Uchwała Nr ZO 56/13 w sprawie reklamy firmy USP Zdrowie sp. z o.o.

Uchwała Nr ZO 56/13
z dnia 16 maja 2013 roku
Zespołu Orzekającego
w sprawie sygn. Akt:
K/199/12

1. Zespół Orzekający Komisji Etyki Reklamy, działającej przy Związku Stowarzyszeń Rada Reklamy, w składzie:

1) Magdalena Czaja – przewodnicząca,
2) Małgorzata Augustyniak – członek,
3) Małgorzata Ołdak – członek,

na posiedzeniu w dniu 16 maja 2013 roku, po rozpatrzeniu skargi o sygnaturze akt K/199/12 złożonej, na podstawie pkt. 7 Regulaminu Rozpatrywania Skarg, przez konsumenta (bliższe dane w aktach sprawy), (dalej: Skarżący), przeciwko USP Zdrowie sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie (dalej: Skarżony), dotyczącej reklamy prasowej

postanawia oddalić skargę.

2. Zespół Orzekający ustalił, co następuje:

Do Komisji Etyki Reklamy wpłynęła skarga o sygn. K/199/12.
Przedmiotem skargi była reklama prasowa produktu leczniczego o nazwie Gripex Max.

Skarżący w prawidłowo złożonej skardze podniósł, iż:

„Przedstawianie mężczyzn w niekorzystnym świetle w sposób naśmiewający się z nich. Sugerowanie poprzez fotografie, że mężczyźni chorujący na grypę albo: – nie dbają o swój stan zdrowia (mężczyzna w koszulce z literą G), – wyolbrzymiają objawy swojej choroby i zachowują się jak dzieci (mężczyzna trzymający misia). Na stronie internetowej wspierającej akcję reklamową www.meskagrypa.pl prowadzony jest również konkurs z nagrodami rzeczowymi, w którym sugeruje się, że mężczyźni udają swoją chorobę i wyolbrzymiają objawy poprzez hasło promujące: „Faceci to prawdziwe gwiazdy chorowania? Opisz jego najbardziej kreatywny „występ” i wygraj nagrody!” Poza reklamą w dzienniku Metro reklama również jest prowadzona na portalach tematycznych skierowanych do kobiet, a także w ramach kampanii outdoorowej. Przykładowa lokalizacja reklamy outdoor – okrągły słup reklamowy przed starym budynkiem dworca PKP w Poznaniu Głównym.”.

W czasie posiedzenia skargę przedstawiał i popierał arbiter-referent.

Wniósł o uznanie reklamy za sprzeczną z dobrymi obyczajami (art. 2 ust. 1 Kodeksu Etyki Reklamy) oraz zarzucił, że reklama nie była prowadzona w poczuciu odpowiedzialności społecznej oraz zgodnie z zasadami uczciwej konkurencji.

Wniósł również o uznanie reklamy za niezgodną z art. 4 Kodeksu Etyki Reklamy, w myśl którego „reklamy nie mogą zawierać elementów, które zawierają treści dyskryminujące, w szczególności ze względu na rasę, przekonania religijne, płeć lub narodowość.”.

Skarżony złożył pisemną odpowiedź na skargę i nie uczestniczył w posiedzeniu.

W odpowiedzi na skargę konsumencką dotyczącą zamieszczonej w dzienniku Metro, a także w innych wymienionych w skardze mediach, reklamy produktu leczniczego Gripex Max Skarżony poinformował, że zarzuty zawarte w skardze są bezpodstawne.

Zdaniem Skarżonego, zawarte w skardze zarzuty jakoby w reklamie przedstawiano mężczyzn w niekorzystnym świetle w sposób naśmiewający się z nich pozbawione są podstaw.

Skarżony wyjaśnił, że kampania reklamowa „Męska grypa” utrzymana jest w żartobliwym tonie, z lekkim przymrużeniem oka i nie ma na celu obrażanie czy dyskryminowanie kogokolwiek. Kampania zainspirowana została opisanym w psychologii zjawiskiem tzw. „męskiej grypy”, czyli sposobu przeżywania choroby przez mężczyzn (przykładowo artykuł psychologa Marii Rotkiel na stronie http://www.meskagrypa.pl/meska-Qrypa.html ). Eksperci tłumaczą fizjologiczne i psychologiczne aspekty tej dolegliwości, a także przypominają o kulturowych uwarunkowaniach. Mężczyźni i kobiety różnią się bowiem progiem odczuwania bólu, co wpływa na sposób odczuwania choroby.

