Uchwała Nr ZO/116/24u z dnia 30 października 2024 roku Zespołu Orzekającego w sprawach o sygn.: KER/106/24

Zespół Orzekający Komisji Etyki Reklamy, działającej przy Związku Stowarzyszeń Rada Reklamy, w składzie:

 

• Olaf Krynicki – członek
• Jacek Pawlak – przewodniczący
• Agnieszka Przewoźnik – członkini

 

na posiedzeniu w dniu 30 października 2024 roku, po rozpatrzeniu skargi o sygnaturze akt KER/106/24, złożonej na podstawie pkt 12 Regulaminu Rozpatrywania Skarg przez konsumenta (dane w aktach sprawy) przeciwko MDR Healthy Food sp. z o.o. z siedzibą w Mikoszewie, w sprawie dotyczącej opakowania produktu Popcrop Piramidki,

 

postanawia

 

skargę oddalić.

 

Uzasadnienie

 

W skardze skierowanej do Komisji Etyki Reklamy (dalej także: „KER”) konsument (dalej także: „Skarżący”) wskazał, że MDR Healthy Food sp. z o.o. z siedzibą w Mikoszewie (dalej także: „Skarżona”) stosowała reklamę wprowadzającą w błąd. 

 

Zgodnie ze skargą:

 

70%mniej tłuszczu, prosty skład, pyszny smak, źródło białka.

 

Nie wiem w stosunku do czego jest 70 % mniej tłuszczu. Nie ma takiej informacji nigdzie.

Nie mogę znaleźć informacji, dlaczego to jest źródłem białka. Skład ma na to nie wskazuje.

Składnikami podstawowymi jest ryż i olej. Zaledwie 4,1% to białko grochu. Nie można twierdzić

że te chipsy to źródło białka.

Prosty skład – skład nie jest absolutnie prosty. Jest wieloskładnikowy.

Ryż nie pochodzi z Polski. Ale nie jest podane skąd pochodzi.

Wprowadzanie w błąd, brak staranności, niewiarygodne informacje, co do zawartości produktu.

 

Przekaz został zakwalifikowany jako potencjalnie naruszający zasady etyki reklamy w zakresie wskazanym w art. 2 ust. 1, art. 8, art. 10 ust. 1 lit. a, art. 10 ust. 2 Kodeksu Etyki Reklamy.

 

Art. 2

1. Działania objęte postanowieniami Kodeksu będą wykonywane z należytą starannością, zgodnie z

dobrymi obyczajami, prowadzone w poczuciu odpowiedzialności społecznej oraz zgodnie z zasadami uczciwej konkurencji.

 

Art. 8

Reklama nie może nadużywać zaufania odbiorcy, ani też wykorzystywać jego braku doświadczenia lub

wiedzy.

 

Art. 10

1. Ponadto reklamy nie mogą wprowadzać w błąd jej odbiorców, w szczególności w odniesieniu do:
2. a) istotnych cech, w tym właściwości, składu, metody, daty produkcji, przydatności, ilości, pochodzenia

(w tym geograficznego) reklamowanego produktu;

(…)

2. Użyte w reklamie dane oraz nieobjęte tym pojęciem w rozumieniu Kodeksu terminy naukowe, cytaty z publikacji technicznych lub naukowych muszą wskazywać źródło oraz nie mogą być używane w sposób wprowadzający w błąd. Dane muszą być prezentowane w sposób poprawny metodologicznie. Prezentacja danych statystycznych musi w szczególności uwzględniać reguły wnioskowania statystycznego, w tym zjawiska błędu statystycznego.

 

Skarżona, w odpowiedzi na zawiadomienie Związku Stowarzyszeń Rada Reklamy, przedstawiła stanowisko w sprawie w korespondencji z dnia 19 sierpnia 2024 r. i wyraziła wolę uczestnictwa w postępowaniu przed KER.

 

Skarżona na wstępie podkreśliła, że żadna informacja umieszczona na opakowaniu, nie wprowadza konsumenta w błąd. Wszystkie oświadczenia żywieniowe mają potwierdzone warunki zastosowania a wartości odżywcze zostały wyliczone na podstawie przeprowadzonych badań laboratoryjnych.

