Uchwała Nr ZO 80/12 w sprawie reklamy firmy Renault Polska Sp. z o.o.

Uchwała Nr ZO 80/12 z dnia 19 czerwca 2012 roku Zespołu Orzekającego w sprawie sygn. Akt: K/41/12

1. Zespół Orzekający Komisji Etyki Reklamy, działającej przy Związku Stowarzyszeń Rada Reklamy, w składzie:

1) Andrzej Garapich — przewodniczący,
2) Małgorzata Augustyniak — członek,
3) Agnieszka Tomasik-Walczak — członek,

na posiedzeniu w dniu 19 czerwca 2012 roku, po rozpatrzeniu skargi o sygnaturze akt K/41/12 złożonej, na podstawie pkt. 7 Regulaminu Rozpatrywania Skarg, przez konsumenta (bliższe dane w aktach sprawy), (dalej: Skarżący), przeciwko Renault Polska Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie (dalej: Skarżony), dotyczącej reklamy radiowej

postanawia oddalić skargę.


2. Zespół Orzekający ustalił, co następuje:

Do Komisji Etyki Reklamy wpłynęła skarga o sygn. K/41/12.
Przedmiotem skargi była reklama radiowa samochodów marki Renault Clio.

Skarżący w prawidłowo złożonej skardze podniósł, iż „Renault reklamuje Clio III słowami „zaufaj jakości Renault” — wyraźnie sugerując wysoką jakość. Tym czasem Samochód Renault Clio III ma specyficzną przypadłość, która wyraźnie odbiega od standardów jakie proponują inni producenci. Na wolnych obrotach samochód wpada w wyczuwalne wibracje, fotele drżą aż brzęczą. Renault wie o dolegliwości, bo w odpowiedzi z centrali powiedzieli, że ten model tak ma, bo musieliśmy obniżyć obroty z 800 do 650 na minutę, by spełnić normę emisji spalin euro5. Czyli by dalej można było sprzedawać auto zastosowano rozwiązania konstrukcyjne, które wyraźnie obniżają jakość produktu. Reklamowanie takiego produktu sugerując jego wysoką jakość, jest co najmniej nieetyczne. Kupując auto w XXI wieku mam prawo zakładać, że nie będzie się zachowywało jak „dostawczak” (jest to auto przeznaczone do jazdy po mieście, więc stanie w korkach jest nieuniknione). Renault na moją reklamację odpowiedziało, że wszystko jest ok.”.

W czasie posiedzenia skargę przedstawiał i popierał arbiter-referent.
Arbiter-referent wniósł o uznanie reklamy za sprzeczną z art. 8 Kodeksu Etyki Reklamy w myśl którego „reklama nie może nadużywać zaufania odbiorcy, ani też wykorzystywać jego braku doświadczenia lub wiedzy.”.
Zarzucił także niezgodność reklamy z art. 10 ust. 1 a) Kodeksu Etyki Reklamy, w myśl którego „reklamy nie mogą wprowadzać w błąd jej odbiorców, w szczególności w odniesieniu do:
a) istotnych cech, w tym właściwości, składu, metody, daty produkcji, przydatności, ilości, pochodzenia (w tym geograficznego) reklamowanego produktu;”.

Skarżony złożył pisemną odpowiedź na skargę i nie uczestniczył w posiedzeniu.

Odpowiadając na skargę konsumenta dotyczącą reklamy radiowej samochodu Renault Clio emitowanej w Radiu ZET 15 marca 2012 r. (dalej jako „Reklama”), Skarżony przedstawił stanowisko Spółki odnośnie zarzutów sformułowanych w treści skargi jak i zarzutów arbitra referenta, dotyczących naruszenia konkretnych postanowień Kodeksu Etyki Reklamy.

Skarżony podniósł, że w treści skargi konsument zarzucił Spółce nieetyczne zachowanie, przejawiające się w użyciu w Reklamie sformułowania „zaufaj jakości Renault”, sugerującego zdaniem konsumenta wysoką jakość. W oparciu o powyższy zarzut konsumenta, arbiter-referent sformułował zarzuty wobec Reklamy stwierdzając, iż Reklama narusza art. 8 oraz art. 10 Kodeksu Etyki Reklamy. Zgodnie z art. 8 Kodeksu Etyki Reklamy, reklama nie może nadużywać zaufania odbiorcy ani wykorzystywać jego braku doświadczenia lub wiedzy. Z powyższego przepisu wynika, że jest zakazana taka reklama, która swoim przekazem prowadzi do manipulowania odbiorcą reklamy.

