Uchwała Nr ZO 129/18/70u w sprawie reklamy radiowej sieci sklepów marki Neonet

Uchwała Nr ZO 129/18/70u
z dnia 24 października 2018 roku
Zespołu Orzekającego
w sprawie sygn. akt:
K/171/18

 

1. Zespół Orzekający Komisji Etyki Reklamy, działającej przy Związku Stowarzyszeń Rada Reklamy, w składzie:

1) Andrzej Garapich – przewodniczący,
2) Zofia Sanejko – członek,
3) Jarosław Kończak – członek,

na posiedzeniu w dniu 24 października 2018 roku, po rozpatrzeniu skargi o sygnaturze akt K/171/18 złożonej, na podstawie pkt. 7 Regulaminu rozpatrywania skarg, przez konsumenta (bliższe dane w aktach sprawy), (dalej: Skarżący), przeciwko reklamie radiowej NEONET S.A. z siedzibą we Wrocławiu (dalej: Skarżony)

postanawia uznać, że reklama narusza normy art. 2 ust.1, art. 8, art. 10 ust. 1 a) i b), art. 49 ust. 1 i art. 51 Kodeksu Etyki Reklamy.

2. Zespół Orzekający ustalił, co następuje:

Do Komisji Etyki Reklamy wpłynęła skarga o sygnaturze akt K/171/18.

Przedmiotem skargi była reklama radiowa sieci sklepów marki Neonet.

Skarżący w prawidłowo złożonej skardze poinformował:

„Reklama sklepów NEONET S.A. – akcji promocyjnej «Rata gratis i do lutego 2019 nie płacisz». Emitowana 1 sierpnia 2018 r. w godzinach przedpołudniowych. Reklama przedstawiała zasady promocji «Rata gratis i do lutego 2019 nie płacisz» w następujący sposób: «Kup w ratach 0% dowolny produkt. My zapłacimy za ciebie pierwszą ratę i odroczymy spłatę aż do lutego». Zatem, aby skorzystać z promocji wystarczy dokonać zakupu dowolnego pojedynczego produktu, o dowolnej cenie. Tymczasem w zakładce «Jak skorzystać z promocji» na stronie NEONET.PL, zawarto ograniczenie przemilczane w reklamie, wymagając zakupu dodatkowego produktu za minimum 100 zł.

Reklama opisywanej akcji promocyjnej wprowadziła jej odbiorców w błąd co do warunków skorzystania z promocji, bowiem kierując się komunikatem «Kup dowolny produkt» mogli oczekiwać, że każdy pojedynczy produkt, jaki zakupią, objęty jest promocją. W rzeczywistości mogli oni skorzystać z niej jedynie wtedy, gdy dokonali zakupów innych jeszcze produktów za co najmniej 100 zł. Takie wprowadzenie w błąd narusza art. 10 ust. 1 Kodeksu Etyki Reklamy, a w konsekwencji także art. 2 ust. 1, bo takie działanie jest niezgodne z dobrymi obyczajami i zasadami uczciwej konkurencji. Jest także niezgodne z art. 49 ust. 1 i art. 51 ust. 1 Kodeksu Etyki Reklamy, bo wprowadza w błąd co do warunków oferty.

W błąd wprowadza także zdanie: «Rata gratis i do lutego 2019 nie płacisz.». Wynika z niego, że NEONET płaci sam pierwszą ratę („rata gratis” znaczy za darmo) i odracza spłatę kolejnych rat do lutego 2019 r. Tymczasem z dalszej treści reklamy można wnioskować, że klient będzie jednak musiał ją zapłacić, tyle, że z opóźnieniem, bo dopiero w lutym 2019 r. Takie działanie reklamowe jest niezgodne z art. 49 ust. 1 i art. 51 ust. 1 Kodeksu Etyki Reklamy, bo wprowadza w błąd co do warunków oferty. W sposób oczywisty bowiem beneficjent ma problem z dokładnym poznaniem istotnych jej warunków.”- pisownia oryginalna

W czasie posiedzenia skargę przedstawiał i popierał arbiter-referent.

