Uchwała Nr ZO 80/15 w sprawie reklamy firmy Aflofarm Farmacja Polska Sp. z o.o.

Uchwała Nr ZO 80/15
z dnia 16 czerwca 2015 roku
Zespołu Orzekającego
w sprawie sygn. Akt:
K/19/15

1. Zespół Orzekający Komisji Etyki Reklamy, działającej przy Związku Stowarzyszeń Rada Reklamy, w składzie:

1) Jarosław Sobolewski – przewodniczący,
2) Krystyna Jarosz – członek,
3) Marcin Kozłowski – członek,

na posiedzeniu w dniu 16 czerwca 2015 roku, po rozpatrzeniu skargi o sygnaturze akt K/19/15 złożonej, na podstawie pkt. 7 Regulaminu Rozpatrywania Skarg, przez konsumenta (bliższe dane w aktach sprawy), (dalej: Skarżący), przeciwko reklamie telewizyjnej firmy Aflofarm Farmacja Polska Sp. z o.o. z siedzibą w Pabianicach (dalej: Skarżony)

postanawia oddalić skargę.

2. Zespół Orzekający ustalił, co następuje:

Do Komisji Etyki Reklamy wpłynęła skarga o sygn. K/19/15
Przedmiotem skargi była reklama telewizyjna suplementu diety o nazwie Renovastin.

Skarżący w prawidłowo złożonej skardze podniósł, iż:
„opis reklamy: W reklamie znany fryzjer Tomasz Szmidt przekonuje, że do wzmocnienia włosów konieczne jest działanie od środka. Takie działanie mają mieć właśnie tabletki Renovastin. Tomasz Szmidt stwierdza, że „Tabletki Renovastin to gwarancja, że farbowanie, prostowanie czy stylizacja na gorąco będą udane”.
Treść skargi: W warstwie dźwiękowej reklamy ani razu z ust Tomasza Szmidta nie pojawia się stwierdzenie, że Renovastin to suplement diety. Taka informacja znajduje się jedynie w rogu ekranu. Natomiast w warstwie dźwiękowej kilkukrotnie pojawia się stwierdzenie “tabletki Renovastin”. To sprawia, że osoby słuchające reklamy (jak często dzieje się w sytuacji domowej) są wprowadzane w błąd co do natury reklamowanego produktu.
Tabletki potocznie kojarzone są z postacią leku – a więc produktu leczniczego, który wykazuje działanie potwierdzone badaniami klinicznymi. Suplement takiego działania nie posiada. Tym samym taka konstrukcja reklamy może wprowadzać konsumenta co do natury produktu oraz jego skuteczności. Ten efekt potęguje stwierdzenie „dostępne w aptece” pojawiające się w reklamie. Powszechnie wiadomo, że apteka jest miejscem sprzedaży leków. Tym samym trudno unikną wrażenia, że twórcy reklamy celowo wprowadzają konsumentów w błąd sugerując, że ich suplement diety jest lekiem. Jednocześnie Tomasz Szmidt daje nie pokrytą żadnymi faktami czy badaniami naukowymi gwarancję działania suplementu diety Renovastin.”. – pisownia oryginalna

W czasie posiedzenia skargę przedstawiał i popierał arbiter-referent.
Arbiter-referent wniósł o uznanie reklamy za sprzeczną z dobrymi obyczajami (art. 2 ust. 1 Kodeksu Etyki Reklamy) oraz zarzucił, że reklama nie była prowadzona w poczuciu odpowiedzialności społecznej oraz zgodnie z zasadami uczciwej konkurencji.
Ponadto, wniósł o uznanie reklamy za sprzeczną z art. 8 Kodeksu Etyki Reklamy w myśl którego „reklama nie może nadużywać zaufania odbiorcy, ani też wykorzystywać jego braku doświadczenia lub wiedzy.”.

Zarzucił także niezgodność reklamy z art. 10 ust. 1 a) Kodeksu Etyki Reklamy, w myśl którego „reklamy nie mogą wprowadzać w błąd jej odbiorców, w szczególności w odniesieniu do:
a) istotnych cech, w tym właściwości, składu, metody, daty produkcji, przydatności, ilości, pochodzenia (w tym geograficznego) reklamowanego produktu;”.

