Uchwała Nr ZO 34/16 w sprawie reklamy firmy Przedsiębiorstwo Produkcji Farmaceutycznej HASCO-LEK SA

Uchwała Nr ZO 34/16
z dnia 5 kwietnia 2016 roku
Zespołu Orzekającego
w sprawie sygn. Akt:
K/187/15

1. Zespół Orzekający Komisji Etyki Reklamy, działającej przy Związku Stowarzyszeń Rada Reklamy, w składzie:

1) Zofia Sanejko – przewodnicząca,
2) Rafał Karski – członek,
3) Paweł Wiśniewski – członek,

na posiedzeniu w dniu 5 kwietnia 2016 roku, po rozpatrzeniu skargi o sygnaturze akt K/187/15 złożonej, na podstawie pkt. 7 Regulaminu Rozpatrywania Skarg, przez konsumenta (bliższe dane w aktach sprawy), (dalej: Skarżący), przeciwko reklamie telewizyjnej firmy Przedsiębiorstwo Produkcji Farmaceutycznej HASCO-LEK SA z siedzibą we Wrocławiu (dalej: Skarżony)

postanawia oddalić skargę.

2. Zespół Orzekający ustalił, co następuje:

Do Komisji Etyki Reklamy wpłynęła skarga o sygn. K/187/15.
Przedmiotem skargi była reklama telewizyjna produktu leczniczego Ibum Express.

Skarżąca w prawidłowo złożonej skardze podniosła, iż:
„opis reklamy: Reklama prezentuje kobiety w wielu sytuacjach, w których narażone są na ból. W jednej ze scen prezentowana jest kobieta z noworodkiem, po porodzie. Na końcu reklamy pada hasło: “Kobiety zniosą wiele rodzajów bólu, ale ból głowy nie jest im do niczego potrzebny”. Następnie wymienione są wskazania do stosowania leku Ibum.

Treść skargi: Reklama sugeruje w jakich sytuacjach kobieta może zastosować lek przeciwbólowy. W jednej ze scen pokazana jest kobieta z noworodkiem. Scenę można zinterpretować jako chwilę po porodzie. Substancja czynna leku, Ibuprofen jest przeciwwskazana w III trymestrze ciąży jak i podczas karmienia piersią, zatem reklama wprowadza w błąd odbiorców, sugerując taką możliwość zastosowania u kobiety po porodzie.”-pisownia oryginalna.

W czasie posiedzenia skargę przedstawiał i popierał arbiter-referent.

Wniósł o uznanie reklamy za sprzeczną z art. 2 ust. 1 Kodeksu Etyki Reklamy, z uwagi na to, że reklama nie była prowadzona w poczuciu odpowiedzialności społecznej oraz zgodnie z dobrymi obyczajami.
Arbiter-referent wniósł również o uznanie reklamy za sprzeczną z art. 8, w myśl którego reklama nie może nadużywać zaufania odbiorcy, ani też wykorzystywać jego braku doświadczenia lub wiedzy.
Wniósł także o uznanie reklamy za sprzeczną z art. 10 ust. 1 a) Kodeksu Etyki Reklamy, w myśl którego „reklamy nie mogą wprowadzać w błąd jej odbiorców, w szczególności w odniesieniu do:
a) istotnych cech, w tym właściwości, składu, metody, daty produkcji, przydatności, ilości, pochodzenia (w tym geograficznego) reklamowanego produktu;”.

