Uchwała Nr ZO 79/10 w sprawie reklamy firmy Synoptis Pharma Sp. z o.o.

Uchwała Nr ZO 79/10 z dnia 15 grudnia 2010 roku Zespołu Orzekającego w sprawie sygn. Akt: K/118/10

1. Zespół Orzekający Komisji Etyki Reklamy, działającej przy Związku Stowarzyszeń
Rada Reklamy, w składzie:

1) Sławomir Jędrzejewski — przewodniczący,
2) Paweł Wiśniewski — członek,
3) Marek Janicki — członek,

na posiedzeniu w dniu 15 grudnia 2010 roku, po rozpatrzeniu skargi o sygnaturze akt K/118/10 złożonej, na podstawie pkt. 7 Regulaminu Rozpatrywania Skarg, przez konsumenta (bliższe dane w aktach sprawy), (dalej: Skarżący), przeciwko Synoptis Pharma Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie (dalej: Skarżony), dotyczącej reklamy telewizyjnej


postanawia
skargę oddalić.


2. Zespół Orzekający ustalił, co następuje:

Do Komisji Etyki Reklamy wpłynęła skarga o sygnaturze akt K/118/10.
Przedmiotem skargi była reklama telewizyjna suplementu diety o nazwie Nursea Trawienie.

Skarżąca w prawidłowo złożonej skardze podnosiła, że „w reklamie telewizyjnej suplementu diety Nursea Trawienie pojawiają się następujące sformułowania:

„Działa szybko? Bardzo szybko.
W ciągu 30 minut odczuwasz ulgę na wątrobie.
Nursea działa tak szybko, że chyba skuszę się na małe co nieco.”

Przedmiotowa reklama wprowadza w błąd co do:
– szybkości działania produktu, ponieważ stwierdzenia do niej się odnoszące, w szczególności „w ciągu 30 minut odczuwasz ulgę” nie znajdują potwierdzenia w świetle współczesnej wiedzy medycznej dotyczącej działania składników produktu, tym bardziej nie da się ich uzasadnić dla całego produktu
– hasło, mówiące o tym że produkt działa „bardzo szybko” nie da się uzasadnić w świetle faktu, że według zapewnień producenta jego działanie następuje aż po 30
minutach.

Powyższe narusza art. 10 ust 1 Kodeksu Etyki Reklamy poprzez naruszenie art. 46 ust 1 pkt 1 b) i pkt 2 ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia.”.
W czasie posiedzenia skargę przedstawiał i popierał arbiter-referent.
Wniósł o uznanie reklamy za sprzeczną z dobrymi obyczajami (art. 2 ust. 1 Kodeksu Etyki Reklamy) oraz zarzucił, że reklama nie była prowadzona w poczuciu odpowiedzialności społecznej i zgodnie z zasadami uczciwej konkurencji.
Wniósł również o uznanie reklamy za niezgodną z art. 8 Kodeksu Etyki Reklamy, z uwagi na to, że „reklama nie może nadużywać zaufania odbiorcy, ani też wykorzystywać jego braku doświadczenia lub wiedzy.”.
Wniósł także o uznanie reklamy za sprzeczną z art. 10 ust. 1 pkt a) Kodeksu Etyki Reklamy, gdyż „reklamy nie mogą wprowadzać w błąd jej odbiorców, w szczególności w odniesieniu do:
a) istotnych cech, w tym właściwości, składu, metody, daty produkcji, przydatności, ilości, pochodzenia (w tym geograficznego) reklamowanego produktu;”.

Arbiter-referent podniósł również, iż zgodnie z art. 16. ust. 1. pkt. 1) i 2) ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (Dz.U. z 2003r. nr 153 poz.1503 z późn. zm.) „czynem nieuczciwej konkurencji w zakresie reklamy jest w szczególności:
1) reklama sprzeczna z przepisami prawa, dobrymi obyczajami lub uchybiająca godności człowieka,
2) reklama wprowadzająca klienta w błąd i mogąca przez to wpłynąć na jego decyzję co do nabycia towaru lub usługi,”.