Skarżony nie uczestniczył w posiedzeniu.
Skarżony złożył pisemną odpowiedź na skargę o następującej treści:
„Szanowni Państwo, w odpowiedzi na skargę konsumencką dotyczącą suplementu diety „Renovastin”, poniżej przedstawiamy swoje stanowisko w sprawie.
Nie zgadzamy się ze stawianymi zarzutami naruszenia art. 2, art. 8 i art.10 ust. 1 lit. a) Kodeksu Etyki Reklamy jak również ze stwierdzeniami Skarżącego.

Zgodnie z obowiązującym Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady nr 1169/2011 z dnia 25 października 2011 roku w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat żywności, zmiany rozporządzeń Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1924/2006 i (WE) nr 1925/2006 oraz uchylenia dyrektywy Komisji 87/250/EWG, dyrektywy Rady 90/496/EWG, dyrektywy Komisji 1999/1 O/WE, dyrektywy 2000/13/WE Parlamentu Europejskiego i Rady, dyrektyw Komisji 2002/67/WE i 2008/5/WE oraz rozporządzenia Komisji (WE) nr 608/2004 konsument musi być poinformowany o charakterze danego środka spożywczego. Tak też jest w spocie reklamowym „Renovastin”, gdzie u góry ekranu, w lewej jego części pojawia się belka z nazwą handlową oraz napisem „suplement diety” umieszczonym niżej. Ponadto napis „suplement diety” został dodatkowo umieszczony obok opakowania na końcu reklamy. Podkreślić trzeba, że zgodnie z komentarzem do ustawy pod redakcją Agnieszki Szymeckiej – Wesołowskiej (Szymecka – Wesołowska Agnieszka (red), Balicki A., Opoka F., Syska M., Szostek D., Wojciechowski P., Bezpieczeństwo żywności i żywienia. Komentarz, LEX, 2013) należy uznać, iż określenie “suplement diety” powinno być bardzo blisko nazwy handlowej (…). Co więcej autorzy podkreślają, że w odniesieniu do obowiązkowych ostrzeżeń w reklamie leków regulacje farmaceutyczne zawierają szczegółowe wytyczne wobec wymaganego tekstu. W szczególności zgodnie z § 9 ust. 2 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 21 listopada 2008 r. w sprawie reklamy produktów leczniczych (Dz. U. Nr 210, poz. 1327) wymagane ostrzeżenie umieszcza się “w dolnej części reklamy, na płaszczyźnie stanowiącej nie mniej niż 10% jej powierzchni (…) w taki sposób, aby tekst wyróżniał się od tła płaszczyzny, był widoczny, czytelny, nieruchomy, umieszczony poziomo, przy czym odległość liter od dolnej i górnej krawędzi tła płaszczyzny reklamy nie może być większa niż 1/2 wysokości liter, a odległość między wierszami napisu nie może być większa niż „wysokość liter”. W związku z tym, ze prawodawca nie zdecydował się na podobny poziom szczegółowości regulacji w zakresie suplementów diety, należy uznać, iż brak jest podstaw do bezpośredniego stosowania wymogów wynikających z regulacji farmaceutycznych. (…) Jednocześnie nie ma wymogu, by była ona (tj. nazwa „suplement diety”) umieszczona poziomo bądź by zastosowane były litery szczególnej wysokości. Niewątpliwie należy zgodzić się z takim stwierdzeniem. Regulacji co do umieszczania określenia „suplementu diety” nie określa także żadne z rozporządzeń wydanych do ustawy. Potwierdzeniem zaprezentowanego stanowiska jest również ogólnie przyjęta (akceptowana przez organy nadzoru) praktyka rynkowa polegająca na tym, że w reklamie telewizyjnej wystarczające jest wskazanie informacji „suplement diety” w formie graficznej, w warstwie wizualnej reklamy. Wobec powyższego bezzasadne jest stawianie zarzutu wprowadzania w błąd. Reklama telewizyjna jest zgodna z prawem i nie narusza przepisów ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia.
Słowo „tabletka” nie jest zastrzeżone wyłącznie dla leków. Formę tabletek mają różne produkty jak: suplementy diety, wyroby medyczne, żywność (np. cukierki). Zgodnie z definicją zawartą w ustawie z dnia 25 sierpnia 2006 roku o bezpieczeństwie żywności i żywienia suplementem diety jest środek spożywczy, którego celem jest uzupełnienie normalnej diety, będący skoncentrowanym źródłem witamin lub składników mineralnych lub innych substancji wykazujących efekt odżywczy lub inny fizjologiczny, pojedynczych lub złożonych, wprowadzany do obrotu w formie umożliwiającej dawkowanie, w postaci: kapsułek, tabletek, drażetek i w innych podobnych postaciach, saszetek z proszkiem, ampułek z płynem, butelek z kroplomierzem i w innych podobnych postaciach płynów i proszków przeznaczonych do spożywania w małych, odmierzonych ilościach jednostkowych, z wyłączeniem produktów posiadających właściwości produktu leczniczego w rozumieniu przepisów prawa farmaceutycznego. Natomiast apteka nie jest miejscem wyłącznej sprzedaży produktów leczniczych. Zgodnie z art. 86 ust. 8 Prawa farmaceutycznego w aptekach ogólnodostępnych na wydzielonych stoiskach można sprzedawać produkty określone w art. 72 ust. 5 posiadające wymagane prawem atesty lub zezwolenia. Art. 72 ust. 5 wymienia następujące produkty:
1) wyroby medyczne
2) produkty lecznicze przeznaczone wyłącznie na eksport, posiadające pozwolenie na dopuszczenie do obrotu inne niż określone w ust. 3,
3) środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego,
4) suplementami diety
5) środki kosmetyczne, z wyłączeniem kosmetyków przeznaczonych do perfumowania lub upiększania,
6) środkami higienicznymi,
7) przedmiotami do pielęgnacji niemowląt i chorych,
8) środkami spożywczymi zawierającymi w swoim składzie farmakopealne naturalne składniki pochodzenia roślinnego,
9) środkami dezynfekcyjnymi stosowanymi w medycynie

