Uchwała Nr ZO 124/17 w sprawie reklamy internetowej sieci Media Expert

Uchwała Nr ZO 124/17
z dnia 6 grudnia 2017 roku
Zespołu Orzekającego
w sprawie sygn. Akt:
K/173/17

 

1. Zespół Orzekający Komisji Etyki Reklamy, działającej przy Związku Stowarzyszeń Rada Reklamy, w składzie:

1) Małgorzata Augustyniak – przewodnicząca,
2) Joanna Łodygowska – członek,
3) Maciej Korobacz – członek,

na posiedzeniu w dniu 6 grudnia 2017 roku, po rozpatrzeniu skargi o sygnaturze akt K/173/17 złożonej, na podstawie pkt. 7 Regulaminu Rozpatrywania Skarg, przez konsumenta (bliższe dane w aktach sprawy), (dalej: Skarżący), przeciwko reklamie internetowej firmy TERG S.A. z siedzibą w Złotowie (dalej: Skarżony)

postanawia oddalić skargę.

2. Zespół Orzekający ustalił, co następuje:

Do Komisji Etyki Reklamy wpłynęły skargi o sygn. K/173/17.

Przedmiotem skargi była reklama internetowa produktów dostępnych w sieci Media Expert.

Skarżący w prawidłowo złożonej skardze podniósł, iż:

„Gry, konsole, laptopy, komputery. Setki produktów dla graczy w SUPER NISKICH CENACH Sprawdź ofertę dla Gracza! Niżej zdjęcie gracza z nienaturalną miną.

Reklama przedstawia gracza stereotypowo, jako niedojrzałego mężczyznę z dziwnym grymasem na twarzy. Poza tym reklama sugeruje że sklep ma niskie ceny a po porównaniu wielu ofert tego sklepu z innymi (za pomocą allegro.pl i ceneo.pl) mogę stwierdzić że ceny te są co najmniej standardowe (na ceneo.pl takie ceny nie odbiegały od normy) lub zawyżone (na allegro znalazłem już wiele lepszych ofert).” – pisownia oryginalna

W czasie posiedzenia skargę przedstawiał i popierał arbiter-referent.

Arbiter-referent wniósł o uznanie reklamy za sprzeczną z dobrymi obyczajami i zarzucił, że reklama nie była prowadzona w poczuciu odpowiedzialności społecznej, co jest niezgodne z art. 2 ust. 1 Kodeksu Etyki Reklamy.

Wniósł również o uznanie reklamy za niezgodną z art. 4 Kodeksu Etyki Reklamy, w myśl którego, „reklamy nie mogą zawierać treści dyskryminujących, w szczególności ze względu na rasę, przekonania religijne, płeć lub narodowość.”.

Wniósł także o uznanie reklamy za niezgodną z art. 8 Kodeksu Etyki Reklamy, zgodnie którym „reklama nie może nadużywać zaufania odbiorcy, ani też wykorzystywać jego braku doświadczenia lub wiedzy.”.

Skarżony uczestniczył w posiedzeniu.

Skarżony złożył pisemną odpowiedź na skargę o następującej treści:

„Działając w imieniu TERG S.A., na podstawie udzielonego pełnomocnictwa, którego kopię załączam, składam odpowiedź na skargę konsumencką, o której mój Mocodawca został powiadomiony pismem Rady Reklamy z dnia 6 listopada 2017 r.

Przedmiotowa skarga konsumencka dotyczy reklamy Media Expert, która zgodnie z informacjami podanymi przez osobę wnoszącą skargę (dalej «Zawiadamiający») została opublikowana w serwisie społecznościowym Facebook dnia 9 października 2017 r.
Skarga opiera się na dwóch zarzutach. Pierwszy z nich dotyczy «stereotypowego przedstawienia gracza, jako niedojrzałego mężczyzny z dziwnym grymasem na twarzy». Drugi zaś odnosi się do informacji o niskich cenach produktów oferowanych przez Media Expert, które w ocenie Zawiadamiającego w rzeczywistości są «standardowe» lub «zawyżone».

