Uchwała Nr ZO 143/15 w sprawie reklamy firmy Polkomtel Sp. z o.o.

Uchwała Nr ZO 143/15
z dnia 24 listopada 2015 roku
Zespołu Orzekającego
w sprawie sygn. Akt:
K/117/15/01-22

1. Zespół Orzekający Komisji Etyki Reklamy, działającej przy Związku Stowarzyszeń Rada Reklamy, w składzie:

1) Wojciech Piwocki – przewodniczący,
2) Magdalena Czaja – członek,
3) Małgorzata Rokita – członek,

na posiedzeniu w dniu 24 listopada 2015 roku, po rozpatrzeniu skarg o sygnaturze akt K/117/15/01-22 złożonych, na podstawie pkt. 7 Regulaminu Rozpatrywania Skarg, przez konsumentów (bliższe dane w aktach sprawy), (dalej: Skarżący), przeciwko reklamie zewnętrznej firmy Polkomtel Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie (dalej: Skarżony)

postanawia oddalić skargi.

2. Zespół Orzekający ustalił, co następuje:

Do Komisji Etyki Reklamy wpłynęły skargi o sygn. K/117/15/01-22
Przedmiotem skarg była reklama zewnętrzna.

Skarżący w prawidłowo złożonych skargach podnieśli m.in., iż:

„miejsce emisji: Przystanek autobusowy Trocka 02
produkt: sieć komórkowa
opis reklamy: Hasło reklamowe “Lepiej przygarnij Vansy”, obok zdjęcie psa.
Treść skargi: Reklama sugeruje, że zamiast adoptować zwierzę lepiej jest kupić nowe buty. Akcja nie na miejscu zwłaszcza, teraz w okresie letnim kiedy coraz częstsze są przypadki porzucania zwierząt przed wyjazdem na urlop. Wprowadza również w błąd i stanowi antyreklamę adopcji psa. Wg mnie reklama nie jest zgodna z Kodeksem Etyki Reklamy “Reklamy nie mogą propagować postaw kwestionujących prawa zwierząt. Reklamy wykorzystujące wizerunek zwierząt powinna cechować powściągliwość, tak aby zwierzęta nie były przedstawiane w sposób sugerujący możliwość ich niehumanitarnego traktowania.” Roz.III art.21.” – pisownia oryginalna

„opis reklamy: Lepiej kupic usluge telefoniczna niz przygarnac/ adoptowac psa
Treść skargi: Ustawa o Ochronie Praw Zwierzat. Dobro i zdrowie istot zyjacych/ zwierzat jest wazniejsze od uslugii telefonicznej. Reklama nie jest etyczna i nie jest moralna. Obraza uczucia ludzi zdrowych i moze powodowac zobojetnienie na krzywde zwierzat!!” – pisownia oryginalna

„opis reklamy: Wybór po między przygarnięciem psa a nowymi butami ” Lepiej przygarnij Vansy “w załączeniu rekalam o której mowa
Treść skargi: Ta reklama nawet nie jest niesmaczna, ona jest oburzająca!!! Spotykamy się z bezdomnością zwierząt praktycznie na co dzień. Z niechcianymi, porzuconymi, chorymi, cierpiącymi psami i kotami. Ratujemy, leczymy, szukamy domów! Czy to jest dobry temat do żartów? Czy ktoś w ogóle się nad tym zastanowił? Ktoś kto to wymyślił to jedno, ale kto to w ogóle dopuścił? Jaki jest to przykład dla młodych ludzi? Że jakikolwiek przedmiot jest więcej wart niż czująca istota.” – pisownia oryginalna

„opis reklamy: Chodzi o plakaty zachęcające do konsumpcyjnego stylu życia, przygarniając buty a nie psa ze schroniska.
Treść skargi: Szanowni Państwo,
Jestem głęboko wzburzona reklamą marki Vans oraz operatora komórkowego Plus (Reklama „PLUSHAK Z PSEM POD NAMIOTEM” reklamująca rabat na Vansy w Plush). Promuje ona konsumpcjonizm i wpływa na kształtowanie aspołecznych postaw wśród dzieci i młodzieży.
Reklama marki Vans oraz Plus w negatywnym kontekście prezentuje bezdomne zwierzęta i wyszydza empatię młodzieży, wskazując na jej bezzasadność i szkodliwość. Może w efekcie prowadzić do wykształcenia wadliwych postaw społecznych t.j. bezduszności i zobojętnienia na potrzeby innych.
Żądam zaprzestania emisji ww. reklamy w trybie natychmiastowym.” – pisownia oryginalna