 

W odpowiedzi na zarzut Skarżącego, Skarżona wskazała że na froncie opakowania wskazano na 70% mniej tłuszczu z oznaczeniem gwiazdką, co następnie rozwinięto w tylnej części opakowania.  Wyjaśnienie zawiera informację o tym, ile tłuszczu jest mniej więcej w standardowych smażonych chipsach ziemniaczanych, które posłużyły Skarżonej za punkt odniesienia. Skarżona wykorzystała najbardziej popularne na rynku smażone chipsy ziemniaczane, w których w 30g zawartość tłuszczu wynosi pomiędzy 9,1 a 9,6g. Następnie, porównując tłuszcz w naszych chipsach Skarżonej (2,1g w 30g), wychodzi w zależności od chipsów pomiędzy 76 a 78% mniej tłuszczu. Wynik „70%” został zatem zadeklarowany z zapasem, zatem zastosowane oświadczenie żywieniowe spełnia warunki stosowania zawarte w rozporządzeniu (WE) nr 1924/2006.

 

W nawiązaniu do zarzutu dotyczącego informacji braku informacji o źródle białka, Skarżona wskazała że oświadczenie żywieniowe spełnia warunki stosowania zawarte w rozporządzeniu (WE) nr 1924/2006:

Oświadczenie, że środek spożywczy jest źródłem białka, oraz każde oświadczenie, które może mieć taki sam sens dla konsumenta, może być stosowane tylko wówczas, gdy przynajmniej 12 % wartości energetycznej środka spożywczego pochodzi z białka.

W chipsach Berbecue procent energii z białka wynosi 12,3.

 

Prosty skład nie oznacza „krótki skład”. To, że produkt jest wieloskładnikowy nie wyklucza, że skład produktu może być „prosty”. Jednocześnie prosty skład nie posiada swojej definicji w przepisach prawa żywnościowego, co producentom żywności daje pewną dowolność w jego interpretacji. Prosty skład produktu zgodnie z polityką firmy i przekazem dla konsumenta oznacza użycie tylko naturalnych składników, bez syntetycznych substancji dodatkowych, regulowanych rozp. (WE) 1333/2008, szczególnie bez bardzo popularnych w tego typu produktach, wzmacniaczy smaku, m.in. glutaminianu monosodowego. Skarżona wskazała, że nie ma obowiązku deklarowania konkretnego pochodzenia ryżu, powołując się na art. 26 ust. 3 lit. b rozporządzenia (WE) nr 1169/2011.

 

W ocenie Skarżonej, opakowanie zostało przygotowane z dużą starannością. Nie jest założeniem Skarżonej wprowadzanie w błąd.

 

Obecny na posiedzeniu w dniu 23 października 2024 roku przedstawiciel Skarżonej poparł przedstawione stanowisko.

 

Zespół Orzekający ustalił, co następuje.

 

Z załączonego przez Skarżącego materiału dowodowego (zdjęcia opakowania produktu z dnia 2 sierpnia 2024 roku – zgodnie z oświadczeniem Skarżącego) wynika, że są to przekąski (chipsy proteinowe) Popcrop Piramidki o smaku barbecue. W prawej części frontu opakowania znajduje się informacja: 70% MNIEJ TŁUSZCZU* (na zdjęciu Skarżącego brak jest części napisu, obejmującego „gwiazdkę”). Zgodnie z informacją zawartą poniżej produkt jest: BEZ GMO, BEZ GLUTENU, BEZ MLEKA, a także jest WEGAŃSKI, POWOLI WYPIEKANY, BEZGLUTENOWY, NIESMAŻONY, BEZ KONSERWANTÓW. Na opakowaniu widnieje napis JESTEM Z POLSKI. Znajdują się tam również grafiki przedstawiające składniki, takie jak pomidory, papryczki chili, czosnek, groszek oraz przyprawy.

 

Na drugim z załączonych zdjęć widoczna jest tylna część produktu, na której zawarto m.in. hasło: BARBECUE + PROTEINA. PYSZNY SMAK I ŹRÓDŁO BIAŁKA. Wskazano na główne cechy produktu, takie jak informacja, że produkt jest wypiekany, niesmażony, wegański, bez glutenu, bez laktozy, nie zawiera oleju palmowego. Znalazła się informacja: 70% MNIEJ TŁUSZCZU* Tłuszcz w 30g porcji: POPCROP BARBECUE = 2,1g Smażone chipsy ziemniaczane = 9,6g. Wymieniono również informacje o składzie: kukurydza (bez GMO), ryż (biały, brązowy), olej rzepakowy, białko grochu 4,1%, zielony groch, pomidory w proszku, cukier trzcinowy, czarna soczewica, drożdże nieaktywne, czosnek w proszku, sól himalajska, ekstrakt z drożdży, cebula w proszku, papryka (chili, słodka), pieprz czarny. Wskazano, że ryż nie pochodzi z Polski. Uwzględniono również informacje na temat wartości odżywczych na 100g: kalorie: 1728 kJ / 409 kcal (na 100 g), tłuszcz: 7 g (w tym kwasy tłuszczowe nasycone: 1,3 g), węglowodany: 72,4 g (w tym cukry: 3,2 g), błonnik: 3,1 g, białko: 12,6 g, sól: 1,5 g oraz – odpowiednio – na 30g. Dodatkowo zawarto informacje takie jak opis zachęcający do wypróbowania chipsów jako alternatywy dla tradycyjnych chipsów.

