Uchwała Nr ZO/73/19/44u w sprawie reklamy internetowej Nesperta

Uchwała Nr ZO/73/19/44u

z dnia 17 lipca 2019 roku

Zespołu Orzekającego

w sprawie sygn. akt:

KER/109/19

1. Zespół Orzekający Komisji Etyki Reklamy, działającej przy Związku Stowarzyszeń

Rada Reklamy, w składzie:

1) Małgorzata Domaszewicz – przewodnicząca,

2) Anna Gumkowska – członek,

3) Jacek Pawlak – członek,

na posiedzeniu w dniu 17 lipca 2019 roku, po rozpatrzeniu skargi o sygnaturze akt KER/109/19 złożonej, na podstawie pkt. 7 Regulaminu Rozpatrywania Skarg, przez konsumenta (bliższe dane w aktach sprawy), (dalej: Skarżący), przeciwko reklamie internetowej Nesperta Group Sp. z o.o. Sp. k. z siedzibą w Jelonku  (dalej: Skarżony)

postanawia

– skargę oddalić.

 

2. Zespół Orzekający ustalił, co następuje:

Do Komisji Etyki Reklamy wpłynęła skarga o sygnaturze akt KER/109/19.

Przedmiotem skargi była reklama internetowa  lakierów hybrydowych marki Hi Hybrid.

Skarżąca w prawidłowo złożonej skardze poinformowała:

„produkt: lakier hybrydowy do paznokci

opis reklamy: składam skargę na reklamę internetową marki Hi Hybrid!, której właścicielem jest spółka:

NESPERTA GROUP SPÓŁKA Z OGRANICZONĄ ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ INTERNATIONAL SPÓŁKA KOMANDYTOWA

ul. Obornicka 7

62-002 Jelonek

udostępnioną i rozpowszechnioną za pośrednictwem serwisu internetowego youtube.com tj. po adresem:

– https://www.youtube.com/watch?v=zkl92l6Zx9E; a także

https://www.youtube.com/watch?v=8rc4TUJkICA&index=3&list=PLBITJ3XF4LNmIBjhDUV_elGFVpxoVnYlQ

Treść skargi:

W pierwszej kolejności zauważam, że zgodnie z ustawą z dnia 29 grudnia 1992r. o radiofonii i telewizji, reklamą jest każdy przekaz, zmierzający do promocji sprzedaży albo innych form korzystania z towarów lub usług, popierania określonych spraw lub idei albo osiągnięcia innego efektu pożądanego przez reklamodawcę, nadawany za opłatą lub inną formą wynagradzania.

W tym stanie rzeczy zasadna jest teza, że za reklamę należy w istocie poczytywać filmiki zamieszona na youtube.com, pod wskazanymi we wstępie adresami, które stanowią pozór filmów instruktażowych, jeśli chodzi o towary sygnowane znakiem Hi Hybrid!. Trzeba bowiem zwrócić uwagę, że prezentują one produkty stanowiące lakiery hybrydowe tej marki (oraz narzędzia do przygotowania płytki paznokcia przed zastosowaniem lakieru) z pozytywnej, zachęcającej perspektywy, polegającej na budowaniu ogólnego, pozytywnego wydźwięku filmów, poprzez dobór kolorów, prezencję występujących w filmach osób, wnętrze w jakim się znajdują etc. Nie wymaga przy tym szerszej argumentacji teza, że o ile udostępnianie filmów za pośrednictwem kanału internetowego youtube.com jest co do zasady bezpłatne, o tyle ze względu na bezpłatność tego serwisu i co za tym idzie, nieograniczone grono odbiorców zamieszczanych tam utworów, zyski ( w właściwie wynagrodzenie) za możliwość udostępnienia i subskrypcji tych kanałów, związany jest z opłatami z tytułu reklam wyświetlanych przed właściwym filmikiem.

Niewątpliwie zatem ogół przedstawionych wyżej okoliczności przesądza za uznaniem, że zamieszone w serwisie filmiki pod adresami wskazanymi powyżej, stanowią reklamę, albowiem spełniając wszystkie warunki, o których mowa w definicji ustawowej tego rodzaju przekazu.

