Uchwała Nr ZO 03/17 w sprawie reklamy firmy Coca-Cola Poland Services Sp. z o.o.
Uchwała Nr ZO 03/17
z dnia 17 stycznia 2017 roku
Zespołu Orzekającego
w sprawie sygn. Akt:
K/100/16
1. Zespół Orzekający Komisji Etyki Reklamy, działającej przy Związku Stowarzyszeń Rada Reklamy, w składzie:
1) Paweł Wiśniewski – przewodniczący,
2) Zofia Sanejko – członek,
3) Andrzej Garapich – członek,
na posiedzeniu w dniu 17 stycznia 2017 roku, po rozpatrzeniu skargi o sygnaturze akt K/100/16 złożonej, na podstawie pkt. 7 Regulaminu Rozpatrywania Skarg, przez konsumenta (bliższe dane w aktach sprawy), (dalej: Skarżący), przeciwko reklamie internetowej COCA–COLA POLAND SERVICES Sp. z o.o. Sp. k. z siedzibą w Warszawie (dalej: Skarżony)
postanawia oddalić skargę.
2. Zespół Orzekający ustalił, co następuje:
Do Komisji Etyki Reklamy wpłynęła skarga o sygn. K/100/16.
Przedmiotem skargi była reklama napoju COCA COLA ZERO.
Skarżący w prawidłowo złożonej skardze podniósł, iż:
„Na stronie internetowej produktu, a także w licznych materiałach reklamowych pojawia się informacja, że Coca-Cola Zero ma „zero kalorii”. Nie jest to jednak prawda, ponieważ napój posiada wartość kaloryczną (1kcal w 330 ml), co można zobaczyć na etykiecie produktu. Reklama wprowadza w błąd
załącznik: 57bec89fe16e7-cola.jpg”. – pisownia oryginalna
W czasie posiedzenia skargę przedstawiał i popierał arbiter-referent.
Arbiter-referent wniósł o uznanie reklamy za sprzeczną z art. 8, w myśl którego reklama nie może nadużywać zaufania odbiorcy, ani też wykorzystywać jego braku doświadczenia lub wiedzy.
Wniósł także o uznanie reklamy za sprzeczną z art. 10 ust. 1 a) Kodeksu Etyki Reklamy, w myśl którego „reklamy nie mogą wprowadzać w błąd jej odbiorców, w szczególności w odniesieniu do:
a) istotnych cech, w tym właściwości, składu, metody, daty produkcji, przydatności, ilości, pochodzenia (w tym geograficznego) reklamowanego produktu;”.
Skarżony nie uczestniczył w posiedzeniu.
Skarżony złożył pisemną odpowiedź na skargę o następującej treści:
„Szanowni Państwo, Dziękujemy za poinformowanie nas w piśmie z dnia 10 listopada 2016 roku o wpłynięciu do Biura Rady Reklamy skargi konsumenckiej na internetową reklamę produktu Coca-Cola Zero.
Na wstępie pragniemy podkreślić, że nasze działania zawsze podejmowane są z zachowaniem należytej staranności, zgodnie z dobrymi obyczajami, w poczuciu odpowiedzialności społecznej oraz zgodnie z zasadami uczciwej konkurencji. Nasze działania zawsze cechuje wyjątkowa dbałość o konsumentów i każda uwaga kierowana pod adresem komunikacji marketingowej naszych produktów jest dla nas nad wyraz cenna. Dlatego z uwagą przyjrzeliśmy się skardze skierowanej przez konsumenta do Biura Rady Reklamy dotyczącej komunikacji jednego z naszych produktów – Coca-Cola Zero.
