Uchwała Nr ZO 62/10 w sprawie reklamy firmy InfoMonitor S.A.

Uchwała Nr ZO 62/10 z dnia 16 września 2010 roku Zespołu Orzekającego w sprawie sygn. Akt: K/85/10/01-03

1. Zespół Orzekający Komisji Etyki Reklamy, działającej przy Związku Stowarzyszeń Rada Reklamy, w składzie:

1) Zofia Sanejko — przewodnicząca,
2) Mikołaj Janicki — członek,
3) Melania Popiel — członek,

na posiedzeniu w dniu 16 września 2010 roku, po rozpatrzeniu skarg o sygnaturze akt K/85/10/01-03 złożonych, na podstawie pkt. 7 Regulaminu Rozpatrywania Skarg, przez konsumenta (bliższe dane w aktach sprawy), (dalej: Skarżący), przeciwko InfoMonitor S.A. z siedzibą w Warszawie (dalej: Skarżony), dotyczącej komunikacji marketingowej

postanawia

uznać, że reklama narusza normy Kodeksu Etyki Reklamy.

2. Zespół Orzekający ustalił, co następuje:

Do Komisji Etyki Reklamy wpłynęły skargi o sygn. akt K/85/10/01-03.
Przedmiotem skarg była reklama firmy InfoMonitor S.A. w formie internetowej komunikacji marketingowej.

Skarżący w prawidłowo złożonej skardze podniósł, że „reklama na pierwszy rzut oka nie wygląda jak reklama – udaje wezwanie do zapłaty. Wprowadza w błąd, działa na zasadzie zastraszania. Człowiek, mimo iż na zimno myśląc wie, że nie ma długów i wezwanie bez podania danych personalnych i adresowych nie może być ważne prawnie, to w pierwszej chwili reaguje bardzo nerwowo; pewnie dlatego, że dużo było podawanych w prasie przykładów, jak to ludzie byli ciągani po sądach za nieswoje długi (zaciągane na ukradzione dowody osobiste itp).”.

Drugi Skarżący podniósł, że „pocztą elektroniczną otrzymałem e-mail mający do złudzenia przypominać wezwanie do zapłaty, w zasadzie poza małą stopką nic nie wskazywało na to, że jest to reklama. Dopiero po kliknięciu w przycisk w e-mailu zostałem przekierowany do strony: http://www.infomonitor.pl/big-mailing/ gdzie wszystko się wyjaśniło. Niemniej jednak, wysyłanie fikcyjnych „wezwań do zapłaty” na takie kwoty uważam za głęboko nieetyczne, sam przez chwilę byłem przerażony, że mogę posiadać jakiś dług, a mało tego być obciążonym tytułem wykonawczym….”.

Trzeci Skarżący podkreślił, że jego zdaniem „wysyłanie reklam w formie wezwania do zapłaty jest skandaliczne.”.

W czasie posiedzenia skargę przedstawiał i popierał arbiter-referent.
Wniósł o uznanie reklamy za sprzeczną z dobrymi obyczajami (art. 2 ust. 1 Kodeksu Etyki Reklamy) oraz zarzucił, że reklama nie była prowadzona w poczuciu odpowiedzialności społecznej i zgodnie z zasadami uczciwej konkurencji.
Wniósł również o uznanie reklamy za niezgodną z art. 8 Kodeksu Etyki Reklamy, z uwagi na to, że „reklama nie może nadużywać zaufania odbiorcy, ani też wykorzystywać jego braku doświadczenia lub wiedzy.”.
Wniósł także o uznanie reklamy za sprzeczną z art. 10 ust. 1 pkt a) Kodeksu Etyki Reklamy, gdyż „reklamy nie mogą wprowadzać w błąd jej odbiorców, w szczególności w odniesieniu do:
a) istotnych cech, w tym właściwości, składu, metody, daty produkcji, przydatności, ilości, pochodzenia (w tym geograficznego) reklamowanego produktu;”.

