Uchwała Nr ZO 25/17 w sprawie reklamy Jeronimo Martins Polska S.A.

 

Uchwała Nr ZO 25/17

z dnia 11 kwietnia 2017 roku

Zespołu Orzekającego

w sprawie sygn. Akt:

 K/148/16

 

1. Zespół Orzekający Komisji Etyki Reklamy, działającej przy Związku Stowarzyszeń Rada Reklamy, w składzie:

1) Jarosław Sobolewski  – przewodniczący,

2) Beata Ptaszyńska-Jedynak – członek,

3) Andrzej Garapich – członek,

 

na posiedzeniu w dniu 11 kwietnia 2017 roku, po rozpatrzeniu skargi o sygnaturze akt K/148/16 złożonej, na podstawie pkt. 7 Regulaminu Rozpatrywania Skarg, przez konsumenta (bliższe dane w aktach sprawy), (dalej: Skarżący), przeciwko reklamie internetowej firmy Jeronimo Martins Polska S.A. z siedzibą w Kostrzynie  (dalej: Skarżony)

postanawia oddalić skargę.

2. Zespół Orzekający ustalił, co następuje:

Do Komisji Etyki Reklamy wpłynęła skarga o sygn. K/148/16.

Przedmiotem skargi była reklama karty do gry Panna Cukrzyca.

Skarżąca w prawidłowo złożonej skardze podniosła, iż:

„Zwracam się do Was z prośbą o interwencję w sieci Biedronka, która w akcji promocyjnej Gang Świeżaków umieściła kartę do gry Panna Cukrzyca o następującej treści:

Panna Cukrzyca to skryta złośnica.

Uwielbia słodkości i tłuste przyjemności.

W organizmie cicho przyczajona

Osłabia nas niezauważona.

 

Opis powyższy tyczy się jedynie cukrzycy T2 a patrząc na grupę docelową dla tej promocji (dzieci kilkuletnie) nie ma w tej grupie wiekowej dzieci chorujących na cukrzycę T2.

Mój syn cierpi na cukrzycę T1 od 4 lat, jest to cukrzyca autoimmunologiczna i wierzcie mi Państwo ma wystarczające trudne życie (kilkunastokrotne w ciągu doby mierzenie poziomu glukozy, podawanie insuliny, ważenie jedzenia), nie chce dodatkowego stygmatyzowania, że jakoby zachorował, ze względu na niewłaściwą dietę.

Społeczeństwo nadal bardzo mało wie nt cukrzycy i nie rozróżnia cukrzycy typy 1 i 2, więc tym bardziej nie można tolerować takiej mylącej informacji generowanej dla najmłodszej grupy wiekowej.

 

Poniżej przesyłam link do listu protestacyjnego wystosowanego przez jedną z fundacji cukrzycowych.

https://www.facebook.com/federacja.diabetycy/photos/pcb.1248871978507797/1248868971841431/?type=3&theater

 

Uważam, że bezcenne byłoby wsparcie również i Państwa, sprawa dotyczy bowiem małych poważnie, przewlekle chorych dzieci.

Bardzo proszę o pochylenie się nad tą sprawą”. – pisownia oryginalna.

W czasie posiedzenia skargę przedstawiał i popierał arbiter-referent.

Arbiter-referent wniósł o uznanie reklamy za sprzeczną z dobrymi obyczajami (art. 2 ust. 1 Kodeksu Etyki Reklamy) oraz zarzucił, że reklama nie była prowadzona w poczuciu odpowiedzialności społecznej oraz zgodnie z zasadami uczciwej konkurencji.

Wniósł również o uznanie reklamy za sprzeczną z art. 8, w myśl którego reklama nie może nadużywać zaufania odbiorcy, ani też wykorzystywać jego braku doświadczenia lub wiedzy.

Skarżony uczestniczył w posiedzeniu.