Skarżony wskazał, że zgodnie z postanowieniami Kodeksu Etyki reklamy, w szczególności reklama nie powinna tworzyć u odbiorcy przekonania, że dany produkt ma właściwości inne od tych, które występują w rzeczywistości. Efekt manipulacji można osiągnąć zarówno poprzez przedstawianie w reklamie telewizyjnej czy prasowej odbiegających od rzeczywistości prezentacji graficznych danego produktu. Reklamą, która prowadzi do manipulacji odbiorcą będzie również taka reklama, która w swojej treści zawiera zapewnienia co do określonych cech produktu, których produkt ten nie posiada. W powyższych sytuacjach dochodzi niewątpliwie do nadużycia zaufania odbiorcy lub wykorzystania jego braku doświadczenia lub wiedzy. Należy również nadmienić, że z sytuacją wykorzystania braku doświadczenia i wiedzy mamy do czynienia w szczególności w przypadku reklam skierowanych do dzieci, które z uwagi na brak doświadczenia życiowego nie są często w stanic racjonalnie ocenić danego produktu. Artykuł 8 Kodeksu Etyki Reklamy pozostaje niewątpliwie w związku z art. 10 który stanowi, że reklama nie może wprowadzać w błąd odbiorców do istotnych cech, w tym właściwości, składu, metody, daty produkcji, przydatności, ilości, pochodzenia (w tym geograficznego) reklamowanego produktu.

W ocenie Skarżonego, naruszenie powyższego postanowienia ma miejsce w sytuacji, gdy treść reklamy zawiera informacje co do elementów wyszczególnionych w art. 10 Kodeksu Etyki Reklam, podczas gdy informacje te nie są zgodne z stanem rzeczywistym. Przy czym należy przyjąć, iż informacje te mogą być przekazywane zarówno w sposób wyraźny, poprzez określone stwierdzenia zawarte w reklamie, jak i w sposób ukryty, np. poprzez użycie odpowiedniej formy graficznej.

Odnosząc powyższe na grunt Reklamy, w pierwszej kolejności Skarżony podkreślił, że w reklamie nie pojawia się hasło „zaufaj jakości Renault,” tylko jest użyty slogan: „wybierz jakość Renault””.

Według Skarżonego, analizując powyższy slogan reklamowy „Wybierz jakość Renault” należy wnioskować, że celem tego hasła jest wyłącznie zachęcenie klienta do wyboru samochodu marki Renault. Reklama w żaden sposób nie sugeruje, że w przypadku reklamowanego samochodu mamy do czynienia z jakością wyższą od jakości innych marek, czy odbiegającą w znaczny sposób od innych samochodów z tego samego segmentu.

Skarżony podkreślił, iż Renault Clio jest samochodem o dobrej jakości – jakość ta w żaden sposób nie odbiega od innych samochodów w tej samej klasie. Powyższe potwierdzają liczne raporty przygotowane przez podmioty specjalizujące się w ocenie jakości samochodów na rynku polskim i europejskim, takie jak np. koncern Dekra, w których Renault Clio plasuje się w czołówce samochodów posiadających małą usterkowość.

Jednocześnie Skarżony podkreślił, że kwestionowana przez konsumenta ilość obrotów samochodu jest przyjętym założeniem konstrukcyjnym, które absolutnie nie może być rozpatrywane w kategoriach wady lub złej jakości. Wszelkie założenia konstrukcyjne pojazdu Renault Clio są zgodne z przepisami prawa i zatwierdzone przez odpowiednie organy. Przyjęcie przez konstruktorów Renault określonych parametrów obrotów silnika samochodu jest związane z polityką Renault, polegającą na rozwiązaniach technicznych mających na celu ochronę środowiska. Należy zaznaczyć, że koncern Renault jest jednym z trzech producentów w Europie, których samochody posiadają najmniejszą emisję C02. Bardzo dobre rozwiązania ekologiczne i ochrona środowiska to również elementy jakości Renault.

