Uchwała Nr ZO 85/11 w sprawie reklamy firmy PPH VARIA Sp. z o.o.

Uchwała Nr ZO 85/11 z dnia 22 listopada 2011 roku Zespołu Orzekającego w sprawie sygn. Akt: K/117/11

1. Zespół Orzekający Komisji Etyki Reklamy, działającej przy Związku Stowarzyszeń Rada Reklamy, w składzie:

1) Paweł Wiśniewski — przewodniczący,
2) Igor Kaleński — członek,
3) Andrzej Garapich — członek,

na posiedzeniu w dniu 22 listopada 2011 roku, po rozpatrzeniu skargi o sygnaturze akt K/117/11 złożonej, na podstawie pkt. 7 Regulaminu Rozpatrywania Skarg, przez konsumenta (bliższe dane w aktach sprawy), (dalej: Skarżący), przeciwko PPH VARIA Sp. z o.o. z siedzibą w Mikołowie (dalej: Skarżony), dotyczącej reklamy telewizyjnej

postanawia uznać, że reklama narusza normy Kodeksu Etyki Reklamy.


2. Zespół Orzekający ustalił, co następuje:

Do Komisji Etyki Reklamy wpłynęła skarga o sygn. akt K/117/11.
Przedmiotem skargi była reklama telewizyjna suplementu diety Humavit Morwa Biała.

Skarżący w prawidłowo złożonej skardze podniósł, iż dziś wieczorem w przerwie meczu siatkówki Polska-Czech, po godz. 19 została wyemitowana reklama suplementu diety Humavit Morwa Biała, w której to reklamie przekaz jasno mówi, że produkt ten zapobiega zachorowaniu na cukrzycę. Oburzający jest charakter reklamy wskazujący na niemalże niezbędność stosowania produktu, aby uchronić się przed cukrzycą (zgodnie z Rozporządzeniem w spr. oświadczeń zdrowotnych nie można sugerować, że niespożycie danego składnika lub produktu może wywołać niekorzystne skutki zdrowotne, a ponadto reklama ogólnie nie może straszyć, wzbudzać lęku, co w tym przekazie zostało wg. mnie uczynione). Ponadto, co do zasady leczenie i zapobieganie chorobom to cechy przypisane do leków, nie zaś do suplementów, których rola polega na uzupełnianiu normalnej diety w składniki odżywcze. Na str. www.wieszjak.pl jest opis: Definicja suplementu jasno określa – jest to produkt spożywczy, wyprodukowany w celu uzupełnienia normalnej diety, który ma efekt odżywczy lub fizjologiczny. Suplement diety, w odróżnieniu od leku, nie jest substancją przeznaczoną do leczenia lub zapobiegania chorobom. Po pierwsze więc, wyleczmy się z przekonania, że suplementacja może zastąpić wizytę u lekarza lub kurację farmakologiczną. Kapsułki i tabletki określane mianem suplementu diety mogą natomiast zapobiec niedoborom określonych składników w naszym organizmie lub je uzupełnić, aby uchronić nas przed konsekwencjami nieregularnego, mało racjonalnego sposobu żywienia. Pomogą nam schudnąć, zapobiec dolegliwościom związanym z przemianami hormonalnymi okresu menopauzy, wspomogą pracę układu krążenia, przygotują organizm do ciąży, podreperują stan włosów, skóry i opóźnią oznaki starzenia. Zakres działania suplementów wymieniać można bez końca, tak jak bardzo długo można wymieniać wpływ poszczególnych pierwiastków na nasze funkcje życiowe, przemiany metaboliczne, a więc i samopoczucie oraz stan zdrowia. Ponadto na swej stronie producent informuje, że produkt ma wspomagać odchudzanie. Co więc jest wolą tego suplementu? „Suplement diety Humavit Morwa Biała – uzupełnia codzienną dietę w substancje stabilizujące poziom glukozy we krwi oraz wpływające na po-posiłkowe przyswajanie cukru. Składniki preparatu wspomagają proces odchudzania”. Uprzejmie proszę o interwencję, aby reklamy, które wmawiają ludziom, że środek spożywczy jest panaceum na wszystkie choroby świata zniknęły z ekranu.”.

