Uchwała Nr ZO 64/16 w sprawie reklamy firmy Polkomtel Sp. z o.o.

Uchwała Nr ZO 64/16
z dnia 10 sierpnia 2016 roku
Zespołu Orzekającego
w sprawie sygn. Akt:
K/30/16

1. Zespół Orzekający Komisji Etyki Reklamy, działającej przy Związku Stowarzyszeń Rada Reklamy, w składzie:

1) Wojciech Tomczak – przewodniczący,
2) Małgorzata Ołdak – członek,
3) Wojciech Piwocki – członek,

na posiedzeniu w dniu 10 sierpnia 2016 roku, po rozpatrzeniu skargi o sygnaturze akt K/30/16 złożonej, na podstawie pkt. 7 Regulaminu Rozpatrywania Skarg, przez konsumenta (bliższe dane w aktach sprawy), (dalej: Skarżący), przeciwko reklamie internetowej firm: Polkomtel Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie i Cyfrowy Polsat S.A. z siedzibą w Warszawie (dalej: Skarżony)

postanawia oddalić skargę.

2. Zespół Orzekający ustalił, co następuje:

Do Komisji Etyki Reklamy wpłynęła skarga o sygn. K/30/16.
Przedmiotem skargi była reklama internetowa oferty promocyjnej „Bonus Plus w programie smartDOM”.

Skarżący w prawidłowo złożonej skardze podniósł, iż:
„opis reklamy: Reklama informuje nas że Konto Plus obniża nam rachunki w Polsacie lub Cyfrowym Polsacie
Treść skargi: W reklamie jest zawarta treść” Jeżeli podpisujesz nową lub przedłużasz istniejącą umowę w Plusie lub Cyfrowym Polsacie na określonych warunkach* i wydajesz miesięcznie od 500 zł do 4499,99 zł kartą, obniżymy Twoje rachunki o: -40zł 1-6 mc, -10zł 7-24mc’
Natomiast w regulaminie jest informacja, że taka oferta dotyczy umów zawartych do 29-02-2016. Natomiast od 01-03-2016 jest to -30zł przez 6mc. Rozdział II punkt 7 podpunkt 5. Wg mnie reklama ewidentnie przedstawia nieaktualną ofertę co wprowadza klientów w błąd.
załącznik: 56dacf9c1cb8d-Regulamin Promocji „Bonus Plus w programie smartDOM”.pdf”– pisownia oryginalna

W czasie posiedzenia skargę przedstawiał i popierał arbiter-referent.
Arbiter-referent wniósł o uznanie reklamy za niezgodną z art. 8 Kodeksu etyki Reklamy, z uwagi na to, że „reklama nie może nadużywać zaufania odbiorcy, ani też wykorzystywać jego braku doświadczenia lub wiedzy.”.

Ponadto zarzucił niezgodność reklamy z art. 10 ust. 1 a) Kodeksu Etyki Reklamy, w myśl którego „reklamy nie mogą wprowadzać w błąd jej odbiorców, w szczególności w odniesieniu do:
a) istotnych cech, w tym właściwości, składu, metody, daty produkcji, przydatności, ilości, pochodzenia (w tym geograficznego) reklamowanego produktu;”.