Przechodząc do analizy merytorycznej, analizowanych form reklamy chcę podkreślić, że mojego punktu widzenia, prezentowane treści, jaki i sama forma przekazu – są całkowicie nieakceptowalne. Reklama w tej formie, w mojej ocenie, wprowadza w błąd użytkownika końcowego tj. konsumenta, tak co do sposobu użycia produktów, jego bezpieczeństwa dla zdrowia korzystającego czy zalecanych środków ostrożności. Ponadto, druga z tym reklam została wyreżyserowana jako fragment imprezy z udziałem nastolatek, chociaż na filmie pojawia się napój, przypominający szampana.

Na wstępie tych rozważań chcę podkreślić, że adresatami tej reklamy jak i każdego z filmów z osobna, jest określony adresat tj. nastoletnie, niedoświadczone dziewczęta. W tym stanie rzeczy po stronie reklamodawcy tu: spółki NESPERTA leżała dbałość, przy zachowaniu najwyższej staranności, poinformowania odbiorców reklamy, o możliwych konsekwencjach stosowania produktu, działaniach niepożądanych, niezbędnych środków ostrożności, czego oczywiście zaniechano.

Powyższe jest o tyle nieuprawione, że przedmiotowe filmy, w gruncie rzeczy reklamy, prezentują produkt w sposób, który sugeruje ( całkowicie błędnie), że są to swoistego rodzaju filmy instruktażowe (!). W ich trakcie „wyjaśnia się” bowiem, jak należy przygotować płytkę paznokcia i jak zaaplikować lakier. Nie porusza się jednak zagadnień z związanych z zachowaniem odpowiedniej higieny, w tym chociażby tak podstawowej kwestii jak dezynfekcja rąk i narzędzi. Nie trzeba legitymować się wiedzą szczególnego rodzaju po to by stwierdzić, że podczas piłowania płytki paznokcia przez niedoświadczoną osobę, może dojść do przerwania ciągłości tkanki skórnej, dlatego wspomniana właśnie dezynfekcja rąk jak i narzędzi, jest kluczowa dla bezpieczeństwa stosowania produktu (!).

Już tylko marginalnie zwracam uwagę, że ze zdumieniem przyjęłam reklamę o pozorach filmu instruktażowego, prezentującą stosowanie produktu w warunkach domowych w sytuacji, gdy w rzeczywistości zakupiony przeze mnie produkt tej marki, zawierał oznaczenie „tylko do użytku profesjonalnego” (!?)

W dalszej kolejności zwracam uwagę, na drugi aspekt związany z kontaktem nieutwardzonego lakieru ze skórą, co zostało zupełnie pominięte w rzeczonych filmikach „instruktażowych”. W filmie zwraca się uwagę na to, że taki kontakt nie powinien mieć miejsca z powodu zmniejszenia trwałości manicure hybrydowego. Rzecz jednak w tym, że zupełnie przemilczano możliwość potencjalnego uczulenia czy reakcji alergicznej. W odniesieniu do reklamowanego produktu, na stronie internetowej producenta wskazuje się już, że „rozlanie produktu na skórę może spowodować reakcję alergiczną.”. Tym bardziej jest niezrozumiałe, z jakich przyczyn producenta zaniechał już tego rodzaju informacji w analizowanych filmikach zwłaszcza, biorąc pod uwagę odbiorców, do których ten film jest skierowany (!). Dodatkowo, cały film, a już szczególnie w jego końcowej fazie sugeruje, że wykonywanie hybryd jest łatwe, przez co bagatelizuje się zagrożenia, jakie niesie za sobą użytkowanie tych produktów, przez niedoświadczone osoby.