W czasie posiedzenia skargę przedstawiał i popierał arbiter-referent.

Wniósł o uznanie reklamy za sprzeczną z art. 6 Kodeksu Etyki Reklamy, zgodnie z którym „bez uzasadnionej konieczności powodowanej np. względami społecznymi i profilaktyką, reklamy nie mogą motywować do zakupu produktu poprzez wykorzystywanie zdarzeń losowych, wywoływanie lęku lub poczucia strachu.”.

Wniósł również o uznanie reklamy za niezgodną z art. 8 Kodeksu Etyki Reklamy, w myśl którego reklama nie może nadużywać zaufania odbiorcy, ani też wykorzystywać jego braku doświadczenia lub wiedzy.

Wniósł także o uznanie reklamy za sprzeczną z art. 10 ust.1 a) Kodeksu Etyki Reklamy, w myśl którego „reklamy nie mogą wprowadzać w błąd jej odbiorców, w szczególności w odniesieniu do:
a) istotnych cech, w tym właściwości, składu, metody, daty produkcji, przydatności, ilości, pochodzenia (w tym geograficznego) reklamowanego produktu;

Skarżony złożył pisemną odpowiedź na skargę i nie uczestniczył w posiedzeniu.

W odpowiedzi na pismo sygnatura akt K/l17/11 z dn. 19.09.2011 r. dot. skargi konsumenckiej na reklamę spółki PPH VARIA Sp. z o.o., Skarżony ustosunkował się do zarzutów sformułowanych przez Skarżącego i na ich podstawie przez arbitra-referenta. Skarżony przytoczył treść reklamy: „Z każdym pokoleniem obniża się wiek zachorowań na cukrzycę. Cukrzyca atakuje ludzi coraz młodszych. Humavit Morwa Biała reguluje poziom cukru we krwi i wspomaga odchudzanie. Wysoka jakość potwierdzona godłem „ Teraz Polska „. Humavit Morwa Biała. Zapobiegaj w porę.”.
Skarżony podniósł, że Skarżący w opisie skargi stwierdza „….w której to reklamie przekaz jasno mówi, że produkt ten zapobiega zachorowaniu na cukrzycę”. Skarżony poinformował, że sformułowania „zapobiega zachorowaniu na cukrzycę” w tekście reklamy nie ma, choć faktem jest, co wykazały liczne badania, że liście morwy białej obniżając poziom glukozy we krwi, obniżają tym samym wydzielanie insuliny, zmniejszając przyswajanie cukrów, co z kolei sprawia, ze zgromadzony w organizmie tłuszcz ulega szybszemu spalaniu, a tym samym wspomaga odchudzanie. Problem ten jest omawiany w wielu artykułach i publikacjach naukowych między innymi w:
a. pracy pani Małgorzaty Rzepy z Akademii Medycznej we Wrocławiu pt. „Cukrzyca i wspomaganie jej leczenia środkami pochodzenia roślinnego” z sierpnia 2008 r.
b. artykule pani prof.dr hab. Ireny Matławskiej – kierownika katedry i Zakładu Farmakognozji Akademii Medycznej w Poznaniu – „Nowiny Lekarskie” 2005, 74, 4, 539-541
c. artykule naukowym w BMC Complementary & Alternative Medicine z 2011 r. 11/5.
Skarżony podniósł, że Skarżący pisze „Oburzający jest charakter reklamy… a ponadto reklama ogólnie nie może straszyć, wzbudzać leku, co w tym przekazie zostało wg. mnie uczynione”. Skarżony poinformował, że jego celem nie było w żadnym przypadku straszenie czy wzbudzanie lęków wśród odbiorców reklamy. Skarżony poinformował, że wyszedł z założenia, że zagrożenie związane z cukrzycą jest problemem powszechnym, o czym prawie codziennie dowiadujemy się z przekazów medialnych. Na przykład na 47. dorocznym spotkaniu EASD (Europejskie Towarzystwo Badań nad Cukrzycą) użyto następujących sformułowań:
„ społeczno-ekonomiczne skutki nie tylko cukrzycy, ale wszystkich przewlekłych schorzeń niezakaźnych są szokujące” – wiceprzewodniczący EASD prof. Andrew Boulton.
„w ostatnich 20 latach liczba przypadków cukrzycy typu 2 wśród osób poniżej 19. roku życia wzrosła 10-krotnie – prof. Silva Arslanin.

