Uchwała Nr ZO/132/24u z dnia 13 listopada 2024 roku Zespołu Orzekającego w sprawie o sygn.: KER/153/24

Zespół Orzekający Komisji Etyki Reklamy, działającej przy Związku Stowarzyszeń Rada Reklamy, w składzie:

 

• Małgorzata Augustyniak – przewodnicząca
• Igor Kaleński – członek
• Dawid Kryszczyński – członek

na posiedzeniu w dniu 13 listopada 2024 roku, po rozpatrzeniu skargi o sygnaturze akt KER/153/24, złożonej na podstawie pkt 12 Regulaminu Rozpatrywania Skarg przez konsumenta (dane w aktach sprawy) przeciwko Infor PL S.A. z siedzibą w Warszawie, w sprawie dotyczącej przekazu na portalu gotowanie.dziennik.pl,

postanawia

 

skargę odrzucić.

 

Uzasadnienie

 

W skardze skierowanej do Komisji Etyki Reklamy (dalej także: „KER”) konsument (dalej także: „Skarżący”) wskazał, że Infor PL S.A. z siedzibą w Warszawie (dalej także: „Skarżona”) stosowała ukrytą reklamę.

 

Zgodnie ze skargą:

 

Dzień dobry.

Na łamach ogólnopolskiej gazety internetowej Dziennik.pl w dziale Gotowanie codziennie są publikowane artykuły promujące kanał youtube Henia Foks. Brak jest oznaczenia, że są to artykuły sponsorowane, a wszystko wskazuje na to, że jednak tak jest.

Każdego dnia lub nawet dwa razy dziennie, redaktor Piotr Kozłowski zamieszcza artykuł o „cenionej youtuberce Heni Foks” i publikuje link prowadzący bezpośrednio do jej kanału. Redaktor nigdy nie poleca innego kanału niż Henia Foks. Nigdy nie publikuje innych artykułów kulinarnych oprócz tych polecających ten kanał.

Uważam, że jest to typowy przykład kryptoreklamy, która ma pozornie neutralny wydźwięk, jednak tak naprawdę jest to ukryta reklama, która pozwala youtuberce zyskać wyświetlenia i tym samym wysoki dochód za prowadzenie kanału na Youtube.

Artykuły te wyraźnie stanowią formę reklamy kanału a nie obiektywnej informacji i naruszają zbiorowe interesy konsumentów.

Wszystko wskazuje na to, że w grę wchodzą jakieś nieuczciwe i nieoznakowane układy, które mają na celu podniesienie oglądalności tego jednego konkretnego kanału. W tym konkretnym przypadku zwykły konsument jest zupełnie pozbawiony możliwości do właściwej oceny materiału przygotowanego przez dziennikarza. Piotr Kozłowski po prostu zalewa sieć ciągłymi informacjami jaka to wspaniała, ceniona i lubiana youtuberka, a ludzie nie zdają sobie sprawy, że są ofiarami manipulacji.

Tymczasem Youtuberka zarabia na tej nieoznaczonej reklamie masę pieniędzy.

Jak to się ma do zasad uczciwej konkurencji?

Kryptoreklama stanowi przecież nieuczciwą praktykę handlową i jest to typowe naruszenie przepisów antykonkurencyjnych.

 

Przekaz został zakwalifikowany jako potencjalnie naruszający zasady etyki reklamy w zakresie wskazanym w art. 9 Kodeksu Etyki Reklamy.

 

Art. 9

Reklamodawca, promujący, pośrednik i środki przekazu, każdy wyłącznie w zakresie swojej działalności dotyczącej reklamy, będzie przestrzegał zasady, aby odbiorca reklamy powstałej lub rozpowszechnianej z jego udziałem mógł zawsze zidentyfikować, że dany przekaz jest reklamą.

 

Skarżona, w odpowiedzi na zawiadomienie Związku Stowarzyszeń Rada Reklamy, przedstawiła stanowisko w sprawie w korespondencji z dnia 13 listopada 2024 r. i wyraziła wolę uczestnictwa w postępowaniu przed KER.

 

Skarżona wniosła o odrzucenie skargi, ewentualnie o jej oddalenie, wskazując, że tekst, którego dotyczy skarga, nie stanowi reklamy.

