikacyjnych sieci Plus.

Skarżący w prawidłowo złożonej skardze podniósł, iż:
„Reklama pokazuje misia karmiącego jedzeniem z konserwy psa. Następnego dnia pies rozrywa namioty w których spał miś, śmieje się im w twarz po czym zaczynają się drapać (sugestia że pies miał pchły).

1. Reklama zniechęca do adopcji i pomocy bezdomnym zwierzętom, sugeruje, że każdy pies niszczy rzeczy i roznosi pchły.

2. Reklama pokazuje psa karmionego jedzeniem z konserwy, jedzenie takie mogło mu zaszkodzić (link).” – pisownia oryginalna

W czasie posiedzenia skargę przedstawiał i popierał arbiter-referent.

Arbiter-referent wniósł o uznanie reklamy za sprzeczną z dobrymi obyczajami (art. 2 ust. 1 Kodeksu Etyki Reklamy) oraz zarzucił, że reklama nie była prowadzona w poczuciu odpowiedzialności społecznej, z należytą starannością oraz zgodnie z zasadami uczciwej konkurencji.

Wniósł także o uznanie reklamy za sprzeczną z art. 21 Kodeksu Etyki Reklamy, z uwagi na to, że „reklamy nie mogą propagować postaw kwestionujących prawa zwierząt. Reklamy wykorzystujące wizerunek zwierząt powinna cechować powściągliwość, tak aby zwierzęta nie były przedstawiane w sposób sugerujący możliwość ich niehumanitarnego traktowania.”.

Skarżony nie uczestniczył w posiedzeniu, ale przedłożył pisemną odpowiedź na skargę o następującej treści:

„STANOWISKO SKARŻONEGO w sprawie skargi konsumenckiej o sygn.: K/158/17
W imieniu Polkomtel Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie (dalej: „Polkomtel”), w oparciu o załączone pełnomocnictwo, przedstawiam odpowiedź na skargę konsumencką o sygnaturze wskazanej powyżej, przesłanej za zawiadomieniem Związku Stowarzyszeń Rada Reklamy z dnia 12 października 2017 r., i wnoszę o umorzenie postępowania, względnie oddalenie skargi w całości.
Uzasadnienie

1. Niedopuszczalność skargi i jej rozpoznania przez Komisję Etyki Reklamy
W pierwszej kolejności zwrócić należy uwagę na fakt, że Kodeks Etyki Reklamy jest przejawem samoregulacji i nie zawiera przepisów prawa powszechnie obowiązującego. W art. 1 ust.2 Kodeksu wprost wskazano, iż „Kodeks nie stanowi zbioru norm zastępujących bezwzględnie obowiązujące przepisy prawa, a jedynie zawiera zbiór zasad nakładających na podmioty nim objęte dodatkowe ograniczenia, niezależnie od obowiązujących przepisów prawa.”.

Polkomtel nie jest sygnatariuszem Kodeksu, nigdy nie zobowiązywała się również do jego stosowania. Bezpodstawne jest więc czynienie Polkomtel zarzutu, że naruszyła Kodeks, którego nie miała obowiązku stosować.

Oczywistym jest przy tym, że akty samoregulacji (np. kodeksy dobrych praktyk), takie jak m.in. Kodeks Etyki Reklamy, wiążą tylko podmioty, które zobowiązały się je stosować. Co więcej, przepisy prawa powszechnie obowiązującego nie zawierają sankcji nawet za niestosowanie się do takich kodeksów dobrych praktyk przez podmioty, które zobowiązały się je przestrzegać. Sankcjonowane jest wyłącznie nieprzestrzeganie kodeksu dobrych praktyk, do którego przedsiębiorca dobrowolnie przystąpił, jeżeli przedsiębiorca ten informuje w ramach praktyki rynkowej, że jest związany kodeksem dobrych praktyk – jako zakazana praktyka rynkowa stanowiąca działanie wprowadzające w błąd (art. 5 ust. 2 pkt 4) ustawy z dnia 23 sierpnia 2007 r. o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym).

Biorąc powyższe pod uwagę niedopuszczalne jest ocenianie działań Polkomtel jako naruszających postanowienia Kodeksu Etyki Reklamy. Polkomtel nie będąc związana Kodeksem nie mogła go naruszyć.

2. Stanowisko merytoryczne odnośnie skargi

Przedmiotowa skarga dotyczy reklamy ofert Plush opisanej przez Skarżącego w następujący sposób: „Reklama pokazuje misia karmiącego jedzeniem z konserwy psa. Następnego dnia pies rozrywa namioty w których spał miś, śmieje się im w twarz po czym zaczynają się drapać (sugestia że pies miał pchły).”. Opis reklamy nie jest zgodny z jej treścią.

Treść skargi: „1. Reklama zniechęca do adopcji i pomocy bezdomnym zwierzętom, sugeruje że każdy pies niszczy rzeczy i roznosi pchły. 2. Reklama pokazuje psa karmionego jedzeniem z konserwy, jedzenie takie mogło mu zaszkodzić (http://www.e-lecznica.pl/artykul/czego-nie-moze-jesc-pies).”.