„opis reklamy: reklama promuje zamiast adopcji psa lepiej kupić buty
Treść skargi: Promuje konsumpcjonizm kosztem bezbronnych zwierząt oraz kształtuje aspołeczne postawy dzieci i młodzieży wobec zwierząt zwłaszcza opuszczonych przez ludzi” – pisownia oryginalna

„Treść skargi: Reklama promuje egoizm, jest antydydaktyczna. Pokazuje jako fajne i modne przedkładanie przedmiotów nad los żywych istot. W sezonie, kiedy zwierzęta są masowo porzucane, propagowanie takich treści jest wyjątkowo oburzające.” – pisownia oryginalna

„Treść skargi: Jestem głęboko wzburzona reklamą marki Vans oraz operatora komórkowego Plus (Reklama „PLUSHAK Z PSEM POD NAMIOTEM” reklamująca rabat na Vansy w Plush). Promuje ona konsumpcjonizm i wpływa na kształtowanie aspołecznych postaw wśród dzieci i młodzieży.
Reklama marki Vans oraz Plus w negatywnym kontekście prezentuje bezdomne zwierzęta i wyszydza empatię młodzieży, wskazując na jej bezzasadność i szkodliwość. Może w efekcie prowadzić do wykształcenia wadliwych postaw społecznych t.j. bezduszności i zobojętnienia na potrzeby innych.
Żądam zaprzestania emisji ww reklamy w trybie natychmiastowym.” – pisownia oryginalna

„opis reklamy: Reklama firmy plush. Maskotka firmy owinięta smyczą psa. Opis promocji i skandaliczne zasugerowanie, że lepiej zdecydować się na oferowaną promocję…
Treść skargi: Skandaliczna sugestia, że lepiej mieć vansy i jakąś taryfę w tej sieci, niż przygarnąć zwierzę ze schorniska. Reklama poniżej poziomu krytyki. Jak w ogóle można traktować zwierzę tak przedmiotowo i nie pomyśleć o tym jak psy (i nie tylko) w schroniskach cierpią. Żenada całkowita.. Płakać mi się chce, jak pomyślę, że można tak myśleć o zwierzętach. Proszę o jak najszybsze usunięcie reklam (z tego, co wiem, są nie tylko na billboardach)” – pisownia oryginalna

„opis reklamy: Reklama przedstawia ”pluszaka” który przygarnia psa po czym widzi, że w konsekwencji pies narobił szkód i ma pchły. Przekaz dosłowny – ”lepiej przygarnij Vansy”, ”przygarnąć bez konsekwencji możesz tylko…”. Przekaz między wierszami – nie przygarniaj zwierząt, pies to same kłopoty, śmierdzi, brudzi. Lepiej kup buty.
Treść skargi: Ta reklama jest żenująca, poniżej krytyki. Jestem dalece zniesmaczona. Proszę o rozważenie usunięcia tej reklamy z mediów. Wiem, że jest też w tv ale ja widziałam na przystanku.” – pisownia oryginalna

„opis reklamy: Reklama pokazuje związanego smyczą pluszaka.
Treść skargi: W reklamie umieszczony jest jasny sygnał zniechęcający do opieki nad zwierzętami; opisujący zwierzęta jako problem, zniżający je do porównania do bycia gorszym niż buty” – pisownia oryginalna
W czasie posiedzenia skargi przedstawiał i popierał arbiter-referent.

