Uchwała Nr ZO 42/12 w sprawie reklamy firmy Philips Polska Sp. z o.o.

Uchwała Nr ZO 42/12 z dnia 3 kwietnia 2012 roku Zespołu Orzekającego w sprawie sygn. Akt: K/150/11

1. Zespół Orzekający Komisji Etyki Reklamy, działającej przy Związku Stowarzyszeń Rada Reklamy, w składzie:

1) Piotr Górski — przewodniczący,
2) Marek Janicki — członek,
3) Wojciech Piwocki — członek,

na posiedzeniu w dniu 3 kwietnia 2012 roku, po rozpatrzeniu skargi o sygnaturze akt K/150/11 złożonej, na podstawie pkt. 7 Regulaminu Rozpatrywania Skarg, przez konsumenta (bliższe dane w aktach sprawy), (dalej: Skarżący), przeciwko Philips Polska Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie (dalej: Skarżony), dotyczącej reklamy prasowej

postanawia oddalić skargę.

2. Zespół Orzekający ustalił, co następuje:

Do Komisji Etyki Reklamy wpłynęła skarga o sygn. K/150/11.
Przedmiotem skargi była reklama prasowa butelki Philips Avent, zawierającą informację: „Ułatwia naprzemienne karmienie. Elastyczny silikonowy smoczek zbliżony kształtem do piersi nie rozleniwia dziecka w czasie karmienia. Dziecko samo kontroluje szybkość wypływu pokarmu, jak przy karmieniu piersią. “.

Skarżący w prawidłowo złożonej skardze podniósł, iż „Philips Avent w reklamie prasowej butelki do karmienia w miesięcznikach dla rodziców podaje nieprawdziwe informacje, że “dziecko samo kontroluje szybkość wypływu pokarmu jak przy karmieniu piersią”. Jest to nieprawda. Dziecko nie jest w stanie regulować tempa wypływu pokarmu z żadnego smoczka, bo mechanizm regulacji wypływu pokarmu opiera się na reakcji ciała matki na bodźce czuciowe dostarczane przez dziecko podczas ssania pokarmu polegającego na pobudzaniu wypływu mleka ruchami liżącymi czubka języka. Dziecko tempem ruchów liżących wysyła sygnał do przysadki mózgowej matki, która wydziela hormony potrzebne do produkcji pokarmu, przez co reguluje tempo produkcji i wypływu pokarmu. Dziecko decyduje o ilości pokarmu w piersi częstotliwością, długością i siłą ssania będąc w kontakcie czuciowym z matką. Smoczek Philips Avent nie posiada zdolności odczuwania, wydzielania hormonów i nie umożliwia kontroli wypływu pokarmu takiej jak przy karmieniu piersią. W katalogu produktów marka Philips Avent na stronach 10 i 11 podaje informacje, że smoczek Philips Airflex działa zgodnie z naturalnym rytmem ssania. Jest to nieprawda. Rytm ssania wyznaczany jest przez sprężystość brodawki, która w miarowym tempie, rytmicznie wydłuża się i kurczy (prawie dwukrotnie!) w buzi dziecka podczas ssania. Marka nie ma na to stwierdzenie, żadnych dowodów – nie posiada wyników badań. Na stronie internetowej marka Philips Avent również powtarza informacje. „Badania kliniczne wykazały, że nasze butelki do naturalnego karmienia zapobiegają kolkom u dzieci. Sprzyjają one również zdrowemu i aktywnemu karmieniu, ponieważ działają zgodnie z naturalnym rytmem ssania dziecka. Dzięki wbudowanemu zaworkowi antykolkowemu niemowlę naturalnie kontroluje wypływ mleka jak podczas karmienia piersią.” http://www.philips.pl/c/avent-karmienie-butelka/28513/cat/ Ponadto w katalogu zdanie “Smoczek Philips Airflex ułatwia łączenie karmienia piersią i butelką oraz redukuje kolkę, co potwierdziły badania kliniczne” sugeruje, że badania potwierdziły łączenie karmienia piersią i butelką, co jest nieprawdą – badania dotyczą tylko redukcji kolki. Marka Philips Avent na stronie internetowej www.zlotabutelka.pl w galerii produktowej używa nazwy produktu “butelka do karmienia naturalnego”, co jest sprzeczne z logiką. Karmienie naturalne to karmienie piersią. Butelka nie może służyć do karmienia piersią. Philips Avent nie posiada żadnych dowodów w postaci wyników badań, które potwierdzałyby, że karmienie butelką Philips Avent umożliwia karmienie zgodne z naturalnym rytmem ssania i umożliwia kontrolę wypływu pokarmu jak przy karmieniu piersią.”.