Skarżony nie uczestniczył w posiedzeniu.
Skarżony nie złożył w wyznaczonym terminie pisemnej odpowiedzi na skargę.
Poniżej przytoczono treść stanowiska Skarżonego w sprawie skargi konsumenckiej o sygn.: K/30/16, które pełnomocnik Polkomtel Sp. z o.o. miał przedstawić osobiście podczas posiedzenia Zespołu Orzekającego, jednakże ze względu na trwający okres urlopowy, przedstawiciel Spółki nie mógł stawić się osobiście na posiedzeniu i treść stanowiska Skarżonego przesłał w wersji elektronicznej:
„W imieniu Polkomtel Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie, w oparciu o załączone pełnomocnictwo, przedstawiam odpowiedź na skargę konsumencką o sygnaturze wskazanej powyżej i wnoszę o umorzenie postępowania, względnie oddalenie skargi w całości.
Uzasadnienie
1. Niedopuszczalność skargi i jej rozpoznania przez Komisję Etyki Reklamy
W pierwszej kolejności zwrócić należy uwagę na fakt, że Kodeks Etyki Reklamy jest przejawem samoregulacji i nie zawiera przepisów prawa powszechnie obowiązującego. W art. 1 ust.2 Kodeksu wprost wskazano, iż „Kodeks nie stanowi zbioru norm zastępujących bezwzględnie obowiązujące przepisy prawa, a jedynie zawiera zbiór zasad nakładających na podmioty nim objęte dodatkowe ograniczenia, niezależnie od obowiązujących przepisów prawa”.
Polkomtel Sp. z o.o. nie jest sygnatariuszem Kodeksu, nigdy nie zobowiązywała się również do jego stosowania. Bezpodstawne jest więc czynienie Polkomtel Sp. z o.o. zarzutu, że naruszyła Kodeks, którego nie miał obowiązku stosować.
Oczywistym jest przy tym, że akty samoregulacji (np. kodeksy dobrych praktyk), takie jak m.in. Kodeks Etyki Reklamy, wiążą tylko podmioty, które zobowiązały się je stosować.
Co więcej, przepisy prawa powszechnie obowiązującego nie zawierają sankcji nawet niestosowanie się do takich kodeksów dobrych praktyk przez podmioty, które zobowiązał się przestrzegać. Sankcjonowane jest wyłącznie nieprzestrzeganie kodeksu dobrych praktyk, do którego przedsiębiorca dobrowolnie przystąpił, jeżeli przedsiębiorca ten informuje w ramach praktyki rynkowej, że jest związany kodeksem dobrych praktyk-jako zakazana praktyka rynkowa stanowiąca działanie wprowadzające w błąd (art. 5 ust. 2 pkt 4) ustawy z dnia 23 sierpnia 2007 r. o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym; Dz.U Nr 171, poz. 1206).
Biorąc powyższe pod uwagę niedopuszczalne jest ocenianie działań Polkomtel Sp. z o.o. jako naruszających postanowienia Kodeksu Etyki Reklamy. Polkomtel Sp. z o.o. nie będąc związana Kodeksem nie mogła go naruszyć.