Odnosząc się do pisma Rady Reklamy, chcielibyśmy poinformować, że reklama Coca-Cola Zero nie wprowadza jej odbiorców w błąd w szczególności w odniesieniu do istotnych cech (…) reklamowanego produktu, ponieważ została przygotowana w oparciu o obowiązujące regulacją definiujące dopuszczalne oświadczenia żywieniowe i jest zgodna z obowiązującymi przepisami prawa żywnościowego. Przekaz reklamowy jest zbudowany w oparciu o podstawę prawną w postaci Rozporządzenia (WE) nr 1924/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 20 grudnia 2006 r. w sprawie oświadczeń żywieniowych i zdrowotnych dotyczących żywności. Zgodnie za załącznikiem do Rozporządzenia, oświadczenie żywieniowe informujące, że produkt nie posiada wartości energetycznej oraz każde oświadczenie, które może mieć taki sam sens, może być stosowane tylko wówczas, gdy produkt nie zawiera więcej niż 4 kcal (17 kJ) w 100 ml. Napój Coca-Cola Zero zawiera 0,2 kcal (0,9 kJ) w 100 ml, co oznacza, że stosowanie oświadczenia odnoszącego się do braku wartości energetycznej (braku kalorii) jest uprawnione. W reklamie zastosowano synonim do wyrażenia brak kalorii, czyli „zero kalorii”, użyto opisu słownego, a nie cyfry. Należy podkreślić, że przepisy dotyczące oświadczeń żywieniowych odnoszą się zawsze do 100 ml, a nie do porcji, aby było możliwe porównanie między różnymi produktami spożywczymi. Przedstawianie wartości odżywczych w przeliczeniu na porcję produktu nie jest wymagane regulacjami; jest to informacja podawana przez producentów na zasadzie dobrowolności. Również wielkości porcji nie są uregulowane. Są to wyłącznie porcje sugerowane przez producentów na podstawie średniego spożycia czy danych żywieniowych. Te sugerowane wielkości mogą być różne nawet dla jednego produktu biorąc pod uwagę grupę konsumentów czy okazję konsumpcji np. napój może być dodatkiem do posiłku w restauracji lub spożywany samodzielnie. Sugerowana porcja Coca-Cola to 200, 250 lub 330 ml, ale ostatecznie to konsument decyduje ile produktu spożyje. Dlatego porcje proponowane na opakowaniach należy traktować wyłącznie orientacyjnie, jako wskazówkę, natomiast przy ocenie produktu pod kątem żywieniowym, kluczowe są wartości w przeliczeniu 100 ml. Dlatego w odniesieniu do Coca-Cola Zero oświadczenie żywieniowe „Zero kalorii” jest prawdziwe i w trafny sposób opisuje właściwości żywieniowe tego napoju.
Informacja o akceptowanych prawem oświadczeniach zdrowotnych jest powszechnie i publicznie dostępna, nie tylko na stronach instytucji Unii Europejskiej, ale też np. na stronach polskiego Głównego Inspektora Sanitarnego (GIS): http://gis.gov.pl/zywnosc/oswiadczenia-zywieniowe-i-zdrowotne/unijny-rejestr-oswiadczen-zywieniowych-i-zdrowotnvch/61-zatwierdzone-oswiadczenia-zywieniowe.
W świetle powyższego należy stwierdzić, że nie został naruszony art. 10 ust. 1 pkt a) Kodeksu Etyki Reklamy.
Odnosząc się do zarzucanego (rzekomego) naruszenia art. 8 Kodeksu Etyki Reklamy, stwierdzamy, że reklama Coca-Cola Zero nie nadużywa zaufania odbiorcy, ani też wykorzystuje jego braku doświadczenia lub wiedzy. W całości bazuje ona na informacjach powszechnie dostępnych i odnosi się do wiedzy o otaczającym świecie, którą posiada przeciętny konsument, niemający wiedzy specjalistycznej oraz potrafiący przeprowadzić proste, logiczne i zdroworozsądkowe rozumowanie.
Należy zwrócić uwagę na model przeciętnego konsumenta ukształtowany w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości (obecnie Trybunał Sprawiedliwości UE) oraz przeniesiony następnie na grunt ustawodawstwa unijnego oraz krajowego. Tytułem przykładu można wskazać art. 2 pkt 8 ustawy z dnia 23 sierpnia 2007 r. o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym, zgodnie z którym za przeciętnego konsumenta rozumie się konsumenta, który jest dostatecznie dobrze poinformowany, uważny i ostrożny. Taki świadomy i wyedukowany konsument nie będzie czuł się wprowadzony w błąd poprzez, zakwestionowaną w naszym przypadku, informację użytą w reklamie. Nie ulega żadnej wątpliwości, że przeciętny konsument wie, że jednostką wykorzystywaną do określenia wartości energetycznej są kalorie. Stąd też zdefiniowany w przepisach brak wartości energetycznej ma być rozumiany jako brak kalorii.
Ponadto, jest oczywistym, że stwierdzenie „zero kalorii” jest synonimem nieposiadania kalorii. Podstawowa wiedza o otaczającym świecie musi doprowadzić konsumenta do wniosku, że nieposiadanie kalorii oznacza nieposiadanie wartości odżywczej. Tym samym spełniona jest druga przesłanka wzmiankowanego wyżej przepisu Rozporządzenia (WE) nr 1924/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 20 grudnia 2006 r., mówiąca o każdym oświadczeniu, które może mieć sens oznaczający nieposiadanie wartości odżywczych.
