Uchwała Nr ZO 19/12 w sprawie reklamy firmy Oceanic S.A.

Uchwała Nr ZO 19/12 z dnia 9 lutego 2012 roku Zespołu Orzekającego w sprawie sygn. Akt: B/03/11

1. Zespół Orzekający Komisji Etyki Reklamy, działającej przy Związku Stowarzyszeń Rada Reklamy, w składzie:

1) Marek Janicki — przewodniczący,
2) Krystyna Jarosz — członek,
3) Piotr Górski — członek,

na posiedzeniu w dniu 9 lutego 2012 roku, po rozpatrzeniu skargi o sygnaturze akt B/03/11 złożonej, na podstawie pkt. 7 Regulaminu Rozpatrywania Skarg, przez L’Oreal Polska Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie (bliższe dane w aktach sprawy), (dalej: Skarżący), przeciwko Oceanic S.A. z siedzibą w Sopocie (dalej: Skarżony), dotyczącej reklamy billboardowej

postanawia uznać, że reklama narusza normy Kodeksu Etyki Reklamy.


2. Zespół Orzekający ustalił, co następuje:

Do Komisji Etyki Reklamy wpłynęła skarga o sygn. B/03/11.
Przedmiotem skargi była reklama billboardowa kosmetyków AA Eco opatrzona hasłem „Czuła natura nie uczula”.

Skarżący w prawidłowo złożonej skardze podniósł, iż reklama AA Eco „Czuła natura nie uczula” nadużywa zaufanie odbiorców do produktów naturalnych, bowiem rodzi mylne przekonanie, iż produkty naturalne nie uczulają. Według Skarżącego slogan „Czuła natura nie uczula” sugeruje, że produkty naturalne są bezpieczniejsze i mniej szkodliwe niż inne, gdyż nie powodują uczuleń, a jak powszechnie wiadomo, naturalne składniki, takie jak np. pyłki roślin, olejki eteryczne, niektóre owoce zawierają wiele substancji uczulających. Z tego względu, powyższe stwierdzenie jest nieprawdziwe z naukowego punktu widzenia. Ponadto, w opinii Skarżącego, komunikacja stosowana w reklamie wprowadza konsumentów w błąd, tworząc fałszywe wyobrażenie o produkcie.
Do wniosku Skarżący załączył badanie przeprowadzone przez GfK Custom Research na próbie 469 osób. Badanie przeprowadzane zostało w październiku 2011 roku.
Według Skarżącego reklama kosmetyków AA Eco, a w szczególności przekaz: „Czuła natura nic uczula” powoduje, iż część badanych osób (które wcześniej uważały, iż naturalne kosmetyki uczulają) po prezentacji reklamy zmieniło zdanie i obecnie uważa, że naturalne kosmetyki nie uczulają. Ponadto część osób biorących udział w badaniu (które wcześniej nie miało zdania), po zapoznaniu się z reklamą AA Eco „Czuła natura nic uczula” wyrobiło sobie opinię, że naturalne kosmetyki nie uczulają. Badanie wykazało także, iż 69% badanych osób odbiera nieprawidłowy komunikat zawarty w reklamie AA Eco w ten sposób, iż ogólnie kosmetyki naturalne nie uczulają. Ponadto 64% badanych, na podstawie reklamy AA Eco odbiera nieprawidłowy komunikat, iż hasło „Czuła natura nic uczula” oznacza, iż kosmetyki z dodatkiem sztucznych składników są bardziej uczulające niż te oparte wyłącznie na naturalnych składnikach.
Jednocześnie, zdaniem Skarżącego, zastosowana komunikacja dezawuuje kosmetyki niebędące produktami naturalnymi sugerując, że w przeciwieństwie do kosmetyków naturalnych, uczulają one skórę.
Reklama AA Eco zawiera również twierdzenie, iż: „Ekologiczne kosmetyki AA ECO pozbawione alergenów pomogą bezpiecznie przywrócić Twojej skórze naturalny blask i zdrowy wygląd”, które może w opinii Skarżącego, wprowadzać konsumentów w błąd z uwagi na fakt, że tworzy fałszywe wrażenie, iż z uwagi na brak alergenów, produkty AA Eco przywracają naturalny blask i zdrowy wygląd skóry w sposób bezpieczniejszy niż inne produkty, które tym samym są dezawuowane przez przedmiotową reklamę.
Powyższa argumentacja, uzasadnia w ocenie Skarżącego, zarzut naruszenia przez spółkę Oceanie S.A. art. 8 oraz art. 10 ust.1 a) Kodeksu Etyki Reklamy.
Skarżący wniósł o powołanie Pani Barbary Lewickiej – pracownika GIK Polonia Sp. z. o.o. w celu wyjaśnienia metodologii Badania (adres: GIK Polonia Sp. z o.o. ul. Smulikowskiego 4. 00-389 Warszawa).
Ponadto Skarżący zauważył, że zgodnie z przepisami Ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (tekst jednolity: Dz.U. z 2003 r., nr 153. poz. 1503). czynem nieuczciwej konkurencji jest rozpowszechnianie nieprawdziwych lub wprowadzających w błąd wiadomości o swoim lub innym przedsiębiorcy albo przedsiębiorstwie, w celu przysporzenia korzyści lub wyrządzenia szkód) (art. 14 ust. 1). Zgodnie z art. 16 Ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, czynem nieuczciwej konkurencji w zakresie reklamy jest reklama sprzeczna z prawem lub dobrymi obyczajami, jak również reklama wprowadzająca klienta w błąd i mogąca przez to wpłynąć na jego decyzję co do nabycia towaru lub usługi. Reklamą, która jest sprzeczna z dobrymi obyczajami jest reklama, której treść lub forma narusza zasady rzetelności i obiektywizmu w sformułowaniu sloganu. Z kolei reklamą wprowadzającą w błąd jest reklama wykorzystująca nieprawdziwe informacje lub informacje uzyskane w nierzetelny lub nieobiektywny sposób. Reklama AA Eco „Czuła natura nic uczula” w ocenie Skarżącego narusza wyżej powołany art. 14 ust. 1 i art. 16 ust. 1 pkt I) i 2) Ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji.

