Uchwała Nr ZO 33/16 w sprawie reklamy firmy BIOFARM Sp. z o.o.

Uchwała Nr ZO 33/16
z dnia 5 kwietnia 2016 roku
Zespołu Orzekającego
w sprawie sygn. Akt:
K/185/15

1. Zespół Orzekający Komisji Etyki Reklamy, działającej przy Związku Stowarzyszeń Rada Reklamy, w składzie:

1) Zofia Sanejko – przewodnicząca,
2) Rafał Karski – członek,
3) Paweł Wiśniewski – członek,

na posiedzeniu w dniu 5 kwietnia 2016 roku, po rozpatrzeniu skargi o sygnaturze akt K/185/15 złożonej, na podstawie pkt. 7 Regulaminu Rozpatrywania Skarg, przez konsumenta (bliższe dane w aktach sprawy), (dalej: Skarżący), przeciwko reklamie telewizyjnej firmy BIOFARM Sp. z o.o. z siedzibą w Poznaniu (dalej: Skarżony)

postanawia uznać, że w reklamie powinny być wprowadzone zmiany, aby usunąć naruszenie norm art. 8 i art. 10 ust. 1a) Kodeksu Etyki Reklamy.

2. Zespół Orzekający ustalił, co następuje:

Do Komisji Etyki Reklamy wpłynęła skarga o sygn. K/185/15.
Przedmiotem skargi była reklama telewizyjna leku Ginkofar forte.

Skarżący w prawidłowo złożonej skardze podniósł, iż:
„produkt: Ginkofar Forte
opis reklamy: Student wchodzi do gabinetu profesora z pracą magisterską w ręce i mówi:
– Panie Profesorze, jest!
– W samą porę.
– Mam to też na pamięci.
– Mówi się w pamięci, a nie na pamięci. Ja to wszystko muszę mieć w pamięci, dlatego regularnie biorę Ginkofar. Lek pochodzenia roślinnego, który dotlenia i odżywia moje komórki mózgowe.
W dalszej części reklamy pojawia się infografika pokazująca sposób działania preparatu.
Treść skargi: Zgodnie z Art. 55. 1. Prawa Farmaceutycznego, reklama produktu leczniczego kierowana do publicznej wiadomości nie może polegać na:
1) prezentowaniu produktu leczniczego przez osoby znane publicznie, naukowców, osoby posiadające wykształcenie medyczne lub farmaceutyczne lub sugerujące posiadanie takiego wykształcenia.
2) odwoływaniu się do zaleceń osób znanych publicznie, naukowców, osób posiadających wykształcenie medyczne lub farmaceutyczne lub sugerujących posiadanie takiego wykształcenia.
W skarżonej reklamie pojawia się postać „profesora” (nie pada nazwisko, ani specjalizacja). Tym samym dochodzi w łamania Prawa Farmaceutycznego, według którego reklama leku nie może polegać na jego prezentowaniu przez naukowca, ani odwoływaniu się do jego zaleceń. W tej reklamie to ma miejsce.
Z kolei zakładając, że ów „profesor” to osoba fikcyjna (grana przez aktora), dochodzi do wprowadzania konsumentów w błąd. Naukowiec nie może brać udziału w reklamie produktu leczniczego, a zastąpienie go aktorem udającym naukowca nie może stanowić sposobu na obejście przepisów Prawa Farmaceutycznego. Takie działanie należy odbierać jako celowe wprowadzenie odbiorców w błąd, poprzez sugerowanie autorytetu naukowego prezentującego produkt – mimo iż go nie posiada i posiadać nie może (zgodnie z Prawem Farmaceutycznym).”-pisownia oryginalna.

W czasie posiedzenia skargę przedstawiał i popierał arbiter-referent.

Wniósł o uznanie reklamy za sprzeczną z art. 2 ust. 1 Kodeksu Etyki Reklamy, z uwagi na to, że reklama nie była prowadzona w poczuciu odpowiedzialności społecznej oraz zgodnie z dobrymi obyczajami.
Arbiter-referent wniósł również o uznanie reklamy za sprzeczną z art. 8, w myśl którego reklama nie może nadużywać zaufania odbiorcy, ani też wykorzystywać jego braku doświadczenia lub wiedzy.
Wniósł także o uznanie reklamy za sprzeczną z art. 10 ust. 1 a) Kodeksu Etyki Reklamy,
w myśl którego „reklamy nie mogą wprowadzać w błąd jej odbiorców, w szczególności
w odniesieniu do:
a) istotnych cech, w tym właściwości, składu, metody, daty produkcji, przydatności, ilości, pochodzenia (w tym geograficznego) reklamowanego produktu;”.