Skarżony złożył pisemną odpowiedź na skargę i uczestniczył w posiedzeniu.
„Działając w imieniu Przedsiębiorstwa Produkcji Farmaceutycznej Hasco-Lek S.A. z siedzibą we Wrocławiu (dalej: „Spółka”), w odpowiedzi na pismo z dnia 7 marca 2016r., doręczonego Spółce w dniu 10 marca 2016r. wyjaśniam, co następuje.
W dniu 29 listopada 2015 roku do Biura Rady Reklamy wpłynęła skarga konsumencka na reklamę produktu leczniczego Ibum Express, która wcześniej tego dnia pojawiła się na antenie stacji telewizyjnej TVN. Skarga została złożona przez osobę fizyczną. Skarżący zarzuca, że reklama ww. produktu leczniczego może wprowadzać odbiorców w błąd, sugerując możliwość jego zastosowania przez kobiety po porodzie, pomimo przeciwwskazań do jego stosowania w III trymestrze ciąży jak i podczas karmienia piersią.
Odpowiadając na ww. zarzuty informuję, że konstrukcja reklamy do 20. sekundy polega na przedstawianiu kobiet w sytuacjach, w których mogą doświadczać różnego rodzaju ból, co zostaje wyraźnie zaakcentowane przez lektora, jednakże kobiety występujące w reklamie, do momentu gdy konkretnie i wyraźnie mowa jest o bólu głowy, nie zażywają i nie sugeruje się im zażywania jakiegokolwiek leku przeciwbólowego, ponieważ pokonują one ból samodzielnie, co w warstwie dźwiękowej reklamy prezentuje się następująco:
– „Żeby być piękną? (depilacja nóg);
– „Pokonać samą siebie” (wspinaczka górska);
– „I przeszkody rzucane pod nogi” (spacer w wysokich szpilkach po nierównej nawierzchni);
– „Zrobić coś dla siebie” (robienie tatuażu);
– – „I dla innych” (wydanie dziecka na świat).
W kolejnej części reklamy przytoczone powyżej sceny podsumowane są sformułowaniem: „Kobiety zniosą wiele rodzajów bólu, ale ból głowy nie jest im do niczego potrzebny Użycie czasownika „zniosą”, który występuje w czasie przyszłym dokonanym, nie jest tu przypadkowa. Wskazuje on jednoznacznie, że czynność zakończy się z zakładanym skutkiem, czyli wytrzymaniem bólu. Jednocześnie sformułowanie „wytrzymywać bór to według Słownika Języka Polskiego jedna z definicji słowa unosić”. Inną definicją słowa unosić” jest „cierpliwie wytrzymać coś nieprzyjemnego” lub „wykazać tolerancją wobec kogoś lub czegoś”. Co więcej, w przedmiotowej reklamie wyraźnie wskazano do stosowania wobec jakich rodzajów bólu przewidziany jest reklamowany produkt – ból głowy, bolesne miesiączkowanie, bóle mięśniowe, bóle zębów, czyli wskazanie rodzajów bólu bezpośrednio wynikających z Charakterystyki Produktu Leczniczego.