Skarżony złożył także pisemną odpowiedź na skargę o następującej treści:

„Działając w imieniu Jeronimo Martins Polska S.A. z siedzibą w Kostrzynie, przy ul. Żniwnej 5, wpisanej do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego prowadzonego przez Sąd Rejonowy Poznań – Nowe Miasto i Wilda w Poznaniu, IX Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego pod numerem KRS 0000222483 (dalej „Jeronimo Martins Polska”) na podstawie udzielonego pełnomocnictwa, w odpowiedzi na pismo Związku Stowarzyszeń Rada Reklamy z dn. 30 stycznia 2017 r. z załączoną skargą konsumencką, której przedmiotem jest karta do gry „Panna Cukrzyca” wnoszę o:

a)       przywrócenie terminu na ustosunkowanie się do treści skargi,

b)      oddalenie skargi w całości jako bezzasadnej.

1.       Wniosek o przywrócenie terminu na ustosunkowanie się do skargi

Pismo Związku Stowarzyszeń Rada Reklamy z dnia 30 stycznia 2017 r. adresowane do Jeronimo Martins Polska zostało przesłane przez Związek Stowarzyszeń Rada Reklamy na adres inny niż adres siedziby Jeronimo Martins Polska, co uniemożliwiło Jeronimo Martins Polska, bez jej winy, udzielenie odpowiedzi w wskazanym w piśmie terminie.

Dowód: odpis z Krajowego Rejestru Sądowego.

Mając powyższe na uwadze, sformułowany wniosek o przywrócenie terminu na ustosunkowanie się do treści skargi jest w pełni zasadny i zasługuje na uwzględnienie.

 

2.       Ustosunkowanie się do treści skargi

Odnosząc się bezpośrednio do pisma Związku Stowarzyszeń Rada Reklamy oraz Skargi należy wskazać co następuje.

 

2.1     Stan faktyczny

Objęta skargą konsumenta karta „Panna Cukrzyca” była elementem prowadzonej przez Jeronimo Martins Polska akcji „Gang Świeżaków Świątecznie”, w ramach której w okresie od 24 listopada 2016 r. do 24 grudnia 2016 r. w sklepach sieci „Biedronka” dystrybuowane były karty „Gangu Świeżaków” oraz karty „Pana Choróbki”. Na kartach dystrybuowanych
w sklepach sieci „Biedronka umieszczone były wizerunki członków „Gangu Świeżaków”, tj. wizerunki owoców oraz warzyw oraz wizerunki członków gangu „Pana Choróbki” tj. wizerunki zagrożeń. Obok wizerunków członków gangów na każdej karcie umieszczony został krótki wierszyk, mający przedstawić danego członka gangu w prostej formie. Akcja miała charakter jednorazowy i zakończyła się w dniu 24 grudnia 2016 r.

Dowód: skan kart „Gang Świeżaków” skan kart „Pan Choróbka”

 

2.2     Skarga

W treści Skargi konsument zarzucił Jeronimo Martins Polska rozpowszechnianie „mylącej informacji generowanej dla najmłodszej grupy wiekowej’ poprzez umieszczenie na karcie „Panna Cukrzyca” dystrybuowanej przez Jeronimo Martins Polska tekstu w brzmieniu „Panna Cukrzyca to skryta złośnica. Uwielbia słodkości i tłuste przyjemności. W organizmie cicho przyczajona osłabia nas niezauważona”. W treści Skargi konsument odesłał również do treści listu wystosowanego przez Ogólnopolską Federację Organizacji Pomocy Dzieciom i Młodzieży Chorych na Cukrzycę.

W piśmie z dnia 30 stycznia 2017 r. Biuro Rady Reklamy poinformowało Jeronimo Martins Polska o przekazaniu Skargi do rozpatrzenia przez Zespół Orzekający Komisji Etyki Reklamy, formułując jednocześnie zarzut naruszenia przez Jeronimo Martins Polska art. 2 ust. 1 oraz art. 8 Kodeksu Etyki Reklamy.

