Uchwała Nr ZO 37/13 w sprawie reklamy firmy Bank Zachodni WBK S.A.

Uchwała Nr ZO 37/13 z dnia 21 marca 2013 roku Zespołu Orzekającego w sprawie sygn. Akt: K/167/12

1. Zespół Orzekający Komisji Etyki Reklamy, działającej przy Związku Stowarzyszeń Rada Reklamy, w składzie:

1) Melania Popiel — przewodniczący,
2) Jarosław Sobolewski— członek,
3) Bohdan Pawłowicz — członek,

na posiedzeniu w dniu 21 marca 2013 roku, po rozpatrzeniu skargi o sygnaturze akt K/167/12 złożonej, na podstawie pkt. 7 Regulaminu Rozpatrywania Skarg, przez konsumenta (bliższe dane w aktach sprawy), (dalej: Skarżący), przeciwko Bank Zachodni WBK S.A., z siedzibą we Wrocławiu (dalej: Skarżony), dotyczącej reklamy telewizyjnej

postanawia oddalić skargę.

2. Zespół Orzekający ustalił, co następuje:

Do Komisji Etyki Reklamy wpłynęła skarga o sygn. K/167/12.
Przedmiotem skargi była reklama telewizyjna zawierająca hasło „W Banku Zachodnim WBK Każdy może być jak Chuck Norris i dostać kredyt na niemały remont.”.

Skarżący w prawidłowo złożonej skardze podniósł, iż „uważam że reklama narusza Kodeks Etyki Reklamy, ponieważ reklamowana możliwość uzyskania pożyczki jak Chuck Norris, jest niezgodna z prawdą. Ponadto reklama jest wg. uzyskanej odpowiedzi od Banku także niezgodna z prawdą, ponieważ w reklamie Chuck Norris uzyskuje pożyczkę i każdy może być jak On, ja niestety nie.
Fakt z reklamy jest taki, że obywatel USA, zamieszkały w tym kraju, nie mający żadnego stałego dochodu na terenie Polski, co jest jednym z warunków otrzymania pożyczki otrzymuje ja ja natomiast mając stały dochód nie mogę otrzymać, ponieważ mieszkam na Węgrzech.
Uważam że Producent reklamy tzn. Bank Zachodni WBK, przekroczył granice Kodeku Etyki Reklamy, ponieważ w reklamie telewizyjnej podkreśla, że każdy obywatel jak Chuck Norris może szybko, i także wg. internetowej też reklamy otrzymać pożyczkę na różne cele piorunem.
To znaczy że też, w internetowej reklamie jest wizerunek Chucka Norrisa i pytanie z odpowiedzią:

Jak szybko otrzymał pożyczkę Chuck Norris – PIORUNEM

Jeżeli On otrzymał, to nie rozumiem dlaczego moją osobę Bank Zachodni WBK dyskryminuje.
Ja mam stały dochód a Chuck Norris nie, ja jestem obywatelem Polski a Chuck Norris nie,
Uważam że Producent w/w reklamy naruszył Kodeks Etyki Reklamy, nie biorąc np. pod uwagę wszystkich potencjalnych konsumentów Banku Zachodniego WBK, którym i ja chciałem być, niestety odmówiono mnie, wg. reklamy i ja jestem adresatem jej, skoro Chuck Norris nim był, to ja powinienem mieć te same szanse uzyskania pożyczki.

Uważam że po moim zwróceniu się do Banku, Zarząd Banku Zachodniego WBK powinien
podjąć decyzję bardziej realną w stosunku do mnie, nawet za cenę wyjątkowego potraktowania, na podstawie decyzji dyrektora Banku Zachodniego WBK, maj tą świadomość że Bank niczym nie ryzykuje, ponieważ zaznaczałem, że pożyczkę chcę ubezpieczyć przez Spokojny Kredyt.

Ponadto nie zgadzam się z odpowiedzią dyrektor Rzecznik Klienta BZ WBK Pani Wioletty Urbańskiej, która m.in. pisze że: W tym miejscu pragnę przekazać, iż we wskazanej przez Pana reklamie z Chuckiem Norrisem dotyczącej kredytu gotówkowego wykorzystywane jest jedynie hasło reklamowe. W przekazie reklamowym Bank zawsze wskazuje na szczegóły dotyczące oferty Banku oraz warunki kredytowania, które m.in. wskazują, że jednym z warunków koniecznych do uzyskania kredytu gotówkowego jest zamieszkiwanie i uzyskiwanie dochodu w Polsce.

