Uchwała Nr ZO/124/24o z dnia 6 listopada 2024 roku Zespołu Orzekającego w sprawie o sygn.: KER/109/24

Pobierz uchwałę (pdf)

Zespół Orzekający Komisji Etyki Reklamy, działającej przy Związku Stowarzyszeń Rada Reklamy, w składzie:

 

  • Małgorzata Augustyniak – przewodnicząca
  • Joanna Łodygowska – członkini
  • Zuzanna Warowna – Toruńska – członkini

na posiedzeniu w dniu 6 listopada 2024 roku, po rozpatrzeniu skargi o sygnaturze akt KER/109/24, złożonej na podstawie pkt 12 Regulaminu Rozpatrywania Skarg przez konsumenta (dane w aktach sprawy) przeciwko Polkomtel sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie, w sprawie reklamy usługi światłowód Plus.

OPINIA – OCENA PRZEKAZU REKLAMOWEGO

Działając w interesie publicznym i w zakresie doświadczeń wyniesionych ze współpracy z organizacjami konsumenckimi, Urzędem Ochrony Konkurencji i Konsumentów, a także organizacjami promującymi standardy rynku reklamy w innych krajach, jak i na poziomie międzynarodowym (w tym The European Advertising Standards Alliance EASA) oraz mając na celu ochronę interesów konsumentów, Komisja Etyki Reklamy dokonała analizy przedstawionego przekazu reklamowego pod kątem zgodności z powszechnie przyjętymi zasadami etyki oraz dobrymi praktykami rynkowymi. 

 

W skardze skierowanej do Komisji Etyki Reklamy (dalej także: „KER”) konsument (dalej także: „Skarżący”) wskazał, że Polkomtel sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie (dalej także: „Skarżona”) stosowała reklamę powielającą negatywny stereotyp współczesnej rodziny.    

 

Zgodnie ze skargą:

 

Zawsze coś. Tata przed telewizorem ogląda mecz i wysyła synka do zmywarki. Dziecko przyklejone do tabletu idzie na ślepo do zmywarki. Hasło zawsze coś leci…

 

Reklama pokazuje nieodpowiedzialne zachowanie rodzica wobec kilkuletniego zaledwie dziecka. Pokazuje szkodliwe dla małych dzieci wzorce – bezmyślne oglądanie rzeczy na tablecie, gdy rodzice zajęci są swoją rozrywką w telewizji. Tak małe dziecko nie powinno w tak toksyczny sposób mieć kontakt z tabletem, smartfonem, komputerem. Brak należytej staranności.

 

Przekaz został zakwalifikowany jako potencjalnie naruszający zasady etyki reklamy w zakresie wskazanym w art. 23 w związku z art. 32 Kodeksu Etyki Reklamy, art. 4 Załącznika 3 Kodeksu Etyki Reklamy, art. 5 pkt 3 i 11 Załącznika 3 Kodeksu Etyki Reklamy.

 

Art. 23

Reklama skierowana do dzieci lub młodzieży nie może zawierać treści stwarzających zagrożenie dla zdrowia lub bezpieczeństwa.

 

Art. 32

Przepisy zawarte w art. 22-31 stosuje się odpowiednio również do reklam, które nie są bezpośrednio skierowane do dzieci, jednak dzieci są ich odbiorcami ze względu na formę oraz miejsce i sposób prezentowania reklam. Dotyczy to w szczególności reklam emitowanych w telewizji w sąsiedztwie audycji dla dzieci, reklam wyświetlanych w kinach przed seansami filmów dla dzieci oraz reklamy zewnętrznej.

 

Art. 4 Załącznika 3

Sygnatariusze Karty deklarują dołożenie najwyższej staranności, aby w przekazach reklamowych adresowanych do dzieci oraz w przekazach reklamowych, które nie są bezpośrednio skierowane do nich, jednak ze względu na formę, miejsce i sposób ich prezentowania dzieci są ich odbiorcami, nie pojawiały się treści mogące wpływać negatywnie na ich rozwój.

 

Art. 5 Załącznika 3

Sygnatariusze Karty (…)

 

Deklarują, że reklamy, których odbiorcami ze względu na treść, formę, kanał komunikacji i sposób ich prezentowania, są dzieci nie będą zawierać w szczególności:

  1. scen zawierających problematyczne relacje rodzinne (m.in. zaniedbywanie dziecka, występowanie dziecka w roli dorosłego, negatywny stosunek dziecka do dorosłych, w tym rodziców)

(…)

  1. promowania negatywnych wzorców zachowań powszechnie nieakceptowalnych

 

Skarżona nie przedstawiła stanowiska w sprawie.