Należy wskazać, że zarzuty sformułowane przez Arbitra-referenta na podstawie Skargi ograniczają się wyłącznie do przytoczenia dwóch wyżej wskazanych postanowień Kodeksu Etyki Reklamy i nie zostały w jakikolwiek sposób uzasadnione, nie zostało w szczególności wskazane, które elementy kwestionowanych działań prowadzonych przez Jeronimo Martins Polska i w jaki sposób, oraz w jakim zakresie normy te naruszają.

Arbiter-referent nie wskazał ponadto, na jakiej podstawie i z uwagi na jakie okoliczności uznał działania polegające na rozpowszechnianiu karty „Panna Cukrzyca” za działania naruszające postanowienia Kodeksu Etyki Reklamy, a mimo to wniósł o uznanie ww. działań za sprzeczne z wyżej powołaną regulacją Kodeksu Etyki Reklamy. Nie przedstawił również żadnego wywodu, ani okoliczności, które dawałyby podstawy do stwierdzenia, iż powyższe działanie Jeronimo Martins Polska narusza postanowienia art. 2 ust. 1 oraz art. 8 Kodeksu Etyki Reklamy.

Z powyższych względów ustosunkowanie się do postawionych zarzutów pozostaje w istocie rzeczy nader trudne. Jeronimo Martins Polska pragnie wskazać, iż w przedstawionym przez konsumenta stanie faktycznym wyrażenie opinii co do podniesionych w skardze stwierdzeń generalnych uniemożliwia Jeronimo Martins Polska podjęcie skutecznej ochrony.

 

2.3     Ustosunkowanie się do zarzutu naruszenia przez Jeronimo Martins Polska art. 2 ust. 1 Kodeksu Etyki Reklamy.

Jeronimo Martins Polska nie zgadza się z zarzutem postawionym przez Arbitra-referenta
w przedmiocie naruszenia przez Jeronimo Martins Polska art. 2 ust. 1 Kodeksu Etyki Reklamy poprzez prowadzenie działań bez należytej staranności, niezgodnie z dobrymi obyczajami,
w sprzeczności z poczuciem odpowiedzialności społecznej oraz z zasadami uczciwej konkurencji.

W ramach prowadzonej przez Jeronimo Martins Polska akcji „Gang Świeżaków Świątecznie” obok angażowania klientów sklepów sieci „Biedronka” do zbierania punktów na dystrybuowanych kartach przedstawione były korzyści ze spożywania warzyw i owoców oraz zachęty do komponowania diety z ich użyciem.

Akcja ta była kontynuacją działań prowadzonych przez Jeronimo Martins Polska, która od wielu lat promuje wśród klientów zasady prawidłowego odżywiania, w oparciu
o zbilansowaną dietę, bogatą w owoce i warzywa. Jeronimo Martins Polska jako spółka odpowiedzialna społecznie przywiązuje bardzo dużą wagę do działań edukacyjnych kształtujących zdrowe nawyki żywieniowe, zwłaszcza wśród najmłodszych.

Przykładem działalności Jeronimo Martins Polska w tym zakresie są – poza wskazaną już akcją „Gang Świeżaków Świątecznie” – inne projekty np.: „5 garści zdrowia” realizowany we współpracy z Instytutem Żywności i Żywienia, warsztaty kulinarno-edukacyjne dla uczniów „Zielona Kraina (4 tys. uczestników w pierwszej edycji oraz szacunkowo 8 tysięcy w aktualnie trwającej), a także realizowany pod patronatem Instytutu Matki i Dziecka, w ramach koalicji Mleczny Start, program edukacyjny „Śniadanie Daje Moc” (z udziałem prawie 8 tysięcy szkół w roku szkolnym 2016/17).

Akcja „Gang Świeżaków Świątecznie” była więc akcją, która w naturalny sposób uzupełnia dotychczas prowadzone działania w poczuciu odpowiedzialności społecznej. Nadrzędnym zadaniem karty oznaczonej jako „Panna Cukrzyca“, było ustrzeżenie dzieci przed źle zbilansowaną dietą. Informacje zawarte na powyższej karcie miały na celu wyłącznie zwrócenie uwagi na konieczność stosowania zdrowej diety i higieny oraz wskazanie zagrożeń związanych z nadużywaniem słodyczy, co w konsekwencji może prowadzić do cukrzycy typu 2, która stanowi obecnie około 90-95% wszystkich przypadków tego schorzenia (za: Praktyczny Podręcznik Dietetyki” redaktor naukowy prof. dr hab. n. med. Mirosław Jarosz)
i rozwija się najczęściej na skutek czynników środowiskowych.

