Uchwała Nr ZO 07/15 w sprawie reklamy firmy CHDE Polska sp. z o.o. sp. k.

Uchwała Nr ZO 07/15
z dnia 11 lutego 2015 roku
Zespołu Orzekającego
w sprawie sygn. Akt:
K/10/14/01-02

1. Zespół Orzekający Komisji Etyki Reklamy, działającej przy Związku Stowarzyszeń Rada Reklamy, w składzie:

1) Igor Kaleński – przewodniczący,
2) Małgorzata Augustyniak – członek,
3) Małgorzata Rokita – członek,

na posiedzeniu w dniu 11 lutego 2015 roku, po rozpatrzeniu skarg o sygnaturach akt K/10/14/01-02 złożonych, na podstawie pkt. 7 Regulaminu Rozpatrywania Skarg, przez konsumentów (bliższe dane w aktach sprawy), (dalej: Skarżący), przeciwko reklamie umieszczonej na opakowaniu produktu firmy CHDE Polska sp. z o.o. sp. k. z siedzibą w Rzeszowie (dalej: Skarżony)

postanawia uznać, że reklama narusza normy Kodeksu Etyki Reklamy.

2. Zespół Orzekający ustalił, co następuje:

Do Komisji Etyki Reklamy wpłynęły skargi o sygn. K/10/14/01-02
Przedmiotem skarg było oznaczenie opakowania Inhalatora Microlife hasłem „Inhalator polecany przez lekarzy” bez podania dowodów na powyższe stwierdzenie.

Skarżący w prawidłowo złożonych skargach podnieśli, iż:
„produkt: Inhalator Microlife
opis reklamy: Na opakowaniach inhalatorów firmy Microlife dystrybuowanych przez firmę CHDE znajdują się oznaczenia reklamowe ‘hasło’ “Inhalator polecany przez lekarzy”. Na opakowaniu jak i wewnątrz brak jakiegokolwiek odniesienia dla uzasadnienia użycia takiego zapisu.
Treść skargi: Inhalator jako produkt medyczny służący do leczenia chorób układu oddechowego jest reklamowany hasłem które nie powinno być stosowane w reklamie z uwagi na brak źródła podawania takiej opinii oraz w sposób bezpośredni wprowadza pacjentów w błąd sugerując, że wszyscy lekarze polecają ten produkt medyczny dostępny w aptece.” – pisownia oryginalna
„produkt: Inhalator Microlife
opis reklamy: Na opakowaniu inhalatora na półce w aptece jest naklejka “Inhalator polecany przez lekarzy”.
Treść skargi: w aptekach na terenie całego kraju znajdują się inhalatory (wyrób medyczny służący do podawania produktu leczniczego) firmy Microlife dystrybuowane
przez firmę CHDE z Rzeszowa, oznaczone hasłem reklamowym “Polecane przez lekarzy”.

Zgodnie z ustawą z dnia 6 września 2001 r. Prawo farmaceutyczne, reklama
produktu leczniczego kierowana do publicznej wiadomości nie może polegać na:
– odwoływaniu się do zaleceń osób znanych publicznie, naukowców, osób
posiadających wykształcenie medyczne lub farmaceutyczne lub sugerujących
posiadanie takiego wykształcenia.
Proszę o informacje jaki kroki prawne należy podjąć aby powstrzymać takie
działanie firmy Microlife/CHDE .” – pisownia oryginalna
W czasie posiedzenia skargi przedstawiał i popierał arbiter-referent.
Arbiter-referent wniósł o uznanie reklamy za sprzeczną z dobrymi obyczajami (art. 2 ust. 1 Kodeksu Etyki Reklamy) oraz zarzucił, że reklama nie była prowadzona w poczuciu odpowiedzialności społecznej oraz zgodnie z zasadami uczciwej konkurencji.
Wniósł także o uznanie reklamy za sprzeczną z art. 8 Kodeksu Etyki Reklamy w myśl którego „reklama nie może nadużywać zaufania odbiorcy, ani też wykorzystywać jego braku doświadczenia lub wiedzy.”.
Ponadto zarzucił niezgodność reklamy z art. 10 ust. 1 a) Kodeksu Etyki Reklamy, w myśl którego „reklamy nie mogą wprowadzać w błąd jej odbiorców, w szczególności w odniesieniu do:
a) istotnych cech, w tym właściwości, składu, metody, daty produkcji, przydatności, ilości, pochodzenia (w tym geograficznego) reklamowanego produktu;”.
Arbiter-referent poinformował również, że zgodnie z art. 55 ust. 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. Prawo farmaceutyczne (Dz.U.08.45.271 j.t.) „reklama produktu leczniczego kierowana do publicznej wiadomości nie może polegać na:
1) prezentowaniu produktu leczniczego przez osoby znane publicznie, naukowców, osoby posiadające wykształcenie medyczne lub farmaceutyczne lub sugerujące posiadanie takiego wykształcenia;
2) odwoływaniu się do zaleceń osób znanych publicznie, naukowców, osób posiadających wykształcenie medyczne lub farmaceutyczne lub sugerujących posiadanie takiego wykształcenia.”.