Zestawiając treść przedstawionych reklam, z normami wynikającymi z Kodeksu Etyki Reklamy z dnia 19 stycznia 2018r., którego sygnatariuszem jest także spółka NESPERTA wskazuję, że w mojej ocenie, doszło co najmniej do naruszeń następujących jego przepisów:

– art. 2 ust. 1 – który stanowi, iż działania objęte postanowieniami Kodeksu będą wykonywane z należytą starannością, zgodnie z dobrymi obyczajami, prowadzone w poczuciu odpowiedzialności społecznej oraz zgodnie z zasadami uczciwej konkurencji;

– art.8 – który stanowi, że reklama nie może nadużywać zaufania odbiorcy, ani też wykorzystywać jego braku doświadczenia lub wiedzy ( w okolicznościach sprawy, analizowana reklama wykorzystuje niedoświadczenie swoich odbiorców, którymi wedle założenia NESPERTA mają być nastolatki – o czym jeszcze mowa niżej) ;

– art. 10 ust. 1 – reklamy nie mogą wprowadzać w błąd ich odbiorców w szczególności w odniesieniu do istotnych cech, w tym właściwości, składu, metody,[…], przydatności reklamowanego produktu ( tu: używanie lakieru „w warunkach domowych”, brak różnic w stosowaniu tych produktów, a tradycyjnych lakierów do paznokci);

– art. 19 – w reklamie produktów, które w przypadku normalnego użytkowania stwarzają realne niebezpieczeństwo, należy w czytelny sposób informować o potencjalnym niebezpieczeństwie, związanym z ich używaniem ( tu: brak informacji o potrzebie zachowania odpowiednich standardów higienicznych, możliwych reakcjach alergicznych);

– art. 23 – reklama skierowana do dzieci lub młodzieży nie może zawierać treści stwarzających zagrożenie dla zdrowia lub bezpieczeństwa (tu: używanie produktów przy okazji spożywania napojów przypominających szampan, warunki imprezy);

– art. 25 – reklamy skierowane do dzieci lub młodzieży muszą uwzględniać stopień ich rozwoju oraz nie mogą zagrażać ich fizycznemu, psychicznemu lub moralnemu dalszemu rozwojowi (jw.);

– art. 26 reklamy skierowane do dzieci lub młodzieży nie mogą zawierać przekazu, że posiadanie lub używanie produktu zapewni im przewagę społeczną lub psychologiczną nad innymi albo nieposiadanie tego produktu odniesie skutek przeciwny (stosowanie kolorystki o odwoływanie się do kontekstu, w który tylko osoby korzystające z produkt, prowadzą ciekawy /atrakcyjny tryb życia);

Mając powyższe na uwadze stwierdzić należy, że niniejsza skarga jest w pełni uzasadniona i konieczna, dlatego wnoszę jak we wstępie.” – pisownia oryginalna

Skarżąca  uzupełniając skargę poinformowała:

„Szanowni Państwo, w wykonaniu nałożonego na mnie zobowiązania wskazuję, że cały skarżony materiał stanowi film, z którym można zapoznać się pod wskazanymi w skardze adresami stron internetowych. Jest to zatem cały, czytelny materiał skarżony w jego środowisku. Zaskarżoną treść stanowią wypowiedzi, które można usłyszeć podczas emisji filmu, a których treść została wskazana w samej skardze, stąd zbędne jest ich przytaczanie także w tym miejscu.

Jednocześnie wskazuję, że skarżąca nie ma możliwości innego zaprezentowania zaskarżonych treści, jak tylko wskazanie adresów owych stron internetowych.

Dlatego też ponownie wskazuję, iż skarżone treści można znaleźć podczas emisji filmów znajdujących się pod adresami:

 https://www.youtube.com/watch?v=zkl92l6Zx9E

https://www.youtube.com/watch?v=8rc4TUJkICA&index=3&list=PLBITJ3XF4LNmIBjhDUV_elGFVpxoVnYlQ” – pisownia oryginalna

W czasie posiedzenia skargę przedstawiał i popierał arbiter-referent.

Arbiter-referent wniósł o uznanie reklamy za sprzeczną z dobrymi obyczajami (art. 2 ust. 1 Kodeksu Etyki Reklamy) oraz zarzucił, że reklama nie była prowadzona w poczuciu odpowiedzialności społecznej oraz zgodnie z zasadami uczciwej konkurencji.