Przygotowując teksty na karty, w tym tekst na kartę „Panna Cukrzyca” Jeronimo Martins Polska wykazała się należytą i konieczną starannością. Zarówno charakter, jak i forma materiału nie miały jednak na celu prezentacji wyczerpującego opisu tak złożonej choroby jaką jest cukrzyca. Informacje zawarte na karcie „Panna Cukrzyca” nie mają charakteru publikacji naukowej, a jedynie miały na celu wskazanie zagrożenia związanego z nadmiernym spożyciem cukru i źle zbilansowaną dietą.

Ponadto, należy wskazać, iż Jeronimo Martins Polska razem z Ogólnopolską Federacją Organizacji Pomocy Dzieciom i Młodzieży Chorych na Cukrzycę, czyli z organizacją, której list został wskazany w skardze konsumenta ma w planach przeprowadzić w tym roku wspólne działania edukacyjne na rzecz szerzenia wiedzy o cukrzycy. W ramach wspólnych działań m.in. w sklepach sieci „Biedronka” będą dystrybuowane ulotki z treściami edukacyjnymi na temat cukrzycy, w tym na temat cukrzycy typu 1, przygotowane wspólnie z Ogólnopolską Federacją Organizacji Pomocy Dzieciom i Młodzieży Chorych na Cukrzycę.

W opisanym powyżej stanie faktycznym niniejszej sprawy brak jest również uzasadnienia do  stawianego zarzutu sprzeczności działań z zasadami uczciwej konkurencji.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 roku o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (t.j. Dz. U. 2003, Nr 153, poz. 1503 ze zm. – dalej „uznk”) czynem nieuczciwej konkurencji jest działanie sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami, jeżeli zagraża lub narusza interes innego przedsiębiorcy lub klienta. Jak zostało podniesione powyżej działanie Jeronimo Martins Polska związane z rozpowszechnianiem karty „Panna Cukrzyca” będącej jednym z wielu elementów prowadzonej przez Jeronimo Martins Polska akcji „Gang Świeżaków Świątecznie” pozostaje zgodne zarówno z prawem, jak i z dobrymi obyczajami. Autor skargi nie wykazał, aby działanie Jeronimo Martins Polska zagrażało naruszeniu interesu innego przedsiębiorcy lub klienta.

Jeronimo Martins Polska ponownie podkreśla, iż karta „Panna Cukrzyca” będąca przedmiotem skargi z całą pewnością nie zagrażała interesom klientów, a wręcz przeciwnie zwracała uwagę na zagrożenia związane z nadmiernym spożywaniem słodyczy.

W świetle powyższych wyjaśnień, należy stwierdzić, iż zarzut naruszenia art. 2 ust. 1 Kodeksu Etyki Reklamy pozostaje bezpodstawny.

 

2.4     Ustosunkowanie się do zarzutu naruszenia przez Jeronimo Martins Polska art. 8 Kodeksu Etyki Reklamy.

Odnosząc się do zarzutu naruszenia przez Jeronimo Martins Polska art. 8 Kodeksu Etyki Reklamy również należy stwierdzić, iż zarzut ten jest bezzasadny i jako taki pozbawiany oparcia w merytorycznym uzasadnieniu.

