Uchwała Nr ZO 41/14 w sprawie reklamy firmy Gutek Film Sp. z o.o.

Uchwała Nr ZO 41/14
z dnia 13 maja 2014 roku
Zespołu Orzekającego
w sprawie sygn. Akt:
K/11/14

1. Zespół Orzekający Komisji Etyki Reklamy, działającej przy Związku Stowarzyszeń Rada Reklamy, w składzie:

1) Wojciech Piwocki – przewodniczący,
2) Małgorzata Ołdak – członek,
3) Olgierd Cygan – członek,

na posiedzeniu w dniu 13 maja 2014 roku, po rozpatrzeniu skargi o sygnaturze akt K/11/14 złożonej, na podstawie pkt. 7 Regulaminu Rozpatrywania Skarg, przez konsumenta (bliższe dane w aktach sprawy), (dalej: Skarżący), przeciwko prezentowanej na monitorach telewizyjnych przy kasach kinowych reklamie filmu, którego dystrybutorem jest Gutek Film Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie (dalej: Skarżony)

postanawia uznać, że reklama narusza normy Kodeksu Etyki Reklamy.

2. Zespół Orzekający ustalił, co następuje:

Do Komisji Etyki Reklamy wpłynęła skarga o sygn. K/11/14.
Przedmiotem skargi była reklama filmu dla widzów dorosłych pt. Nimfomanka, wyświetlana na ekranach telewizorów przy kasach biletowych w kinie.

Skarżący w prawidłowo złożonej skardze podniósł, iż:
„produkt: Film Nimfomanka
opis reklamy: Zwiastun filmu pokazujący między innymi niecenzurowane i ostre sceny aktu płciowego między kobietą a mężczyznami.
Treść skargi: Zwiastun był wyświetlany na ekranach telewizorów znajdujących się w kawiarni przy kasach biletowych. Tam gdzie także rodzice z dziećmi przebywają. Dzieci są bezpośrednio i mimowolnie narażone na oglądanie obscenicznych fragmentów filmu. Naruszono tutaj IV. REKLAMA SKIEROWANA DO DZIECI I MŁODZIEŻY Art. 25
Reklamy skierowane do dzieci lub młodzieży muszą uwzględniać stopień ich rozwoju oraz nie mogą zagrażać ich fizycznemu, psychicznemu lub moralnemu dalszemu rozwojowi. Dodatkowo przy kasach można znaleźć powszechnie dostępne ulotki reklamujące film, których treść wzbudza poważne zastrzeżenia moralne i obyczajowe.”- pisownia oryginalna.

W czasie posiedzenia skargę przedstawiał i popierał arbiter-referent.

Arbiter-referent wniósł o uznanie reklamy za sprzeczną z dobrymi obyczajami (art. 2 ust. 1 Kodeksu Etyki Reklamy) oraz zarzucił, że reklama nie była prowadzona w poczuciu odpowiedzialności społecznej oraz zgodnie z zasadami uczciwej konkurencji.

Wniósł także o uznanie reklamy za sprzeczną z artykułem 25 Kodeksu Etyki Reklamy, z uwagi na to, że „reklamy muszą uwzględniać stopień rozwoju dzieci lub młodzieży oraz nie mogą zagrażać ich fizycznemu, psychicznemu lub moralnemu dalszemu rozwojowi.

Arbiter-referent poinformował również, że zgodnie z art. 32 Kodeksu Etyki Reklamy „Przepisy zawarte w art. 22-31 stosuje się odpowiednio również do reklam, które nie są bezpośrednio skierowane do dzieci, jednak dzieci są ich odbiorcami ze względu na formę oraz miejsce i sposób prezentowania reklam. Dotyczy to w szczególności reklam emitowanych w telewizji w sąsiedztwie audycji dla dzieci, reklam wyświetlanych w kinach przed seansami filmów dla dzieci oraz reklamy zewnętrznej.”.

Skarżony uczestniczył w posiedzeniu.