Powyższe argumenty dowodzą bezsprzecznie, że reklama Coca-Cola Zera nie nadużywa zaufania odbiorcy, ani też wykorzystuje jego braku doświadczenia lub wiedzy, tym samym nie został naruszony art. 8 Kodeksu Etyki Reklamy.
Podsumowując, Coca-Cola Poland Services informuje, że reklama marki Coca-Cola Zero została przygotowana zgodnie z obowiązującymi przepisami, nie wprowadza konsumenta w błąd i nie nadużywa jego zaufania. Skarga, która jest przedmiotem Państwa pisma skierowanego do nas, jest bezpodstawna.
Wobec powyższego wnoszę o oddalenie skargi.” – pisownia oryginalna
3. Zespół Orzekający zważył co następuje:
Zespół Orzekający stwierdził, że przedmiotowa reklama nie narusza norm Kodeksu Etyki Reklamy zarzucanych przez Skarżącego i uznał, że reklama nie zawiera treści wprowadzających w błąd lub nadużywających zaufanie odbiorców.
Zespół Orzekający zwrócił uwagę, że prawdziwe jest oświadczenie żywieniowe, iż produkt nie posiada wartości energetycznej. Zespół Orzekający zauważył, że w reklamie został zastosowany uzus językowy „zero kalorii”, ponieważ powszechnym jest posługiwanie się określeniem „kalorie” zamiast „kilokalorie”, tym samym określenie to uzyskało status utartego zwyczaju językowego.
W związku z powyższym, na podstawie pkt 37 ust. 1) lit b) Regulaminu Rozpatrywania Skarg Zespół Orzekający orzekł jak w pkt 1 uchwały.
Zgodnie z pkt.50 Regulaminu Rozpatrywania Skarg z dnia 4 listopada 2014r., Stronom przysługuje prawo do odwołania się od uchwały Zespołu Orzekającego w terminie 10 dni od daty doręczenia uchwały. Podstawę odwołania mogą stanowić wyłącznie nowe fakty i dowody, nieznane zainteresowanej stronie w dacie podjęcia przez Zespół Orzekający uchwały.
Uchwała Nr ZO 03/17
z dnia 17 stycznia 2017 roku
Zespołu Orzekającego
w sprawie sygn. Akt:
K/100/16
1. Zespół Orzekający Komisji Etyki Reklamy, działającej przy Związku Stowarzyszeń Rada Reklamy, w składzie:
1) Paweł Wiśniewski – przewodniczący,
2) Zofia Sanejko – członek,
3) Andrzej Garapich – członek,
na posiedzeniu w dniu 17 stycznia 2017 roku, po rozpatrzeniu skargi o sygnaturze akt K/100/16 złożonej, na podstawie pkt. 7 Regulaminu Rozpatrywania Skarg, przez konsumenta (bliższe dane w aktach sprawy), (dalej: Skarżący), przeciwko reklamie internetowej COCA–COLA POLAND SERVICES Sp. z o.o. Sp. k. z siedzibą w Warszawie (dalej: Skarżony)
postanawia oddalić skargę.
2. Zespół Orzekający ustalił, co następuje:
Do Komisji Etyki Reklamy wpłynęła skarga o sygn. K/100/16.
Przedmiotem skargi była reklama napoju COCA COLA ZERO.
Skarżący w prawidłowo złożonej skardze podniósł, iż:
„Na stronie internetowej produktu, a także w licznych materiałach reklamowych pojawia się informacja, że Coca-Cola Zero ma „zero kalorii”. Nie jest to jednak prawda, ponieważ napój posiada wartość kaloryczną (1kcal w 330 ml), co można zobaczyć na etykiecie produktu. Reklama wprowadza w błąd
załącznik: 57bec89fe16e7-cola.jpg”. – pisownia oryginalna
W czasie posiedzenia skargę przedstawiał i popierał arbiter-referent.
Arbiter-referent wniósł o uznanie reklamy za sprzeczną z art. 8, w myśl którego reklama nie może nadużywać zaufania odbiorcy, ani też wykorzystywać jego braku doświadczenia lub wiedzy.