Na marginesie jeszcze należy wskazać, że podobne zarzuty stawiane były reklamie produktu Belissa (sygn. K/97/13) oraz Positivum (sygn. K/136/14), gdzie rozpoznając skargę Rada Reklama nie uznała zarzutów Skarżącego i uchwałą odpowiednio: Uchwała Nr ZO 126/13 z dnia 11 grudnia 2013 roku oraz Uchwałą Nr ZO 25/15 z dnia 4 marca 2015 roku Zespół Orzekający stwierdził, że reklama nie narusza norm Kodeksu Etyki Reklamy.

Mając powyższe na uwadze wnosimy o oddalenie skargi jako bezzasadnej.”. – pisownia oryginalna

3. Zespół Orzekający zważył co następuje:

Zespół Orzekający nie dopatrzył się w przedmiotowej reklamie naruszenia norm Kodeksu zarzucanych przez Skarżącego i uznał, że reklama była prowadzona w poczuciu odpowiedzialności społecznej i zgodnie z dobrymi obyczajami.

Zespół Orzekający stwierdził, że reklama nie nadużywa zaufania odbiorców i nie wykorzystuje ich braku doświadczenia lub wiedzy.

Zespół Orzekający oddalił także zarzut Skarżącego dotyczący wprowadzania konsumentów w błąd co do właściwości reklamowanego produktu i wyraził opinię, iż w tym zakresie przedmiotowa reklama w sposób odpowiedni przedstawiała cechy reklamowanego produktu.

W związku z powyższym, na podstawie pkt 37 ust. 1) lit b) Regulaminu Rozpatrywania Skarg Zespół Orzekający orzekł jak w pkt 1 uchwały.

Zgodnie z pkt.50 Regulaminu Rozpatrywania Skarg z dnia 4 listopada 2013r., stronom przysługuje prawo do odwołania się od uchwały Zespołu Orzekającego w terminie 10 dni od daty doręczenia uchwały. Podstawę odwołania mogą stanowić wyłącznie nowe fakty i dowody, nieznane zainteresowanej stronie w dacie podjęcia przez Zespół Orzekający uchwały.