Skarżony złożył pisemną odpowiedź na skargę o następującej treści:
„Działając w imieniu Gutek Film sp. z o.o., pełnomocnictwo w załączeniu, w odpowiedzi na pismo z dnia 18 lutego 2014 r. dot. skarg konsumenckich na reklamy filmu „Nimfomanka”, wnoszę o oddalenie obu skarg w całości.
UZASADNIENIE
Zarzuty arbitra-referenta naruszenia przez Gutek Film sp. z o.o. art. 2, art. 25 oraz art. 32 Kodeksu Etyki Reklamy formułowane na podstawie skarg konsumenckich o sygn. akt K/11/14 i K/13/14 należy uznać za całkowicie bezzasadne.
Jeżeli chodzi o zarzut naruszenia przez Gutek Film sp. z o.o. art. 25 oraz art. 32 Kodeksu Etyki Reklamy, odpowiedź na powyższe zarzuty znajduje się poniżej, przy czym odniesiono się do każdej ze skarg osobno. Należy jednak już w tym miejscu wskazać, że art. 25 mówi o reklamach skierowanych do dzieci lub młodzieży. Reklamy zaskarżone skargami konsumenckimi oznaczonymi sygn. akt K/11/14 oraz K/l3/14 w sposób oczywisty i bezsporny nie są skierowane do dzieci lub młodzieży, należy zatem przypuszczać, że zarzut arbitra-referenta dotyczy naruszenia art. 25 w związku z art. 32 Kodeksu Etyki Reklamy. Przy czym art. 32 określono, że art. 25 należy stosować odpowiednio również do reklam, które nie są bezpośrednio skierowane do dzieci, jednak dzieci są ich odbiorcami ze względu na formę oraz miejsce i sposób prezentowania reklam. Tym samym należy pamiętać, że przepis art. 32, w przeciwieństwie do art. 25, odnosi się jedynie do dzieci, a nie dzieci i młodzieży.
Jeśli zaś chodzi o naruszenie przez mojego Mocodawcę art. 2 Kodeksu Etyki Reklamy, to wskazać należy, iż nie sposób polemizować z takim stanowiskiem arbitra-referenta, gdyż nie wskazał on na czym polega naruszenie owego przepisu przez Gutek Film sp. z o.o. Przepis ten ma charakter ogólny i aby stwierdzić, iż zaskarżone przez konsumentów reklamy filmu „Nimfomanka” były sprzeczne z art. 2, musiałyby one naruszać także inny przepis Kodeksu Etyki Reklamy. Stąd poniżej odniesiono się jedynie do zarzutów naruszenia przez Gutek Film sp. z o.o. w reklamach filmu „Nimfomanka”‘ art. 25 w związku z art. 32 Kodeksu Etyki Reklamy.
I. Skarga oznaczona sygn. akt K/11/14
W skardze konsumenckiej oznaczonej sygn. akt K/11/14 skarżący wskazuje, iż w dniu 11 stycznia 2014 r. o godzinie 20 w kinie Kinoteka PKiN na ekranach telewizorów znajdujących się w kawiarni przy kasach biletowych wyświetlono zwiastun filmu „Nimfomanka”. Skarżący podniósł, iż jest to miejsce w którym przebywają rodzice wraz z dziećmi. Skutkiem tego, dzieci są narażone na oglądanie, w jego ocenie „obscenicznych” fragmentów filmu.
Odnosząc się do powyższych zarzutów pragnę wskazać co następuje. Zwiastuny filmów, których Gutek Film sp. z o.o. jest dystrybutorem są wyświetlane w kinie Kinoteka na podstawie Umowy Ramowej z dnia 22 kwietnia 2008 r. zawartej pomiędzy spółką Kinoteka Multiplex sp. z o.o. a Gutek Film sp. z o.o.
Dowód: Umowa Ramowa z dn.22.04.2008.
Przedmiotowa umowa wskazuje w § 11 ust. 2, że Kinoteka Multiplex sp. z o.o. zobowiązuje się do prezentacji zwiastunów dostarczonych przez Gutek Film sp. z o.o. W umowie tej nie zastrzeżono jednak, aby to Gutek Film sp. z o.o. decydował o miejscu, czasie i sposobie wyświetlania zwiastunów filmów. Kwestia ta pozostaje w gestii spółki Kinoteka Multiplex sp. zo.o., a Gutek Film sp. z o.o. nie ma na nią żadnego wpływu. W konsekwencji Gutek Film sp. zo.o. nie może odpowiadać za wyświetlenie zwiastunów filmu w miejscu, które skarżący opisuje jako miejsce, w którym przebywają rodzice wraz z dziećmi. Gutek Film sp. z o.o. sklasyfikował film „Nimfomanka” jako film przeznaczony dla widzów dorosłych, mając na uwadze, że jego treść może się okazać nieodpowiednia dla nieletnich. Poza jego kontrolą jest jednak czy zwiastun filmu mogą obejrzeć osoby poniżej osiemnastego roku życia, jeżeli są one udostępniane publicznie przez inne podmioty w zakresie ich działalności.
