Uchwała Nr ZO 69/08 w sprawie reklamy firmy Euro-net Sp. z o.o.

Uchwała Nr ZO/69/08 z dnia 22 grudnia 2008 roku Zespołu Orzekającego w sprawie sygn. Akt: K/151/08

1. Zespół Orzekający Komisji Etyki Reklamy, działającej przy Związku Stowarzyszeń Rada Reklamy, w składzie:

1) Wojciech Piwocki — przewodniczący;
2) Wojciech Tomczak- członek,
3) Christian Lainer — członek,

na posiedzeniu w dniu 22 grudnia 2008 roku, po rozpatrzeniu skargi o sygnaturze Akt K/151/08, złożonej, na podstawie pkt. 7 Regulaminu Rozpatrywania Skarg, przez konsumenta (bliższe dane w aktach sprawy), (dalej: Skarżący), przeciwko Euro-net Sp. z o.o., z siedzibą w Warszawie (dalej: Skarżony), dotyczącej reklamy radiowej

postanawia

skargę oddalić.

2. Zespół Orzekający ustalił, co następuje:

Do Komisji Etyki Reklamy wpłynęła skarga o Sygn. K/151/08.
Przedmiotem skargi była reklama radiowa sprzedaży ratalnej sprzętu RTV „raty 20 razy 0%”.

Skarżący w prawidłowo złożonej skardze podnosił, że „reklama wprowadza odbiorcę w błąd, ponieważ jej treść, w przybliżeniu, brzmi: Prawdziwe raty 0%, weź sprzęt na 30 rat bez żadnych dodatkowych kosztów, np. telewizor LCD 32 marki LG w cenie 1499 zł na 30 rat, bez żadnych dodatkowych kosztów ani opłat.”
Skarżący wyjaśnił, że „prawda jest taka, że biorąc każdy sprzęt na raty w tej sieci, o czym poinformowano go dopiero przy podpisywaniu umowy ratalnej, należy zapłacić dodatkowy koszt ubezpieczenia kredytu, w wysokości zależnej od wartości towaru. Ubezpieczenie jest obowiązkowe i nie można z niego zrezygnować (jeśli chce się skorzystać z tej oferty).”
Jak poinformował Skarżący w jego przypadku „całkowita wartość sprzętu wynosiła dokładnie 2746zł, a wysokość raty (przy wyborze 20 „rat 0%”) wynosi 146,90zł. łatwo policzyć, że rzeczywisty koszt kredytu wynosi 192zł. Dodatkowo na pierwszej stronie umowy ratalnej widnieje informacja: Rzeczywista roczna stopa oprocentowania Kredytu z ubezpieczeniem: 8,00%. Całkowity koszt kredytu z ubezpieczeniem: 192,00zł. łączna kwota kosztów, opłat i prowizji z ubezpieczeniem: 192,00zł Treść reklamy o ratach 0% i braku kosztów kredytu ma się nijak do rzeczywistości.”

W czasie posiedzenia skargę przedstawiał arbiter-referent.
Arbiter-referent wniósł o uznanie reklamy za sprzeczną z dobrymi obyczajami zgodnie z artykułem 2 ust. 1 Kodeksu Etyki Reklamy.

Wniósł także o uznanie reklamy za sprzeczną z art. 8 Kodeksu Etyki Reklamy, ponieważ „reklama nie może nadużywać zaufania odbiorcy, ani też wykorzystywać jego braku doświadczenia lub wiedzy”.

Wniósł również o uznanie reklamy za sprzeczną z art. 10 ust.1 pkt. a) Kodeksu Etyki Reklamy, z uwagi na to, że „reklamy nie mogą wprowadzać w błąd jej odbiorców, w szczególności w odniesieniu do:
a) istotnych cech, w tym właściwości, składu, metody, daty produkcji, przydatności, ilości, pochodzenia (w tym geograficznego) reklamowanego produktu;
b) wartości produktu i jego rzeczywistej ceny oraz warunków płatności, w szczególności takich jak sprzedaż ratalna, leasing, sprzedaż na kredyt, sprzedaż okazyjna;”.
Zarzucił również, że reklama nie była prowadzona zgodnie z art. 14, w myśl którego „przedstawienie w reklamie warunków sprzedaży ratalnej, sprzedaży na kredyt lub innych form kredytu konsumenckiego musi być dokonane w taki sposób, by nie rodziła wątpliwości rzeczywista końcowa cena reklamowanego produktu, a także kwota płacona gotówką, wysokość zaliczki, wysokość oprocentowania, terminy spłat rat kredytu oraz inne warunki związane z tą formą sprzedaży.”