Skarżony nie uczestniczył w posiedzeniu.

Skarżony złożył pisemną odpowiedź na skargi o następującej treści:
„Działając w imieniu Spółki CHDE Polska sp. z o.o. sp. k. z siedzibą w Rzeszowie (dalej, jako: „CHDE ” lub „Spółka”) w związku z zawiadomieniem z dnia 27 maja 2014 r. o skierowaniu do rozpatrzenia przez Zespół Orzekający Komisji Etyki Reklamy dwóch skarg konsumenckich dotyczących reklamy produktu Inhalator Microlife, wnoszę o oddalenie skarg w całości ze względu na brak naruszenia norm Kodeksu Etyki Reklamy.
Uzasadnienie
W dniu 27 maja 2014 r. zostały doręczone Spółce wraz z powyższym zawiadomieniem treści dwóch skarg konsumenckich dotyczących reklamy produktu Inhalator Microlife oraz kserokopia opakowania, w którym produkt jest sprzedawany.
Spółka nie jest sygnatariuszem Kodeksu Etyki Reklamy, niemniej jednak pragnie ustosunkować się do twierdzeń sformułowanych w skargach.
Przede wszystkim należy uznać, że zarzuty przedstawione w skargach sygn. akt K/10/14/01 i K/10/14/02 są całkowicie bezzasadne, ponieważ reklama nie narusza żadnej z norm Kodeksu Etyki Reklamy, ani też ustawy z dnia 06 września 2001 r. – Prawo farmaceutyczne.
CHDE prowadzi działania reklamowe z należytą starannością przyjętą dla profesjonalisty, zgodnie z dobrymi obyczajami, zasadami uczciwej konkurencji i w poczuciu odpowiedzialności społecznej. Reklama nie nadużywa również w żaden sposób zaufania odbiorcy ani nie wykorzystuje jego braku doświadczenia, czy też wiedzy. CHDE nie podziela argumentów przytoczonych w skargach konsumenckich, ponieważ przedstawione w nich odniesienia do rzekomego naruszenia Kodeksu Etyki Reklamy oraz przepisów ustawy Prawo Farmaceutyczne, jak i możliwość bezpośredniego wprowadzenia pacjentów w błąd, nie znajdują odzwierciedlenia w przedmiotowej sprawie.
Na wstępie wskazać należy, że reklamowanym produktem jest Inhalator Microlife – wyrób medyczny, zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 38 ustawy z dnia 20 maja 2010 r. o wyrobach medycznych (Dz. U. 2010, Nr 107, poz. 679 ze zm.), nie zaś produkt leczniczy w rozumieniu ustawy z dnia 06 września 2001 r. – Prawo Farmaceutyczne (t.j. Dz. U. 2008, Nr 45, poz. 271 ze zm.; dalej: „Prawo farmaceutyczne”). Z uwagi na powyższe brak jest możliwości zinterpretowania ocenianej reklamy w sposób inny, niż odnoszący się do wyrobu medycznego. Podniesienia wymaga, że również sam konsument w skargach nr K/10/14/02 oraz nr K/10/14/01 potwierdza, iż reklamowany przez CHDE produkt jest wyrobem medycznym. Wobec powyższego brak podstaw dla zarzutu naruszenia art. 55 ust. 1 Prawa farmaceutycznego odnoszącego się do obostrzeń stosowanych przy reklamie produktów leczniczych.
Z uwagi na powyższe, zarzuty skargi konsumenckiej nr K/10/14/02 uznać należy za całkowicie bezzasadne.
Odnosząc się do sformułowanego przez konsumenta zarzutu bezpośredniego wprowadzenia w błąd poprzez reklamowanie „hasłem, które nie powinno być stosowane w reklamie z uwagi na brak źródła podawania takiej opinii” wskazać należy, że zarzut ten nie znajduje poparcia w obowiązujących przepisach prawa. W szczególności obowiązek „podawania źródła takiej opinii” nie wynika z art. 10 Kodeksu Etyki Reklamy, który stanowił podstawę sformułowanego przez konsumenta zarzutu wprowadzenia w błąd. Twierdzenia skargi jakoby Spółka naruszyła normy prawa „nie podając źródła opinii” stanowią jedynie swobodną i daleko posuniętą nadinterpretację obowiązujących norm i jako takie nie mogą stanowić podstawy formułowanych zarzutów.
Jednocześnie stanowczego podkreślenia wymaga, że twierdzenia konsumenta jakoby CHDE sugerowała, że ..wszyscy lekarze polecają ten produkt medyczny dostępny w aptece” nie mai a pokrycia w oznaczeniu faktycznie zastosowanym na opakowaniu Inhalatora Microlife i stanowią znaczącą nadinterpretacją treści przekazu reklamowego. Rzekome stwierdzenie „wszyscy lekarze polecają ten produkt medyczny” w reklamie produktu w ogóle nie pada.
Niezależnie od powyższego CHDE wskazuje, że jest spółką oferującą szeroki zakres sprzętu medycznego, m. in. inhalatory, ciśnieniomierze, termometry, glukometry, poduszki elektryczne, etc. Oferowane produkty dystrybuowane są przez Spółkę do tysięcy aptek położonych na terenie całego kraju i z uwagi na branżę, w której działa, polecane są pacjentom nie tylko przez farmaceutów ale i lekarzy.
