Uchwała Nr ZO 130/18/71u w sprawie reklamy telewizyjnej sieci sklepów marki Kaufland

Uchwała Nr ZO 130/18/71u
z dnia 24 października 2018 roku
Zespołu Orzekającego
w sprawie sygn. akt:
K/172/18

 

1. Zespół Orzekający Komisji Etyki Reklamy, działającej przy Związku Stowarzyszeń Rada Reklamy, w składzie:

1) Andrzej Garapich – przewodniczący,
2) Zofia Sanejko – członek,
3) Jarosław Kończak – członek,

na posiedzeniu w dniu 24 października 2018 roku, po rozpatrzeniu skargi o sygnaturze akt K/172/18 złożonej, na podstawie pkt. 7 Regulaminu rozpatrywania skarg, przez konsumenta (bliższe dane w aktach sprawy), (dalej: Skarżący), przeciwko reklamie telewizyjnej Kaufland Polska Markety Sp. z o.o. Sp. k. z siedzibą we Wrocławiu (dalej: Skarżony)

postanawia oddalić skargę.

2. Zespół Orzekający ustalił, co następuje:

Do Komisji Etyki Reklamy wpłynęła skarga o sygnaturze akt K/172/18.

Przedmiotem skargi była reklama telewizyjna sieci sklepów marki Kaufland.

Skarżący w prawidłowo złożonej skardze poinformował:

„Reklama przedstawia zakup wędliny na dziale mięsnym w sklepie Kaufland. Klientka zapytana o preferencje grubości plasterków wędliny przypomina sobie sytuacje, w których dzieci nie jedzą przygotowanych kanapek.

Reklama propaguje wśród dzieci przyzwolenie na marnowanie jedzenia w tym przypadku kanapek ze względu na grubość /wielkość plasterków wędliny. Reklama pokazuje oglądającym ją dzieciom, że mogą też tak robić i jest to normalne zachowanie, za które nie poniosą żadnych konsekwencji. Szczególnie córka przedstawiona w reklamie w sposób bezczelny i lekceważący wyjaśnia powód schowania kanapek pod łóżkiem. Daje to dzieciom oglądającym reklamę zły przykład. Ponadto matka jako rodzic zupełnie nie krytykuje marnotrawienia jedzenia, które w dzisiejszych czasach jest problemem na szeroką skalę i nie zwraca dzieciom uwagi w żaden sposób, że ich zachowanie jest nieprawidłowe.”- pisownia oryginalna

W czasie posiedzenia skargę przedstawiał i popierał arbiter-referent.

Arbiter-referent wniósł o uznanie reklamy za sprzeczną z dobrymi obyczajami (art. 2 ust. 1 Kodeksu Etyki Reklamy) oraz zarzucił, że reklama nie była prowadzona w poczuciu odpowiedzialności społecznej z należytą starannością oraz zgodnie z zasadami uczciwej konkurencji.

Skarżony uczestniczył w posiedzeniu.

Skarżony złożył pisemną odpowiedź na skargę o następującej treści:

„Szanowni Państwo, działając w imieniu spółki Kaufland Polska Markety Sp. z o.o. Sp. k. (zwanej dalej: «Kaufland»), ciąg pełnomocnictw w załączeniu, w odpowiedzi na pismo Związku Stowarzyszeń Rady Reklamy z dnia 1 października 2018 r. dotyczące reklamy telewizyjnej sieci sklepów marki Kaufland (dalej: «Reklama»), wyrażamy zgodę na uczestniczenie przez Kaufland w postępowaniu przed Komisją Etyki Reklamy w sprawie o sygn. akt: K/172/18. Zastrzegamy, że zgoda nie stanowi generalnego zobowiązania do stosowania przez Kaufland zasad Kodeksu Etyki Reklamy oraz udziału w postępowaniach dotyczących skarg zgodnie z Regulaminem Rozpatrywania Skarg. Jednocześnie z uwagi na oczywistą bezzasadność oraz bezprzedmiotowość skargi wnoszę o nienadawanie sprawie dalszego biegu lub ewentualnie wnoszę o oddalenie w całości skargi z uwagi na brak faktu naruszenia norm Kodeksu.

UZASADNIENIE

W naszej ocenie Reklama nie narusza żadnych wymogów Kodeksu Etyki Reklamy, w tym art. 2 ust. 1 przedmiotowego dokumentu. Co więcej, reklama nie jest ani nie będzie już emitowana, co wskazuje na bezprzedmiotowość wszczętego postępowania.

Odnosząc się do zarzutu naruszenia art. 2 ust. 1 Kodeksu Etyki Reklamy, pragnę wskazać, że jest on całkowicie bezzasadny. W szczególności należy zwrócić uwagę, że reklama nie propaguje wśród dzieci przyzwolenia na marnotrawienie jedzenia (kanapek) ze względu na grubość plasterków wędliny. W naszej ocenie reklama nie narusza dobrych obyczajów rozumianych jako «zwyczajowe zasady uczciwego postępowania, ogólnie akceptowane w społeczeństwie» (J. Mojak, Dobre obyczaje w polskim prawi kontraktowym – wybrane zagadnienia, Studia luridica Lublinensia vol. XXV, 2, 2016, s. 167), w tym rozumianych jako skodyfikowane normy etyczne (R. Skubisz, J. Dudzik [w:] J. Szwaja (red.), Ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Komentarz. Wyd. 4, Warszawa 2016, komentarz do art. 16, Nb. 4, System informacji prawnej Legalis). Przede wszystkim podkreślić należy, iż przedmiotowa reklama nie prezentuje żadnej czynności wyrzucania, niszczenia ani innego postępowania prowadzącego do marnotrawienia pożywienia. Co więcej, czynności tego typu nie są nawet sugerowane, a wręcz przeciwnie – zachowanie Matki wyjmującej kanapki z plecaka syna oraz spod łóżka córki, a także zachowanie samego dziecka oddającego kanapkę matce wskazują na dostrzeganie wartości pożywienia i ma na celu zapobiegnięcie jego zmarnotrawieniu. Kanapka jest daniem nieulegającym zepsuciu od razu i nadającym się do spożycia dłużej niż przez kilka godzin. Sytuacje odmowy zjedzenia kanapki zaprezentowane w reklamie następują w tak krótkim czasie od jej sporządzenia, że nie przekreśla to jej późniejszego zjedzenia.