W czasie posiedzenia skargę przedstawiał i popierał arbiter-referent.

Wniósł o uznanie reklamy za sprzeczną z dobrymi obyczajami (art. 2 ust. 1 Kodeksu Etyki Reklamy) oraz zarzucił, że reklama nie była prowadzona w poczuciu odpowiedzialności społecznej oraz zgodnie z zasadami uczciwej konkurencji.

Wniósł także o uznanie reklamy za niezgodną z art. 8 Kodeksu Etyki Reklamy, w myśl którego reklama nie może nadużywać zaufania odbiorcy, ani też wykorzystywać jego braku doświadczenia lub wiedzy.

Wniósł również o uznanie reklamy za sprzeczną z art. 10 ust.1 a) Kodeksu Etyki Reklamy, w myśl którego „reklamy nie mogą wprowadzać w błąd jej odbiorców, w szczególności w odniesieniu do:
a) istotnych cech, w tym właściwości, składu, metody, daty produkcji, przydatności, ilości, pochodzenia (w tym geograficznego) reklamowanego produktu;

Skarżony złożył pisemną odpowiedź na skargę i uczestniczył w posiedzeniu.

Skarżony przedstawił swoje stanowisko w sprawie powyższej skargi oraz stawianych zarzutów.

Skarżony wskazał, że w jego ocenie reklama prasowa, do której odniósł się Skarżący, jak również informacje zawarte w katalogu produktów marki Philips Avent oraz opublikowane na stronie internetowej www.philips.pl, nie naruszają postanowień Kodeksu Etyki Reklamy. Według Skarżonego, spółka Philips Polska Sp. z o.o. zachowała należytą staranność w ich opracowaniu, prowadziła działania reklamowe zgodnie z dobrymi obyczajami, a także w poczuciu odpowiedzialności społecznej oraz zgodnie z zasadami uczciwej konkurencji. W opinii Skarżonego, informacje dotyczące produktów Philips Avent, do których odniósł się Skarżący nie nadużywają także zaufania odbiorcy, ani też nie wykorzystują jego braku doświadczenia lub wiedzy. Reklama nie wprowadza także odbiorców w błąd.

Odnosząc się do pierwszego z zarzutów konsumenta, dotyczącego użytego w reklamie stwierdzenia, iż “(…) Dziecko samo kontroluje szybkość wypływu pokarmu jak przy karmieniu piersią” Skarżony wskazał, że jego ocena powinna być dokonywana przy uwzględnieniu całego kontekstu, w jakim zdanie to się znajduje. Skarżony zwrócił uwagę, że cały fragment reklamy brzmi następująco:

„ Ułatwia naprzemienne karmienie. Elastyczny silikonowy smoczek zbliżony kształtem do piersi nie rozleniwia dziecka w czasie karmienia. Dziecko samo kontroluje szybkość wypływu pokarmu jak przy karmieniu piersią. “