Spółka, jako podmiot odpowiedzialny, czuwa aby każda reklama jej produktów leczniczych była zgodna z treścią rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 21 listopada 2008r. w sprawie reklamy produktów leczniczych. Zgodnie z par. 7 ww. rozporządzenia, reklama produktu leczniczego musi zawierać ostrzeżenie: „Przed użyciem zapoznaj się z treścią ulotki dołączonej do opakowania bądź skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą, gdyż każdy lek niewłaściwie stosowany zagraża Twojemu życiu lub zdrowiu “, które to znalazło się w przedmiotowej reklamie. W ulotce produktu leczniczego Ibum Express natomiast wprost wskazano, że przeciwwskazaniem do jego stosowania jest III trymestr ciąży.
W związku z powyższym nie można się zgodzić jakoby reklama produktu leczniczego Ibum Express wprowadzała odbiorcę w błąd, sugerując, że może być również stosowany przez kobiety po porodzie lub w czasie ciąży.
Ponadto, w piśmie z dnia 7 marca 2016 roku Spółka została wezwana do ustosunkowania się wobec zarzutów sformułowanych przez arbitra-referenta na podstawie skargi, jednakże w przedmiotowym piśmie brak jest owych zarzutów. Zarzutami tymi nie są na pewno przytoczone zapisy art. 2, 8 i 10 Kodeksu Etyki Reklamy, ponieważ czym innym są zarzuty, a czym innym wskazane podstawy wydania ewentualnej decyzji przez Komisję Etyki Reklamy. W związku z powyższym. Spółka w niniejszym piśmie odniosła się wyłącznie do treści skargi złożonej przez konsumenta.
Dalej, zgodnie z Regulaminem rozpatrywania skarg, wskazać należy, iż członek Komisji Etyki Reklamy podejmuje decyzję o skierowaniu skargi do rozpatrzenia przez Zespół Orzekający w ciągu 10 dni od wpłynięcia skargi do Biura Rady Reklamy. Następnie, jeśli skarga nie posiada braków formalnych, na których uzupełnienie skarżący ma 11 dni, arbiter- referent podejmuje decyzję o skierowaniu skargi do rozpatrzenia przez Zespół Orzekający i zawiadamia skarżącego oraz skarżonego. Z uwagi na fakt, że skarga została złożona w dniu 29.11.2015r., a zawiadomienie o złożonej skardze zostało dostarczone Spółce dopiero w dniu 10.03.2016r., tj. po upływie ok. 3,5 miesiąca. Wobec powyższego wskazuję, że Komisja Etyki Reklamy przekroczyła terminy wskazane w Regulaminie rozpatrywania skarg.
Niezależnie od powyższego, wskazuję, że Spółka nie jest partnerem systemu samoregulacji, tym samym nie jest zobowiązana do przestrzegania zapisów Kodeksu Etyki Reklamy oraz do wykonywania uchwał Komisji Etyki Reklamy. Z uwagi na fakt, iż Spółka czuje się odpowiedzialna zarówno za swoje produkty jak i przekaz ich dotyczący, oraz mając na celu wyjaśnienia ewentualnych nieścisłości w odbiorze przekazów reklamowych, niniejszym pismem odpowiada na wezwanie.
Mając na uwadze powyższe, wnoszę o oddalenie skargi konsumenckiej. Zdaniem Spółki przedmiotowa reklama była prowadzona w poczuciu odpowiedzialności społecznej, zgodnie z dobrymi obyczajami i nie zawiera treści mogących wprowadzić jej odbiorców w błąd, w szczególności w odniesieniu do istotnych cech, tj. składu czy zastosowania reklamowanego produktu.”- pisownia oryginalna.

Podczas posiedzenia pełnomocnik Skarżonego zwrócił uwagę na ogólnie przyjęty model konsumenta świadomego, rozważnego, dobrze poinformowanego. Zauważył również, że kobiety w ciąży i matki karmiące są jeszcze bardziej poinformowane i ostrożne w przyjmowaniu produktów leczniczych. Zaznaczył także, że charakterystyka produktu leczniczego Ibum Express nie zawiera przeciwwskazań dedykowanych matkom karmiącym. Zgodnie z ulotką przylekową nie należy stosować leku u kobiet w III trymestrze ciąży.

3. Zespół Orzekający zważył co następuje:

Zespół Orzekający nie dopatrzył się w przedmiotowej reklamie naruszenia norm Kodeksu Etyki Reklamy zarzucanego przez Skarżącą i uznał, że reklama była prowadzona w poczuciu odpowiedzialności społecznej oraz zgodnie z dobrymi obyczajami.
Zespół Orzekający stwierdził również, że reklama nie nadużywa zaufania odbiorców, ani też nie wykorzystuje ich braku doświadczenia lub wiedzy.
Zdaniem Zespołu Orzekającego przedmiotowa reklama nie wprowadza odbiorców w błąd co do właściwości reklamowanego produktu i w sposób odpowiedni przedstawiała jego cechy.

W związku z powyższym, na podstawie pkt 37 ust. 1) lit b) Regulaminu Rozpatrywania Skarg Zespół Orzekający orzekł jak w pkt 1 uchwały.

Zgodnie z pkt.50 Regulaminu Rozpatrywania Skarg z dnia 4 listopada 2014r., Stronom przysługuje prawo do odwołania się od uchwały Zespołu Orzekającego w terminie 10 dni od daty doręczenia uchwały. Podstawę odwołania mogą stanowić wyłącznie nowe fakty i dowody, nieznane zainteresowanej stronie w dacie podjęcia przez Zespół Orzekający uchwały.