Uchwała Nr ZO 67/11 w sprawie reklamy firmy Groupon Sp. z o.o.

Uchwała Nr ZO 67/11 z dnia 13 września 2011 roku Zespołu Orzekającego w sprawie sygn. Akt: K/81/11

1. Zespół Orzekający Komisji Etyki Reklamy, działającej przy Związku Stowarzyszeń Rada Reklamy, w składzie:

1) Patrycja Nowakowska — przewodnicząca,
2) Wojciech Piwocki — członek,
3) Marek Janicki — członek,

na posiedzeniu w dniu 13 września 2011 roku, po rozpatrzeniu skargi o sygnaturze akt K/81/11 złożonej, na podstawie pkt. 7 Regulaminu Rozpatrywania Skarg, przez konsumenta (bliższe dane w aktach sprawy), (dalej: Skarżący), przeciwko Groupon Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie (dalej: Skarżony), dotyczącej reklamy internetowej

postanawia uznać, że reklama narusza normy Kodeksu Etyki Reklamy.


2. Zespół Orzekający ustalił, co następuje:

Do Komisji Etyki Reklamy wpłynęła skarga o sygn. K/81/11.
Przedmiotem skargi była reklama internetowa serwisu GRUPON zawierająca komunikat reklamowy „Malediwy 14 dni w bungalowie” oraz „do -70%” wraz z gwiazdką odsyłającą do tekstu: „może dotyczyć przyszłych ofert”.

Skarżący w prawidłowo złożonej skardze podniósł, iż „w dniu 14 lipca 2011r. na głównej stronie portalu ONET.PL (w górnej części – migający banner wzdłuż całej strony) pojawiła się reklama servisu Groupon, która oferowała 14 dniowe wakacje w bungalowie na Malediwach w cenie do 70% taniej. Po przejściu do oferty okazało się, że serwis wymaga podania adresu email, aby przejrzeć zawartość oferty Groupon. Następnie okazało się, że na serwisie Groupon nie ma oferty (wycieczki) reklamowanej na portalu ONET.PL. Z ciekawości przejrzałam stronę GRUPEO PL (która gromadzi wszystkie oferty zakupów grupowych w internecie) myśląc, że może nastąpiła pomyłka co do określenia serwisu zakupów grupowych. Okazało się, że żaden z 23 serwisów nie oferuje tego typu wycieczki. Oferta Grupon mnie zainteresowała, gdyż z tego co pamiętam oferowane przez ten serwis tańsze wycieczki z reguły dotyczą rodzimych polskich lokalizacji lub lokalizacji w Europie. Tym bardzie kuszenie wycieczką na Malediwy wydawało się zastanawiające. Po dokładnym przyjrzeniu się ofercie na stronie ONET PL zauważyłam gwiazdkę przy słowach “14 dni w bungalowie”. Niestety nie mogłam znaleźć odnośnika (???). Po baaardzo dokładnym przyjrzeniu się reklamie (naprawdę wnikliwej inspekcji) okazało się, że na fragmencie zdjęcia niebieskiego morza w lewym dolnym rogu znajduje się mikroskopijny (!) przeźroczysty (!) niewidoczny prawie napis “może dotyczyć przyszłych ofert w serwisie”. Moim zdaniem tego typu reklama jest myląca i wprowadza klientów w błąd. Duży migający banner na głównym serwisie internetowym sugerował bowiem, że po przejściu na serwis Groupon (i ewentualnym zarejestrowaniu się) klient ma możliwość wykupić oferowaną wycieczkę (która dodatkowo była połączona z 4 lub 5 zdjęciami z Malediwów i ofertą nawet do minus 70%). Niestety reklama była prezentowana w formie FLASH dlatego też nie udało się skopiować jej wyglądu. Rozsądnie myślący konsument ma prawo uważać przy tego rodzaju ofercie, że może nabyć oferowaną (reklamowaną usługę). Biorąc pod uwagę wielkość reklamy, jej położenie i wygląd oraz maleńkie literki niewidoczne dla konsumenta mówiące o prawdziwej przyczynie tej reklamy (zarejestruj się, może w przyszłości kupisz wycieczkę, której nigdy nie oferowaliśmy), jest dla takiego klienta mylące. Inna sytuacja byłaby, gdyby serwis Grupon w rzeczywistości zareklamował oferowane usługi np. w dniu 14 lipca 2011 – pobyt wakacyjny w Czeladzi, Popowie k. Mielna, Okunince itp. Wiadomo jednak, że klienta nie przyciągnie wioska koło Mielna w takim samym zakresie jak egzotyczne Malediwy! Jednak nie jest to powód, aby wprowadzać klienta w błąd.”.