Informacja zawarta na opakowaniu produktu, zgodnie z którą produkt Spółki jest „polecany przez lekarzy”, powinna być oceniana przede wszystkim z perspektywy przeciętnego klienta (pacjenta), jak również z uwzględnieniem zasad logiki i praw rządzących rynkiem reklamy.
Wskazania wymaga, że w kontekście przekazów reklamowych, jak również innych działań skierowanych do konsumentów, funkcjonuje pojęcie przeciętnego konsumenta, implementowane do polskiego ustawodawstwa przez ustawę z dnia 23 sierpnia 2007 roku o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym (Dz. U. z 2007 r. Nr 171 poz. 1206). Zgodnie art. 2 pkt. 8) w/w ustawy przeciętnym konsumentem jest „konsument, który jest dostatecznie dobrze poinformowany, uważny i ostrożny; oceny dokonuje się z uwzględnieniem czynników społecznych, kulturowych, językowych i przynależności danego konsumenta do szczególnej grupy konsumentów, przez którą rozumie się dającą się jednoznacznie zidentyfikować grupę konsumentów, szczególnie podatną na oddziaływanie praktyki rynkowej lub na produkt, którego praktyka rynkowa dotyczy, ze względu na szczególne cechy, takie jak wiek, niepełnosprawność fizyczna lub umysłowa.”
Definicja „przeciętnego konsumenta” wynika również z dorobku orzecznictwa Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości, według którego przeciętny konsument jest na tyle dobrze poinformowany, na ile można tego racjonalnie oczekiwać, oraz który jest racjonalnie spostrzegawczy i ostrożny. Nabywca nieostrożny zaś to konsument, który bezkrytycznie odnosi się do haseł reklamowych i nie posiada podstawowych informacji.
Kampanie reklamowe CHDE są kierowane do masowego nabywcy, a nie do szczególnej grupy konsumentów, w związku z tym przy ocenie informacji zawartej na opakowaniu oferowanego do sprzedaży produktu – Inhalatora Microlife, stosowana winna być definicja abstrakcyjnego, przeciętnego konsumenta, a nie konsumenta o obniżonym stopniu percepcji. Zatem lansowany przez Skarżących wzorzec konsumenta jako osoby mało rozważnej, niemającej dobrej orientacji, ani w polskim, ani tym bardziej w unijnym systemie prawa nie występuje.
Stosując wyżej opisany wzorzec ..przeciętnego konsumenta” nie sposób przyjąć, że treści zastosowane w reklamie produktów CHDE. pomimo nie podania źródła informacji, iż produkt jest ..polecany przez lekarzy”, mają być automatycznie kwalifikowane jako wprowadzające w błąd. Jak wyżej podniesiono, Spółka dystrybuuje oferowane produkty na terytorium całego kraju. Z uwagi na szeroki rynek odbiorców, nie jest możliwym wskazanie na opakowaniach produktów wszystkich farmaceutów, czy też lekarzy produkty te polecających, z czego przeciętny, racjonalny konsument w pełni zdaje sobie sprawę. Stanowczego podkreślenia wymaga jeszcze raz fakt, iż zarzut jakoby Spółka opatrzyła produkt hasłem „polecane przez wszystkich lekarzy”’ nie znajduje odzwierciedlenia w rzeczywistości, a twierdzenie takie stanowiło wyłącznie daleko idącą nadinterpretacją Skarżącego.
CHDE jako firma o uznanej renomie na rynku oraz o ukształtowanym podejściu do etycznego i zgodnego z najlepszymi standardami prowadzenia biznesu, mając na względzie dobro i bezpieczeństwo pacjenta, prowadzi swoją działalność reklamową w sposób zgodny z przepisami prawa oraz dobrymi obyczajami. Należy nadmienić, że jest to rynek monitorowany przez organy administracji publicznej, które to nie wnosiły zastrzeżeń do przedmiotowej reklamy Inhalatora Microlife.
Podsumowując, zarzuty przedstawione przez konsumentów wobec reklamy Inhalatora Microlife należy uznać za bezpodstawne. Jednocześnie CHDE ma nadzieję, że zostały wyjaśnione wszystkie aspekty dotyczące przedmiotowego przekazu reklamowego.
Biorąc pod uwagę całokształt podniesionych wyżej okoliczności, w tym brak naruszenia w reklamie obowiązujących przepisów prawa, należy uznać, że zarzuty przedstawione w skargach objętych sygnaturą K/10/14 są niezasadne.
Wobec powyższego wniosek CHDE o oddalenie w całości skarg jest zasadny.
Odpowiedź na skargę przesłana została faksem oraz na adres e-mail Związku Stowarzyszeń Rady Reklamy, jak również w trzech egzemplarzach pocztą.”. – pisownia oryginalna