 

Materiał prasowy, którego dotyczy skarga, jest autorstwa Piotra Kozłowskiego – dziennikarza serwisu www.dziennik.pl. Celem artykułu jest dostarczenie czytelnikom informacji i rozrywki w zakresie sztuki kulinarnej. Nie jest nim natomiast ,,zwiększenie zbytu produktów, inna forma korzystana z nich lub osiągnięcie innego efektu pożądanego przez reklamodawcę”, co stanowi przesłankę niezbędną do uznania przekazu za reklamę w rozumieniu art. 3 lit. a Kodeksu Etyki Reklamy.

 

W ocenie Skarżonej, artykuł wpisuje się w serię wcześniejszych publikacji, nawiązujących do przepisów różnych znanych kucharzy m.in Rozkosznego czy Stanleya Tucci. Nie jest prawdziwym zarzut, że ,,redaktor nigdy nie poleca innego kanału niż Henia Foks. Nigdy nie publikuje innych artykułów kulinarnych oprócz tych polecających ten temat”.

 

Ani Skarżona ani Piotr Kozłowski nie zawarli umowy o świadczeń usług reklamowych z Henryką Foks. Nie pobrali od niej również żadnego wynagrodzenia w jakiejkolwiek formie.

 

 

 

Zespół Orzekający ustalił, co następuje.

 

Z załączonego przez Skarżącego materiału (zrzuty ekranu) wynikało, że na stronie gotowanie.dziennik.pl zamieszczono przepis na sałatkę z pomidorów i czerwonej fasoli. Pod linkiem przekierowującym do nagrania na platformie YouTube, znajdowały się inne materiały ,,powiązane” – Przepyszne rogaliki z powidłami. Ten przepis Heni Foks przeniesie Cię do dzieciństwa; Wyśmienite ciasto śliwkowe od Heni Foks. Ten przepis jest jakby luksusy!; Zupa czy sos? Nowy przepis Heni Foks budzi kontrowersje, ale wciąż smakuje.

 

Zespół Orzekający zważył, co następuje.

 

Zespół Orzekający (dalej także: „ZO”) postanowił odrzucić skargę z uwagi na brak przesłanek kwalifikujących skarżony przekaz jako reklamę. Zgodnie z art. 3 pkt a Kodeksu Etyki Reklamy, reklamę stanowi przekaz zawierający w szczególności informację lub wypowiedź, zwłaszcza odpłatny lub za wynagrodzeniem w innej formie, towarzyszący czyjejkolwiek działalności, mający na celu zwiększenie zbytu produktów, inną formę korzystania z nich lub osiągnięcie innego efektu pożądanego przez reklamodawcę, z wyłączeniem działań public relations. Do reklamy zalicza się również promocję sprzedaży, oferty kierowane do odbiorców za pomocą marketingu bezpośredniego lub sponsoring, a także elementy identyfikacji wizualnej oraz przekaz, o którym mowa w zdaniu poprzednim, udostępniony w sieci Internet na serwerze www lub w mediach społecznościowych i innych miejscach mających na celu jego dotarcie do odbiorców; w sytuacji, w której odbiorcą reklamy jest konsument, oceny reklamy dokonuje się w oparciu o model przeciętnego konsumenta.

 

Tymczasem, z wyjaśnień Skarżonej wynika, że skarżone artykuły nie mają na celu zwiększenie zbytu produktów, inną formę korzystania z nich lub osiągnięcie innego efektu pożądanego przez Skarżoną. Tym samym, ocena przekazów wskazanych przez Skarżącego nie podlega kognicji KER.

 

Mając na względzie powyższe, Zespół Orzekający, na podstawie art. 49 lit. a Regulaminu Rozpatrywania Skarg, postanowił skargę odrzucić.

 

Zdania odrębne

 

Brak.

 

Zgodnie z pkt. 58 Regulaminu Rozpatrywania Skarg, Strony mogą odwoływać się od Uchwały Zespołu Orzekającego w terminie dziesięciu dni od doręczenia Uchwały. Podstawę odwołania mogą stanowić wyłącznie nowe fakty i dowody, nieznane Zespołowi Orzekającemu w dacie podjęcia Uchwały, od której Strona wnosi odwołanie.