W opinii Skarżonego, slogan „Wybierz jakość Renault” nie zawiera również jakichkolwiek informacji, które wymienia art. 10 Kodeksu Etyki Reklamy. Trudno bowiem z przedmiotowego stwierdzenia wyciągnąć jakiekolwiek wnioski co do cech, w tym właściwości reklamowanego samochodu. W żadnym razie nie można też wnioskować, że Reklama dostarcza klientowi pozostałych informacji wymienionych w art. 10 Kodeksu Etyki Reklamy. Analizując natomiast przepis art. 10, w kontekście przedmiotowej skargi należy rozważyć, czy na podstawie treści Reklamy, konsument mógł odnieść mylące wrażenie odnośnie kwestionowanych przez niego parametrów samochodu Renault Clio. Odpowiedź na to pytanie musi być przecząca, gdyż jak wskazano powyżej, w treści Reklamy brak jest jakichkolwiek stwierdzeń, które można by potraktować jako sugestię co do cech czy właściwości reklamowanego samochodu, w tym w szczególności obrotów silnika.

Na koniec Skarżony zauważył, że przepisy prawa polskiego, mające na celu obronę konsumenta np. przed nieuczciwymi praktykami rynkowymi, jako konsumenta określają „konsumenta dobrze poinformowanego, uważnego i ostrożnego… (Art. 2 pkt 8 ustawy z dnia 23.08.2007 r. o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym). Przedmiotowa Reklama nie określa żadnych danych dotyczących samochodu, w żaden sposób nie określa jego istotnych cech, ale odsyła do autoryzowanych salonów sprzedaży Renault („Szczegóły w salonach”), w celu uzyskania wszelkich informacji na temat danego samochodu. Jest więc oczywistym fakt, że kupno danego samochodu jest poprzedzone wizytą w salonie oraz uzyskaniem szczegółowych informacji u profesjonalnych sprzedawców. Ponadto, przed kupnem samochodu, każdy zainteresowany może odbyć jazdy próbne, w celu sprawdzenia zachowania samochodu i jego właściwości podczas jazdy.

W związku z powyższymi argumentami, Skarżony stanowczo nie zgodził się, ze stanowiskiem Skarżącego i wniósł o uznanie Reklamy za zgodną z Kodeksem Etyki Reklamy.


3. Zespół Orzekający zważył co następuje:

Zespół Orzekający nie dopatrzył się w reklamie naruszenia norm Kodeksu Etyki Reklamy.

Zespół Orzekający uznał, że przedmiotowa reklama nie nadużywa zaufania odbiorców, ani nie wykorzystuje ich braku doświadczenia lub wiedzy.

W opinii Zespołu Orzekającego reklama nie wprowadza konsumentów w błąd, a jej treść informuje jedynie — „Wybierz jakość Renault” – tym samym nie sugeruje poziomu jakości.
Zespół Orzekający zwrócił uwagę, że nie odnosi się do przedstawionej przez Skarżącego opinii dotyczącej jakości samochodu marki Renault, ponieważ ocena jakości marki jest procesem złożonym i nie może zostać przeprowadzona na podstawie doświadczenia jednego użytkownika.
Na koniec, Zespół Orzekający podkreślił, że przedmiotem oceny Komisji Etyki Reklamy jest wyłącznie przekaz reklamowy pod kątem zgodności z Kodeksem Etyki Reklamy, a nie działalność reklamodawcy.

W związku z powyższym, na podstawie pkt 37 ust. 1) lit b) Regulaminu Rozpatrywania Skarg Zespół Orzekający orzekł jak w pkt 1 uchwały.

Zgodnie z pkt.50 Regulaminu Rozpatrywania Skarg z dnia 25 listopada 2010r., stronom przysługuje prawo do odwołania się od uchwały Zespołu Orzekającego w terminie 10 dni od daty doręczenia uchwały. Podstawę odwołania mogą stanowić wyłącznie nowe fakty i dowody, nieznane zainteresowanej stronie w dacie podjęcia przez Zespół Orzekający uchwały.