Dodatkowo, należy w tym miejscu wskazać, że skarżący nie wykazał, że opisana w skardze sytuacja w ogóle miała miejsce. Do skargi nie załączono bowiem żadnego dowodu. Nie wiadomo zatem czy zwiastun filmu „Nimfomanka”‘ był prezentowany w miejscu i czasie, w którym mogły obejrzeć go dzieci. Tym samym na mocy pkt 37 podpunkt 10 lit. b) Regulaminu rozpatrywania skarg przez Radę Reklamy – skarga oznaczona sygn. akt K/l 1/14 winna zostać oddalona przez Zespół Orzekający z uwagi na brak dowodów.
Na marginesie pragnę jednak wskazać, że jeżeli zwiastun filmu „Nimfomanka” był, jak skarżący wskazał, wyświetlany o godzinie 20, to dzieci nie powinny być odbiorcami tej reklamy z uwagi na prezentację reklamy w czasie, gdy dzieci nie powinny przebywać w kinie. Kodeks Etyki Reklamy w art. 3 lit. ł) definiuje dzieci jako osoby, które nie ukończyły lat dwunastu. Wydaje się, iż żaden odpowiedzialny rodzic nie zabierze dziecka, które nie ukończyło lat dwunastu do kina o tak (stosunkowo – dla dziecka) późnej porze, ani nie pozwoli dziecku w takim wieku udać się do kina samodzielnie. Tym bardziej, że wieczorem, w okolicach godziny 20 w kinach nie są co do zasady wyświetlane filmy przeznaczone dla dzieci. W konsekwencji, wbrew twierdzeniom skarżącego nie został naruszony art. 25 w związku z art. 32 Kodeksu Etyki Reklamy.
II. Skarga oznaczona sygn. akt K/13/14
W odpowiedzi na skargę oznaczoną sygn. akt K/13/14 dot. reklamy filmu „Nimfomanka” na stronie internetowej www.iplex.pl, pragnę wskazać, że reklama, o której mowa w ww. skardze jest wyświetlana na podstawie Umowy o współpracy (barterowej) z dnia 5 grudnia 2013 r. zawartej pomiędzy IPLEX S.A. a Gutek Film sp. z o.o.
Dowód: Umowa o współpracy (barterowa).
Powyższa reklama jest reklamą w formie „rectangle przy opisach filmów”, o jakiej mowa w § 2 ust. 2 lit. e) umowy z dnia 5 grudnia 2013 r. – jest to miniatura plakatu filmu. W wyżej wskazanej umowie, podobnie jak w Umowie Ramowej z dnia 22 kwietnia 2008 r. zawartej pomiędzy spółką Kinoteka Multiplex sp. z o.o. a Gutek Film sp. z o.o. nie zastrzeżono, aby Gutek Film sp. z o.o. decydował o czasie i sposobie prezentacji reklam filmu „Nimfomanka”. Strony umowy nie ustalały też ani w formie pisemnej, ani ustnej, przy opisie których filmów ma zostać umieszczony rectangle filmu „Nimfomanka”. Tym samym, spółka Gutek Film sp. z o.o. nie może odpowiadać za prezentację reklamy w sytuacji opisanej w skardze oznaczonej sygn. akt K/13/14.
Warto jednak w tym miejscu wskazać, że strona internetowa, na której wyświetlono reklamę filmu nie jest, jak twierdzi skarżący serwisem dla dzieci, lecz portalem internetowym o tematyce filmowej. Portal ten umożliwia użytkownikom oglądanie filmów za pomocą usługi VOD. Reklama filmu „Nimfomanka” została umieszczona na stronie pozwalającej na obejrzenie filmu „Igor”, przy opisie tego filmu.
Jednocześnie, nawet jeśli dzieci były odbiorcami reklamy filmu „Nimfomanka” w rozumieniu art. 25 w zw. z art. 32 Kodeksu Etyki Reklamy z uwagi na jej prezentację na stronie internetowej www.iplex.pl, to reklama ta po pierwsze prezentowana była bez wiedzy i zgody Gutek Film sp. z o.o. Po drugie zaś, reklama nie zagrażała ich fizycznemu, psychicznemu, czy moralnemu dalszemu rozwojowi. Jak już wskazano wyżej, Kodeks Etyki Reklamy definiuje dzieci jako osoby, które nie ukończyły lat dwunastu. Dzieci w takim wieku nie rozumieją jeszcze wielu aspektów seksualności i z pewnością nie są w stanie zrozumieć co przedstawia reklama w postaci miniatury plakatu oraz co oznacza tytuł filmu. Nie potrafią też powiązać tytułu filmu z obrazem, który przedstawia reklama. Reklamie wyświetlanej na stronie iplex.pl nie towarzyszył też żaden tekst, który umożliwiłby dzieciom zrozumienie co przedstawia reklama, ani co znaczy tytuł filmu. Biorąc pod uwagę powyższe, a także pkt 37 podpunkt 10 lit. b) Regulaminu rozpatrywania skarg – skarga oznaczona sygn. akt K/13/14 winna zostać oddalona przez Zespół Orzekający z uwagi na brak naruszenia norm Kodeksu Etyki Reklamy.
Zważywszy na powyższe, wnoszę o oddalenie skarg konsumenckich oznaczonych sygn. akt K/11/14 i K/13/14 w całości.”- pisownia oryginalna.

