Uchwała Nr ZO 68/10 w sprawie reklamy firmy Polska Telefonia Cyfrowa Sp. z o.o.

Uchwała Nr ZO 68/10 z dnia 11 października 2010 roku Zespołu Orzekającego w sprawie sygn. Akt: K/94/10

1. Zespół Orzekający Komisji Etyki Reklamy, działającej przy Związku Stowarzyszeń Rada Reklamy, w składzie:

1) Zofia Sanejko — przewodnicząca,
2) Sławomir Jędrzejewski — członek,
3) Wojciech Tomczak — członek,

na posiedzeniu w dniu 11 października 2010 roku, po rozpatrzeniu skargi o sygnaturze akt K/94/10 złożonej, na podstawie pkt. 7 Regulaminu Rozpatrywania Skarg, przez konsumenta (bliższe dane w aktach sprawy), (dalej: Skarżący), przeciwko Polska Telefonia Cyfrowa
Sp. z o.o.. z siedzibą w Warszawie (dalej: Skarżony), dotyczącej reklamy telewizyjnej

postanawia

uznać, że w reklamie powinny być wprowadzone zmiany aby usunąć naruszenie norm Kodeksu Etyki Reklamy.

2. Zespół Orzekający ustalił, co następuje:

Do Komisji Etyki Reklamy wpłynęła skarga o sygn. akt K/94/10.
Przedmiotem skargi była reklama telewizyjna pt. „Rzep”.

Skarżący w prawidłowo złożonej skardze podniósł, że „reklama TakTak “Rzep” (dalej RTT) promuje zachowania niebezpieczne, grożące uszkodzeniem ciała. RTT nie zawiera ostrzeżenia o wykonywaniu czynności przez profesjonalnych aktorów lub kaskaderów, ani ostrzeżenia, że wykonywane w RTT czynności nie powinny być wykonywane lub powielane.
Znane są przypadki dosłownego odbioru reklamy (wypadnięcia z okna po wypiciu RedBull). PTC S.A. jako odpowiedzialny reklamodawca powinien usunąć naruszenie poprzez umieszczenie w reklamie ostrzeżenia o stosownej treści i stosownej wielkości 1/8 ekranu. (vide: reklama herbatników HIT czy reklama Volvo S60). Brak ostrzeżenia przy adresowaniu produktu/usługi do grupy docelowej 15-25 lat może przyczynić się do promocji postaw niebezpiecznych (wystrzeliwanie człowieka z procy w kierunku zabudowań przemysłowych – człowieka zabezpieczanego jedynie kaskiem). Takie postawy mogą być powielane przez młodzież. Intencjonalne ominięcie ostrzeżenia zasługuje na napiętnowanie przez Radę Etyki Mediów.”.

W czasie posiedzenia skargę przedstawiał arbiter-referent.
Wniósł również o uznanie reklamy za sprzeczną z dobrymi obyczajami (art. 2 ust. 1 Kodeksu Etyki Reklamy) oraz zarzucił, że reklama nie była prowadzone w poczuciu odpowiedzialności społecznej.

Arbiter-referent wniósł także o uznanie reklamy za sprzeczną z art. 8 Kodeksu Etyki Reklamy, w myśl którego „reklama nie może nadużywać zaufania odbiorcy, ani też wykorzystywać jego braku doświadczenia lub wiedzy.”.

Wniósł o uznanie reklamy za niezgodną z art. 23 Kodeksu Etyki Reklamy, według którego „reklama skierowana do dzieci lub młodzieży nie może zawierać treści stwarzających zagrożenie dla zdrowia lub bezpieczeństwa.”.

Wniósł także o uznanie reklamy za sprzeczna z art. 24 Kodeksu Etyki Reklamy, w myśl którego „stosownie do treści art. 8 i art. 10 reklama skierowana do dzieci lub młodzieży nie może wprowadzać w błąd poprzez wykorzystywanie ich naturalnej ufności i braku doświadczenia.”.

Skarżony złożył odpowiedź na skargę i nie uczestniczył w posiedzeniu.

Skarżony poinformował, że wnosi o oddalanie skargi konsumenta ze względu na brak naruszenia Kodeksu Etyki Reklamy.

Skarżony poinformował, że w dniu 15 lipca 2010r. otrzymał zawiadomienie o decyzji Komisji Etyki Reklamy skierowania do rozpatrzenia przez Zespół Orzekający skargi konsumenta przeciwko PTC oraz odpis skargi konsumenckiej K/94/10, złożonej poprzez stronę internetową dotyczącą reklamy usług świadczonych przez PTC.
Skarżony ustalił, że materiał wyemitowany w powyższym terminie, stanowił reklamę usług świadczonych przez Skarżonego w systemie prepaid TakTak.