Nie zgadzam się z w/w odpowiedzią ponieważ wizerunek Chucka Norrisa myli konsumenta, jeżeli Bank wyraża się że: każdy może być jak Chuck Norris, to ja też mam prawo otrzymać kredyt, podkreślam że jeżeli On spełnia warunki co jest nieprawdą choćby tylko w wizerunku, to jest naruszenie Kodeksu Etyki Reklamy, a kilku sekundowa treść na ekranie niby wyjaśniająca, jest mylna z wykorzystanym wizerunkiem.

Podkreślam że. gdyby reklamę Banku wykonał polski aktor, nie miałbym wtedy żadnych zastrzeżeń.”.

W czasie posiedzenia skargę przedstawiał i popierał arbiter-referent.

Arbiter referent wniósł o uznanie reklamy za sprzeczną z art. 8 Kodeksu Etyki Reklamy, zgodnie z którym reklama nie może nadużywać zaufania odbiorcy, ani też wykorzystywać jego braku doświadczenia lub wiedzy.

Wniósł także o uznanie reklamy za niezgodną z art. 10 ust. 1 a) Kodeksu Etyki Reklamy, w myśl którego „reklamy nie mogą wprowadzać w błąd jej odbiorców, w szczególności w odniesieniu do:
a) istotnych cech, w tym właściwości, składu, metody, daty produkcji, przydatności, ilości, pochodzenia (w tym geograficznego) reklamowanego produktu;”.

Skarżony złożył pisemną odpowiedź na skargę i uczestniczył w posiedzeniu.

W odpowiedzi Skarżony poinformował, że zaskarżona reklama została przygotowana z należytą starannością, w poczuciu odpowiedzialności za treść emisji oraz zgodnie z dobrymi obyczajami i zasadami uczciwej konkurencji, jak i przepisami prawa powszechnie obowiązującymi. Z uwagi na powyższe, w ocenie Skarżonego, skarga złożona przez Skarżącego jest całkowicie bezzasadna i bezprzedmiotowa, a przez to winna być oddalona z uwagi na brak faktu naruszenia norm Kodeksu Etyki Reklamy.

Ponadto Skarżony poinformował, że zaskarżone reklamy pochodzą z kampanii reklamowej przygotowanej zgodnie z dotychczasową polityką Banku, w myśl której do spotów reklamowych zapraszani są min. zagraniczni aktorzy, którzy odgrywają określone role. W aktualnej kampanii reklamowej kredytu gotówkowego został wykorzystany przez Bank wizerunek Chucka Norrisa, który odgrywa jedynie rolę kowboja — superbohatera, zgodną z przyjętym scenariuszem. Skarżony przedłożył również pismo z dnia 8 lutego 2013 r. agencji reklamowej Ogilvy & Mather Advertising Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie, która na zlecenie Banku przygotowywała kampanię reklamową z Chuckiem Norrisem. W piśmie tym wyraźnie przedstawiono zamysł aktualnej kampanii reklamowej z wykorzystaniem wizerunku Chucka Norrisa, a które to pismo stanowi uzupełnienie odpowiedzi na skargę. Dodatkowo podkreślenia wymaga fakt, iż w przekazach reklamowych zostały zawarte zastrzeżenia dotyczące szczegółowych warunków oferty, ze wskazaniem adresu strony internetowej oraz numerów infolinii.

Skarżony wyjaśnił, że przekaz reklamowy Banku oparty został na dopuszczalnie luźnej i swobodnej treści. Konwencję reklamy oparto na wizerunku Chucka Norrisa wykreowanym w Internecie, i nie tylko, jako osoby posiadającej niemożliwe zdolności. Niektóre z niemożliwych rzeczy dokonanych przez Chucka Norrisa zostały przywołane w załączonym piśmie Agencji Reklamowej Ogilvy & Mather Advertising Sp. z o.o.