 

W obliczu nieustosunkowania się Skarżonej do treści skargi oraz braku wzięcia udziału w postępowaniu, Zespół Orzekający podjął uchwałę w formie opinii, oceniającej skarżony przekaz reklamy na podstawie ogólnie przyjętych norm etycznych, na podstawie art. 34 Regulaminu Rozpatrywania Skarg.

 

Zespół Orzekający uznał, iż skarżony przekaz pozostaje w sprzeczności z ogólnie przyjętymi normami etycznymi.

 

Zgodnie z oświadczeniem Skarżącego, reklama miała miejsce w telewizji na kanale Canal Plus Sport w godzinach porannych (7:40). Data emisji reklamy została wskazana przez Skarżącego na dzień 3 sierpnia 2024 roku.

 

Reklama dotyczy usługi światłowód Plus. W pierwszej scenie widać syna z ojcem, siedzących na kanapie oraz słychać dźwięk w tle. Ojciec pochłonięty oglądaną treścią w telewizji zleca synowi, który zajęty jest tabletem, opróżnienie zmywarki. Syn, wpatrzony w ekran, wyciąga naczynia, na co reaguje matka – wyciągasz brudne? Na co syn odpowiada –  tata mi kazał. Kobieta podchodzi do męża i zadaje pytanie, czy nie słyszy, że pralka piszczy. Przejęty mąż odpowiada –  nasi grają. W następnej części pojawia się głos lektorki – jak nie film, to nasi. Zawsze coś leci światłowodem. Kibicujesz czy nie, światłowód i pakiet streamingów tylko w Plusie.

 

W ocenie Zespołu Orzekającego, przekaz nie jest zgodny z ogólnie przyjętymi normami etycznymi, ponieważ utrwala negatywny model funkcjonowania ludzi  w kontekście użytkowania dostarczanych im treści. Członkowie rodziny pochłonięci są rozrywką w sieci do tego stopnia, że momentami nie wiedzą, co dzieje się w otaczającej ich rzeczywistości (niemożność rozróżnienia dźwięku pralki i zmywarki).

 

Przekazy reklamowe poniekąd kreują rzeczywistość, do której w następstwie aspirują odbiorcy. Przedstawiony model funkcjonowania rodziny, gdzie jej członkowie zajęci są swoją rozrywką i nie komunikują się ze sobą, nie sprzyja świadomemu odbieraniu rzeczywistości, a także budowaniu więzi. Nadto, ukazywanie zbyt dużego zaangażowania w rozrywkę emitowaną za pośrednictwem urządzeń elektronicznych może stanowić nieodpowiedni wzorzec dla dzieci, będących odbiorcami reklamy. Współcześnie dzieci i młodzież spędzają nadmiar czasu przy urządzeniach elektronicznych i tego typu przekazy mogą wzmacniać w nich poczucie pewnego przyzwolenia na taki stan rzeczy. Takie działanie Skarżonej może prowadzić do utrwalania błędnych schematów, które nie odpowiadają dobrym obyczajom.

 

Jakkolwiek Zespół Orzekający ma świadomość, że reklama stanowi pewien umowny, przerysowany obraz rzeczywistości, tak w przypadku skarżonego przekazu pożądane byłby zachowanie większej ostrożności w powielaniu niekorzystnych wzorców zachowań – z przyczyn wskazanych powyżej.

 

W razie jakichkolwiek dodatkowych pytań prosimy o kierowanie ich do Związku Stowarzyszeń Rada Reklamy w sposób wskazany na naszej stronie internetowej www.radareklamy.pl. Postaramy się udzielić wszelkich możliwych informacji oraz porad mogących zagwarantować najwyższe standardy etyczne oraz przestrzeganie dobrych praktyk rynkowych na rynku reklamowym w Polsce. 

 

Zdania odrębne

Brak.

 

 

Zgodnie z pkt. 58 w zw. z art. 34 Regulaminu Rozpatrywania Skarg, Skarżący może odwoływać się od Uchwały Zespołu Orzekającego w terminie dziesięciu dni od doręczenia Uchwały. Podstawę odwołania mogą stanowić wyłącznie nowe fakty i dowody, nieznane Zespołowi Orzekającemu w dacie podjęcia Uchwały, od której Strona wnosi odwołanie.