Arbiter-referent wniósł o uznanie reklamy za sprzeczną z dobrymi obyczajami (art. 2 ust. 1 Kodeksu Etyki Reklamy) oraz zarzucił, że reklama nie była prowadzona w poczuciu odpowiedzialności społecznej, zgodnie z należytą starannością oraz zgodnie z zasadami uczciwej konkurencji.

Wniósł również o uznanie reklamy za sprzeczną z art. 8 Kodeksu Etyki Reklamy, w myśl którego reklama nie może nadużywać zaufania odbiorcy, ani też wykorzystywać jego braku doświadczenia lub wiedzy.

Wniósł także o uznanie reklamy za sprzeczną z art. 10 ust. 1 a) i b) Kodeksu Etyki Reklamy, zgodnie z którym „reklamy nie mogą wprowadzać w błąd jej odbiorców, w szczególności w odniesieniu do:

a) istotnych cech, w tym właściwości, składu, metody, daty produkcji, przydatności, ilości, pochodzenia (w tym geograficznego) reklamowanego produktu.
b) wartości produktu i jego rzeczywistej ceny oraz warunków płatności, w szczególności takich jak sprzedaż ratalna, leasing, sprzedaż na kredyt, sprzedaż okazyjna

Wniósł również o uznanie reklamy za sprzeczną z art. 49 ust. 1 Kodeksu Etyki Reklamy, zgodnie z którym „Promocje sprzedaży nie mogą być opracowane i przeprowadzone w sposób, który wprowadza odbiorców w błąd.”.

Wniósł także o uznanie reklamy za niezgodną z art. 51 Kodeksu Etyki Reklamy, w myśl którego „Promocje sprzedaży należy organizować w taki sposób, żeby beneficjent nie miał problemów z dokładnym poznaniem warunków oferty. Szczególną uwagę należy zwrócić na fakt, żeby, przez działalność promocyjną, wartość dodatkowej korzyści nie była zawyżona, a cena głównego produktu ukryta.”.

Skarżony nie uczestniczył w posiedzeniu.

Skarżony złożył pisemną odpowiedź na skargę o następującej treści:

„Szanowni Państwo, odpowiadając na pismo z dnia 02.10.2018 r., w sprawie skargi na reklamę radiową sklepów sieci Neonet, informuję iż NEONET S.A. wyraża zgodę na uczestnictwo w postępowaniu przed Komisją Etyki Reklamy oraz pragnie złożyć wyjaśnienia odnoszące się do treści skargi. W opinii NEONET S.A. postawione w treści skargi zarzuty, należy uznać za całkowicie bezpodstawne i nieuzasadnione, zaś reklama, której dotyczy niniejsze postępowanie nie narusza przepisów prawa ani norm wynikających z zasad etyki reklamy. W związku z powyższym wnoszę o oddalenie skargi.

Uzasadnienie

NEONET S.A. przykłada wyjątkową wagę do jakości obsługi klienta oraz ochrony praw konsumentów, ze szczególnym uwzględnieniem wykonywania przez konsumentów ich ustawowych uprawnień. Po otrzymaniu skargi z Rady reklamy Spółka wnikliwie przeanalizowała wskazany przypadek i przeprowadziła procedurę wyjaśniającą.

Przeprowadzone postępowanie wyjaśniające wykazało, że rzeczywiście w miesiącu sierpniu 2018 r. emitowana na antenie Radio Zet była reklama informujące klientów o prowadzonej akcji promocyjnej o nazwie «Rata gratis i do lutego 2019 nie płacisz». Akcja promocyjna o nazwie «Rata gratis i do lutego 2019 nie płacisz» była prowadzona w okresie od dnia 31.07.2018 r. do dnia 08.08.2018 r. w sklepach stacjonarnych sieci NEONET oraz w Sklepie Internetowym neonet.pl. Akcja promocyjna polegała na umożliwieniu klientom sieci NEONET zakupu towarów w systemie ratalnym z odroczonym terminem spłaty bez uiszczania opłaty za jedną ratę.