3. Zespół Orzekający zważył co następuje:

Zespół Orzekający podzielił zarzuty Skarżącego, uznając, że przedmiotowa reklama narusza Kodeks Etyki Reklamy. W szczególności uznał, że reklama może zagrażać fizycznemu, psychicznemu lub moralnemu rozwojowi małoletnich. Zespół Orzekający wziął pod uwagę, ze reklamowany film jest przeznaczony wyłącznie dla widzów dorosłych. Reklama nie jest więc bezpośrednio skierowana do dzieci, ale ze względu na jej formę oraz miejsce i sposób prezentowania, dzieci – chcąc nie chcąc – są jednak jej odbiorcami. Dzieje się tak bez wiedzy i zgody rodziców, którzy nie mają możliwości regulowania kontaktu dzieci z reklamą zewnętrzną umieszczaną w miejscach powszechnie dostępnych jakimi są kasy biletowe w kinie.

Zdaniem Zespołu Orzekającego, na reklamodawcach kierujących swoje reklamy do masowego odbiorcy — poprzez umieszczenie ich na nośnikach reklamy zewnętrznej — spoczywa szczególna odpowiedzialność za staranny, prowadzony w poczuciu odpowiedzialności społecznej i nie godzący w powszechne odczucie dobrych obyczajów, wybór treści i formy reklamy. Zespół Orzekający zaapelował do reklamodawców o zachowanie szczególnej wrażliwości w przypadku korzystania z form reklamy zewnętrznej.

W związku z powyższym, na podstawie pkt 37 ust. 1) lit c) Regulaminu Rozpatrywania Skarg Zespół Orzekający orzekł jak w pkt 1 uchwały.

Zgodnie z pkt.50 Regulaminu Rozpatrywania Skarg z dnia 30 października 2013r., stronom przysługuje prawo do odwołania się od uchwały Zespołu Orzekającego w terminie 10 dni od daty doręczenia uchwały. Podstawę odwołania mogą stanowić wyłącznie nowe fakty i dowody, nieznane zainteresowanej stronie w dacie podjęcia przez Zespół Orzekający uchwały.