 

Zespół Orzekający zważył, co następuje.

 

W ocenie Zespołu Orzekającego (dalej także: „ZO”) skarżony przekaz nie narusza zasad etyki wyrażonych w Kodeksie Etyki Reklamy.

 

Należy mieć na uwadze, że ocena reklamy zasadniczo winna być dokonywana z perspektywy odbiorcy reklamy, jakim jest przeciętny konsument. Przeciętnym konsumentem jest konsument, który jest dostatecznie dobrze poinformowany, uważny i ostrożny; oceny dokonuje się z uwzględnieniem czynników społecznych, kulturowych, językowych i przynależności danego konsumenta do szczególnej grupy konsumentów, przez którą rozumie się dającą się jednoznacznie zidentyfikować grupę konsumentów, szczególnie podatną na oddziaływanie reklamy lub na produkt, którego reklama dotyczy, ze względu na szczególne cechy, takie jak wiek, niepełnosprawność fizyczna lub umysłowa (art. 3 lit. h Kodeksu Etyki Reklamy).

 

Zdaniem KER, przeciętny konsument – odbiorca reklamy – nie odczyta reklamy w sposób wskazany w skardze. Opis znajdujący się na odwrocie produktu w jasny sposób wskazuje na źródło, które jest podstawą twierdzeń Skarżonej, że jej produkt posiada 70% mniej tłuszczu – w porównaniu ze smażonymi czipsami ziemniaczanymi (2,1g do 9,6g).

 

Brak także uchybiania w zakresie oświadczenia o źródle białka oraz braku wskazania na miejsce pochodzenia ryżu. Rzeczone kwestie zostały odnotowane na opakowaniu zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa (rozporządzenie WE nr 1924/2006 oraz rozporządzenie WE nr 1169/2011), a także zostały wyrażone w sposób jasny, nie wprowadzający w błąd.

 

ZO zgadza się także z argumentacją Skarżonej, że „prosty skład” nie oznacza, że produkt nie może być wieloskładnikowy. W odbiorze przeciętnego konsumenta prosty skład oznacza użycie naturalnych, niesyntetycznych składników, co ma miejsce w przypadku rzeczonego produktu.

 

Mając na uwadze powyższe, reklama skarżonej została wykonana z należytą starannością, zgodnie z

dobrymi obyczajami i jest prowadzona w poczuciu odpowiedzialności społecznej. Nie nadużywa zaufania odbiorcy, ani też wykorzystuje jego braku doświadczenia lub wiedzy. Nie wprowadza w błąd w zakresie istotnych cech, w tym właściwości i składu produktu. Wszystkie niezbędne informacje znajdują się na opakowaniu produktu i zostały poparte odpowiednimi danymi.

 

Niemniej, w celu uniknięcia wszelkich wątpliwości, ZO poddaje Skarżonej pod rozwagę umieszczanie wyjaśnień oświadczeń zwartych na opakowaniach produktów w bliskim sąsiedztwie tych oświadczeń. Pozwoli to uniknąć wątpliwości i poszukiwania wyjaśnienia „z gwiazdką” w innym miejscu (tak jak w niniejszej sprawie – na odwrocie opakowania).

 

ZO pragnie szczególnie docenić staranność Skarżącej, która wszystkie relewantne informacje o produkcie zamieściła na opakowaniu, bez odsyłania do innych lokalizacji, np. strony internetowej. Na docenienie zasługuje także zaangażowanie Skarżonej podczas postępowania przed KER, w szczególności wyczerpujące i rzetelne przedstawienie niezbędnych w sprawie informacji w odpowiedzi udzielonej na skargę oraz w trakcie posiedzenia.

 

Mając na względzie powyższe skargi zostały oddalone na podstawie art. 49 lit. b Regulaminu Rozpatrywania Skarg z uwagi na niestwierdzenie naruszeń Kodeksu Etyki Reklamy.

 

Zdania odrębne

Brak.

 

Zgodnie z pkt. 58 Regulaminu Rozpatrywania Skarg, Strony mogą odwoływać się od Uchwały Zespołu Orzekającego w terminie dziesięciu dni od doręczenia Uchwały. Podstawę odwołania mogą stanowić wyłącznie nowe fakty i dowody, nieznane Zespołowi Orzekającemu w dacie podjęcia Uchwały, od której Strona wnosi odwołanie.