W zawiadomieniu Związku Stowarzyszeń Rada Reklamy poinformowano natomiast, że reklama będzie oceniana w kontekście następujących postanowień Kodeksu Etyki Reklamy:
Art. 2
1. Działania objęte postanowieniami Kodeksu będą wykonywane z należytą starannością, zgodnie z dobrymi obyczajami, prowadzone w poczuciu odpowiedzialności społecznej oraz zgodnie z zasadami uczciwej konkurencji.
Art. 21
Reklamy nie mogą propagować postaw kwestionujących prawa zwierząt. Reklamy wykorzystujące wizerunek zwierząt powinna cechować powściągliwość, tak aby zwierzęta nie były przedstawiane w sposób sugerujący możliwość ich niehumanitarnego traktowania.

Polkomtel uważa, że skarga byłaby bezpodstawna nawet w przypadku gdyby Skarżony był zobowiązany do stosowania się do Kodeksu Etyki Reklamy i to z wielu powodów.

W pierwszej kolejności wskazać należy, że Plush to marka dla ludzi młodych, także młodych duchem, którzy – jak wynika z badań – traktują świat z przymrużeniem oka, na bok odkładając poprawność polityczną, dobre maniery i „co ludzie powiedzą”. Podobnie jak misiek Plush – bohater spotu – nie traktują otaczającego świata ze śmiertelną powagą. Reklamowy misiek jest postacią, która ma dystans do siebie i nie bierze wszystkiego wokół aż tak bardzo na serio i dosłownie, jak tropiciele afer i podtekstów. Konwencja reklamowa marki od początku oparta była na stosowaniu żartu. Reklama skierowana jest od osób z określonym poczuciem humoru, dystansem do siebie, potrafiącymi odróżnić żart z wypchanym misiem w roli głównej od realnej sytuacji. Wszystkie sytuacje przedstawione w reklamach Plush są w charakterze żartobliwym, „wzięte w nawias”. Do autora skargi należałoby zaapelować o większy dystans.

Reklama nie zniechęca do adopcji. Reklama zachęca do zainteresowania się zwierzęciem w potrzebie. Sposób przedstawienia psa, w tym jego śmiech, jednoznacznie wskazują, że nie należy jego zachowań odbierać dosłownie.

Wbrew zarzutowi, Miś nie karmi psa konserwą. Miś wpuszcza psa do namiotu i widzi, że pies sam się „poczęstował” konserwą, którą miał wcześniej zjeść miś. Co więcej, obecnie duża część karmy dla zwierząt, w tym psów, jest sprzedawana w puszkach. Stąd też nadmierne przeczulenie skarżącego jest również absurdalne.

Zarzuty stawiane reklamie są więc chybione. Reklama utrzymana jest oczywiście w pewnej opisanej wyżej konwencji marki ale nie przekracza granicy dobrych obyczajów i nie jest sprzeczna z prawem.

3. Podsumowanie

Skarga nie zasługuje na uwzględnienie, zarówno z przyczyn formalnych wskazanych w pkt. 1 uzasadnienia, jak i merytorycznych wskazanych w pkt. 2 uzasadnienia.

W związku z powyższym wnoszę jak w petitum niniejszego pisma.” – pisownia oryginalna

Załączniki:
– pełnomocnictwo,
– odpis z KRS.

3. Zespół Orzekający zważył co następuje:

Zespół Orzekający nie podzielił zarzutów Skarżącego i nie dopatrzył się w przedmiotowej reklamie naruszenia norm art. 2 ust. 1 i art. 21 Kodeksu Etyki Reklamy.

Zdaniem Zespołu Orzekającego przedmiotowa reklama była prowadzona w poczuciu odpowiedzialności społecznej i nie narusza dobrych obyczajów.

Zespół Orzekający nie dopatrzył się również naruszenia art. 21 Kodeksu Etyki Reklamy, uznając, że przedmiotowa reklama nie zawiera treści kwestionujących prawa zwierząt.

Zespół Orzekający podkreślił, że reklama mieści się w ramach przyjętych norm etycznych, a jej humorystyczna konwencja usprawiedliwia prezentowane w reklamie treści.

W związku z powyższym, na podstawie pkt 37 ust. 1) lit b) Regulaminu Rozpatrywania Skarg Zespół Orzekający orzekł jak w pkt 1 uchwały.

Zgodnie z pkt.50 Regulaminu Rozpatrywania Skarg z dnia 4 listopada 2014 r., Stronom przysługuje prawo do odwołania się od uchwały Zespołu Orzekającego w terminie 10 dni od daty doręczenia uchwały. Podstawę odwołania mogą stanowić wyłącznie nowe fakty i dowody, nieznane zainteresowanej stronie w dacie podjęcia przez Zespół Orzekający uchwały.