Wniósł także o uznanie reklamy za niezgodną z art. 10 ust.2  Kodeksu Etyki Reklamy, w myśl którego „użyte w reklamie dane oraz nieobjęte tym pojęciem w rozumieniu Kodeksu terminy naukowe, cytaty z publikacji technicznych lub naukowych muszą wskazywać źródło oraz nie mogą być używane w sposób wprowadzający w błąd. Dane muszą być prezentowane w sposób poprawny metodologicznie. Prezentacja danych statystycznych musi w szczególności uwzględniać reguły wnioskowania statystycznego, w tym zjawiska błędu statystycznego.

Wniósł również o uznanie reklamy za niezgodną z art. 19 Kodeksu Etyki Reklamy, w myśl którego „w reklamie produktów, które w przypadku normalnego użytkowania stwarzają realne niebezpieczeństwo należy w czytelny sposób informować o potencjalnym niebezpieczeństwie związanym z ich używaniem.

Ponadto wniósł o uznanie reklamy za sprzeczną z art. 23 Kodeksu Etyki Reklamy: reklama skierowana do dzieci lub młodzieży nie może zawierać treści stwarzających zagrożenie dla zdrowia lub bezpieczeństwa.

Arbiter-referent wniósł o uznanie reklamy za niezgodną z art. 25 Kodeksu Etyki Reklamy: reklamy skierowane do dzieci lub młodzieży muszą uwzględniać stopień ich rozwoju oraz nie mogą zagrażać ich fizycznemu, psychicznemu lub moralnemu dalszemu rozwojowi.

Wniósł także o uznanie reklamy za sprzeczną z art. 26 Kodeksu Etyki Reklamy: reklamy skierowane do dzieci lub młodzieży nie mogą zawierać przekazu, że posiadanie lub używanie produktu zapewni im przewagę społeczną lub psychologiczną nad innymi albo nieposiadanie tego produktu odniesie skutek przeciwny.

Dodatkowo, wniósł o uznanie reklamy za sprzeczną z art. 27 Kodeksu Etyki Reklamy:
„reklamy skierowane do dzieci lub młodzieży nie mogą podważać autorytetu rodziców lub innych osób sprawujących opiekę prawną, kwestionować ich odpowiedzialności, opinii, gustów lub upodobań. Powyższe ograniczenie nie dotyczy przypadków zwalczania patologii społecznych.

Skarżony nie uczestniczył w posiedzeniu.

Skarżony złożył pisemną odpowiedź na skargę o następującej treści:

„Szanowni Państwo, działając w imieniu i na rzecz spółki Nesperta Group spółka z ograniczoną odpowiedzialnością International spółka komandytowa z siedzibą w Jelonku, w odpowiedzi na Państwa korespondencję z 26 kwietnia 2019 r. z prośbą o ustosunkowanie się do twierdzeń zawartych w skardze konsumenckiej nr KER/109/19 (dalej jako: „Skarga”), niniejszym stoimy na stanowisku, że Skarga nie zasługuje na uwzględnienie.

Ponadto, z uwagi na to, że kanał „hi hybird” w serwisie YouTube jest prowadzony przez spółkę Nesperta sp. z o.o. z siedzibą w Luboniu (ul. Tadeusza Rejtana 12 A, 62-030 Luboń, NIP: 7792413878, REGON: 302436962; KRS: 0000463701), ewentualne rozstrzygnięcie dotyczące Skargi powinno być — w naszej ocenie — skierowanego do tego właśnie podmiotu.

Przede wszystkim chcielibyśmy podkreślić, że filmy instruktażowe zamieszczone w serwisie YouTube pod adresami:                https: / / www.youtube.com/watch? v:=zkl9216Zx9E       oraz

https://www.youtube.com/watch?v::=8rc4TUjkICA&index—3&list::::PLBITJ3XF4LNmIBjhD UV elGFVpxoVnYlO (dalej jako: Filmy) nie stanowią naszym zdaniem reklamy i tym samym nie podlegają ocenie przez Radę Reklamy.