3. Zespół Orzekający zważył co następuje:

Zespół Orzekający dopatrzył się w przedmiotowej reklamie naruszenia norm Kodeksu zarzucanych przez Skarżących.
W opinii Zespołu Orzekającego reklama narusza dobre obyczaje i nie była prowadzona w poczuciu odpowiedzialności społecznej.
Zdaniem Zespołu Orzekającego, Skarżony nie przedstawił dowodów na poparcie tezy, iż produkt rzeczywiście jest polecany przez lekarzy, dlatego należy uznać, że przedmiotowa reklama wykorzystująca wizerunek zawodu zaufania publicznego jakim jest zawód lekarza, może nadużywać zaufania odbiorców i wprowadzać konsumentów w błąd.

W związku z powyższym, na podstawie pkt 37 ust. 1) lit c) Regulaminu Rozpatrywania Skarg Zespół Orzekający orzekł jak w pkt 1 uchwały.

Zgodnie z pkt.50 Regulaminu Rozpatrywania Skarg z dnia 4 listopada 2014r., stronom przysługuje prawo do odwołania się od uchwały Zespołu Orzekającego w terminie 10 dni od daty doręczenia uchwały. Podstawę odwołania mogą stanowić wyłącznie nowe fakty i dowody, nieznane zainteresowanej stronie w dacie podjęcia przez Zespół Orzekający uchwały.