Skarżony złożył odpowiedź na skargę i nie uczestniczył w posiedzeniu.

Skarżony wniósł o oddalenie skargi konsumenckiej w całości wobec braku dowodów i/lub brak naruszenia norm Kodeksu Etyki Reklamy.
W uzasadnieniu powyższych wniosków wskazał, co następuje:
Zgromadzone w sprawie udostępnione Skarżonemu materiały – opis skargi – nie są wystarczające dla rzeczowej i konstruktywnej analizy przypadku przedstawionego przez konsumenta. Uniemożliwiają weryfikację i kontrolę twierdzeń podawanych przez konsumenta. W szczególności nie zawierają informacji na temat miejsca (adres sklepu) zawierania lub próby zawarcia umowy kredytowej przez konsumenta z przeznaczeniem na zakup towarów Skarżonego. Nie zawierają dodatkowych informacji, które zawsze towarzyszą zawieranym umowom kredytowym w sklepach Skarżonego. Na ich podstawie można ustalić, np.: czy treść wniosków składanych przez konsumenta przy zawieraniu umowy kredytowej jest zgodna z treścią zawartej ostatecznie umowy kredytowej. Zakres informacji i dokumentów udostępnionych Skarżonej w sprawie jest nie wystarczających dla ustosunkowania się do indywidualnego przypadku. Powoduje, iż uprawnienie przewidziane przez Regulamin do ustosunkowania się wobec skargi konsumenta staje się iluzją. Potrzeba posiadania bliższych informacji na temat skargi konsumenta jest uzasadniona nie tylko chęcią wypowiedzenia się Skarżonej w sprawie indywidualnej, będącej przedmiotem postępowania, ale również potrzebą zajęcia stanowiska wobec treści reklamy przedstawionej przez konsumenta w skardze oraz wyjaśnienia opisanego przez skarżącą konsumentkę przypadku. Przedstawiona w skardze konsumentki reklama jest reklamą prawdziwą. Nie dotyczy jednak produktu, z którego skorzystała skarżąca konsumentka – „20 rat z ubezpieczeniem”, ale innego produktu finansowego reklamowanego przez Skarżonego (i tylko takiego) – „raty 30 razy 0%”. Skarżąca konsumentka próbuje więc porównywać warunki dwóch różnych produktów finansowych, które są nieporównywalne ze sobą. Promowany przez Skarżonego produkt finansowy „raty 30 razy 0%” dotyczy takiego sposobu finansowania sprzedaży towarów w sklepach Skarżonej, w którym cena wybranego przez konsumenta towaru rozkładana jest na 30 równych rat odpowiadających wysokością 1/30 wartości wybranego przez konsumenta towaru. Z produktem tym – „raty 30 razy 0%” — nie są związane żadne, obligatoryjne i dodatkowe koszty jakie miałby ponosić konsument. Skarżona wyjaśnia, że produkt finansowy „raty 30 razy 0%” nie przewiduje konieczności ubezpieczenia kredytu. Posiadanie lub nie przez nabywcę ubezpieczenia kredytu nie wpływa również w jakikolwiek sposób na jego udzielanie przez bank finansujący. Ubezpieczenie kredytu „raty 30 razy 0%” jest dobrowolne. Konsument może dobrowolnie wykupić ubezpieczenie, które w razie utraty przez konsumenta pracy, poważnej choroby lub nieszczęśliwego wypadku gwarantowało mu spłatę wszystkich należności związanych z kredytem. Możliwość ubezpieczenia kredytu jest jedynie opcją i nie jest obowiązkowe. Jeżeli konsument, w tym skarżący wyrazili taką chęć ubezpieczenie kredytu zostało włączone do ogólnych kosztów kredytu. Mogło to się stać jednak wyłącznie na odrębną, wyraźną prośbę konsumenta, którą potwierdzałyby dokumenty podpisywane przy zawieraniu umowy. Nie znajdują także potwierdzenia przytaczane przez Skarżącego konsumenta tezy, że: „Ubezpieczenie jest obowiązkowe i nie można z niego zrezygnować (jeśli chce się skorzystać z tej oferty).” Nie jest to prawdą i taka praktyka nigdy nie była stosowana w sklepach Skarżonego. Informacje o możliwości dobrowolnego ubezpieczania produktu finansowego (kredytu) oferowanego