Uchwała Nr ZO 76/16 w sprawie reklamy firmy „MGD” – GMW Sp. z o.o. Sp. k.

Uchwała Nr ZO 76/16
z dnia 12 października 2016 roku
Zespołu Orzekającego
w sprawie sygn. Akt:
K/62/16

1. Zespół Orzekający Komisji Etyki Reklamy, działającej przy Związku Stowarzyszeń Rada Reklamy, w składzie:

1) Andrzej Garapich – przewodniczący,
2) Witold Trzciński – członek,
3) Paweł Wiśniewski – członek,

na posiedzeniu w dniu 12 października 2016 roku, po rozpatrzeniu skargi o sygnaturze akt K/62/16 złożonej, na podstawie pkt. 7 Regulaminu Rozpatrywania Skarg, przez konsumenta (bliższe dane w aktach sprawy), (dalej: Skarżący), przeciwko reklamie internetowej firmy „MGD” – GMW Sp. z o.o. Sp. k. z siedzibą w Tymbarku (dalej: Skarżony)

postanawia uznać, że reklama narusza normy art. 2 ust. 1, art. 23 w zw. z art. 32 Kodeksu Etyki Reklamy.

2. Zespół Orzekający ustalił, co następuje:

Do Komisji Etyki Reklamy wpłynęła skarga o sygn. K/62/16.
Przedmiotem skargi była 60-sekundowa reklama internetowa napoju Tiger.

Skarżąca w prawidłowo złożonej skardze podniosła, iż:
„miejsce emisji: https://www.youtube.com/watch?v=rAEUdCrxptw
produkt: reklama napoju energetycznego marki Tiger
opis reklamy: Reklama poprzedzająca wyświetlenie filmu w serwisie youtube przedstawia grupę młodych ludzi, którzy zachęceni i pobudzeni napojem energetycznym Tiger zamaskowani biegają po industrialnie wyglądającym terenie, włamując się na zamknięty dach jakiejś fabryki Szkopułem jest hasło konkursu, które promuje ta reklama, hasło, które ma się odwoływać do kreatywności potencjalnych uczestników, “rusz jajami”
Treść skargi: Reklama ta narusza normy Kodeksy Etyki reklamy w kilku jego artykułach. Przede wszystkim, promuje udział w konkursie, który nawołuję do łamania norm społecznych i namawia do podejmowania ryzykownych działań, stanowiących potencjalne zagrożenie dla życia i zdrowia uczestników. Po drugie hasło reklamy “rusz jajami” jest wulgarne i nieobyczajne. Co więcej, pomimo tego, że reklama skierowana jest do młodych dorosłych, może silnie oddziaływać na podatną na wyżej wymienione sugestie młodzież.” – pisownia oryginalna
W czasie posiedzenia skargę przedstawiał i popierał arbiter-referent.
Arbiter-referent wniósł o uznanie reklamy za sprzeczną z dobrymi obyczajami (art. 2 ust. 1 Kodeksu Etyki Reklamy) oraz zarzucił, że reklama nie była prowadzona w poczuciu odpowiedzialności społecznej oraz zgodnie z zasadami uczciwej konkurencji.

Arbiter-referent wniósł także o uznanie reklamy za sprzeczną z art. 23 Kodeksu Etyki Reklamy, w myśl którego „reklama skierowana do dzieci lub młodzieży nie może zawierać treści stwarzających zagrożenie dla zdrowia lub bezpieczeństwa”.

Ponadto, arbiter-referent poinformował, że zgodnie z art. 32 Kodeksu Etyki Reklamy „przepisy zawarte w art. 22-31 stosuje się odpowiednio również do reklam, które nie są bezpośrednio skierowane do dzieci, jednak dzieci są ich odbiorcami ze względu na formę oraz miejsce i sposób prezentowania reklam. Dotyczy to w szczególności reklam emitowanych w telewizji w sąsiedztwie audycji dla dzieci, reklam wyświetlanych w kinach przed seansami filmów dla dzieci oraz reklamy zewnętrznej”.

