Uchwała Nr ZO 47/12 w sprawie reklamy firmy Unilever Polska Sp. z o.o.

Uchwała Nr ZO 47/12 z dnia 23 kwietnia 2012 roku Zespołu Orzekającego w sprawie sygn. Akt: K/174/11

1. Zespół Orzekający Komisji Etyki Reklamy, działającej przy Związku Stowarzyszeń Rada Reklamy, w składzie:

1) Magdalena Czaja — przewodnicząca,
2) Melania Popiel — członek,
3) Mikołaj Janicki — członek,

na posiedzeniu w dniu 23 kwietnia 2012 roku, po rozpatrzeniu skargi o sygnaturze akt K/174/11 złożonej, na podstawie pkt. 7 Regulaminu Rozpatrywania Skarg, przez konsumenta (bliższe dane w aktach sprawy), (dalej: Skarżący), przeciwko Unilever Polska Sp. z o.o.
z siedzibą w Warszawie (dalej: Skarżony), dotyczącej reklamy telewizyjnej

postanawia oddalić skargę.


2. Zespół Orzekający ustalił, co następuje:

Do Komisji Etyki Reklamy wpłynęła skarga o sygn. akt K/174/11.
Przedmiotem skargi była reklama telewizyjna „Bulionetki Domowej”.

Skarżący w prawidłowo złożonej skardze podniósł, iż „reklama firmy Unilever marki Knorr- bulionetka (elementy reklamy: „szef kuchni knorr”, „niektórzy godzinami mogą patrzeć na morze”), emitowana m.in. dn. 23.12.2011 informuje, że produkt nie zawiera glutaminianu sodu, jednak w składzie produktu jest glutaminian monosodowy. Proszę o podjęcie stosownych działań”.

W czasie posiedzenia skargę przedstawiał i popierał arbiter-referent.

Wniósł o uznanie reklamy za sprzeczną z dobrymi obyczajami (art. 2 ust. 1 Kodeksu Etyki Reklamy) oraz zarzucił, że reklama nie była prowadzona w poczuciu odpowiedzialności społecznej oraz zgodnie z zasadami uczciwej konkurencji.

Wniósł o uznanie reklamy za niezgodną z art. 8 Kodeksu Etyki Reklamy, w myśl którego reklama nie może nadużywać zaufania odbiorcy, ani też wykorzystywać jego braku doświadczenia lub wiedzy.

Wniósł również o uznanie reklamy za sprzeczną z art. 10 ust.1 a) Kodeksu Etyki Reklamy, w myśl którego „reklamy nie mogą wprowadzać w błąd jej odbiorców, w szczególności w odniesieniu do:

a) istotnych cech, w tym właściwości, składu, metody, daty produkcji, przydatności, ilości, pochodzenia (w tym geograficznego) reklamowanego produktu.

Skarżony złożył pisemną odpowiedź na skargę i uczestniczył w posiedzeniu.

Skarżony przedstawił szczegółowe stanowisko Unilever odnośnie skargi i wniósł o jej oddalenie w całości.

Skarżony wniósł również o przeprowadzenie dowodu z załączonych do odpowiedzi dokumentów, dowodu z reklamy (filmu reklamowego) oraz opakowań produktów Bulionetka i Bulionetka Domowa na okoliczności wskazane w uzasadnieniu. Skarżony wskazał, że istotą tak sformułowanej przez konsumenta skargi jest wprowadzenie konsumenta w błąd poprzez reklamowanie produktu jako pozbawionego glutaminianu sodu.

W opinii Skarżonego, skarga jest niezasadna i jako taka podlega oddaleniu, ponieważ reklamowany produkt, tj. Bulionetka Domowa nie zawiera dodatku glutaminianu sodu. Jednym z kluczowych aspektów działalności grupy Unilever jest prowadzenie reklamy szeregu marek dóbr szybkozbywalnych. Zarówno na świecie jak i w Polsce spółki z Grupy Unilever są w czołówce, jeśli chodzi o wydatki i intensywność kampanii reklamowych, w tym kampanii telewizyjnych. Wieloletnie doświadczenie na rynku reklamy spowodowało wykształcenie w ramach Unilever mechanizmów optymalizacji efektywności reklam, przy jednoczesnym zapewnieniu ich zgodności z przepisami prawa i dobrymi obyczajami.