W imieniu mojego Mocodawcy oświadczam, że obydwa postawione w treści skargi zarzuty należy uznać za całkowicie bezpodstawne i nieuzasadnione, zaś reklama, której dotyczy niniejsze postępowanie nie narusza przepisów prawa ani norm wynikających z zasad etyki reklamy.
Z powyższych względów wnoszę o oddalenie skargi.

Uzasadnienie

I. Zarzut «stereotypowego przedstawienia gracza, jako niedojrzałego mężczyzny z dziwnym grymasem na twarzy».
Odpowiedź dotyczącą pierwszego zarzutu należy zacząć od ogólnej uwagi, że wybór bohatera reklamy oraz kreacja jego wizerunku należą do jej twórcy. Nie ulega wątpliwości, że mimo szerokiego zakresu swobody, reklama musi odpowiadać pewnym standardom, takim jak uszanowanie godności ludzkiej czy niedyskryminacja. Nie można jednak uznać, że omawiana reklama Media Expert narusza takie wartości.

Twierdzenie to znajduje uzasadnienie w danych statystycznych dotyczących graczy w Polsce. Zgodnie z nimi wśród 16 milionów graczy konsolowych (do których należy również mężczyzna przedstawiony w reklamie Media Expert, o czym świadczy trzymany przez niego pad i otaczające go wizerunki przycisków pada Sony PlayStation), 63% stanowią mężczyźni. 30 % tej grupy znajduje się w przedziale wiekowym od 21-35 lat.
dowód: wydruk ze strony internetowej (link do strony mobirank.pl) na której podane zostały przytoczone dane

Oznacza to, że w reklamie Media Expert nie przedstawiono gracza w sposób stereotypowy. Jej bohaterem był po prostu gracz typowy według statystyk. Mój Mocodawca nie znajduje podstaw do ponoszenia odpowiedzialności z tytułu posłużenia się w reklamie wizerunkiem przeciętnego użytkownika konsoli.
Odnośnie do uwagi dotyczącej «dziwnego grymasu na twarzy» należy stwierdzić, że opiera się ona raczej na indywidualnej wrażliwości estetycznej Zawiadamiającego. Zawiadamiający nie wskazał bowiem na czym polegać ma nietypowość mimiki bohatera reklamy ani z jakich względów powinna ona zostać poddana ewentualnej negatywnej ocenie. W związku z tymi niejasnościami, mój Mocodawca pragnie jedynie zwrócić uwagę, na to, że «dziwny grymas» na twarzy mężczyzny wyrażać miał koncentrację, często wymaganą w grach wideo, niezależnie od ich gatunku. Każdy odbiorca reklamy ma prawo do własnej oceny materiału reklamowego pod względem estetycznym, ale jak rozumiemy względy estetyczne nie podlegają kognicji Komisji Etyki Reklamy.

II. Zarzut nieprawdziwości informacji o niskich cenach produktów z oferty Media Expert.
Drugi z postawionych zarzutów dotyczył sposobu określenia ceny w omawianej reklamie. W skardze stwierdzono, że «reklama sugeruje, że sklep ma niskie ceny». Zawiadamiający stwierdził równocześnie, że porównanie przez niego ofert Media Expert z innymi ofertami nie pozwala na potwierdzenie tej sugestii.
Odpowiadając na tak postawiony zarzut należy przede wszystkim zauważyć, że reklama informowała o produktach w «super niskich cenach». Podkreślała tym samym, że oferta Media Expert jest korzystna, atrakcyjna cenowo. Nie sugerowała w żaden sposób, że inne podmioty świadczące podobne usługi nie oferują tożsamych produktów w takich samych lub niższych cenach. Nie gwarantowała też w żaden sposób, że cena każdego produktu widocznego pod wskazanym adresem internetowym jest najniższą ceną na rynku.