Zdajemy sobie sprawę, że definicja reklamy zawarta w Kodeks Etyki Reklamy z 19 stycznia 2018 r. jest bardzo pojemna. Niemniej, utożsamianie z reklamą filmów instruktażowych tylko z tego powodu, że do nagrań wykorzystano produkty marki „hi hybrid” oraz przedstawiono je w pozytywnym świetle jest zbyt daleko idące. Trudno również oczekiwać, aby producent towarów korzystał na swoim kanale w serwisie YouTube z produktów konkurencyjnych marek.

Wbrew twierdzeniom osoby skarżącej Filmy są jak najbardziej i po prostu filmami instruktażowymi i w tam właśnie celu zostały opublikowane. Jako wiodącemu producentowi lakierów hybrydowych do paznokci zależy nam na tym, aby jak najwięcej osób potrafiło prawidłowo wykonać zabieg manicure hybrydowego i z tego właśnie powodu został wyemitowany szereg filmów instruktażowych na naszym kanale. Doszukiwanie się w każdym możliwym przekazie funkcji reklamowej stanowi oczywiste nadużycie.

Ponadto, jednym z istotnych elementów przesądzających o tym, że dany przekaz to reklama jest jego odpłatność, która nie występuje w omawianej sprawie. Filmy są bowiem publikowane nieodpłatnie.

W związku z powyższym rozsądnie nie sposób przyjąć, że Skarga dotyczy jakiejkolwiek reklamy która mogłaby być przedmiotem uchwały Rady Reklamy.

Niemniej – aby rozwiać ewentualne wątpliwości co do bezzasadności Skargi – poniżej odnosimy się do poszczególnych jej zarzutów:

a)           Napój przypominający szampana

Pierwszy z zarzutów pojawiających się w Skardze dotyczy tego, że jeden z Filmów instruktażowych ma konwencję imprezy, podczas której prowadzące piją napój przypominający szampana. Z uwagi na brak jakichkolwiek argumentów nie sposób jednak wywnioskować, co nie podoba się osobie skarżącej. Prawdopodobnie sam fakt pojawienia się tego rodzaju napoju. Być może w istocie chodzi o brak przekąsek, co zaburza osobiste przyzwyczajenia osoby skarżącej w zakresie organizowania spotkań towarzyskich czy biesiad.

Zwracamy jednak uwagę, że:

a)           osoby występujące w Filmie są pełnoletnie (co do tego nie ma wątpliwości);

b)           żadna z osób nie zachowuje się w sposób, który mógłby sugerować, że jest pod wpływem alkoholu;

c)            nie ma jakiegokolwiek momentu, który sugerowałby, że napój w kieliszku to alkohol, nie ma on nawet bąbelków charakterystycznych dla szampana. A to wszystko dlatego, że jest to sok, który z uwagi na konwencję Filmu został podany w kieliszku.

W związku z powyższym, kwestia „szampana” poruszona w Skardze nie zasługuje na dalszy komentarz. Byłoby trudnym uczynić go wolnym od złośliwości.

b)           Zaniechanie poinformowania odbiorców Filmów o wymaganych środkach bezpieczeństwa (kwestia dezynfekcji rąk i narzędzi)

Filmy mają charakter instruktażowy i poruszają wybrane kwestie dotyczące wykonywania manicure hybrydowego a nie każdy możliwy problem i zagadnienie dotyczące tej materii. Nie są to też jedyne filmy na naszym kanale dotyczące zagadnień stylizacji paznokci. Stąd też czynienie zarzutu, że nie omawiają wszystkich kwestii, które — z perspektywy osoby skarżącej — powinny zostać poruszone w takim filmie jest całkowicie bezpodstawne.

O wyborze zagadnień do filmu instruktażowego decyduje podmiot, który go publikuje i nie jest obiektywnie możliwe, aby taki film w pełni i pod każdym względem odpowiadał wyobrażeniu każdego odbiorcy o tym jak taki film powinien wyglądać oraz jakie zagadnienia powinien poruszać.

To, że w danym materiale nie informujemy o środkach bezpieczeństwa tak szczegółowo jakby sobie tego życzyła osoba skarżąca, nie oznacza jeszcze, że bezpieczeństwo użytkowniczek naszych produktów nie jest nam bliskie. Tego rodzaju informacje są przekazywane chociażby na stronie naszego sklepu internetowego hi hybrid. Ponadto, nasze produkty są bezpieczne i spełniają wszelkie warunki wymagane do wprowadzenia ich do obrotu.