Arbiter-referent podniósł również, iż zgodnie z art. 16. ust. 1. pkt. 1) i 2) ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (Dz. U. z 2003r. nr 153 poz.1503 z późn. zm.) „czynem nieuczciwej konkurencji w zakresie reklamy jest w szczególności:
1) reklama sprzeczna z przepisami prawa, dobrymi obyczajami lub uchybiająca godności człowieka,
2) reklama wprowadzająca klienta w błąd i mogąca przez to wpłynąć na jego decyzję co do nabycia towaru lub usługi,”.

Skarżony złożył pisemną odpowiedź na skargę i uczestniczył w posiedzeniu.
Na wstępie Skarżony podziękował za zwrócenie uwagi na komunikację marketingową Rejestru Dłużników BIG InfoMonitor.

Skarżony poinformował, że w dniu 14 czerwca 2010 r. za pośrednictwem portalu Pit.pl zlecił wysyłkę e-mailingu, zawierającego reklamę firmy BIG InfoMonitor S.A. Treść mailingu została zaakceptowana przed wysyłką przez portal PIT.PL. Akcja mailingowa miała charakter edukacyjny i związana była z wejściem w życie Ustawy z dnia 9 kwietnia 2010 r. o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych (Dz. U. z 2010r. nr 81, poz. 530).
Skarżony wyjaśnił, że chciał zwrócić uwagę na rozwiązania prawne, które obowiązują od 14 czerwca 2010, umożliwiające odzyskiwanie należności poprzez zgłoszenie dłużnika do Rejestru Dłużników w Biurze Informacji Gospodarczej. Dotychczas mogły to robić banki, firmy telekomunikacyjne i wybrani przedsiębiorcy. Brak spłaty długu, pomimo wyroku sądowego, to problem dla kilkuset tysięcy osób w Polsce.

Skarżony poinformował, że e-mail przygotowany w formie przypominającej druk wezwania do zapłaty, był komunikatem o charakterze reklamowym. E-mail celowo nie posiadał wielu cech wezwania do zapłaty i wskazywał na jedynie przykładowy charakter wezwania. W sposób oczywisty wspomniany e-mail nie pociągał za sobą żadnych konsekwencji prawnych dla odbiorcy.
Skarżony wyjaśnił, że w przesyłce zawarte były dodatkowe elementy, które jednoznacznie wskazywały, że przesyłka nie stanowi wezwania do zapłaty:

a) nagłówek e-maila został uzupełniony przez portal PIT.PL przedrostkiem z nazwą portalu.
b) przedstawił dane kontaktowe i nazwę BIG InfoMonitor jako zleceniodawcy wysyłki,
c) na obrazie kreacji reklamowej z wzorem wezwania do zapłaty znajdowało się widoczne i AKTYWNE przekierowanie na stronę internetową, która szczegółowo wyjaśniała cel mailingu (http://www.infomonitor.pl/big-mailing),
d) podpis pod kreacją graficzną o wysłaniu go zgodnie z regulaminem portalu PIT.PL
Skarżony poinformował, że mailing w tej formie był wysłany przez profesjonalny portal (PIT.pl), do grupy docelowej, która z założenia jest zorientowana w tematyce i dokumentach finansowych w większym stopniu niż przeciętny konsument. W przekonaniu Skarżonego ten czynnik również wpływa na odbiór reklamy i pozwala przyjąć, że przekaz reklamowy zostanie prawidłowo zidentyfikowany.
Skarżony wyraził opinię, iż ze skargi złożonej przez konsumentów wynika, że jej odbiorcy szybko i jednoznacznie identyfikowali rzeczywisty sens e-maila z „wezwaniem do zapłaty”, wskazywali, że reklama wezwanie „przypomina”, że „po kliknięciu zostałem przekierowany na stronę (…) gdzie wszystko się wyjaśniło”. Konsumenci wskazują, że jedynie pierwsza reakcja była „nerwowa” i reklama wprowadziła ich w błąd „na pierwszy rzut oka”, a jeden z konsumentów wskazuje, że „przez chwilę byłem przerażony”. Przekaz reklamowy pozwalał więc na wyczerpujące zapoznanie się z ofertą BIG InfoMonitor. Celem reklamy (jak widać zrealizowanym w 100%) było rzetelne i wyczerpujące przedstawienie możliwości po wejściu w życie Ustawy z dnia 9 kwietnia 2010 r. o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych (Dz. U. z 2010r. nr 81, poz. 530).