Skarżony dodał, że została wydana książka, w której zebrano krążące o Chucku Norrisie liczne anegdoty pod tytułem „Chuck Norris. Z półobrotu…”, Wydawnictwo Vesper, rok wydania 2006, ISBN: 83-601-5901-7. Bankowy przekaz reklamowy został oparty o tą humorystyczną konwencję, w oparciu o niemożliwe zdolności superbohatera, jakim jest przecież Chuck Norris i uznanie przekazu reklamowego bez odniesienia do tego wykreowanego scenicznego wizerunku byłoby nadinterpretacją.

Dodatkowo Skarżony podkreślił fakt, iż w sloganie reklamowym użyto, iż „W Banku Zachodnim WBK każdy może być jak Chuck Norris i szybko dostać kredyt gotówkowy (…)” i nie należy tego odbierać jako przyrzeczenie uzyskania w Banku kredytu gotówkowego, w szczególności, że w przekazie telewizyjnym, jak i internetowym poczyniono zastrzeżenie, o czym już wspomniano we wcześniejszej części niniejszego pisma, co do możliwości uzyskania kredytu gotówkowego. Istotnym bowiem jest również fakt, że Bank jest związany z licznymi regulacjami prawnymi (przywołania wymaga choćby ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe – Dz. U. 2002. Nr 72, 665 t.j. z późn. zm., ustawa z dnia 12 maja 2011 roku o kredycie konsumenckim – Dz. U. 2011, Nr 126, poz. 715 z późn. zm., czy też Rekomendacja T Komisji Nadzoru Finansowego dotyczącej dobrych praktyk w zakresie zarządzania ryzykiem detalicznym ekspozycji kredytowych), z których jasno i wyraźnie wynika obowiązek badania zdolności i wiarygodności kredytowej potencjalnych kredytobiorców, jak również jakimi kryteriami kierować się winien Bank w tym procesie. Dodatkowo w wyżej wymienionych przepisach prawa określono również zakres przekazywanych informacji konsumentom, wobec czego twierdzenie przez Skarżącego, że Bank wręcz wskazywał obietnicę udzielanie kredytu jest nieprawdziwa, gdyż Bank naruszyłby przepis prawa powszechnie obowiązującego w tym zakresie.

Mając na uwadze powyższe, zdaniem Skarżonego, skarga Skarżącego powinna ulec oddaleniu z uwagi na fakt, iż Bank nie naruszył art. 8 i art. 10 Kodeksu Etyki Reklamy, gdyż w przekazie reklamowym wykorzystał powszechnie wykreowany wizerunek „sceniczny” Chucka Norrisa, jako osoby dokonujących rzeczy niemożliwych, a nie osoby fizycznej w rozumieniu przepisów Kodeksu cywilnego – Pana Carlosa Raya Norrisa.

3. Zespół Orzekający zważył co następuje:

Zespół Orzekający nie dopatrzył się w przedmiotowej reklamie naruszenia norm Kodeksu.

W opinii Zespołu Orzekającego przedmiotowa reklama zawierająca zastrzeżenie że „decyzja kredytowa jest uzależniona od wyniku badania zdolności kredytowej”, nie wprowadza konsumentów w błąd i nie nadużywania ich zaufania lub wiedzy.

Zdaniem Zespołu Orzekającego reklama powinna być oceniana całościowo, biorąc pod uwagę przyjęty już w orzecznictwie, model konsumenta świadomego i rozważnego.

Jednocześnie, Zespół Orzekający zaapelował, aby z należytą starannością stosować w reklamie słowa wartościujące typu „każdy”.

W związku z powyższym, na podstawie pkt 37 ust. 1) lit b) Regulaminu Rozpatrywania Skarg Zespół Orzekający orzekł jak w pkt 1 uchwały.

Zgodnie z pkt.50 Regulaminu Rozpatrywania Skarg z dnia 16 maja 2012r., stronom przysługuje prawo do odwołania się od uchwały Zespołu Orzekającego w terminie 10 dni od daty doręczenia uchwały. Podstawę odwołania mogą stanowić wyłącznie nowe fakty i dowody, nieznane zainteresowanej stronie w dacie podjęcia przez Zespół Orzekający uchwały.