w sklepach Skarżonego (raty 30 raz 0%) umieszczane są m.in. na stronie internetowej Skarżonego m.in. pod adresem: http://www.euro.com.pl/raty.xml#228886 (na końcu strony), a także w każdym sklepie w punkcie sprzedaży ratalnej w widocznym miejscu – treść informacji w załączeniu. Dzięki temu konsument ma dostęp do informacji bezpośrednio przy podejmowaniu decyzji o wyborze produktu finansowego. Skarżony wyjaśnia ponadto, że niezależnie od informacji, o których mowa wcześniej, standardowo w trakcie wyboru przez każdego konsumenta rodzaju kredytowania pracownik Skarżonego informuje konsumenta o różnicach i korzyściach wynikających z różnych form kredytowania oraz możliwości ewentualnego, dobrowolnego ubezpieczenia się konsumenta. Podczas takiej rozmowy konsument próbuje dostosować ostateczną formę kredytowania do swoich możliwości. Decyzje co do formy kredytowania podejmuje samodzielnie konsument, a następnie udostępnia swoje dane niezbędne do zawarcia umowy, oczekuje na decyzję banku (standardowo ok. 15 min), otrzymuje wydrukowaną umowę z bankiem i po zapoznaniu się z nią akceptuje ją i podpisuje jej warunki, w tym dotyczące ewentualnego ubezpieczenia, jeśli chciał z niego skorzystać. Skarżony posiada wiele różnych produktów finansowych, m.in.:
i) „raty 0%”;
ii) „raty 10×0%”; „raty 20×0%;
iii) „raty 30×0%”;
iv) „Bezpieczna dziesiątka”;
v) „Bezpieczna dwudziestka”;
vi) „Bezpieczna trzydziestka”;
vii) „Niskie Raty”;
viii) „Płacę Później”.
Opisy tych produktów znajdują się m.in. na stronach internetowych Skarżonego. Każdy z ww. produktów finansowych obejmuje korzyści dla klienta oraz konsekwencje ich wyboru – zapłata konkretnych zobowiązań ratalnych. To w trakcie wyżej przedstawianych rozmów pracowników Skarżonego wyjaśniane są konsumentom korzyści i konsekwencje wyboru poszczególnych produktów finansowych. Ze skąpego opisu zdarzenia przedstawionego przez skarżącą konsumentkę wynika, że ostatecznie zdecydowała się ona na inny produkt finansowy, niż ten którego reklamę opisuje w skardze. Skarżący nie wybrał reklamowanego produktu – 30 rat bez żadnych dodatkowych kosztów, lecz produkt finansowy przewidujący rozłożenie ceny nabywanego na 20 równych nie oprocentowanych rat oraz ubezpieczenie, w przypadku gdyby kredytobiorca z przyczyn losowych (utrata pracy, poważna choroba lub nieszczęśliwy wypadek) nie miał możliwości spłacania kredytu. Nie ma wątpliwości, że konsument skorzystał z innego produktu finansowego, niż wymieniany w reklamie, na która się powołuje. Skarżący skorzystał z rozliczenia ceny towaru w 20 ratach z ubezpieczeniem kredytu. Jak sam podaje, wszelkie koszty tego produktu finansowego były szczegółowo podane i wyliczone na pierwszej stronie umowy kredytowej. Konsument podpisując umowę kredytową, z którą musiał się zapoznać potwierdził w jej treści warunki i koszty udzielonego kredytu. Powyższe świadczy o tym, że konsument powołując się na przekaz reklamowy dotyczący zupełnie innego produktu finansowego, błędnie stara się zastosować jego warunki do wybranego przez siebie produktu finansowego. Konsument podając w skardze treść reklamy dotyczącą produktu finansowego „raty 30 razy 0%”: „Prawdziwe raty 0%, weź sprzęt na 30 rat bez żadnych dodatkowych kosztów, np. telewizor LCD 32″ marki LG w cenie 1499 zł na 30 rat, bez żadnych dodatkowych kosztów ani opłat”, jednocześnie pisze na końcu skargi, że rozumie ją bardzo szeroko, tj.: jako „raty 0% i brak kosztów kredytu” odnoszące się do wszystkich produktów finansowych. Nie taka jest treść przekazu reklamowego. Skarżony ma wiele różnych produktów finansowych i nie do wszystkich stosuje się zasadę raty 0% i brak kosztów kredytów. Między innymi nie stosuje się jej do produktu wybranego przez skarżącego.