Powyższe argumenty w przekonaniu Skarżonego świadczą o tym, że reklama Biura Informacji Gospodarczej InfoMonitor S.A.:
1. po pierwsze nie wprowadzała odbiorców w błąd, w szczególności w zakresie wymienionym w art. 10 Kodeksu Etyki Reklamy;
2. po drugie, nie zastraszała odbiorców, a jedynie przyciągnęła ich uwagę i prowadziła zapoznania się z ofertą reklamodawcy oraz do szybkiego i jednoznacznego wyjaśnienia wszystkich szczegółów oferty.

Jednocześnie Skarżony wskazał, że niezamierzonym przez BIG InfoMonitor było ograniczone oznaczenie charakteru przesyłki, jako reklamowej (stopka nadawcy e-mailingu). Dlatego już w 2 godziny po wysyłce, kiedy zorientował się wraz z portalem PIT.pl, że przesyłka może być oznaczona jako reklamowa w sposób zbyt słabo czytelny dla odbiorców, został wysłany drugi e-mail do wszystkich odbiorców przekazu, w którym wyraźnie wskazano, że przesyłka miała wyłącznie charakter reklamowy. Takie działanie pozwoliło na ostateczne wyjaśnienie odbiorcom ewentualnych wątpliwości co do charakteru otrzymanej przesyłki. Tym bardziej więc, rozpatrując przekaz reklamowy BIG InfoMonitor jako całość, (tj. przesyłkę, którą zaskarżyli odbiorcy oraz mail wyjaśniający), Skarżony jest przekonany, że odbiór tej reklamy był czytelny.

Skarżony poinformował, że niezależnie od możliwości wyraźniejszego oznaczenia treści reklamowej, jako że celem BIG InfoMonitor nie jest straszenie ani wprowadzanie w błąd odbiorców, z daleko idącej ostrożności i dbałości o dobro odbiorców reklamy, w kolejnych emisjach mailingu nastąpiła zmiana przekazu. Ponadto zgodnie z przekazanymi przez BIG InfoMonitor sugestiami, Portal PIT.pl, dodał na stałe nagłówek „Reklama” nad treścią e-mailingu oraz zmienił treść informacji w stopce wysyłanych e-mailingów, na taką, która jednoznacznie informuje o reklamowym charakterze przesyłki.

Wobec powyższych wyjaśnień, Skarżony wniósł o uznanie, że reklama BIG InfoMonitor nie narusza norm Kodeksu Etyki Reklamy i w konsekwencji – o oddalenie złożonych skarg.

3. Zespół Orzekający zważył co następuje:

Zespół Orzekający stwierdził naruszenie dobrych obyczajów i uznał, że reklama nie mieści się w ramach przyjętych norm etycznych.

Zdaniem Zespołu Orzekającego reklama nie była prowadzona w poczuciu odpowiedzialności społecznej i zgodnie z zasadami uczciwej konkurencji.

Zespół Orzekający podzielił zarzut Skarżących, uznając, że przedmiotowa reklama jest reklamą wprowadzającą konsumentów w błąd i mogącą przez to wpłynąć na ich decyzję co do nabycia usługi.

Jednocześnie Zespół Orzekający docenił działania reklamodawcy, który po otrzymaniu negatywnych sygnałów od odbiorców reklamy, natychmiast zmienił przekaz reklamowy.

W związku z powyższym, na podstawie pkt 37 ust. 1 lit c) Regulaminu Rozpatrywania Skarg Zespół Orzekający orzekł jak w pkt 1 uchwały.

Zgodnie z pkt.50 Regulaminu Rozpatrywania Skarg z dnia 30 czerwca 2010r., stronom przysługuje prawo do odwołania się od uchwały Zespołu Orzekającego w terminie 10 dni od daty doręczenia uchwały. Podstawę odwołania mogą stanowić wyłącznie nowe fakty i dowody, nieznane zainteresowanej stronie w dacie podjęcia przez Zespół Orzekający uchwały.