Na marginesie wypada również zaznaczyć, że wiele akcesoriów do wykonywania manicure hybrydowego jest jednorazowych i otwiera się je przed wykonaniem manicure. W związku z tym są one czyste i dodatkowo się ich nie dezynfekuje.

c)            Lakiery hybrydowe w domu a produkt „tylko do użytku profesjonalnego”

Wymóg umieszczenia na opakowaniu lakierów informacji, że służą do użytku profesjonalnego wynika z ich składu i w konsekwencji odpowiednich przepisów prawa. Nie uniemożliwia to jednak korzystania z lakierów hybrydowych w domu. Jest to jak najbardziej możliwe i ma miejsce na co dzień. Bardzo wiele kobiet wykonuje samodzielnie zabiegi stylizacji paznokci z użyciem lakierów hybrydowych.

Aby poprawnie wykonać ten zabieg wymagane jest posiadanie pewnej wiedzy, ale tę można zdobyć chociażby oglądając nasze filmy instruktażowe.

Sformułowanie „tylko do użytku profesjonalnego” nie może być i w praktyce nie jest interpretowane jako bezwzględny wymóg korzystania z danego kosmetyku wyłącznie przez profesjonalistę. Chodzi bardziej o to, aby posiadać pewną wiedzę przed skorzystaniem z danego kosmetyku. Dlatego też w naszych publikacjach, filmach instruktażowych przekazujemy tę wiedzę klientom, tak aby wykonywanie zabiegów manicure hybrydowego w domu było bezpieczne i najbardziej komfortowe.

d)           Brak informacji o uczuleniu, czy reakcji alergicznej

Podobnie jak w punkcie b) powyżej — Filmy poruszają wybrane zagadnienia z zakresu wykonywania manicure hybrydowego a nie każde możliwe zagadnienie. Stąd też tego rodzaju zarzut jest z definicji niepoważny i nieuzasadniony.

Tak jak wskazuje osoba skarżąca – informacja dotycząca ewentualnej reakcji alergicznej (przy nieprawidłowo wykonanym zabiegu) pojawia się wielokrotnie na naszej stronie internetowej sklepu hi hybrid. Stąd też nie jest to zagadnienie, które próbujemy ukryć. A to, że akurat nie zostało wspominane w jednym z wielu filmów dostępnych na naszym kanale, nie może stanowić zarzutu.

*****

Mając na uwadze powyższe, podtrzymujemy stanowisko zaprezentowane na wstępie niniejszej odpowiedzi, tj. o bezzasadności Skargi wniesionej przez osobę skarżącą na Filmy, które mają charakter instruktażowy i nie są reklamą.”– pisownia oryginalna

3. Zespół Orzekający zważył co następuje:

Zespół Orzekający nie dopatrzył się w przedmiotowej reklamie naruszenia norm Kodeksu Etyki Reklamy zarzucanych przez Skarżącą.

W opinii Zespołu Orzekającego oceniana reklama była prowadzona w poczuciu odpowiedzialności społecznej oraz zgodnie z zasadami uczciwej konkurencji.

Zespół Orzekający nie dopatrzył się w reklamie wprowadzania odbiorców w błąd.

W pozostałym zakresie skarga została również oddalona ponieważ reklama nie była skierowana do dzieci lub młodzieży.

W związku z powyższym, na podstawie pkt. 37 lit b Regulaminu Rozpatrywania Skarg Zespół Orzekający orzekł jak w pkt. 1 uchwały.

 

Zgodnie z pkt. 50. Regulaminu Rozpatrywania Skarg, Skarżący oraz skarżony będący Sygnatariuszem mogą odwoływać się od uchwały Zespołu Orzekającego w terminie dziesięciu dni od doręczenia uchwały. Podstawę odwołania mogą stanowić wyłącznie nowe fakty i dowody, nieznane zainteresowanej stronie w dacie podjęcia przez Zespół Orzekający uchwały, o której mowa w pkt.  37, 37¹, 37² oraz 37³.