Skarżony poinformował, że z badań zaprezentowanych na tejże konferencji przez prof. Silvę Arslanina wynika, że zachorowania na cukrzycę typu 2, w przeszłości uważanej za chorobę osób w średnim i starszym wieku, zaczynają niepokojąco wzrastać wśród dzieci i młodzieży. Są to informacje przekazane przez PAP 19 września 2011 r. pod tytułem: „Eksperci: epidemia cukrzycy przybiera zawrotne tempo”.

Skarżony poinformował, że jego reklama miała na celu uświadomienie jak najszerszej grupie ludzi zagrożeń wynikających z „epidemii choroby” jaką jest cukrzyca. Skarżony wskazał, że reklama ma charakter edukacyjno-społecznościowy. Zdaniem Skarżonego może właśnie należy zapobiegać w porę żeby się uchronić w przyszłości od konieczności leczenia się. Oprócz właściwego odżywiania i aktywności fizycznej, od tej konieczności może nas uchronić m.in. reklamowany w spocie preparat, gdyż znana jest właściwość suplementów diety, jako preparatów wspomagających funkcje fizjologiczne i spełniających rolę profilaktyczną. Poza tym sam skarżący używając sformułowania „według mnie ” stwierdza subiektywizm swej oceny.

Skarżony wskazał, że Skarżący pisze „Ponadto co do zasady leczenia i zapobiegania chorobom to cechy przypisane do leków”. Skarżony poinformował, że reklama nie zawiera nawet sugestii jakoby preparat Humavit Morwa Biała miał mieć właściwości lecznicze.

Podsumowując Skarżony stwierdził, że z przedstawionych powyżej informacji wynika wniosek, iż w najmniejszym stopniu, w żadnym momencie reklamy nie wywołuje lęku lub poczucia strachu wśród odbiorców (Art. 8 KER), nie nadużywa jego zaufania, ani nie wprowadza go w błąd (Art. 8 i Art. 10 KER).

Reasumując Skarżony wniósł o odrzucenie w całości zarzutu o uznanie reklamy za niezgodną z Art. 6, Art. 8 i Art. 10 Kodeksu Etyki Reklamy.

3. Zespół Orzekający zważył co następuje:

Zespół Orzekający uznał, że przedmiotowa reklama sugeruje odbiorcom, że suplement diety Humavit Morwa Biała reguluje poziom cukru we krwi, przez co zapobiega cukrzycy. Tymczasem w reklamie suplementów diety nie można komunikować właściwości leczniczych.

W opinii Zespołu Orzekającego przedmiotowy przekaz reklamowy wprowadza konsumentów w błąd i nadużywa zaufania odbiorców. Zgodnie z ulotką suplement diety Humavit Morwa Biała może być stosowany jako środek wspomagający w stabilizowaniu poziomu cukru w organizmie oraz pomocniczo podczas odchudzania.

W związku z powyższym, na podstawie pkt 37 ust. 1) lit c) Regulaminu Rozpatrywania Skarg Zespół Orzekający orzekł jak w pkt 1 uchwały.


Zgodnie z pkt.50 Regulaminu Rozpatrywania Skarg z dnia 25 listopada 2010r., stronom przysługuje prawo do odwołania się od uchwały Zespołu Orzekającego w terminie 10 dni od daty doręczenia uchwały. Podstawę odwołania mogą stanowić wyłącznie nowe fakty i dowody, nieznane zainteresowanej stronie w dacie podjęcia przez Zespół Orzekający uchwały.