Już sama warstwa graficzna reklamy wskazuje, że kampania reklamowa utrzymana jest w żartobliwym tonie i w ten sposób należy ją odbierać. W reklamie pokazani są mężczyźni, którzy wyolbrzymiają rozmiary swojej choroby, czyli zdradzają objawy tzw. „męskiej grypy”, jednak reklama nie zawiera żadnych treści, które wskazywałyby, że ukazane w niej zachowania należy odnosić do wszystkich mężczyzn. W reklamie nie ma elementów, które ośmieszają mężczyzn w ogólności, ani tym bardziej nie zawiera treści dyskryminujących mężczyzn.

Skarżony wskazał, że Rada Reklamy rozpatrywała już podobną sprawę dotyczącą dezodorantu Old Spice, (sygn. akt. K/127/11/01), w której dobrze zbudowany czarnoskóry mężczyzna mówił „Spójrz na swojego mężczyznę i na mnie, jeszcze raz spójrz na niego i na mnie. Szkoda, że nie jest mną.”. Co do tej reklamy Rada Reklamy wydała orzeczenie, w którym zarzuciła jej naruszenie art. 4 Kodeksu Etyki Reklamy. Orzeczenie to było szeroko komentowane w Internecie jako przykład zbyt restrykcyjnego i pozbawionego zwykłego dystansu i poczucia humoru podejścia do ocenianego materiału. W orzeczeniu tym zgłoszono zdanie odrębne, w którym arbiter je składający podnosił, ze do tej reklamy należy podchodzić zachowując odpowiedni dystans. Ostatecznie Rada Reklamy zmieniła swoje orzeczenie w tej sprawie między innymi dlatego, że Procter and Gamble DS. Polska Sp. z o.o. przedstawiła badania konsumenckie, z których wynikało, że konsumenci nie czują się tą reklamą urażeni.

Warto zauważyć, że humor użyty w reklamie Old Spice był dużo bardziej dosadny niż ten w reklamie leku Gripex, a dodatkowo odwoływał się do stereotypów rasowych. Mimo to reklama nie została uznana za obraźliwą dla mężczyzn. Ciężko więc wyobrazić sobie by reklama leku Gripex, która operuje delikatnym humorem miałaby mężczyzn obrażać czy dyskryminować.

Skarżony podkreślił również, że skargę w niniejszej sprawie złożyła zaledwie jedna osoba. Gdyby reklama faktycznie urażała uczucia wszystkich czy znacznej większości mężczyzn zdecydowanie więcej osób zwróciłoby się ze skargą do Rady Reklamy. Tak było w niedawnym przypadku reklamy ubezpieczenia przeciwko rakowi ING Usługi Finansowe S.A. (sygn. akt: K/171/12), co do której skargi składało wielu konsumentów. W tym przypadku ewidentne było więc, że reklama dotknęła wielu osób i zasadne było wydanie orzeczenia. Nie można natomiast mówić o dyskryminacji czy obrażaniu grupy osób, skoro tylko jedna z nich zgłosiła jakiekolwiek uwagi do treści reklamy.

Jak wskazano wyżej reklama w żaden sposób nie narusza Art. 2 i art. 4 Kodeksu Etyki Reklamy, w związku z czym Skarżony wniósł o oddalenie skargi.

3. Zespół Orzekający zważył co następuje:

Zespół Orzekający nie dopatrzył się w przedmiotowej reklamie naruszenia norm Kodeksu.

Zespół Orzekający uznał, że przedmiotowa reklama była prowadzona w poczuciu odpowiedzialności społecznej. Zdaniem Zespołu Orzekającego przedmiotowa reklama jest zgodna z przyjętymi normami społecznymi i nie dyskryminuje ani nie poniża mężczyzn.

W opinii Zespołu Orzekającego przedmiotowa reklama utrzymana w żartobliwej konwencji, mieści się w ramach przyjętych norm etycznych.

W związku z powyższym, na podstawie pkt 37 ust. 1) lit b) Regulaminu Rozpatrywania Skarg Zespół Orzekający orzekł jak w pkt 1 uchwały.

Zgodnie z pkt.50 Regulaminu Rozpatrywania Skarg z dnia 16 maja 2012r., stronom przysługuje prawo do odwołania się od uchwały Zespołu Orzekającego w terminie 10 dni od daty doręczenia uchwały. Podstawę odwołania mogą stanowić wyłącznie nowe fakty i dowody, nieznane zainteresowanej stronie w dacie podjęcia przez Zespół Orzekający uchwały.