Skarżony uczestniczył w posiedzeniu.
Skarżony złożył pisemną odpowiedź na skargę o następującej treści:
„W odpowiedzi na otrzymaną informację z dnia 28 lipca 2016 r. o złożeniu przez jednego z konsumentów skargi dotyczącej reklamy konkursu promocyjnego dotyczącego napojów energetyzujących (z dodatkiem kofeiny) pod nazwą handlową “TIGER”, w imieniu “MGD”-GMW Sp. z o.o. Sp. k. z siedzibą w Tymbarku, 34-650 Tymbark 156 (pełnomocnictwo w załączeniu) przedstawiam następującą odpowiedź:
Reklamowany wyrób to napój energetyzujący, zawierający kofeinę, który w związku z powyższym nie może być przedmiotem reklamy skierowanej do dzieci, dlatego też grupą docelową reklamy są osoby dorosłe. Reklama konkursu “PRZETIGER” prowadzona była w formie tzw. reklamy pre roll na kanale Youtube (tj. reklamy wyświetlającej się przed filmami wideo prezentowanymi w tym serwisie), w okresie trwania ww. konkursu ( 18.04 .2016 – 29.05.2016 r.), obecnie nie jest prezentowana.
Reklama, z uwagi na grupę docelową, nie była prezentowana przed programami, czy filmami dla dzieci, dlatego też nie może być uznana za reklamę skierowaną do dzieci, ani też za reklamę, o której mowa w art. 32 Kodeksu Etyki Reklamy, do której stosuje się postanowienia tego kodeksu dotyczące reklam skierowanych do dzieci.
Wersja reklamy dostępna pod adresem internetowym, który wskazał konsument w swojej skardze, to tzw. wersja reżyserska, 60-sekundowa, która nigdy nie była wykorzystana w niezmienionej formie w kampanii reklamowej.
Reklama prezentowana w trakcie kampanii reklamowej w kanałach telewizyjnych oraz w ramach tzw. reklamy pre roll na kanale Youtube przedstawiona jest w poniższym linku:
https://www.youtube.com/watch?v=L7s54Qv5e70
Proszę Zespół Orzekający Rady Reklamy o zapoznanie się z wyżej wskazaną wersją i zwrócenie uwagi, że przez cały czas emisji prezentowane jest na ekranie hasło “Te sceny są niebezpieczne. W filmie zostały wykonane przez kaskaderów. Nie próbuj ich naśladować”.
Odnosząc się do hasła reklamowego “Rusz jajami” proszę o uwzględnienie, że jest to kolokwializm, być może nieco rubaszny, ale nie naruszający dobrych obyczajów. Jest oczywiste, że współczesna reklama produktów takich jak napój energetyzujący “Tiger” nie posługuje się hiperpoprawnym, literackim językiem, ale nawiązuje do mowy potocznej, jest nieco z założenia nieco “niegrzeczna”, “niepoprawna”.
Dokonując oceny stosowanych w reklamie zwrotów nie można się oderwać od aktualnego kontekstu społecznego reklamy i w tym też kontekście należy zawsze oceniać ewentualne naruszenie dobrych obyczajów – zakres tego pojęcia różni w zależności od tego, czy ma dotyczyć zachowania na przyjęciu dyplomatycznym, czy np. zwykłej rozmowy z kolegą, rówieśnikiem. Inaczej wyrażamy się w sytuacjach “oficjalnych”, na przyjęciach, w pismach urzędowych, w stosunku do osób starszych i szacownych, a inaczej w komunikacji reklamowej skierowanej do ludzi młodych, kabaretach itd. Ponadto, czy nam się to podoba, czy nie, język ewoluuje, ewoluuje również odbiór określonych wyrazów czy zwrotów – te niegdyś uważane za wulgarne, obecnie nie rażą odbiorców.
Zwroty typu “pomysł z jajem”, “jaja jak berety” itd., choć nie przynależą do języka “wysokiego”, literackiego, bezsprzecznie nie stanowią określeń uważanych współcześnie za bardzo wulgarne, naruszające dobre obyczaje. Podobne określenia są nawet, na zasadzie prowokacji, od której reklama współczesna nie może się odżegnywać, używane w nazwach szczytnych kampanii społecznych:
http://www.lapjaja.pl/
http://zlaprakazajaja.pl/
Chciałbym zwrócić uwagę Zespołu Orzekającego na uchwałę nr ZO 34/10 z dnia 26 maja 2010 r. w sprawie reklamy firmy Media Saturn Holding Polska Sp. z o.o., w której używano hasła “Ceny bez jaj” i dosadnych odniesień do kastracji, jako metafory obniżania cen. Mimo to reklama ta nie została uznana za naruszającą Kodeks Etyki Reklamy przez Zespół Orzekający, który oddalił skargę.
Reklama mojego mocodawcy nie jest aż tak dosadna i kontrowersyjna jak ww. reklama Media Saturn i mimo jej nieco prowokacyjnego charakteru nie przekracza granic dobrych obyczajów.
Mając powyższe na uwadze wnoszę o orzeczenie przez Zespół Orzekający Rady Reklamy, że przedmiotowa reklama nie narusza Kodeksu Etyki Reklamy.” – pisownia oryginalna

3. Zespół Orzekający zważył co następuje:

Zespół Orzekający zwrócił uwagę, że przedmiotem oceny była 60-sekundowa wersja reklamy.

Zespół Orzekający uznał, że przedmiotowa reklama nie była prowadzona w poczuciu odpowiedzialności społecznej oraz zgodnie z dobrymi obyczajami.

Zespół Orzekający uznał także, że reklama zawiera treści stwarzające zagrożenie dla zdrowia lub bezpieczeństwa dzieci lub młodzieży (m.in. sceny płonącego człowieka), a dzieci mogą być odbiorcami tej reklamy ze względu na formę oraz miejsce i sposób jej prezentowania.

Zespół Orzekający wskazał także, że reklama w wersji 60-sekundowej nie zawierała żadnych ostrzeżeń, aby nie naśladować pokazywanych w reklamie zachowań.

Jednocześnie, Zespół Orzekający oddalił zarzut Skarżącej odnośnie wulgarności przekazu, ponieważ oceniana reklama nie zawierała hasła „rusz jajami”.

W związku z powyższym, na podstawie pkt 37 ust. 1) lit c) Regulaminu Rozpatrywania Skarg Zespół Orzekający orzekł jak w pkt 1 uchwały.

Zgodnie z pkt.50 Regulaminu Rozpatrywania Skarg z dnia 4 listopada 2014r., Stronom przysługuje prawo do odwołania się od uchwały Zespołu Orzekającego w terminie 10 dni od daty doręczenia uchwały. Podstawę odwołania mogą stanowić wyłącznie nowe fakty i dowody, nieznane zainteresowanej stronie w dacie podjęcia przez Zespół Orzekający uchwały.