Uchwała Nr ZO 122/12 w sprawie reklamy firmy P4 Sp. z o.o.

Uchwała Nr ZO 122/12 z dnia 18 października 2012 roku Zespołu Orzekającego w sprawie sygn. Akt: K/109/12

1. Zespół Orzekający Komisji Etyki Reklamy, działającej przy Związku Stowarzyszeń Rada Reklamy, w składzie:

1) Olgierd Cygan— przewodniczący,
2) Małgorzata Augustyniak — członek,
3) Marcin Senderski — członek,

na posiedzeniu w dniu 18 października 2012 roku, po rozpatrzeniu skargi o sygnaturze akt K/109/12 złożonej, na podstawie pkt. 7 Regulaminu Rozpatrywania Skarg, przez konsumenta (bliższe dane w aktach sprawy), (dalej: Skarżący), przeciwko P4 Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie (dalej: Skarżony), dotyczącej reklamy telewizyjnej

postanawia oddalić skargę.

2. Zespół Orzekający ustalił, co następuje:

Do Komisji Etyki Reklamy wpłynęła skarga o sygn. K/109/12.
Przedmiotem skargi była reklama telewizyjna usług świadczonych przez sieć Play.

Skarżący w prawidłowo złożonej skardze podniósł, iż „Taryfa Play na kartę jest reklamowana jako, że rozmowy i sms do Play są darmo nawet jeśli konto jest aktywne. To nieprawda, że konto jest ważne cały czas. Nie ma mowy o tym, że trzeba konto często, doładowywać ponieważ szybko można stracić swój numer jeśli się nie dopilnuje częstych doładowań może stracić numer. Moim zdaniem ta praktyka ma na celu zwiększenie liczby abonentów oraz wyłudzanie od nich pieniędzy. Reklama po za tym mówi bardzo mało lub nawet zero szczegółów. Reklama wygląda bardzo dobrze po za tym.”.

W czasie posiedzenia skargę przedstawiał i popierał arbiter-referent.

Wniósł o uznanie reklamy za niezgodną z art. 8 Kodeksu Etyki Reklamy, w myśl którego „reklama nie może nadużywać zaufania odbiorcy, ani też wykorzystywać jego braku doświadczenia lub wiedzy.”.

Wniósł także o uznanie reklamy za sprzeczną z art. 10 ust. 1 a) Kodeksu Etyki Reklamy, w myśl którego „reklamy nie mogą wprowadzać w błąd jej odbiorców, w szczególności w odniesieniu do:
a) istotnych cech, w tym właściwości, składu, metody, daty produkcji, przydatności, ilości, pochodzenia (w tym geograficznego) reklamowanego produktu;”.

Skarżony złożył pisemną odpowiedź na skargę i uczestniczył w posiedzeniu.

Działając w imieniu spółki pod firmą P4 Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie (zwanej też dalej „P4″ lub „Spółką”), na podstawie załączonego pełnomocnictwa, w związku z treścią pisma z dnia 30 sierpnia 2012 r., Skarżony wniósł o oddalenie skargi z uwagi na brak naruszenia Kodeksu Etyki Reklamy.

Jednocześnie, Skarżony wniósł o przeprowadzenie na posiedzeniu dowodu z oględzin przedmiotowej reklamy telewizyjnej Spółki dostępnej w kanale Playmobiletv w serwisie YouTube (adres: http://www.youtube.com/watch?v=ISf3brXbPyY&feature=BFa&list=PL1C 56B6A79759F49F) z udziałem Rzecznika Prasowego P4, p. Marcina Gruszki.

Tytułem uzasadnienia Skarżony zwrócił się z pytaniem o podstawy formułowania przez arbitra-referenta zarzutów i wniosku o uznanie reklamy Spółki za sprzeczną z art. 8 i art. 10 ust. 1 Kodeksu Etyki Reklamy, skoro do skargi nie została załączona reklama Spółki. Opis daty emisji z podaniem kanału pozwala co prawda na ustalenie konkretnej reklamy dzięki informacjom uzyskanym od firmy zajmującej się monitoringiem mediów, jednak stawiane Spółce zarzuty i sformułowany przez arbitra-referenta wniosek sugerują, że arbiter nie zapoznał się z treścią reklamy.

W dacie wskazanej w skardze została wyemitowana reklama o następującej treści:
Nic nie łączy jak zero w Play na kartę, bo wystarczy aktywne konto, żeby rozmawiać i esemesować w Play za zero złotych. Wybierz nową ofertę Play na kartę z zerem bez gwiazdek, [jingiel Play]Analiza treści reklamy jednoznacznie wskazuje, że dla korzystania z bezpłatnych rozmów i sms-ów do wszystkich w Play „wystarczy aktywne konto”.
W opinii Skarżonego, ewidentnie niesłuszny jest zatem zarzut autora skargi, zdaniem którego reklama wskazuje, że „rozmowy i sms do Play są darmo nawet jeśli konto jest aktywne” (skarżący miał zapewne na myśli słowo „nieaktywne”).
Skarżony wskazał, że Play na kartę to pierwsza na polskim rynku telekomunikacyjnym oferta pre-paid, w której połączenia głosowe i wiadomości SMS wysyłane „we własnej sieci” są bezpłatne bez konieczności spełnienia dodatkowych warunków (regularnych doładowań określoną kwotą, włączenia pakietu, aktywacji promocji czy innej formy pro-aktywnego działania klienta w celu uzyskania takiego benefitu, zazwyczaj połączonego z uiszczeniem opłaty). Cena 0 zł za standardowe krajowe połączenia głosowe i wiadomości SMS na numery w sieci Play przewidziana jest bowiem w podstawowym dokumencie jakim jest Cennik Oferty Play na Kartę. Z tego też względu jedynym warunkiem wykonywania bezpłatnych połączeń do sieci Play jest pozostawanie w okresie ważności połączeń wychodzących.