Skarżony złożył pisemną odpowiedź na skargę i nie uczestniczył w posiedzeniu.
„W odpowiedzi na Państwa pismo z dnia 07 marca 2016 roku (sygn. Akt K/185/15), informujące o wpłynięciu skargi konsumenckiej na reklamę telewizyjną produktu leczniczego Ginkofar Forte, emitowaną na zlecenie spółki Biofarm z siedzibą w Poznaniu, podajemy jak poniżej.
Zapewniamy Państwa i szanownego konsumenta, który krytycznie odniósł się to treści przedmiotowej reklamy, iż intencją naszej Spółki w żadnym wypadku nie było wprowadzanie konsumenta w błąd, ani sugerowania posiadania przez reklamowany preparat cech czy właściwości innych, aniżeli te, którymi faktycznie się odznacza.
Pragniemy jednocześnie zaznaczyć, że przytoczone przez konsumenta przepisy art. 55 ustawy Prawo Farmaceutyczne stanowią, iż niedozwolone jest prezentowanie produktu leczniczego przez naukowców, czego nie czynimy.
Podkreślamy, że postać „profesora” jest fikcyjna, wcielił się w nią bowiem zawodowy aktor, który nie uzurpuje sobie prawa do nazwiska, tytułu naukowego czy reputacji konkretnego, rzeczywistego naukowca.
Tym samym, nie naruszamy przytoczonego przepisu ustawy Prawo Farmaceutyczne. Stanowczo zaprzeczamy również zarzutowi skargi, jakoby udział aktora w kwestionowanym materiale reklamowym miał być sposobem na obejście przepisów Prawa Farmaceutycznego. Nie było to również, jak twierdzi autor skargi, celowe wprowadzanie odbiorców w błąd.
Bez względu na powyższe, wyrażamy ubolewanie, że jeden z konsumentów mógł poczuć się skonfundowany oglądając przedmiotową reklamę telewizyjną, uznając ją jednocześnie za nieprawidłową.
Mając na względzie powyższe okoliczności, podejmujemy starania, aby wszelkie materiały reklamowe naszej spółki czyniły zadość tak przepisom prawnym jak i oczekiwaniom konsumentów.
Na dowód tego, oświadczamy, że emisja zakwestionowanego materiału reklamowego została zaprzestana.”- pisownia oryginalna.

3. Zespół Orzekający zważył co następuje:

Zespół Orzekający dopatrzył się w przedmiotowej reklamie naruszenia norm art. 8 i art. 10 ust. 1 a) Kodeksu Etyki Reklamy zarzucanych przez Skarżącego i uznał, że reklama może nadużywać zaufania odbiorców i wykorzystywać ich brak doświadczenia lub wiedzy. Zdaniem Zespołu Orzekającego, przedstawiony w reklamie mężczyzna tytułowany przez młodego człowieka z pracą magisterską jako „profesor”, ukazany w kolejnej scenie na sali wykładowej z prezentowanym na tablicy reklamowanym produktem, może wprowadzać odbiorców w błąd ponieważ sugeruje, że produkt jest rekomendowany przez naukowca lub osobę posiadającą wykształcenie medyczne lub farmaceutyczne lub sugerującą posiadanie takiego wykształcenia. W tym zakresie reklama wymaga modyfikacji.
Jednocześnie, Zespół Orzekający nie dopatrzył się w reklamie naruszenia normy art. 2 ust. 1 Kodeksu Etyki Reklamy i uznał, że reklama była prowadzona w poczuciu odpowiedzialności społecznej oraz zgodnie z dobrymi obyczajami.
W związku z powyższym, na podstawie pkt 37 ust. 1) lit d) Regulaminu Rozpatrywania Skarg Zespół Orzekający orzekł jak w pkt 1 uchwały.

Zgodnie z pkt.50 Regulaminu Rozpatrywania Skarg z dnia 4 listopada 2014r., Stronom przysługuje prawo do odwołania się od uchwały Zespołu Orzekającego w terminie 10 dni od daty doręczenia uchwały. Podstawę odwołania mogą stanowić wyłącznie nowe fakty i dowody, nieznane zainteresowanej stronie w dacie podjęcia przez Zespół Orzekający uchwały.