W reklamie brak jest także jakiegokolwiek elementu zachęcającego do marnotrawienia jedzenia. Matka nie jest ucieszona faktem, że jej dzieci nie jedzą kanapek. Niechęć do kanapek jest przedstawiona w reklamie jako problem, który trapi kobietę i musi zostać rozwiązany. Co więcej, Matka stanowczo reaguje na takie zachowanie dzieci. Demonstruje dezaprobatę zadając pytania synowi «Znowu nie zjadłeś?» oraz córce «Co to jest?». W jej głosie słychać wyraźną pretensję w stosunku do zachowania dzieci, co świadczy o braku jej przyzwolenia na tego typu zachowanie dzieci. Ponadto, w ten sposób zwraca uwagę dzieciom, że ich zachowanie wymaga wyjaśnień. Matka jako odpowiedzialny rodzic, szanująca swoje dzieci i dostrzegająca ich autonomię, indywidualność i preferencje, przedkłada rozmowę jako środek wychowawczy nad «wyciągnie konsekwencji» i wzbudzanie w dzieciach poczucia strachu. Dzieci otrzymują jasny przekaz, że ich zachowanie (choćby nawet schowały kanapki pod łóżkiem) spotka się z negatywną reakcją osoby dorosłej, a jednocześnie rodzic spróbuje znaleźć rozwiązanie sytuacji w sposób, który weźmie pod uwagę potrzeby wszystkich zainteresowanych.

Nie wiadomo, dlaczego Skarżącemu tak bardzo zależy na publicznym karceniu dzieci w środkach masowego przekazu. Zwrócenie uwagi dziecku poprzez nieprzychylną reakcję, która jest natychmiastowa, spontaniczna i żywiołowa, pokazuje w jednoznaczny i wystarczający sposób (w ramach trzydziestosekundowego przekazu) negatywny stosunek rodzica do takiego zachowania, która będzie jednocześnie wychowawcza i respektująca godność oraz autonomie dziecka jako osoby. Odnosząc się do dziecka z szacunkiem, promuje w społeczeństwie odpowiedzialne rodzicielstwo, co jest zgodne z normami etycznymi znajdującymi swoje odzwierciedlenie w normach prawnych – art. 87 oraz art. 95 Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego, art. 16 ust. 1 pkt. 1 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji.

Nie sposób również pominąć argument, że reklama nie jest kierowana do dzieci ani młodzieży, ale do osób robiących zakupy dla całej rodziny. Matce zależy na tym, aby dzieci częściej zjadły kanapki, a więc zachowanie dzieci jest przedstawione jako problem do rozwiązania. Proponowana postawa rodzica jest wobec tego postawą troski o dzieci. Potwierdza to głos narratora: «Przy ladzie w Kauflandzie pokroimy tak by wszystkim smakowało». Wobec tego reklama nie promuje niewłaściwych postaw rodzicielskich, a dbanie o dobro dziecka.

Właściwym przedmiotem reklamy jest w istocie fachowa obsługa w sklepach sieci Kaufland, która odpowiada potrzebom klienta, nawet tym najbardziej niestandardowym.

W związku z powyższym wnosimy jak na wstępie o nienadawanie sprawie dalszego biegu, względnie o oddalenie w całości skargi z uwagi na brak faktu naruszenia norm Kodeksu.

Lista załączników:

1. Pełnomocnictwo substytucyjne z dnia 10 października 2018 r.
2. Pełnomocnictwo substytucyjne z dnia 9 października 2018 r.
3. Pełnomocnictwo z dnia 24 października 2017 r. (nr 086/ADM/2017).”– pisownia oryginalna

3. Zespół Orzekający zważył co następuje:

Zespół Orzekający biorąc pod uwagę, że przedmiotowa reklama nie prezentuje wyrzucania ani marnotrawienia jedzenia, nie dopatrzył się w reklamie naruszenia normy art. 2 ust. 1 Kodeksu Etyki Reklamy zarzucanej przez Skarżącego.

Zespół Orzekający zwrócił uwagę, że w przedmiotowej reklamie dochowano należytej staranności. Zespół Orzekający uznał również, że reklama była prowadzona w poczuciu odpowiedzialności społecznej i nie zawiera treści sprzecznych z dobrymi obyczajami.

W związku z powyższym, na podstawie pkt. 37 lit b) Regulaminu Rozpatrywania Skarg Zespół Orzekający orzekł jak w pkt. 1 uchwały.

Zgodnie z pkt. 50. Regulaminu rozpatrywania skarg, skarżący oraz skarżony będący Sygnatariuszem mogą odwoływać się od uchwały Zespołu Orzekającego w terminie dziesięciu dni od doręczenia uchwały. Podstawę odwołania mogą stanowić wyłącznie nowe fakty i dowody, nieznane zainteresowanej stronie w dacie podjęcia przez Zespół Orzekający uchwały, o której mowa w pkt. 37, 37¹, 37² oraz 37³.