Wniósł o uznanie reklamy za sprzeczną z art. 2 ust. 1 Kodeksu Etyki Reklamy, z uwagi na to, że reklama nie była prowadzona w poczuciu odpowiedzialności społecznej oraz zgodnie z dobrymi obyczajami.
Wniósł również o uznanie reklamy za niezgodną z art. 21 Kodeksu Etyki Reklamy, w myśl którego „Reklamy nie mogą propagować postaw kwestionujących prawa zwierząt. Reklamy wykorzystujące wizerunek zwierząt powinna cechować powściągliwość, tak aby zwierzęta nie były przedstawiane w sposób sugerujący możliwość ich niehumanitarnego traktowania.”.
Wniósł także o uznanie reklamy za sprzeczną z art. 25 Kodeksu Etyki Reklamy, zgodnie z którym „reklamy skierowane do dzieci lub młodzieży muszą uwzględniać stopień ich rozwoju oraz nie mogą zagrażać ich fizycznemu, psychicznemu lub moralnemu dalszemu rozwojowi.”.
Arbiter-referent poinformował również, że zgodnie z art. 32 Kodeksu Etyki Reklamy, „przepisy zawarte w art. 22-31 stosuje się odpowiednio również do reklam, które nie są bezpośrednio skierowane do dzieci, jednak dzieci są ich odbiorcami ze względu na formę oraz miejsce i sposób prezentowania reklam. Dotyczy to w szczególności reklam emitowanych w telewizji w sąsiedztwie audycji dla dzieci, reklam wyświetlanych w kinach przed seansami filmów dla dzieci oraz reklamy zewnętrznej.”.

Skarżony złożył pisemną odpowiedź na skargi i nie uczestniczył w posiedzeniu.
„ODPOWIEDŹ SKARŻONEGO na skargi konsumenckie o sygn.: K/117/15, przesłane za zawiadomieniem Związku Stowarzyszeń Rada Reklamy z dnia 29 września 2015 r.
W imieniu Polkomtel Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie, w oparciu o załączone pełnomocnictwo, przedstawiam odpowiedź na skargi konsumenckie o sygnaturze wskazanej powyżej i wnoszę o:
1) umorzenie postępowania, względnie oddalenie skarg w całości;
2) umożliwienie Skarżonemu udziału w posiedzeniu Komisji Etyki Reklamy i przedstawienia podczas tego posiedzenia dodatkowego stanowiska w sprawie.

Uzasadnienie
1. Niedopuszczalność skarg i ich rozpoznania przez Komisję Etyki Reklamy
W pierwszej kolejności zwrócić należy uwagę na fakt, że Kodeks Etyki Reklamy jest przejawem samoregulacji i nie zawiera przepisów prawa powszechnie obowiązującego. W art. 1 ust.2 Kodeksu wprost wskazano, iż „Kodeks nie stanowi zbioru norm zastępujących bezwzględnie obowiązujące przepisy prawa, a jedynie zawiera zbiór zasad nakładających na podmioty nim objęte dodatkowe ograniczenia, niezależnie od obowiązujących przepisów prawa.”.
Polkomtel Sp. z o.o. nie jest sygnatariuszem Kodeksu, nigdy nie zobowiązywała się również do jego stosowania. Bezpodstawne jest więc czynienie Polkomtel Sp. z o.o. zarzutu, że naruszyła Kodeks, którego nie miał obowiązku stosować.
Oczywistym jest przy tym, że akty samoregulacji (np. kodeksy dobrych praktyk), takie jak m.in. Kodeks Etyki Reklamy, wiążą tylko podmioty, które zobowiązały się je stosować.

Co więcej, przepisy prawa powszechnie obowiązującego nie zawierają sankcji nawet za niestosowanie się do takich kodeksów dobrych praktyk przez podmioty, które zobowiązały się je przestrzegać. Sankcjonowane jest wyłącznie nieprzestrzeganie kodeksu dobrych praktyk, do którego przedsiębiorca dobrowolnie przystąpił, jeżeli przedsiębiorca ten informuje w ramach praktyki rynkowej, że jest związany kodeksem dobrych praktyk – jako zakazana praktyka rynkowa stanowiąca działanie wprowadzające w błąd (art. 5 ust. 2 pkt 4) ustawy z dnia 23 sierpnia 2007 r. o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym; Dz.U Nr 171, poz. 1206).
Biorąc powyższe pod uwagę niedopuszczalne jest ocenianie działań Polkomtel Sp. z o.o. jako naruszających postanowienia Kodeksu Etyki Reklamy. Polkomtel Sp. z o.o. nie będąc związana Kodeksem nie mogła go naruszyć.
2. Stanowisko merytoryczne odnośnie skargi
Z daleko posuniętej ostrożności procesowej, Skarżony uważa, że skargi są bezpodstawne i to z wielu powodów. Dodatkowe stanowisko zostanie przedstawione podczas posiedzenia Komisji.
Skarżony wskazuje jednocześnie, że do niektórych skarg załączone były załączniki, których nie udostępniono Skarżonemu, pozbawiając go możliwości obrony.
3. Podsumowanie
Skargi nie zasługują na uwzględnienie, zarówno z przyczyn formalnych wskazanych w pkt. 1 uzasadnienia, jak i merytorycznych wskazanych w pkt. 2 uzasadnienia.
W związku z powyższym wnoszę jak w petitum niniejszego pisma.” – pisownia oryginalna