Skarżony złożył pisemną odpowiedź na skargę i uczestniczył w posiedzeniu.

W odpowiedzi na skargę Skarżony poinformował, że wnosi o oddalenie skargi w całości, jako bezzasadnej.
Zdaniem Skarżonego zarzuty postawione przez L’Oreal Polska Sp. z o.o., zakładające iż rozpowszechniając reklamy produktów kosmetycznych serii AA Eco z wykorzystaniem sloganu „Czuła natura nie uczula”, jego firma dopuściła się w swej działalności czynów nieuczciwej konkurencji w rozumieniu art. 14 ust. 1 i art. 16 ust. 1 pkt 1) i 2) ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (dz. U. 2003 r., nr 153, poz. 1503), dalej „uznk”, oraz naruszyła art. 8 i art. 10 ust. 1 lit a) Kodeksu etyki reklamy, nie znajdują potwierdzenia w rzeczywistości i są zarzutami bezzasadnymi.

W opinii Skarżonego, w rozumieniu art. 14 ust. 1 uznk czynem nieuczciwej konkurencji jest działanie polegające na rozpowszechnianiu nieprawdziwych lub wprowadzających w błąd wiadomości o swoim lub innym przedsiębiorcy albo przedsiębiorstwie w celu przysporzenia korzyści. Uwzględniając, iż zarzut stawiany przez Skarżącego dotyczy publikacji reklamy, należy ten zarzut rozpatrywać poprzez pryzmat art. 16 ust. 1. W przypadku reklam z użyciem sloganu „Czuła natura nie uczula” nie zachodzi okoliczność polegająca na rozpowszechnianiu nieprawdziwych informacji na temat OCEANIC Spółki Akcyjnej, jej produktów czy też innych producentów i wyrobów przez nich oferowanych. Brak również podstaw do uznania, iż reklamy te wprowadzają odbiorców w błąd albo że są sprzeczne z przepisami prawa, dobrymi obyczajami lub uchybiają godności człowieka. Działań Skarżonego nie można uznawać w najmniejszym stopniu za aktywność zmierzającą do wyrządzenia szkody konsumentom lub innym producentom, polegające na nieuzasadnionym, nieuczciwym przysporzeniu sobie korzyści. Skarżony jest w posiadaniu pełnej dokumentacji potwierdzającej właściwości produktów AA Eco co do ich składu oraz sposobu oddziaływania na skórę osób, które brały udział w badaniach produktowych.
Skarżony poinformował, że slogan „Czuła natura nie uczula” nie dezawuuje w żadnym stopniu innych producentów lub ich produktów. Nie zawiera w sobie żadnego elementu porównawczego, brak również w jego treści elementów, które zawierałyby ocenę innych, „nienaturalnych” produktów kosmetycznych. W opinii Skarżonego, zarzut Skarżącego opiera się na tym, iż takowe elementy miałyby rzekomo być zawarte w przedmiotowym sloganie. Skarżony zwraca uwagę, iż udzielił stronie Skarżącej wyczerpującej odpowiedzi podczas spotkania, które miało miejsce w dniu 2 września 2011 r. w biurze OCEANIC S.A. w Warszawie, na spotkaniu z udziałem m.in. Pana Jean – Charles Bondy – Country Managing Director L’Oreal Polska Sp. z o.o., Pana Wojciecha Soszyńskiego – Przewodniczącego Rady Nadzorczej OCEANIC S.A. i pana Leszka Kłosińskiego – Prezesa Zarządu OCEANIC S.A. Mając na uwadze ukazanie L’Oreal Polska Sp. z o.o. rzeczywistego stanu prawnego i usunięcie wszelkich wątpliwości Skarżony zwrócił się do jednego z najwybitniejszych ekspertów z dziedziny praw własności intelektualnej i zagadnień związanych z nieuczciwą konkurencją, prof. dr hab. Ewy Nowińskiej, którą poprosił o przeanalizowanie używanego przez OCEANIC S.A. sloganu „czuła natura nie uczula” stosowanego w reklamach kosmetyków z serii AA Eco pod kątem zgodności z przepisami prawa i dobrymi obyczajami. Skarżony podniósł, iż Opinia prof. Ewy Nowińskiej jednoznacznie wskazuje na zgodne z prawem działania OCEANIC S.A. Ze wspomnianej opinii wynika, iż slogan reklamowy „Czuła natura nie uczula” odnosi się nie do konkretnego produktu, lecz ogólnie nawiązuje do oddziaływania natury i dobrodziejstw z nią związanych. Poetycki charakter sloganu w pełni mieści się w ramach zasad stosowanych przy konstruowaniu haseł reklamowych. Podobnych sloganów, odwołujących się do natury jest na naszym rynku mnóstwo, jak chociażby hasła „Przyjazny dla środowiska”, „W zgodzie z naturą”, „Radość i natura” (Hortex), „Naturalnie wzmacnia odporność” (Actimel). Przedmiotową opinię, Skarżony załączył do swojego pisma, celem umożliwienia Zespołowi Orzekającemu Komisji Etyki Reklamy pełnej oceny materiału dowodowego.