W opinii Skarżonego, powyższy przekaz w żaden sposób nie odnosi się do etapu produkcji mleka w organizmie matki i biologicznych aspektów z tym związanych, na czym głównie opiera w skardze swoje zarzuty konsument. Producent butelki oraz dołączonego do niej elastycznego silikonowego smoczka informuje konsumentów jedynie o tym, że budowa smoczka i jego cechy powodują, że w czasie karmienia przy jego użyciu, dziecko dokonuje ruchów ssących, dzięki którym pokarm może wypłynąć z butelki. Producent nie twierdzi, że dziecko kontroluje ilość pokarmu napływającego do butelki (dziecko nie może tej ilości z oczywistych powodów zwiększyć, co jest możliwe przy karmieniu piersią, na co zwrócił uwagę Skarżący), a jedynie wskazuje, że dziecko ma wpływ na to, czy pokarm z butelki wypływa i z jaką szybkością. Zależy to bowiem od ilości ruchów ssących dziecka. Taka sytuacja jest korzystna zarówno dla dziecka, jak i dla mamy, która karmi je naprzemiennie piersią lub butelką. W obu bowiem przypadkach, dziecko musi wykonywać ruchy ssące, aby pokarm wypłynął odpowiednio z piersi lub z butelki. Powszechnie wiadomym jest, że karmienie piersią wymaga od dziecka zaangażowania poprzez ssanie, które jest konieczne dla wypływu pokarmu z piersi matki. Tak samo, w przypadku butelki Philips Avent i zastosowanego przez producenta smoczka, dziecko musi wykazać aktywność (poprzez odpowiednią intensywność ruchów ssących), by pokarm wypłynął z butelki. Jeśli dziecko zaprzestanie ssania, mleko nie wypłynie z butelki samoczynnie. Dziecko uzyskuje zatem kontrolę nad tym, czy mleko wypłynie z butelki, czy też nie (tak, jak przy karmieniu piersią). Przy karmieniu złotą butelką Philips Avent, dziecko musi pozostać aktywne i nie rozleniwia się, co czasem jest spotykanym zjawiskiem przy karmieniu dziecka butelką. Jeżeli pokarm wypływa z butelki zbyt łatwo, tj. bez konieczności wykonywania przez dziecko ruchów ssących, dziecko może przyzwyczaić się do takiego sposobu karmienia i zniechęcić się do karmienia piersią (jako czynności wymagającej od niego większego zaangażowania). Na tę właśnie zależność wskazuje reklama. Powyższa argumentacja znajduje także odzwierciedlenie w katalogu produktów marki Philips Avent, zawierającym informacje m.in. na temat karmienia butelką. Na stronie 7 producent wyjaśnia, co następuje:

„Karmienie piersią często musi być okresowo wspomagane lub zastępowane przez karmienie alternatywne. Dlatego ważne jest, aby zapewnić jak najlepsze warunki dokarmiania niemowląt, tak by nie zakłócało ono karmienia naturalnego i pozwoliło na udane kontynuowanie lub powrót do karmienia naturalnego, a w ostateczności zastąpienie karmienia piersią przy zachowaniu maksymalnie zbliżonych do naturalnych warunków rozwoju umiejętności jedzenia. Na udane karmienie wpływa nie tylko stopień dojrzałości niemowlęcia, jego stan emocjonalny, choroby, jakość pokarmu i warunki zewnętrzne. Najważniejsze jest uzyskanie w trakcie karmienia odpowiedniej jakości i koordynacji mechanizmów ssania, połykania i oddychania, a dzięki temu odpowiedniej efektywności jedzenia i możliwie najbardziej zbliżonych do naturalnych warunków karmienia alternatywnego. “

Skarżony podniósł, że Skarżący nawiązuje w swojej skardze także do katalogu produktów marki Philips Avent, zatem miał możliwość zapoznania się z powyższym stanowiskiem producenta.

Mając powyższe na uwadze Skarżony zauważył, że zarzut Skarżącego, iż producent posłużył się w reklamie butelki Philips Avent informacjami nieprawdziwymi, nie jest uzasadniony. Tym samym, reklama nie wprowadzała konsumenta w błąd oraz w żaden sposób nie nadużywała jego zaufania, a także nie wykorzystywała jego braku wiedzy lub doświadczenia.

Odnosząc się do kolejnego zarzutu Skarżącego, zgodnie z którym, rzekomo nieprawdziwe są informacje zawarte na stronach 10-11 katalogu produktów marki Philips Avent, odnoszące się do smoczka Airflex, Skarżony poinformował, że nie może zgodzić się z tym zarzutem, uznając go za bezzasadny.

Skarżony wskazał, że informacje dotycząca smoczka Airflex, znajdujące się w katalogu na stronie 10-11, brzmią następująco:

„Butelka do karmienia Philips Avent Airflex wykorzystuje wyjątkowy smoczek Philips Avent Airflex, który wspiera zdrowe, aktywne karmienie i działa zgodnie z naturalnym rytmem ssania. Smoczek Philips Airflex ułatwia łączenie karmienia piersią z karmieniem butelką oraz redukuje kolkę, co potwierdziły badania kliniczne*. “