Arbiter-referent poinformował również o innych przepisach obowiązującego prawa, w szczególności o przepisach ustawy z dnia 25 sierpnia 2006r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz.U.10.136.914 j.t.) i treści art. 46 ust. 1 „Oznakowanie środka spożywczego nie może:
1) wprowadzać konsumenta w błąd, w szczególności:
a) co do charakterystyki środka spożywczego, w tym jego nazwy, rodzaju, właściwości, składu, ilości, trwałości, źródła lub miejsca pochodzenia, metod wytwarzania lub produkcji,
b) przez przypisywanie środkowi spożywczemu działania lub właściwości, których nie posiada,
c) przez sugerowanie, że środek spożywczy posiada szczególne właściwości, jeżeli wszystkie podobne środki spożywcze posiadają takie właściwości;
2) przypisywać środkowi spożywczemu właściwości zapobiegania chorobom lub ich leczenia albo odwoływać się do takich właściwości, z zastrzeżeniem art. 24 ust. 4 i art. 33 ust. 4, oraz zawierać oświadczeń żywieniowych lub zdrowotnych niezgodnych z przepisami rozporządzenia nr 1924/2006.
2. Przepis ust. 1 stosuje się również do reklamy oraz do prezentacji środków spożywczych, w tym w szczególności w odniesieniu do ich kształtu, wyglądu lub opakowania, zastosowanych materiałów opakowaniowych, sposobu prezentacji oraz otoczenia, w jakim są prezentowane.”

Skarżony złożył pisemną odpowiedź na skargę i uczestniczył w posiedzeniu.

W odpowiedzi na zawiadomienie o skardze konsumenckiej o sygnaturze K/l18/10 dotyczącej reklamy telewizyjnej preparatu Nursea Trawienie Skarżony wyjaśnił, że przedmiotowa reklama nie wprowadza w błąd, gdyż zakwestionowane stwierdzenie: „w ciągu 30 minut odczuwasz ulgę” znajduje potwierdzenie w świetle dowodów naukowych dotyczących karczocha. Podstawą tego przekazu jest główna funkcja składników preparatu – karczocha i kurkumy – jaką jest działanie żółciotwórcze i żółciopędne. Żółć odpowiada za trawienie tłuszczów. Właściwe trawienie tłuszczów odbywa się w dwunastnicy i jelicie cienkim pod wpływem enzymów lipolitycznych (lipazy, fosfolipazy). Enzymy te nie rozpuszczają się w tłuszczach, działają więc jedynie na ich powierzchni. W celu zwiększenia powierzchni tłuszczu dostępnej dla enzymów, pęcherzyk żółciowy wydziela do dwunastnicy żółć, co odbywa się w miarę zapotrzebowania. Żółć powoduje emulację tłuszczu, przez co zwiększa powierzchnię tłuszczu dostępną dla enzymów. Zemulgowane tłuszcze zostają poddane działaniu enzymów trzustki, czyli lipaz. Zwolniony lub niedostateczny odpływ żółci wywołuje zaburzenia trawienne. Składniki, które pobudzają, zwiększają i przyspieszają wytwarzanie oraz wydzielanie żółci ułatwiają również odpływ żółci do dwunastnicy. Ułatwiają też opróżnianie pęcherzyka żółciowego i przeciwdziałają zastojom. Opisane działanie znajduje zastosowanie zarówno w zaburzeniach czynnościowych dróg żółciowych, jak też w przypadku dolegliwości odczuwanych sporadycznie i wynikających jedynie z nadmiernego obciążenia wątroby poprzez spożycie znacznej ilości pokarmów, przede wszystkim dań tłustych i ciężkostrawnych. Preparat Nursea Trawienie jest skierowany do osób, które z powodu nieprzyjemnych doświadczeń obawiają się obciążania wątroby pokarmami wywołującymi u nich wrażenie ciężkości, nadmiernej sytości. Jest też dedykowany osobom, u których już wystąpiły tego typu objawy. Ekstrakty z karczocha i kurkumy powodują bowiem wzrost wytwarzania żółci i wzmagają jej przepływ. Uwolniona do dwunastnicy większa ilość żółci – w krótszym przedziale czasu niż bez zastosowania preparatu o działaniu żółciotwórczym i żółciopędnym – znacznie ułatwia trawienie tłuszczów, które są główną przyczyną obciążenia wątroby i związanych z tym nieprzyjemnych objawów. Takie działanie zapewnia zarówno ekstrakt z ziela karczocha jak i ekstrakt z kłącza kurkumy. Dodatkowo dostępne dane literaturowe wskazują, że działanie żółciotwórcze karczocha obserwuje się już 30 minut po podaniu (załączniki nr 1 i nr 2). Wskazane dowody naukowe uzasadniają zatem użycie haseł: „w ciągu 30 minut odczuwasz ulgę” oraz „bardzo szybko” dla preparatu, którego głównym składnikiem jest wysokostandaryzowany ekstrakt z karczocha.
W związku z tym Skarżony nie zgodził się z zarzutem, jakoby powyższe stanowiło naruszenie art. 10 Kodeksu Etyki Reklamy poprzez naruszenie art. 46 ust 1 pkt 1 b) i pkt 2 ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia. Oznakowanie preparatu Nursea Trawienie nie przypisuje mu bowiem działania i właściwości, których nie posiada, co jest udokumentowane w załączonych dowodach naukowych. W przedmiotowej reklamie położony jest nacisk na składniki, a szybkość działania w niebudzący wątpliwości sposób została przypisana karczochowi, będącemu głównym składnikiem preparatu. Przekaz dotyczący szybkości działania został wyjaśniony konsumentom. Dlatego w opinii Skarżonego przedmiotowa reklama nie wprowadza w błąd jej odbiorców, gdyż w świetle załączonych dowodów, karczoch wykazuje działanie żółciotwórcze już po 30 minutach od zażycia, szybko przynosząc ulgę.
Na tej podstawie Skarżony stwierdził, że preparat działa szybko, jako, że wspomniane właściwości należą do karczocha, będącego głównym składnikiem preparatu. W opinii Skarżonego bezzasadny jest również zarzut naruszenia art. 46 ust 1 pkt 2 ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia, ponieważ przekaz zawarty w przedmiotowej reklamie nie przypisuje preparatowi właściwości zapobiegania chorobom lub ich leczenia, ani też nie odwołuje się do takich właściwości. Preparat jest prezentowany jako środek wspomagający prawidłową pracę wątroby i skierowany do ludzi zdrowych. Ponadto prezentacja preparatu pozostaje w zgodzie z przepisami rozporządzenia nr 1924/2006 obowiązującymi na dzień dzisiejszy.
W oparciu o złożone wyjaśnienia Skarżony zwrócił się z prośbą o oddalenie skargi.