Wniósł także o uznanie reklamy za sprzeczną z art. 10 ust. 1 a) Kodeksu Etyki Reklamy, w myśl którego „reklamy nie mogą wprowadzać w błąd jej odbiorców, w szczególności w odniesieniu do:
a) istotnych cech, w tym właściwości, składu, metody, daty produkcji, przydatności, ilości, pochodzenia (w tym geograficznego) reklamowanego produktu;”.
Skarżony nie uczestniczył w posiedzeniu.
Skarżony złożył pisemną odpowiedź na skargę o następującej treści:
„Szanowni Państwo, Dziękujemy za poinformowanie nas w piśmie z dnia 10 listopada 2016 roku o wpłynięciu do Biura Rady Reklamy skargi konsumenckiej na internetową reklamę produktu Coca-Cola Zero.
Na wstępie pragniemy podkreślić, że nasze działania zawsze podejmowane są z zachowaniem należytej staranności, zgodnie z dobrymi obyczajami, w poczuciu odpowiedzialności społecznej oraz zgodnie z zasadami uczciwej konkurencji. Nasze działania zawsze cechuje wyjątkowa dbałość o konsumentów i każda uwaga kierowana pod adresem komunikacji marketingowej naszych produktów jest dla nas nad wyraz cenna. Dlatego z uwagą przyjrzeliśmy się skardze skierowanej przez konsumenta do Biura Rady Reklamy dotyczącej komunikacji jednego z naszych produktów – Coca-Cola Zero.
Odnosząc się do pisma Rady Reklamy, chcielibyśmy poinformować, że reklama Coca-Cola Zero nie wprowadza jej odbiorców w błąd w szczególności w odniesieniu do istotnych cech (…) reklamowanego produktu, ponieważ została przygotowana w oparciu o obowiązujące regulacją definiujące dopuszczalne oświadczenia żywieniowe i jest zgodna z obowiązującymi przepisami prawa żywnościowego. Przekaz reklamowy jest zbudowany w oparciu o podstawę prawną w postaci Rozporządzenia (WE) nr 1924/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 20 grudnia 2006 r. w sprawie oświadczeń żywieniowych i zdrowotnych dotyczących żywności. Zgodnie za załącznikiem do Rozporządzenia, oświadczenie żywieniowe informujące, że produkt nie posiada wartości energetycznej oraz każde oświadczenie, które może mieć taki sam sens, może być stosowane tylko wówczas, gdy produkt nie zawiera więcej niż 4 kcal (17 kJ) w 100 ml. Napój Coca-Cola Zero zawiera 0,2 kcal (0,9 kJ) w 100 ml, co oznacza, że stosowanie oświadczenia odnoszącego się do braku wartości energetycznej (braku kalorii) jest uprawnione. W reklamie zastosowano synonim do wyrażenia brak kalorii, czyli „zero kalorii”, użyto opisu słownego, a nie cyfry. Należy podkreślić, że przepisy dotyczące oświadczeń żywieniowych odnoszą się zawsze do 100 ml, a nie do porcji, aby było możliwe porównanie między różnymi produktami spożywczymi. Przedstawianie wartości odżywczych w przeliczeniu na porcję produktu nie jest wymagane regulacjami; jest to informacja podawana przez producentów na zasadzie dobrowolności. Również wielkości porcji nie są uregulowane. Są to wyłącznie porcje sugerowane przez producentów na podstawie średniego spożycia czy danych żywieniowych. Te sugerowane wielkości mogą być różne nawet dla jednego produktu biorąc pod uwagę grupę konsumentów czy okazję konsumpcji np. napój może być dodatkiem do posiłku w restauracji lub spożywany samodzielnie. Sugerowana porcja Coca-Cola to 200, 250 lub 330 ml, ale ostatecznie to konsument decyduje ile produktu spożyje. Dlatego porcje proponowane na opakowaniach należy traktować wyłącznie orientacyjnie, jako wskazówkę, natomiast przy ocenie produktu pod kątem żywieniowym, kluczowe są wartości w przeliczeniu 100 ml. Dlatego w odniesieniu do Coca-Cola Zero oświadczenie żywieniowe „Zero kalorii” jest prawdziwe i w trafny sposób opisuje właściwości żywieniowe tego napoju.
Informacja o akceptowanych prawem oświadczeniach zdrowotnych jest powszechnie i publicznie dostępna, nie tylko na stronach instytucji Unii Europejskiej, ale też np. na stronach polskiego Głównego Inspektora Sanitarnego (GIS): http://gis.gov.pl/zywnosc/oswiadczenia-zywieniowe-i-zdrowotne/unijny-rejestr-oswiadczen-zywieniowych-i-zdrowotnvch/61-zatwierdzone-oswiadczenia-zywieniowe.