„Smoczek Philips Airflex działa zgodnie z naturalnym rytmem ssania. Twoje dziecko kontroluje wypływ mleka, podobnie jak podczas karmienia piersią co zapobiega przekarmieniu i ulewaniu. Wykorzystuje unikalny system z wbudowaną uszczelką, która ugina się tylko w jedną stronę, by wpuszczać powietrze do butelki i zapobiegać tworzeniu się podciśnienia, podczas gdy mleko wypływa w tempie kontrolowanym przez dziecko. System wspiera zdrowe, aktywne karmienie i redukuje kolkę. Możesz usłyszeć cichy odgłos pracy odpowietrzacza, ale obserwuj też pęcherzyki oddalające się od smoczka – to gwarancja, że powietrze wchodzi do butelki, a nie do brzuszka twojego dziecka. Naturalny kształt i miękkość smoczka stymulują właściwe przystawianie i karmienie, co ułatwia naprzemienne karmienie piersią i butelką. “

Skarżony podkreślił, że ocena tego, czy mamy do czynienia z informacją/reklamą wprowadzającą w błąd lub też w inny sposób naruszającą postanowienia Kodeksu Etyki Reklamy, powinna być dokonywana w oparciu o cały kontekst sytuacji. W niniejszej sprawie, konsument sformułował swój zarzut w oparciu o jedno zdanie wyjęte z szerszego opisu i pominął fakt, że producent w sposób wyraźny i widoczny podał informację na temat badań klinicznych, na które się powołuje.

Skarżony zaznaczył, że komunikat o tym, że badania kliniczne, na które powołuje się firma Philips, dotyczą częstotliwości występowania kolki, pojawia się także w reklamie złotej butelki Philips Avent, do której odnosi się Skarżący w kontekście swojego pierwszego zarzutu. Skarżony wskazał, że w komunikacie tym również nie ma mowy o tym, że badania kliniczne stanowią dowód na „łączenie karmienia piersią i butelką”. Jeżeli zatem Skarżący zapoznał się z powyższą reklamą, to także uzyskał jednoznaczną informację na temat tego, że firma Philips powołuje się na powyższe badania jedynie w kontekście występowania kolki u niemowląt.

W odniesieniu do zarzutu Skarżącego, iż na stronie internetowej www.zlotabutelka.pl w galerii produktowej użyta została nazwa produktu „butelka do karmienia naturalnego”, Skarżony wyjaśnił, że poprzez odniesienie się do „naturalności” producent chciał zwrócić uwagę na to, że jego produkt posiada cechy, które czynią proces karmienia butelką czynnością w pewnym stopniu zbliżoną do warunków naturalnych. Tego typu stwierdzenia mają charakter tzw. zwrotów przesadnych, które są dozwolone w prawe reklamy. W ocenie Skarżonego, użycie tego zwrotu nie jest pojęciem wprowadzającym klientów w błąd, bądź też wykorzystującym brak ich wiedzy lub doświadczenia.

Mając powyższe na uwadze, Skarżony stwierdził, że ani reklama złotej butelki Philips Avent, ani pozostała komunikacja reklamowo-informacyjna przywołana przez Skarżącego, w opinii Skarżonego nie narusza postanowień Kodeksu Etyki Reklamy.


3. Zespół Orzekający zważył co następuje:

Zespół Orzekający nie dopatrzył się w reklamie naruszenia norm Kodeksu Etyki Reklamy.

Zespół Orzekający uznał, że przedmiotowa reklama była prowadzona w poczuciu odpowiedzialności społecznej.

W opinii Zespołu Orzekającego reklama nie zawiera treści, które wprowadzałyby konsumentów w błąd.

Zespół Orzekający zwrócił uwagę, że w przedmiotowej reklamie przedstawiono butelkę z elastycznym silikonowym smoczkiem informując konsumentów jedynie o tym, że budowa smoczka i jego cechy powodują, że w czasie karmienia przy jego użyciu, dziecko dokonuje ruchów ssących, dzięki którym pokarm może wypłynąć z butelki. Zdaniem Zespołu Orzekającego zorientowany, rozważny konsument zauważy, że reklama w żaden sposób nie dyskredytuje karmienia piersią.

W związku z powyższym, na podstawie pkt 37 ust. 1) lit b) Regulaminu Rozpatrywania Skarg Zespół Orzekający orzekł jak w pkt 1 uchwały.

Zgodnie z pkt.50 Regulaminu Rozpatrywania Skarg z dnia 25 listopada 2010r., stronom przysługuje prawo do odwołania się od uchwały Zespołu Orzekającego w terminie 10 dni od daty doręczenia uchwały. Podstawę odwołania mogą stanowić wyłącznie nowe fakty i dowody, nieznane zainteresowanej stronie w dacie podjęcia przez Zespół Orzekający uchwały.