Z najdalej posuniętej ostrożności, Skarżony wyjaśnił, że konieczność doładowywania konta i związany z tym okres ważności połączeń wychodzących i przychodzących jest podstawowym elementem konstrukcyjnym każdej oferty telefonii komórkowej typu pre-paid. Chociaż jest to fakt notoryjny, P4 załącza potwierdzające go wydruki ze stron internetowych największych operatorów.

Zgodnie z postanowieniami ustawy o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym (UPNPR), jak również ugruntowaną praktyka sądów polskich oraz unijnych, ryzyko wprowadzenia w błąd ocenia się przez pryzmat przeciętnego konsumenta, który jest osoba przeciętnie dobrze poinformowaną, uważną i ostrożną. Z wydanego w ostatnim czasie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 21 kwietnia 2011 r. [sygn. akt III SK 45/10, LEX nr 901645] dotyczącego usług telekomunikacyjnych wynika, że „wzorcem uwzględnianym przy ocenie wprowadzającego w błąd charakteru reklamy jest model przeciętnego odbiorcy reklamy, a zatem konsumenta reklamowanych artykułów lub usług”. SN podkreśla, że „nie chodzi przy tym o krąg wszystkich odbiorców reklamy, a więc osób, które mogły się z przedmiotową reklamą zapoznać w środkach masowego przekazu”.

Podkreślenia wymaga fakt, że przesłankę „dostatecznie dobrego poinformowania” należy utożsamiać z podstawową wiedzą posiadaną przez konsumenta. Sąd Apelacyjny w łodzi w niepublikowanym postanowieniu z dnia 14 maja 2009 r. (sygn. I Acz 371/09) celnie stwierdza, że: „Nie można (…) było przyjąć, że konsument, do którego skierowano reklamę nie posiada wiedzy i rozeznania w zakresie usług internetowych i obsługi komputera. Zainteresowanie się tego rodzaju usługą wymaga ze strony konsumenta wiedzy, która umożliwia porównanie zakresu usługi, parametrów łącza, wreszcie rozeznania potrzeb swoich i rodziny w zakresie usług internetowych”.

Z tego też względu brak jest uzasadnienia dla oczekiwania, aby operator telekomunikacyjny wyjaśniał w trwającej 15 lub 30 sekund reklamie telewizyjnej podstawowe zasady korzystania z usługi – które przeciętny konsument musi po prostu znać.

Skarżony podniósł, że oczywiście z łatwością można byłoby znaleźć telewidza, który nie posiada takiej wiedzy o usługach telefonii mobilnej. Jednak również dobrze – przy odpowiednim poziomie determinacji – można byłoby odnaleźć osobę, które nie wie, że reklamowany w telewizji ekspres do kawy wymaga podłączenia do prądu. Jednak ocena reklamy skierowanej do ogółu przez pryzmat „najsłabszego ogniwa” stałaby nie tylko w sprzeczności z przepisami prawa (art.2 pkt.8 UPNPR), lecz również ze standardami komunikacji reklamowej.

Z uwagi na powyższe, Skarżony wniósł jak w petitum.

3. Zespół Orzekający zważył co następuje:

Zespół Orzekający oceniając przedmiotowy przekaz reklamowy, wziął pod uwagę iż reklamodawca wyraźnie poinformował odbiorców — „wystarczy aktywne konto, żeby rozmawiać i sms-ować w Play za 0zł”; Aktywne konto jest zatem warunkiem niezbędnym do skorzystania z reklamowanej oferty.

Zespół Orzekający stwierdził, że reklama nie wprowadza konsumentów w błąd i nie wykorzystuje ich braku doświadczenia lub wiedzy.

W związku z powyższym, na podstawie pkt 37 ust. 1) lit b) Regulaminu Rozpatrywania Skarg Zespół Orzekający orzekł jak w pkt 1 uchwały.

Zgodnie z pkt.50 Regulaminu Rozpatrywania Skarg z dnia 16 maja 2012r., stronom przysługuje prawo do odwołania się od uchwały Zespołu Orzekającego w terminie 10 dni od daty doręczenia uchwały. Podstawę odwołania mogą stanowić wyłącznie nowe fakty i dowody, nieznane zainteresowanej stronie w dacie podjęcia przez Zespół Orzekający uchwały.