DODATKOWE STANOWISKO SKARŻONEGO
na skargi konsumenckie o sygn.: K/116/15, K/117/15, K/118/15

„W imieniu Polkomtel Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie, w oparciu o załączone pełnomocnictwo, podtrzymując dotychczasowe stanowisko, dodatkowo podnoszę jak poniżej.

Przy ocenie każdej reklamy trzeba zachować pewien dystans. Historia przedstawiona w naszym spocie reklamowym jest o tym, że Plush adoptuje psa, przygarnia go, opiekuje się nim i jest z nim na wakacjach, a nie oddaje do hotelu dla zwierząt. Nieprawdą jest, że zniechęcamy do adopcji zwierząt – nie ma o tym w ogóle mowy, a główny bohater spotów sam jest przecież zwierzakiem.

Według zdecydowanej większości osób, z którymi przedstawiciele Spółki rozmawiali na ten temat, reklama ta uczy odpowiedzialności – edukuje i pokazuje z czym może wiązać się ewentualne przygarnięcie pupila. To nie jest zabawa, a bez konsekwencji możesz mieć trampki, a do adopcji zwierzęcia potrzeba wyobraźni i dojrzałości – i właśnie to pokazujemy. Sposób przedstawienia tematu jest dostosowany do konwencji marki, a marka Plush to marka z dystansem, traktująca świat z przymrużeniem oka.

Spółka docenia i wsłuchuje się w głosy różnych osób związane z kampanią, mamy również duży szacunek dla działań związanych z opieką nad zwierzętami, czy ich adopcją. Plus jest firmą wrażliwą społecznie – od lat wspomagał i wspomaga wiele fundacji i przeznacza duże środki na pomoc, wspiera też od wielu lat bezpieczeństwo współpracując m.in. z WOPR, GOPR, TOPR i jak już wspomniano powyżej, celem tej kampanii nie było zniechęcenie do adopcji zwierząt.“. – pisownia oryginalna

3. Zespół Orzekający zważył co następuje:

Zespół Orzekający nie dopatrzył się w przedmiotowej reklamie naruszenia norm Kodeksu zarzucanych przez Skarżących i uznał, że reklama była prowadzona w poczuciu odpowiedzialności społecznej oraz zgodnie z dobrymi obyczajami.
Zespół Orzekający uznał, że reklama nie zagraża fizycznemu, psychicznemu lub moralnemu dalszemu rozwojowi dzieci lub młodzieży.
Zdaniem Zespołu Orzekającego reklama nie propaguje postaw kwestionujących prawa zwierząt i nie przedstawia zwierząt w sposób sugerujący możliwość ich niehumanitarnego traktowania.

Jednocześnie, Zespół Orzekający uczulił reklamodawców o zachowanie szczególnej ostrożności w szczególności w tak wrażliwej sferze jaką jest adopcja bezdomnych zwierząt, ponieważ reklamy kształtują postawy społeczne u dzieci i młodzieży.

W związku z powyższym, na podstawie pkt 37 ust. 1) lit b) Regulaminu Rozpatrywania Skarg Zespół Orzekający orzekł jak w pkt 1 uchwały.

Zgodnie z pkt.50 Regulaminu Rozpatrywania Skarg z dnia 4 listopada 2014r., stronom przysługuje prawo do odwołania się od uchwały Zespołu Orzekającego w terminie 10 dni od daty doręczenia uchwały. Podstawę odwołania mogą stanowić wyłącznie nowe fakty i dowody, nieznane zainteresowanej stronie w dacie podjęcia przez Zespół Orzekający uchwały.