Materiały reklamowe związane z promocją informowały, iż w sklepach sieci NEONET trwa promocja o nazwie «Rata gratis i do lutego 2019 nie płacisz», którą objęty był asortyment sklepów sieci. Materiały reklamowe wprost odsyłały odbiorcę do zapoznania się ze szczegółami promocji znajdującymi się w regulaminie. Regulamin promocji dostępny był w każdym z punktów sprzedaży objętych promocją oraz na stronie internetowej www.neonet.pl. Integralną częścią regulaminu były załączniki między innymi z warunkami i zasadami udzielania kredytu konsumenckiego przez Bank w ramach oferty promocyjnej udostępnionej klientom wspólnie z NEONET S.A. Regulamin dokładnie precyzuje, iż objęte promocją są produkty o łącznej wartości co najmniej 100 zł oraz ustala zasady uzyskania rabatu.

Odnosząc się do podniesionego przez skarżącego zarzutu, iż brzmienie reklamy odnosi się do wszystkich oferowanych przez NEONET produktów należy uznać, że jest on całkowicie bezpodstawny. Oczywistym dla każdego klienta jest, iż na zakup produktów o niewielkiej wartości nie udziela się kredytu bankowego. Aby uzyskać kredyt bankowy należy osiągnąć pewną wartość minimalną zakupu. Sprowadzające rzecz do absurdu jest przypuszczenie, że zakup np. opakowania baterii o wartości 5,00 zł zostanie sfinansowany poprzez udzielenie na niego kredytu bankowego z rozłożeniem płatności na 20 rat po 25 groszy każda. Organizator nie różnicuje przy przedmiotowej akcji promocyjnej kategorii produktów nią objętych lecz ustala minimalny próg wartości zakupów dla możliwości sfinansowania transakcji kredytem bankowym.

Oczywistym jest, iż w krótkim komunikacie reklamowym nie jest możliwe przedstawienie wszystkich warunków uczestnictwa w promocji oraz zasad jej przeprowadzenia – do tego służy regulamin promocji z którym każdy potencjalny klient mógł w prosty sposób się zapoznać.

Reklama ma za zadanie w krótki sposób przedstawić najważniejsze elementy promocji i odesłać po więcej szczegółów do innych dokumentów.

W obecnie panujących stosunkach handlowych oraz relacjach przedsiębiorca – konsument przyjęty jest w obrocie prawnym model przeciętnego klienta rozważnego. Model został sformułowany w orzeczeniu Sądu Najwyższego z dnia 3 grudnia 2003 r. o sygn. I CK 358/02, według którego w stosunkach gospodarczych «(…) można przyjmować model konsumenta rozsądnie krytycznego, który jest osobą dojrzałą i należycie poinformowaną oraz przezorną i ostrożną.» Konsument rozsądnie krytyczny to przeciętny konsument, który dokonuje samodzielnie działania w celu weryfikacji zawartych w reklamie informacji, a tym samym zawarte w reklamie informacje, których weryfikacja jest w prosty sposób możliwa, nie rodzą niebezpieczeństwa wprowadzenia odbiorcy w błąd.

Konsument w Skardze wskazuje, że zapoznał się z regulaminem promocji oraz warunkami uczestnictwa w niej. W kontekście naruszenia artykułu 8 oraz 51 Kodeksu Etyki Reklamy nie może być mowy o wykorzystaniu braku doświadczenia lub wiedzy Konsumenta, ponieważ regulamin był łatwo dostępny zarówno w każdym sklepie jak i na stronie internetowej. Jeśli zatem konsument mógł w łatwy sposób zapoznać się z informacjami dotyczącymi Akcji Promocyjnej, to nie można uznać, iż reklama wykorzystała jego brak wiedzy, bowiem Konsument taką wiedzę mógł w łatwy sposób pozyskać. Przedmiotowa reklama nie nadużyła zaufania odbiorcy oraz braku wiedzy i doświadczenia, bowiem rzetelnie i prawdziwie poinformowała o szczegółach Akcji Promocyjnej w jej regulaminie, a co za tym idzie nie narusza ona art. 8 i 51 Kodeksu Etyki Reklamy.