Należy zwrócić uwagę na tę istotną okoliczność, że ze skargi nie wynika o jakie produkty chodzi i jakiej wysokości różnice w cenach zachodzą w porównaniu z innymi ofertami. Sama reklama ma charakter bardzo ogólny. Mówi o «setkach produktów» dla graczy.

Ocenę zarzutu i rzeczowe odniesienie się do niego utrudnia ponadto okoliczność, że Zawiadamiający w przeprowadzonym przez siebie porównaniu korzystał z serwisów ceneo.pl i allegro.pl. Wątpliwości powstają w szczególności w odniesieniu do wniosków o zawyżeniu cen przez Media Expert, formułowanych na podstawie analizy ofert dostępnych w drugim z tych serwisów. Warto przypomnieć, że w serwisie allegro.pl swoje sklepy prowadzą nie tylko profesjonalni przedsiębiorcy. Jego charakterystyczną cechą jest udostępnianie przestrzeni ofertowej i reklamowej osobom nieprowadzącym działalności gospodarczej, które dokonują sporadycznych lub nawet jednorazowych transakcji. Przedmiotem takich transakcji są często przedmioty używane, po ekspozycji na wystawach sklepowych, albo też rzeczywiście nowe, lecz niepotrzebne ich właścicielom, w związku z czym ich cena może być odpowiednio niższa.

W załączeniu do niniejszego pisma składam zestawienie przygotowane w oparciu o dane z porównywarki cen ceneo.pl według stanu na dzień 11 października 2017 r., obejmujące 80 produktów dla graczy z oferty Media Expert, wskazujące cenę najniższą i najwyższą dla tego produktu oraz cenę z oferty Media Expert. Na podstawie tego zestawienia można stwierdzić, że oferta Media Expert jest bardzo atrakcyjna cenowo. Należy mieć na uwadze, że polityka cenowa wielu sprzedawców jest bardzo zróżnicowana i jej celem jest również przyciągnięcie jak największej liczby konsumentów do oferty danego sprzedawcy oraz skłonienie ich do nabycia jak największej liczby produktów. U wielu sprzedawców są zatem w ofercie produkty o cenach najniższych na rynku jak i takie, które najniższe nie są. Na tym tle oferta Media Expert wypada bardzo korzystnie, a ceny produktów z tej oferty można ogólnie uznać za bardzo atrakcyjne i korzystne dla konsumentów. Oferta, której dotyczyła przedmiotowa reklama może być z całą pewnością uznana za atrakcyjną i korzystną cenowo, a zatem posłużenie się zwrotem o super niskich cenach jest jak najbardziej uzasadnione. Należy zwrócić uwagę, że reklama była publikowana w internecie, a adresatami oferty są gracze komputerowi, którzy świetnie radzą sobie z wyszukiwaniem w sklepach internetowych najkorzystniejszych ofert oraz dokonaniem ich porównania z innymi ofertami. Sam Zawiadamiający również nie miał problemów z wyszukaniem cen wybranych przez siebie (choć bliżej nieokreślonych) produktów i ich przyrównaniem do cen Media Expert. Samo znalezienie przez Zamawiającego w bliżej nieokreślonych ofertach niższych cen nieokreślonych produktów nie pozbawia mojego Mocodawcy prawa do posługiwania się we własnych przekazach reklamowych, że oferuje produkty w super niskich cenach. I dotyczy to nie pojedynczych przypadków pełniących rolę «magnesu», lecz cen, które przeciętnie stosuje w odniesieniu do oferowanych produktów, dzięki czemu jego ofertę można obiektywnie uznać za bardzo atrakcyjną.