Skarżony nawiązał również do wyników badania komunikacji AA Eco przeprowadzonych przez GFK Polonia Sp. z o.o. W opinii Skarżonego załączone wyniki przedstawione w formie graficznej są nieczytelne, w związku z czym nie pozwalają na wnikliwą ich analizę. Uwagę Skarżonego zwróciło to, iż w sposób tendencyjny przeprowadzono badania. Pomimo tego, iż przedmiotem badania jest komunikacja produktów z serii AA Eco, analizie poddano tylko i wyłącznie slogan „Czuła natura nie uczula”, pomijając pozostałą cześć komunikatu. Przekaz reklam wspomnianej serii stanowi, iż składniki naturalne zazwyczaj nie uczulają, seria AA Eco została pozbawiona składników potencjalnie alergizujących w celu zapewnienia bezpieczeństwa dla skóry wrażliwej i skłonnej do alergii. Skarżony stwierdził, że posiada w swej ofercie szeroką gamę produktów kosmetycznych, tzw. konwencjonalnych, opartych wyłącznie na substancjach syntetycznych. Stanowią one 95% jego oferty, zatem zarzucany cel działań reklamy serii AA Eco, mający wykazać rzekomą wyższość kosmetyków opartych na składnikach naturalnych nad tymi, które zawierają składniki syntetyczne, wymierzony byłby w trzon oferty handlowej Skarżonego. Zamysł ideologiczny związany z wprowadzeniem serii AA Eco przy użyciu hasła „Czuła natura nie uczula” polega na umożliwieniu osobom o skórze wrażliwej i skłonnej do alergii, stosowanie kosmetyków naturalnych, które ze względu na często znaczny potencjał alergizujący substancji w nich stosowanych, często były dla nich niedostępne.

Podsumowując, Skarżony stwierdził, że stoi na stanowisku, iż nie dopuścił się czynu nieuczciwej konkurencji, nie naruszył też przepisów Kodeksu etyki. Poprzez stosowanie sloganu „Czuła natura nie uczula” nie wyrządził szkody innym przedsiębiorcom, ani też nie wprowadza konsumentów w błąd. Skarżony zwrócił się też z prośbą o dostarczenie do swojej siedziby wyników badań załączonych do akt sprawy w jakości, która umożliwi należyte zapoznanie się z wynikami.

3. Zespół Orzekający zważył co następuje:

Zespół Orzekający podzielił zarzuty Skarżącego i dopatrzył się w przedmiotowej reklamie naruszenia norm Kodeksu.

Zespół Orzekający uznał, że przedmiotowa reklama zawierająca hasło „Czuła natura nie uczula” może wprowadzać konsumentów w błąd, sugerując, że reklamowane naturalne kosmetyki w ogóle nie uczulają. Tymczasem, składniki zawarte w kosmetykach naturalnych mogą uczulać. Zespół Orzekający podkreślił, że przeciwwskazaniem do stosowania kosmetyku jest nadwrażliwość na którykolwiek ze składników preparatu.

Zdaniem Zespołu Orzekającego przedmiotowa reklama wykorzystuje brak doświadczenia lub wiedzy konsumentów, co jest sprzeczne z art. 8 Kodeksu Etyki Reklamy.

W związku z powyższym, na podstawie pkt 37 ust. 1) lit c) Regulaminu Rozpatrywania Skarg Zespół Orzekający orzekł jak w pkt 1 uchwały.

Zgodnie z pkt.50 Regulaminu Rozpatrywania Skarg z dnia 25 listopada 2010r., stronom przysługuje prawo do odwołania się od uchwały Zespołu Orzekającego w terminie 10 dni od daty doręczenia uchwały. Podstawę odwołania mogą stanowić wyłącznie nowe fakty i dowody, nieznane zainteresowanej stronie w dacie podjęcia przez Zespół Orzekający uchwały.