W świetle powyższego należy stwierdzić, że nie został naruszony art. 10 ust. 1 pkt a) Kodeksu Etyki Reklamy.
Odnosząc się do zarzucanego (rzekomego) naruszenia art. 8 Kodeksu Etyki Reklamy, stwierdzamy, że reklama Coca-Cola Zero nie nadużywa zaufania odbiorcy, ani też wykorzystuje jego braku doświadczenia lub wiedzy. W całości bazuje ona na informacjach powszechnie dostępnych i odnosi się do wiedzy o otaczającym świecie, którą posiada przeciętny konsument, niemający wiedzy specjalistycznej oraz potrafiący przeprowadzić proste, logiczne i zdroworozsądkowe rozumowanie.
Należy zwrócić uwagę na model przeciętnego konsumenta ukształtowany w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości (obecnie Trybunał Sprawiedliwości UE) oraz przeniesiony następnie na grunt ustawodawstwa unijnego oraz krajowego. Tytułem przykładu można wskazać art. 2 pkt 8 ustawy z dnia 23 sierpnia 2007 r. o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym, zgodnie z którym za przeciętnego konsumenta rozumie się konsumenta, który jest dostatecznie dobrze poinformowany, uważny i ostrożny. Taki świadomy i wyedukowany konsument nie będzie czuł się wprowadzony w błąd poprzez, zakwestionowaną w naszym przypadku, informację użytą w reklamie. Nie ulega żadnej wątpliwości, że przeciętny konsument wie, że jednostką wykorzystywaną do określenia wartości energetycznej są kalorie. Stąd też zdefiniowany w przepisach brak wartości energetycznej ma być rozumiany jako brak kalorii.
Ponadto, jest oczywistym, że stwierdzenie „zero kalorii” jest synonimem nieposiadania kalorii. Podstawowa wiedza o otaczającym świecie musi doprowadzić konsumenta do wniosku, że nieposiadanie kalorii oznacza nieposiadanie wartości odżywczej. Tym samym spełniona jest druga przesłanka wzmiankowanego wyżej przepisu Rozporządzenia (WE) nr 1924/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 20 grudnia 2006 r., mówiąca o każdym oświadczeniu, które może mieć sens oznaczający nieposiadanie wartości odżywczych.
Powyższe argumenty dowodzą bezsprzecznie, że reklama Coca-Cola Zera nie nadużywa zaufania odbiorcy, ani też wykorzystuje jego braku doświadczenia lub wiedzy, tym samym nie został naruszony art. 8 Kodeksu Etyki Reklamy.
Podsumowując, Coca-Cola Poland Services informuje, że reklama marki Coca-Cola Zero została przygotowana zgodnie z obowiązującymi przepisami, nie wprowadza konsumenta w błąd i nie nadużywa jego zaufania. Skarga, która jest przedmiotem Państwa pisma skierowanego do nas, jest bezpodstawna.
Wobec powyższego wnoszę o oddalenie skargi.” – pisownia oryginalna
3. Zespół Orzekający zważył co następuje:
Zespół Orzekający stwierdził, że przedmiotowa reklama nie narusza norm Kodeksu Etyki Reklamy zarzucanych przez Skarżącego i uznał, że reklama nie zawiera treści wprowadzających w błąd lub nadużywających zaufanie odbiorców.
Zespół Orzekający zwrócił uwagę, że prawdziwe jest oświadczenie żywieniowe, iż produkt nie posiada wartości energetycznej. Zespół Orzekający zauważył, że w reklamie został zastosowany uzus językowy „zero kalorii”, ponieważ powszechnym jest posługiwanie się określeniem „kalorie” zamiast „kilokalorie”, tym samym określenie to uzyskało status utartego zwyczaju językowego.
W związku z powyższym, na podstawie pkt 37 ust. 1) lit b) Regulaminu Rozpatrywania Skarg Zespół Orzekający orzekł jak w pkt 1 uchwały.
Zgodnie z pkt.50 Regulaminu Rozpatrywania Skarg z dnia 4 listopada 2014r., Stronom przysługuje prawo do odwołania się od uchwały Zespołu Orzekającego w terminie 10 dni od daty doręczenia uchwały. Podstawę odwołania mogą stanowić wyłącznie nowe fakty i dowody, nieznane zainteresowanej stronie w dacie podjęcia przez Zespół Orzekający uchwały.