Niezależnie od powyższego wskazać, że celem reklamy jest m.in. promocja sprzedaży. Ma ona skłaniać odbiorcę do nabycia towarów lub do zapoznania się z ofertą. Jednym z wyróżniających ją elementów jest perswazja, która odróżnia reklamę od przekazów neutralnych o charakterze wyłącznie informacyjnym (M. Ożóg, [w:] E. Trapie (red.), Prawo reklamy i promocji, Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis, Warszawa 2007, s. 270).
W tym celu reklama posługiwać się może różnego rodzaju środkami stylistycznymi, które mają zwrócić uwagę odbiorcy i przyczynić się do jego decyzji dotyczącej skorzystania z oferty. Granicą swobody reklamodawcy, w tym także stylistycznej, jest zamieszczanie w materiałach reklamowych treści lub informacji nieprawdziwych, w tym w szczególności wprowadzających w błąd.

Celem zamieszczonego w reklamie zdania «Setki produktów dla graczy w SUPER NISKICH CENACH» nie było zatem obiektywne porównanie ceny każdego produktu z oferty Media Expert dla graczy z wszelkimi innymi ofertami dotyczącymi takich samych produktów ani zapewnienie, że w każdym przypadku będzie ona najniższa. Celem ww. hasła było jedynie zachęcenie odbiorców reklamy do zapoznania się z ofertą Media Expert, a to jest istota każdego działania reklamowego.

III. Podsumowanie
Mając na uwadze powyższe okoliczności należy stwierdzić, że publikując omawianą reklamę, mój Mocodawca nie naruszył w żaden sposób przepisów prawa ani przepisów Kodeksu Etyki Reklamy, powołanych w piśmie Rady Reklamy. Przedmiotowa reklama nie naruszyła w żadnej mierze dobrych obyczajów, nie cechuje jej brak odpowiedzialności społecznej, nie narusza zasad uczciwej konkurencji. Nie można uznać jej za zawierającą treści dyskryminujące lub krzywdzące jakikolwiek podmiot lub jakąkolwiek grupę. Nie nadużywa również zaufania odbiorcy. Wreszcie, nie wykorzystuje braku doświadczenia lub wiedzy odbiorcy.

Reklama Media Expert korzysta z tradycyjnych i akceptowanych środków wyrazu. Równocześnie, jak wykazano, twórcy reklamy sięgnęli do tych środków z poszanowaniem przepisów prawa i etyki reklamy. W związku z tym skargę należy uznać za bezpodstawną, zarzuty zaś za nieuprawnione.

Załączniki:
1. Odpis pełnomocnictwa
2. wydruki (print screen) ze strony internetowej (link do strony mobirank.pl)
3. zestawienie przygotowane w oparciu o dane z porównywarki cen ceneo.pl według stanu na dzień 11 października 2017 r.”– pisownia oryginalna

3. Zespół Orzekający zważył co następuje:

Zespół Orzekający nie podzielił zarzutów Skarżącego i nie dopatrzył się w przedmiotowej reklamie naruszenia norm art. 2 ust. 1, art. 4 i art. 8 Kodeksu Etyki Reklamy.

Zdaniem Zespołu Orzekającego przedmiotowa reklama była prowadzona w poczuciu odpowiedzialności społecznej i nie narusza dobrych obyczajów.

W opinii Zespołu Orzekającego reklama nie zawiera treści dyskryminujących graczy/mężczyzn.

Zespół Orzekający, nie dopatrzył się w przedmiotowej reklamie treści nadużywających zaufania odbiorców lub wykorzystujących ich brak doświadczenia lub wiedzy.

W związku z powyższym, na podstawie pkt 37 ust. 1) lit b) Regulaminu Rozpatrywania Skarg Zespół Orzekający orzekł jak w pkt 1 uchwały.

Zgodnie z pkt.50 Regulaminu Rozpatrywania Skarg z dnia 4 listopada 2014r., Stronom przysługuje prawo do odwołania się od uchwały Zespołu Orzekającego w terminie 10 dni od daty doręczenia uchwały. Podstawę odwołania mogą stanowić wyłącznie nowe fakty i dowody, nieznane zainteresowanej stronie w dacie podjęcia przez Zespół Orzekający uchwały.