Skarżony poinformował, iż rzeczony materiał reklamowy stanowił część pierwszej odsłony zaplanowanej kampanii reklamowej usług TakTak pt. “Niemożliwe? w Tak Toku wszystko jest możliwe”. Od dnia 25 lipca br. materiał reklamowy do emisji w telewizji we wszystkich dotychczasowych stacjach został rozszerzony poprzez zamieszczenie przed filmem czarnej planszy obejmującej cały ekran i zawierającej napis: „Nie próbuj tego zrobić ~ chyba, że jesteś kaskaderem”. Skarżony poinformował, że powyższe ma na celu zwiększenie atrakcyjności przekazu reklamowego i nie jest powodowane uznaniem przez Spółkę, że reklama wymaga jakiegokolwiek uzupełnienia innego niż tylko mającego na celu podtrzymanie uwagi odbiorcy i zwiększenie zainteresowania reklamą.
W uwagi, zatem na to, iż fakt naruszenia norm Kodeksu Etyki Reklamy nie ma miejsca, Skarżony wniósł jak na wstępie.
Niezależnie od powyższego pragnąc odnieść się do twierdzeń Skarżącego, Skarżony poinformował, iż działania reklamowe podejmowane przez Spółkę nigdy nie miały na celu promowania zachowań niebezpiecznych lub „promocji postaw niebezpiecznych” a to z uwagi na fakt, iż takie działania są niezgodne z prawem. Działalność Spółki, w tym działania mające na celu reklamę i/lub promocję usług świadczonych przez PTC, są zawsze podejmowane zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa w tym z uwzględnieniem uregulowań szczególnych dotyczących bezpieczeństwa fizycznego odbiorów reklam.

Skarżony poinformował, że celem reklamy jest promowanie świadczonych przez Spółkę usług, a nie innych działań, które mogłyby zostać uznane za działania niebezpieczne. Żaden z elementów reklamy nie wzywa lub zachęca do wykonania czynności przedstawionych na filmie, co jest warunkiem niezbędnym do uznania, że ma miejsce promowanie, czyli działania mające na celu zwiększenie popularności jakiegoś przedsięwzięcia. Reklama TakTak zawiera natomiast dozwolone przez prawo przejaskrawienie, które polega na tym, że poprzez przedstawienie skoku na linie i przyczepienie osoby do rzepa reklama odnosi się do wyboru przez klienta usług PTC i przywiązanie klienta do Skarżonej, jako operatora telekomunikacyjnego. Przesada, jak wiadomo, jest nieodłącznym elementem przekazu reklamowego, bez którego reklama byłaby po prostu Informacją. Tu taka przesada została przez Skarżonego zastosowana, co jest zgodne prawem.
Skarżony nadmienił, że nie bez znaczenia pozostaje również fakt, iż przy ocenie danej reklamy pod kątem jej zgodności z obowiązującymi przepisami należy brać przede wszystkim pod uwagę jej odbiór przez klienta, czyli zwykłego, przeciętnego adresata reklamy. Oczywiście należy uwzględnić wiek przeciętnego adresata reklamy, natomiast obecnie wzorzec adresata nawet młodego, stanowi osoba dość krytyczna i obeznana, choć oczywiście nadal ulegająca sugestiom. Zdaniem Skarżonego, wydaje się oczywistym, że nawet młodzież będąca głównym adresatem skarżonej reklamy posiada możliwość samodzielnej weryfikacji informacji podanych w reklamie oraz ocenę możliwości przeprowadzenia pewnych działań. Wyklucza to uznanie przedsięwzięcia przedstawionego w reklamie (wyrzut na linie i przyczepienie do ściany) za rzecz możliwą do wykonania i potwierdza zastosowanie przez Skarżonego dozwolonego przejaskrawienia, a nie promowanie niebezpiecznych działań.
Nadto Skarżony wskazał, że końcowy efekt filmu reklamowego jest wynikiem montażu i już przy pobieżnym oglądzie można zauważyć, że skok przedstawiony w reklamie nie jest fizycznie możliwy do wykonania. Osoba wykonująca skok w sposób przedstawiony w reklamie nie zostanie wystrzelona na taką odległość jak zostało to przedstawione w reklamie, ale spadnie na trawę z niskiej wysokości. Reasumując film nie jest dokumentacją przedstawiającą sytuację, która zdarzyła się w rzeczywistości.

Skarżony poinformował, że wersja reklamy zawierająca dodatkowy element tj. planszę z napisem: „Nie próbuj tego zrobić – chyba, że jesteś kaskaderem” zostanie przesłana na wezwanie Zespołu Orzekającego jeżeli zostanie przez Zespól Orzekający uznane, że jest to niezbędne dla dalszego toku sprawy.

3. Zespół Orzekający zważył co następuje:

Zespół Orzekający zaznaczył, że przedmiotem oceny jest przekaz reklamowy wyemitowany 11.07.2010r., który nie zawierał planszy z ostrzeżeniem „NIE PRóBUJ TEGO ZROBIÆ — CHYBA ŻE JESTEŒ KASKADEREM!”.

Zespół Orzekający uznał, że przedstawione w reklamie treści promują zachowania stanowiące zagrożenie dla zdrowia lub bezpieczeństwa młodych odbiorców reklamy.

Zespół Orzekający stwierdził, że reklama pokazująca wystrzeliwanie człowieka z procy może wprowadzać w błąd dzieci lub młodzież poprzez wykorzystywanie ich naturalnej ufności i braku doświadczenia.

Zespół Orzekający zaapelował do reklamodawców o zwiększoną wrażliwość i odpowiedzialność społeczną, w szczególności w przypadku reklam skierowanych do dzieci lub młodzieży.

W związku z powyższym, na podstawie pkt 37 ust. 1 lit d) Regulaminu Rozpatrywania Skarg Zespół Orzekający orzekł jak w pkt 1 uchwały.

Zgodnie z pkt.50 Regulaminu Rozpatrywania Skarg z dnia 4 czerwca 2008r., stronom przysługuje prawo do odwołania się od uchwały Zespołu Orzekającego w terminie 10 dni od daty doręczenia uchwały. Podstawę odwołania mogą stanowić wyłącznie nowe fakty i dowody, nieznane zainteresowanej stronie w dacie podjęcia przez Zespół Orzekający uchwały.