 

Po raz kolejny należy wskazać, iż karta „Panna Cukrzyca” stanowi tylko jeden element
z prowadzonej przez Jeronimo Martins Polska akcji „Gang Świeżaków”. Kolekcja kart miała na celu promowanie zdrowego trybu życia oraz diety bogatej w warzywai owoce. Na potrzeby prowadzenia akcji stworzono grupę pozytywnych bohaterów, tj. „Świeżaków”, którzy mieli zachęcić dzieci do polubienia częstszego jedzenia warzyw i owoców. Przeciwnikami „Świeżaków” jest gang „Pana Choróbki, tj. grupa fikcyjnych postaci, do których przypisane zostały imiona nawiązujące do chorób. Jeronimo Martins Polska pragnie jednoznacznie wskazać, iż materiały dotyczące kart członków gangu „Pana Choróbki” nie miały na celu prezentacji lub wyczerpującego opisu chorób, w tym tak złożonej choroby, jaką jest cukrzyca, a zwrócenie uwagi na zagrożenia. Ponadto nie było celem, jak również zamiarem Jeronimo Martins Polska nadużycie zaufania odbiorców kart z członkami „Gangu Świeżaków” oraz gangu „Pana Choróbki”. Ponadto Jeronimo Martins Polska nie miało zamiaru wykorzystać braku doświadczenia lub wiedzy odbiorców wyżej wskazanych kart, a jedynie zachęcać do zdrowej diety i zdrowego trybu życia.

Jeronimo Martins Polska chciałaby wyraźnie zaznaczyć, że nie było jej intencją utrwalanie jakichkolwiek stereotypów na temat choroby czy też dyskryminowanie osób cierpiących na cukrzycę typu 1.

Jeronimo Martins Polska biorąc pod uwagę sygnały przekazane przez swoich klientów, dotyczące karty „Panna Cukrzyca”, opublikowała na stronie www poświęconej akcji „Gang Świeżaków Świątecznie” uściślające informacje dotyczące karty „Panna Cukrzyca”
w następującym brzmieniu: „Informacje dotyczące karty “Panna Cukrzyca” mają na celu wskazanie zagrożenia związanego z nadmiernym spożyciem cukru i źle zbilansowanej diety, co może prowadzić do cukrzycy typu 2, która stanowi około 90-95% wszystkich przypadków tego schorzenia (za: “Praktyczny Podręcznik Dietetyki” redaktor naukowy prof. dr hab. n. med. Mirosław Jarosz) i rozwija się najczęściej na skutek czynników środowiskowych. Karta ma za zadanie ustrzec dzieci przed nadużywaniem słodyczy. Materiały z karty “Panna Cukrzyca” nie mają jednak na celu wyczerpującego opisu choroby jaką jest cukrzyca. Nie dotyczą też cukrzycy typu 1 – choroby autoimmunologicznej, której występowanie nie ma związku z dietą.”

 

2.5     Podsumowanie

Reasumując, mając powyżej na uwadze, zdaniem Jeronimo Martins Polska, objęta skargą karta „Panna Cukrzyca” nie narusza norm Kodeksu Etyki Reklamy, a wniosek o oddalenie skargi jest w pełni zasadny i zasługuje na uwzględnienie.” – pisownia oryginalna

 

3. Zespół Orzekający zważył co następuje:

 

Zespół Orzekający nie dopatrzył się w przedmiotowej reklamie naruszenia norm Kodeksu zarzucanych przez Skarżącą.

W opinii Zespołu Orzekającego przedmiotowa reklama nie zawiera treści nadużywających zaufanie odbiorców, czy też wykorzystujących ich brak wiedzy.

W opinii Zespołu Orzekającego reklama była prowadzona w poczuciu odpowiedzialności społecznej oraz zgodnie z dobrymi obyczajami.

 

W związku z powyższym, na podstawie pkt 37 ust. 1) lit b) Regulaminu Rozpatrywania Skarg Zespół Orzekający orzekł jak w pkt 1 uchwały.

 

Zgodnie z pkt.50 Regulaminu Rozpatrywania Skarg z dnia 4 listopada 2014r., Stronom przysługuje prawo do odwołania się od uchwały Zespołu Orzekającego w terminie 10 dni od daty doręczenia uchwały. Podstawę odwołania mogą stanowić wyłącznie nowe fakty i dowody, nieznane zainteresowanej stronie w dacie podjęcia przez Zespół Orzekający uchwały.