Skarżony podkreślił, że reklamowanym produktem jest produkt pod nazwą handlową „Bulionetka Domowa”, która, zgodnie z przekazem reklamowym, nie zawiera dodatku glutaminianu sodu (glutaminianu monosodowego), co znajduje potwierdzenie w wykazie składników uwidocznionym na opakowaniu. Ten właśnie produkt, tj. „Bulionetka Domowa” został uwidoczniony w końcowej części reklamy.

Skarżony wskazał, że skarga została złożona prawdopodobnie na skutek nabycia przez konsumenta starej wersji produktu sprzedawanego pod nazwą Bulionetka, który zawierał dodatek glutaminianu sodu. Produkt ten nie jest obecnie produkowany ani sprzedawany przez Unilever, ale z uwagi na 9-miesięczny okres przydatności do spożycia, może on znajdować się jeszcze w niewielkich ilościach w sprzedaży detalicznej.

Skarżony podniósł, że aby dobrze zrozumieć podłoże i okoliczności złożonej skargi oraz zarzutu postawionego przez konsumenta, konieczne wydaje się być zwięzłe przedstawienie zasad produkcji i dystrybucji produktów przez Unilever (a także przez inne firmy z branży dóbr szybkozbywalnych) na przykładzie Bulionetki oraz jej ulepszonej wersji pozbawionej dodatku glutaminianu sodu tj. Bulionetki Domowej. W 2009 r. Unilever wprowadził na rynek nowy produkt pod nazwą Bulionetka. Jego innowacyjność polegała na zastosowaniu półpłynnej, żelowej konsystencji, dotychczas niespotykanej przy produkcji bulionów. W 2011 r. podjęta została decyzja o zastąpieniu Bulionetki, produktem o zmienionej formulacji pod nazwą Bulionetka Domowa. Cechą charakterystyczną nowej formulacji było m. in. pozbawienie produktu dodatku glutaminianu sodu. Sprzedaż Bulionetki zakończyła się w okresie 03.10.2011 – 04.11.2011 (w zależności od wariantu). (Przez sprzedaż rozumie się sprzedaż dokonywaną przez Skarżonego do podmiotów handlu nowoczesnego (hipermarkety, dyskonty) oraz sprzedaż dokonywaną przez Unilever do dystrybutorów handlu tradycyjnego (pozostałe sklepy, np. sklepy rodzinne, osiedlowe itp.). Z doświadczenia Skarżonego wynika, że w przypadku sprzedaży do podmiotów handlu nowoczesnego produkt jest dostępny dla konsumentów w okresie do 7 dni od dnia sprzedaży, w przypadku handlu tradycyjnego termin ten wydłuża się do kilku tygodni.)

Skarżony poinformował, że jednocześnie z zakończeniem sprzedaży produktu zawierającego glutaminian sodu rozpoczęła się sprzedaż Bulionetki Domowej. Doświadczenie Unilever pozwala przyjąć, że nowy produkt trafił do sprzedaży detalicznej w handlu nowoczesnym po ok. 7 dniach, a w handlu tradycyjnym po ok. 3-5 tygodniach. Oznacza to, że nowy produkt był dostępny w sprzedaży do konsumentów już w pierwszej połowie października 2011 r.