W czasie posiedzenia skargę przedstawiał i popierał arbiter-referent.

Wniósł o uznanie reklamy za sprzeczną z dobrymi obyczajami (art. 2 ust. 1 Kodeksu Etyki Reklamy) oraz zarzucił, że reklama nie była prowadzona w poczuciu odpowiedzialności społecznej oraz zgodnie z zasadami uczciwej konkurencji.

Wniósł również o uznanie reklamy za niezgodną z art. 8 Kodeksu Etyki Reklamy, w myśl którego reklama nie może nadużywać zaufania odbiorcy, ani też wykorzystywać jego braku doświadczenia lub wiedzy.

Wniósł także o uznanie reklamy za sprzeczną z art. 10 ust.1 a) Kodeksu Etyki Reklamy, w myśl którego „reklamy nie mogą wprowadzać w błąd jej odbiorców, w szczególności w odniesieniu do:
a) istotnych cech, w tym właściwości, składu, metody, daty produkcji, przydatności, ilości, pochodzenia (w tym geograficznego) reklamowanego produktu;
b) wartości produktu i jego rzeczywistej ceny oraz warunków płatności, w szczególności takich jak sprzedaż ratalna, leasing, sprzedaż na kredyt, sprzedaż okazyjna;

Skarżony złożył pisemną odpowiedź na skargę i nie uczestniczył w posiedzeniu.

W odpowiedzi na skargę Skarżony wyjaśnił, że przekaz graficzny, którego dotyczy skarga – emitowany, jak podniósł Skarżący, w dniu 14 lipca 2011 roku na stronie głównej portalu onet.pl, wskazywał na zakres usług, które mogą być publikowane w ramach serwisu Groupon i jako taki miał charakter ogólny oraz nie odnosił się do żadnej z konkretnych, aktualnych propozycji któregokolwiek z partnerów biznesowych Groupon Sp. z o.o.
Skarżony wyraził opinię, iż dopełnił wszystkich obowiązków informacyjnych oraz wskazał, iż odbiorca reklamy nie ma do czynienia z konkretną ofertą, którą może natychmiast nabyć. Taki charakter publikacji, wynikał nie tylko z zastrzeżeń, o których mowa niżej, ale również z faktu, że nie było mowy o żadnych konkretnych terminach, a tym bardziej o propozycjach cen, za które wycieczka mogłaby zostać wykupiona. Tym samym treść publikacji nie pozostawiała wątpliwości, że nie była to oferta zakupu konkretnego produktu, a jedynie informacja o zakresie usług, jakie mogą być w przyszłości dostępne na portalu Groupon.pl.
Skarżony zwrócił uwagę, że integralnym elementem ww. publikacji były zastrzeżenia, że zamieszczone w niej komunikaty „Malediwy 14 dni w bungalowie” oraz „do -70%” (gwiazdki odsyłające do tekstu zamieszczonego niżej) w postaci wyjaśnień, są jedynie przykładem nadchodzącej oferty w zakresie ewentualnych możliwych kierunków poszukiwań, które stara się pozyskać Groupon.
Zdaniem Skarżonego trudno zgodzić się z twierdzeniem Skarżącego, z którego wynika, że możliwość zakupu podobnych ofert nie znajduje się na portalu Groupon. łatwo znaleźć publikacje innych ofert serwisu. Groupon bardzo intensywnie rozwija listę publikacji w tym zakresie. W tym celu utworzony został nawet dodatkowy, odrębny dział serwisu: Groupon Travel. Mając na uwadze fakt, że Groupon prowadzi działalność na rynku w Polsce dopiero ponad rok, zaproponowanie użytkownikom ofert wycieczek zagranicznych w pełnym zakresie, szeroki wachlarz wyboru we wszystkich lokalizacjach (cały świat) i dogodnych dla każdego terminach, wymaga czasu i zakończenia negocjacji z podmiotami zainteresowanymi ich sprzedażą. Dynamika rozwoju firmy i dotychczasowe doświadczenia wskazują, że publikacja tego typu ofert w jeszcze szerszym niż dotychczas zakresie jest tylko kwestą (niedługiego) czasu. Publikacja, o której pisze Skarżący umożliwia poinformowanie użytkowników o ww. fakcie i stanowi zapowiedź ich dostępności w najbliższej przyszłości. Tak jak to miało miejsce od samego początku zasięg wycieczek jest coraz szerszy i obecnie obejmuje nie tylko Polskę, ale również dalekie podróże zagraniczne (m.in. Turcja, Hiszpania, Chorwacja, wycieczki samolotowe do: Tajlandii, na Kubę, do Emiratów Arabskich i Chin – m.in. oferta „fly.pl”). Jako potwierdzenie, Skarżony przytoczył przykład jednej ze swoich ofert 8-dniowego pobytu na Dominikanie, przecenionej z 5200 zł na 2600 zł (http://www.groupon.pl/oferty/groupontrayel/yarsayolo-calapolska/437431).
Skarżony poinformował, że przykro mu, jeśli osoba składająca skargę odebrała ww. publikację w sposób niezgodny z jego intencjami, jednak w ocenie Skarżonego nie ma żadnych podstaw, aby stwierdzić, że nie dopełnił starań lub w sposób niewłaściwy poinformował o jej charakterze. Nie ma również podstaw do stwierdzenia naruszenia jakiegokolwiek z postanowień Kodeksu Etyki Reklamy. Mając na uwadze powyższe wyjaśnienia, Skarżony poinformował, iż liczy na oddalenie skargi, jako bezzasadnej i uznanie, że ww. publikacja nie narusza Kodeksu Etyki Reklamy.