2. Stanowisko merytoryczne odnośnie skargi
Z daleko posuniętej ostrożności procesowej, Skarżony uważa, że skarga jest bezpodstawna i to z wielu powodów.
W pierwszej kolejności należy wskazać, że przedmiotem skargi nie jest reklama Skarżonego a jedynie informacja o ofercie publikowana na stronie internetowej Skarżonego. Z oczywistych przyczyn informacja nie może być traktowana jak reklama.
Nawet jeżeli przedmiotowa informacja traktowana byłaby jak reklama (ku czemu brak podstaw) to zarzuty wobec niej kierowane należałoby uznać za chybione. Informacja ta jest bowiem prawdziwa, zgodna z ofertą Skarżonego. Na pewno nie mogła wprowadzać w błąd.
W tym miejscu wskazać należy, że zgodnie z utrwalonym stanowiskiem doktryny i orzecznictwa, ocena ryzyka wprowadzenia odbiorców w błąd powinna być dokonywana z punktu widzenia modelowego przeciętnego konsumenta. Taki konsument jest dostatecznie dobrze poinformowany, uważny i ostrożny (zob. m.in. art. 2 pkt 8 ustawy o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym). Jak słusznie podkreślił Sąd Najwyższy: „(…) kryteria mające kształtować wzorzec przeciętnego klienta (…) nie mogą pomijać możliwości samodzielnej weryfikacji uzyskanych informacji i wyobrażeń przez adresata reklamy o towarze, warunków panujących na określonym segmencie rynku, a także potrzeb do zaspokojenia których uczestnik rynku zmierza podejmując decyzję o nabyciu reklamowanego towaru” (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3 grudnia 2003 r., sygn. akt: I CK 358/02). Zgodnie ze stanowiskiem Sądu Apelacyjnego w Warszawie opartym na orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej: „Sąd Okręgowy słusznie wskazał, że zakwestionowana reklama nie dotyczy usług szybko rotujących. Decyzja o ich wyborze podejmowana jest co do zasady po wcześniejszej analizie oferty. Dokonujący tego wyboru klient, to osoba która jest dostatecznie dobrze poinformowana, uważna i ostrożna (vide art. 2 pkt 8 ustawy z dnia 23 sierpnia 2007 r. o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym; Dz. U. nr 171 poz. 1206). Zgodnie z orzecznictwem ETS przeciętny konsument „dysponuje zasobem wiedzy z zakresu życia codziennego. Posiada informacje o otaczającej go rzeczywistości i potrafi to wykorzystać do samodzielnej analizy przekazów rynkowych, racjonalnie ocenić otaczającą go rzeczywistość, uważnie zbiera informacje o produkcie” (vide R. Skubisz [w:] Ustawa…, s. 698 i n. oraz cytowane tam orzeczenia ETS). W orzecznictwie europejskim podkreśla się, że od przeciętnego konsumenta należy wymagać samodzielnego postrzegania i uzyskiwania informacji, zaś racjonalność modelowego konsumenta zakłada, że wykazuje on odpowiedni stopień krytycyzmu w stosunku do działań reklamowych.” (zob. wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 4 kwietnia 2013 r., sygn. akt: I ACa 1167/12). Jak wynika z powyższego, modelowemu przeciętnemu konsumentowi stawiane są wysokie wymogi. Prawidłowo skonstruowany wzorzec przeciętnego konsumenta wyklucza możliwość uznania, że konsument taki zostanie wprowadzony w błąd przez informacje Skarżonego. Co więcej, nawet konsument nie posiadający takiego poziomu, nie zostanie wprowadzony w błąd.
Dodatkowo wskazać należy, że na przedmiotowej stronie internetowej znajdowały się odesłania (linki) do wzorców umownych związanych z ofertą. Informacja na stronie internetowej powinna być oceniana w połączeniu z ich treścią. Jeżeli by bowiem tą informację uznać za reklamę to byłaby to reklama dwustopniowa bardzo często stosowana w Internecie ze względu na specyfikę tego medium. W odniesieniu do reklam internetowych sądy polskie wielokrotnie stwierdzały, że reklamę, w której forma reklamowa powiązana jest odnośnikiem z inną stroną internetową, należy traktować jako tzw. reklamę dwustopniową i niedopuszczalne jest interpretowanie treści zawartych na samej pierwszej formie reklamowej bez treści zawartych na stronie internetowej, do której odsyła (por. np. orzeczenia Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dn. 6 grudnia 2007 r., sygn. akt: VI ACa 842/07, oraz z dn. 5 marca 2009 r., sygn. akt: I ACz 253/09).
3. Podsumowanie
Skarga nie zasługuje na uwzględnienie, zarówno z przyczyn formalnych wskazanych w pkt. 1 uzasadnienia, jak i merytorycznych wskazanych w pkt. 2 uzasadnienia.
W związku z powyższym wnoszę jak w petitum niniejszego pisma.” – pisownia oryginalna

3. Zespół Orzekający zważył co następuje:

Zespół Orzekający nie dopatrzył się w przedmiotowej reklamie naruszenia norm Kodeksu Etyki Reklamy zarzucanych przez Skarżącego i uznał, że reklama nie wprowadza odbiorców w błąd.

Zdaniem Zespołu Orzekającego przedmiotowa reklama nie nadużywa zaufania odbiorców i nie wykorzystuje ich braku doświadczenia lub wiedzy.

Jednocześnie Zespół Orzekający zasugerował, aby części składowe oferty promocyjnej (takie jak wartości voucherów) były wyróżnione w przekazie reklamowym w celu zwiększenia jego zrozumiałości przez odbiorców reklamy w odniesieniu do zasad promocji.

W związku z powyższym, na podstawie pkt 37 ust. 1) lit b) Regulaminu Rozpatrywania Skarg Zespół Orzekający orzekł jak w pkt 1 uchwały.

Zgodnie z pkt.50 Regulaminu Rozpatrywania Skarg z dnia 4 listopada 2014r., Stronom przysługuje prawo do odwołania się od uchwały Zespołu Orzekającego w terminie 10 dni od daty doręczenia uchwały. Podstawę odwołania mogą stanowić wyłącznie nowe fakty i dowody, nieznane zainteresowanej stronie w dacie podjęcia przez Zespół Orzekający uchwały.