Skarżony wskazał, że kwestionowana w skardze reklama telewizyjna była emitowana w 2011 r. w okresie od 21.11.2011 do 25.12.2011 r., zatem w okresie, kiedy zarówno w handlu nowoczesnym jak i tradycyjnym obecny był już nowy, pozbawiony dodatku glutaminianu sodu produkt. W okresie tym w sprzedaży detalicznej znajdował się najprawdopodobniej jeszcze stary produkt w związku z koniecznością wyprzedania zapasów przez detalistów. Sytuacja taka, polegająca na jednoczesnej obecności na półkach sklepowych produktów ze starą i nową formulacją jest nie do uniknięcia w realiach współczesnej gospodarki rynkowej i walki konkurencyjnej. Aby do niej nie dopuścić podmioty takie jak Unilever, musiałyby zaprzestawać produkcji starego produktu przez okres czasu równy jego przydatności do spożycia i wznawiać ją dopiero w momencie, gdy miałyby pewność, że stary produkt nie znajduje się już w sprzedaży detalicznej. W przypadku bulionów sprzedawanych pod nazwą Bulionetka okres ten wynosi 9 miesięcy, zatem wprowadzenie nowości wymagałoby zaprzestania produkcji na okres niemalże roku – aż do czasu „wysprzedania” starego produktu ze sklepów. Racjonalnie działający na rynku przedsiębiorca nie może być zmuszony do stosowania takich, nieefektywnych pod względem ekonomicznym rozwiązań, nie można także od niego wymagać, aby w związku z możliwą obecnością w sprzedaży detalicznej starego produktu powstrzymywał się z działalnością reklamową względem nowego, ulepszonego produktu.

Z tych powodów Skarżony stwierdził, że kwestionowana reklama nie naruszyła wskazanych postanowień Kodeksu Etyki Reklamy. Po pierwsze reklamowany produkt o zmienionej nazwie, tj. Bulionetka Domowa był wyraźnie oznaczony w reklamie, po drugie był on szeroko dostępny w sprzedaży w okresie emisji reklamy w 2011 r. a także jest dostępny w sprzedaży na dzień dzisiejszy. Po trzecie wreszcie, na Bulionetce Domowej znajduje się widoczna, wyróżniona kolorem informacja „Nowa receptura”, która dodatkowo – poza zmienioną nazwą – odróżnia nowy produkt od starego i wskazuje konsumentowi na udoskonaloną formulację – pozbawioną dodatku glutaminianu sodu.

Skarżony podniósł, że firma Unilever działa z należytą starannością, zgodnie z dobrymi obyczajami, w poczuciu odpowiedzialności społecznej oraz zgodnie z zasadami uczciwej konkurencji. Zdaniem Skarżonego reklama nie nadużywa zaufania odbiorcy, ani nie wykorzystuje jego braku doświadczenia lub wiedzy. Ponadto, w opinii Skarżonego, reklama nie wprowadza odbiorcy w błąd, w szczególności nie wprowadza odbiorcy w błąd co do składu produktu.

3. Zespół Orzekający zważył co następuje:

Zespół Orzekający uznał, że przedmiotowa reklama nie narusza norm Kodeksu.

Zespół Orzekający stwierdził, że reklama nie nadużywa zaufania odbiorców ani nie wykorzystuje ich braku doświadczenia lub wiedzy.

W opinii Zespołu Orzekającego przedmiotowy przekaz reklamowy nie zawiera treści wprowadzających konsumentów w błąd, ponieważ reklamowany produkt „Bulionetka domowa” nie zawiera w swoim składzie glutaminianu sodu.

Zdaniem Zespołu Orzekającego reklama nie narusza dobrych obyczajów i była prowadzona w poczuciu odpowiedzialności społecznej.

Jednocześnie, Zespół Orzekający uczulił reklamodawców, aby podawali w reklamach pełną nazwę produktu.

W związku z powyższym, na podstawie pkt 37 ust. 1) lit b) Regulaminu Rozpatrywania Skarg Zespół Orzekający orzekł jak w pkt 1 uchwały.

Zgodnie z pkt.50 Regulaminu Rozpatrywania Skarg z dnia 25 listopada 2010r., stronom przysługuje prawo do odwołania się od uchwały Zespołu Orzekającego w terminie 10 dni od daty doręczenia uchwały. Podstawę odwołania mogą stanowić wyłącznie nowe fakty i dowody, nieznane zainteresowanej stronie w dacie podjęcia przez Zespół Orzekający uchwały.