Zarzut naruszenia art. 10 oraz 49 Kodeksu Etyki Reklamy również jest bezzasadny. Reklama nie wprowadza w błąd co do istotnych cech oraz wartości produktu, jego rzeczywistej ceny oraz warunków płatności, gdyż w swojej treści nie zawiera tych informacji. Przekazuje jedynie informacje o przeprowadzeniu akcji promocyjnej, w której klient miał prawo dokonać zakupu towarów w systemie ratalnym (kredyt bankowy) z odroczonym terminem spłaty bez uiszczania opłaty za jedną ratę. Sama promocja została opracowana i przeprowadzona w sposób jasny i przejrzysty, wobec czego nie można jej zarzucić wprowadzania odbiorców w błąd. Nie jest prawdziwe twierdzenie skarżącego, iż klient będzie musiał zapłacić ratę, tyle że z opóźnieniem, bo dopiero w lutym 2019 r. Zgodnie z treścią regulaminu i jego załączników uczestnik Promocji był zwolniony z kosztów, opłat, prowizji i ubezpieczenia związanych z udzieleniem i obsługą kredytu oraz pierwszej raty kredytu, którą zobowiązał się spłacić NEONET S.A. Uczestnik promocji zaczynał spłacać kredyt bankowy począwszy od 2 raty. Nie można więc uznać, iż w tym zakresie reklama wprowadzała odbiorcę w błąd. Komunikat radiowy brzmiał „My zapłacimy za ciebie pierwszą ratę i odroczymy spłatę aż do lutego” i takie też były warunki stosowania promocji.

Pozostaję w przekonaniu, że powyższe wyjaśnienia okażą się satysfakcjonujące. Zapewniam, że NEONET S.A. prowadzi działalność gospodarczą zgodnie z zasadami etyki biznesu oraz obowiązującymi przepisami prawa, ze szczególnym uwzględnieniem praw konsumentów.

Mając na uwadze powyższe okoliczności należy stwierdzić, że publikując omawianą reklamę, NEONET S.A. nie naruszyła w żaden sposób przepisów prawa ani postanowień Kodeksu Etyki Reklamy, powołanych w piśmie Rady Reklamy. Przedmiotowa reklama nie naruszyła w żadnej mierze dobrych obyczajów, nie nadużyła zaufania odbiorcy, nie wprowadza odbiorcy w błąd, ani nie cechuje jej brak odpowiedzialności społecznej.

Reklama NEONET S.A. korzysta z tradycyjnych i akceptowanych środków wyrazu. W związku z tym wnoszę o uznanie skargi za bezpodstawną i jej oddalenie.”– pisownia oryginalna

3. Zespół Orzekający zważył co następuje:

Zespół Orzekający uznał, że przedmiotowa reklama akcji promocyjnej o nazwie „Rata gratis i do lutego 2019 nie płacisz” posługując się hasłem zawierającym stwierdzenie kategoryczne: „My zapłacimy za Ciebie pierwszą ratę i odroczymy spłatę aż do lutego” nie była prowadzona z należytą starannością i mogła wprowadzać odbiorców w błąd i wykorzystywać ich brak doświadczenia lub wiedzy.

W ocenie Zespołu Orzekającego, w przedmiotowej reklamie radiowej zabrakło doprecyzowania jakich produktów dotyczy ta promocja i odniesienia do regulaminu akcji promocyjnej w którym doprecyzowano jaki asortyment produktów jest dostępny w akcji promocyjnej, a jaki asortyment jest z tej akcji wyłączony oraz określona została łączna wartość minimalna produktów promocyjnych.

Zespół Orzekający podkreślił, że przedstawione w reklamie informacje nie mogą być używane w sposób wprowadzający w błąd. Zespół Orzekający zalecił szczególną ostrożność w stosowaniu w reklamach określeń kategorycznych. Podsumowując, Zespół Orzekający podkreślił, że produkty finansowe powinny być prezentowane w reklamie w sposób przejrzysty, jednoznaczny i zrozumiały.

W związku z powyższym, na podstawie pkt. 37 lit c) Regulaminu rozpatrywania skarg Zespół Orzekający orzekł jak w pkt. 1 uchwały.

Zgodnie z pkt. 50. Regulaminu rozpatrywania skarg, skarżący oraz skarżony będący Sygnatariuszem mogą odwoływać się od uchwały Zespołu Orzekającego w terminie dziesięciu dni od doręczenia uchwały. Podstawę odwołania mogą stanowić wyłącznie nowe fakty i dowody, nieznane zainteresowanej stronie w dacie podjęcia przez Zespół Orzekający uchwały, o której mowa w pkt. 37, 37¹, 37² oraz 37³.