Skarżony wyjaśnił ponadto, że warunki produktu finansowego „Raty 30 razy 0%” gwarantowały konsumentom możliwość zaciągnięcia bezkosztowego kredytu. Podstawą takich gwarancji jest przede wszystkim umowa mająca zastosowanie do tego typu produktu finansowego. Zgodnie z jej postanowieniami – § l – wszelkie opłaty przygotowawcze, prowizje oraz inne ewe. opłaty wynoszą O %, PLN itp. W powyższym aspekcie, kolejna informacja podawana w skardze przez Skarżącego, że: „na pierwszej stronie umowy ratalnej widnieje informacja: Rzeczywista roczna stopa oprocentowania Kredytu z ubezpieczeniem: 8.00%. Całkowity koszt kredytu z ubezpieczeniem: 192,00 zł. łączna kwota kosztów, opłat i prowizji z ubezpieczeniem” 192,00 zł.” nie jest prawdziwa w odniesieniu do reklamowanego produktu finansowego. Może być ona prawdziwa dla wybranego przez skarżącą konsumentkę produktu finansowego, jednak z uwagi na ograniczone o nim wiadomości nie można tego zweryfikować. Niezależnie od powyższego, konsument zgodnie z umową kredytową jest również uprawniony do odstąpienia od niej w każdym czasie, bez względu na przyczynę. To najsilniejsza gwarancja ochrony konsumenta, z której ten zawsze może skorzystać. Ma swoje źródło w przepisach Ustawy z 20 lipca 2001 roku o kredycie konsumenckim. Daje możliwość rozwiązania stosunku prawnego, praktycznie wyłącznie w zależności od woli konsumenta, m.in. gdyby ten był niezadowolony z zawartej umowy. W tym celu do każdej umowy kredytowej dołączany jest wzór oświadczenia o odstąpieniu od umowy kredytowej. Konsument praktycznie musi je jedynie podpisać. Powszechnie upublicznioną gwarancją zaciągnięcia bezkosztowego kredytu w ramach produktu finansowego „Raty 30 razy 0%” są również wyżej już wymieniane informacje o samej promocji rozpowszechniane przez Skarżonego w formie ogłoszeń, ulotek, reklam w prasie, w radio oraz w sklepach. Każdy klient mógł dowiedzieć się o warunkach produktu finansowego „Raty 30×0%” oraz o tym, że nie zawierał on jakichkolwiek dodatkowych kosztów czy opłat. W świetle powyższego konsumenci korzystający z produktu finansowego „Raty 30 razy 0%” nie byli i nie są zobowiązani do ponoszenia jakichkolwiek kosztów związanych z promocyjnym finansowaniem zakupu towarów w ramach tej akcji. Zasady te jednak dotyczą wyłącznie produktów raty 0%. Nie dotyczą innych produktów finansowych, które mogą zawierać dodatkowe koszty, ale wówczas posiadają też inne korzyści nieobjęte innymi produktami finansowymi. W ocenie Skarżonego nie ma podstaw do kwestionowania w jakikolwiek sposób reklamy wskazanej przez skarżącą konsumentkę. Nie jest ona sprzeczna z prawem i Kodeksem. Nie wprowadza w błąd. Odnosi się ona do produktu finansowego – „raty 30 razy 0%” bez żadnych kosztów – a nie do produktu, który wybrał Skarżący. Jeżeli Skarżący zmienił zdanie co do produktu finansowego z jakiego chciałaby skorzystać, Skarżony poprosił o kontakt z Dyrektorem Sieci Sprzedaży Produktów Finansowych. Skarżony w drodze wyjątku, jeśli będą takie możliwości, postara się dopasować właściwy dla Skarżącego produkt finansowy. Skarżony z życzliwością stara się rozważać wszystkie potrzeby swoich Klientów.

3. Zespół Orzekający zważył co następuje:

W opinii Zespołu Orzekającego, Skarżony dowiódł, że na rynku dostępny jest produkt finansowy „raty 20 razy 0% bez żadnych kosztów”.

Zespół Orzekający uznał, że przedmiotowa reklama nie wprowadza konsumenta w błąd i nie narusza Kodeksu Etyki Reklamy.

W związku z powyższym, na podstawie pkt 37 lit b Regulaminu Rozpatrywania Skarg Zespół Orzekający orzekł jak w pkt 1 uchwały.