3. Zespół Orzekający zważył co następuje:

Zespół Orzekający nie podzielił argumentacji Skarżonego i dopatrzył się w reklamie naruszenia norm kodeksu.

W opinii Zespołu Orzekającego przedmiotowa reklama narusza dobre obyczaje.

Zdaniem Zespołu Orzekającego reklama nie była prowadzona w poczuciu odpowiedzialności społecznej oraz zgodnie z zasadami uczciwej konkurencji.

Zespół Orzekający zwrócił uwagę, iż w reklamie znalazła się informacja, że serwis Grupon posiada oferty wypoczynku w bungalowie na Malediwach, a w rzeczywistości oferty takiej w serwisie nie było. W opinii Zespołu Orzekającego przedmiotowa reklama nadużywa zaufania odbiorców i wprowadza ich w błąd.
Zdaniem Zespołu Orzekającego umieszczenie odnośnika w formie gwiazdki, również nie było zgodne z zasadami uczciwej konkurencji, a dodatkowo było nieczytelne. Zgodnie z utrwaloną już praktyką, odnośnik w formie gwiazdki, ma na celu odesłanie do miejsca, gdzie konsument może się zapoznać ze szczegółowymi warunkami oferty. W przedmiotowej reklamie odnośnik w formie gwiazdki informował, że serwis Grupon aktualnie nie posiada reklamowanej oferty.

Jednocześnie, Zespół Orzekający zaapelował o niestosowanie podobnych praktyk w przyszłości — nie można reklamować ofert, które nie są dostępne.

W związku z powyższym, na podstawie pkt 37 ust. 1) lit c) Regulaminu Rozpatrywania Skarg Zespół Orzekający orzekł jak w pkt 1 uchwały.

Zgodnie z pkt.50 Regulaminu Rozpatrywania Skarg z dnia 25 listopada 2010r., stronom przysługuje prawo do odwołania się od uchwały Zespołu Orzekającego w terminie 10 dni od daty doręczenia uchwały. Podstawę odwołania mogą stanowić wyłącznie nowe fakty i dowody, nieznane zainteresowanej stronie w dacie podjęcia przez Zespół Orzekający uchwały.