3. Zespół Orzekający zważył co następuje:

Zespół Orzekający przy jednym głosie votum separatum, nie dopatrzył się w reklamie naruszenia norm Kodeksu Etyki Reklamy.

Zespół Orzekający biorąc pod uwagę fakt, że reklama jest utrzymana w konwencji żartobliwej, stwierdził, iż reklama nie zawiera treści sprzecznych z dobrymi obyczajami.

Zespół Orzekający nie dopatrzył się w przedmiotowej reklamie treści dyskryminujących, ani treści zagrażających dobrom osobistym człowieka.

Zespół Orzekający podkreślił, że dopuszczalna przesada jest dozwolona w reklamach utrzymanych w tego typu konwencji, pod warunkiem, że jest ona zgodna ze stanem faktycznym i prawnym. W tym przypadku, w ocenie Zespołu Orzekającego przedmiotowa reklama powinna zostać przez adresatów zrozumiana właściwie.

W związku z powyższym, na podstawie pkt 37 ust. 1) lit b Regulaminu Rozpatrywania Skarg Zespół Orzekający orzekł jak w pkt 1 uchwały.

Zgodnie z pkt.50 Regulaminu Rozpatrywania Skarg z dnia 25 listopada 2010r., stronom przysługuje prawo do odwołania się od uchwały Zespołu Orzekającego w terminie 10 dni od daty doręczenia uchwały. Podstawę odwołania mogą stanowić wyłącznie nowe fakty i dowody, nieznane zainteresowanej stronie w dacie podjęcia przez Zespół Orzekający uchwały.


Zdanie odrębne do uchwały Uchwała Nr ZO 79/10
z dnia 15 grudnia 2010 roku
Zespołu Orzekającego
w sprawie sygn. Akt:
K/118/10

Członek Zespołu Orzekającego, który zgłosił votum separatum zauważył, że przedmiotowa reklama może nadużywać zaufania odbiorcy i wykorzystywać jego brak doświadczenia lub wiedzy. W jego opinii reklama może utwierdzać odbiorców reklamy w przekonaniu, że to reklamowany produkt działa w ciągu 30 minut. Tymczasem przedstawione przez Skarżonego badania potwierdziły jedynie działanie karczocha, natomiast Skarżony nie przedstawił badań potwierdzających szybkie działanie reklamowanego produktu. W opinii członka Zespołu Orzekającego to, że reklamowany produkt zawiera w swoim składzie m.in. wyciąg z karczocha nie oznacza, że działa identycznie jak karczoch.

Biorąc powyższe po uwagę, członek Zespołu Orzekającego uznał, ze reklama może wprowadzać odbiorców w błąd, a co za tym idzie narusza normy Kodeksu Etyki Reklamy.