Uchwała Nr ZO 79/15 w sprawie reklamy firmy NEXT FILM Sp. z o.o.
Uchwała Nr ZO 79/15
z dnia 16 czerwca 2015 roku
Zespołu Orzekającego
w sprawie sygn. Akt:
K/18/15/01-72
1. Zespół Orzekający Komisji Etyki Reklamy, działającej przy Związku Stowarzyszeń Rada Reklamy, w składzie:
1) Jarosław Sobolewski – przewodniczący,
2) Krystyna Jarosz – członek,
3) Marcin Kozłowski – członek,
na posiedzeniu w dniu 16 czerwca 2015 roku, po rozpatrzeniu skarg o sygnaturze akt K/18/15/01-72 złożonych, na podstawie pkt. 7 Regulaminu Rozpatrywania Skarg, przez konsumentów (bliższe dane w aktach sprawy), (dalej: Skarżący), przeciwko reklamie zewnętrznej firmy NEXT FILM Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie (dalej: Skarżony)
postanawia uznać, że reklama narusza normy Kodeksu Etyki Reklamy.
2. Zespół Orzekający ustalił, co następuje:
Do Komisji Etyki Reklamy wpłynęły skargi o sygn. K/18/15/01-72
Przedmiotem skarg była reklama zewnętrzna filmu pt. „POLSKIE GÓWNO”.
Skarżący w prawidłowo złożonych skargach podnieśli m.in. iż:
„opis reklamy: Reklama prezentuje muzyków i wielki tytuł filmu „polskie gówno”.
Treść skargi: Tytuł filmu zawiera wulgaryzm, dlatego uważam, ze ta reklama nie powinna pojawić się w przestrzeni publicznej. Na jej odbiór narażone są nagle dzieci, które takiego słownictwa nie znają i nie używają. Ekspozycja takiego hasła jest skandaliczna.”.
„opis reklamy: Bilbordy z reklamą filmu w tytule – „Polskie Gówno”
Treść skargi: Odnośnie tytułu – „Polskie Gówno” widocznego na reklamach bilbordowych na terenie Warszawy i okolic – Zgodnie z ustawą o języku polskim ochrona języka polskiego, do której są zobowiązane podmioty uczestniczące w życiu publicznym, polega w szczególności na dbaniu o poprawne używanie języka, stwarzaniu warunków do właściwego jego rozwoju jako narzędzia międzyludzkiej komunikacji oraz przeciwdziałaniu jego wulgaryzacji.
Natomiast zgodnie z art. 141 kodeksu wykroczeń, kto w miejscu publicznym umieszcza nieprzyzwoite ogłoszenie, napis lub rysunek albo używa słów nieprzyzwoitych, podlega karze ograniczenia wolności, grzywny do 1.500 złotych albo karze nagany.”
„opis reklamy: Plakaty przedstawiają kilku rockowych muzyków, oraz wulgarny tytuł filmu „Polskie Gówno”
Treść skargi: AMS prowadzi kampanię bez poczucia odpowiedzialności społecznej. Ekspozycja reklamy na ulicach miast oznacza, że zgodnie z art. 32 Kodeksu Etyki Reklamy, jest ona kierowana również do dzieci, łamiąc art. 25 KER. Reklama eksponuje wyraz uznany powszechnie za wulgarny. Jest to sprzeczne z art. 3 p. 1 i 2 Ustawy o języku polskim oraz art. 141 kodeksu wykroczeń. Rada Reklamy upominała już innych reklamodawców, że używanie wulgaryzmów w reklamie jest niezgodne z KER.”
– pisownia oryginalna
W czasie posiedzenia skargi przedstawiał i popierał arbiter-referent.
Arbiter-referent wniósł o uznanie reklamy za sprzeczną z dobrymi obyczajami oraz zarzucił, że reklama nie była prowadzona w poczuciu odpowiedzialności społecznej, co jest niezgodne z art. 2 ust. 1 Kodeksu Etyki Reklamy.
Wniósł również o uznanie reklamy za niezgodną z art. 25 Kodeksu Etyki Reklamy, w myśl którego „reklamy skierowane do dzieci lub młodzieży muszą uwzględniać stopień ich rozwoju oraz nie mogą zagrażać ich fizycznemu, psychicznemu lub moralnemu dalszemu rozwojowi.”.
Poinformował również, że zgodnie z art. 32 Kodeksu Etyki Reklamy, „przepisy zawarte w art. 22-31 stosuje się odpowiednio również do reklam, które nie są bezpośrednio skierowane do dzieci, jednak dzieci są ich odbiorcami ze względu na formę oraz miejsce i sposób prezentowania reklam. Dotyczy to w szczególności reklam emitowanych w telewizji w sąsiedztwie audycji dla dzieci, reklam wyświetlanych w kinach przed seansami filmów dla dzieci oraz reklamy zewnętrznej.”.
Ponadto, arbiter-referent poinformował, że zgodnie z art. 3. ust. 1 pkt. 1 i 2) ustawy z dnia 7 października 1999r. o języku polskim (DZ. U. z 1999r. nr 90, poz. 999) „Ochrona języka polskiego polega w szczególności na:
1) dbaniu o poprawne używanie języka i doskonaleniu sprawności językowej jego użytkowników oraz na stwarzaniu warunków do właściwego rozwoju języka jako narzędzia międzyludzkiej komunikacji,
2) przeciwdziałaniu jego wulgaryzacji”.
Skarżony uczestniczył w posiedzeniu.
Skarżony złożył pisemną odpowiedź na skargi o następującej treści:
„Działając w imieniu Next Film sp. z o.o. (dalej: „Next Film”), w odpowiedzi na pismo z dnia 22 maja 2015 roku o skierowaniu do rozpatrzenia przez Zespół Orzekający Komisji Etyki Reklamy skarg konsumenckich dotyczących plakatów prezentujących film fabularny pod tytułem „Polskie gówno” w reżyserii Grzegorza Jankowskiego (dalej: „Film”), wnoszę o oddalenie skargi w całości ze względu na brak naruszeń po stronie Next Film zasad określonych Kodeksem Etyki Reklamy.
Na wstępie pragnę podkreślić, że skargi konsumenckie przywołane w piśmie nie odnoszą się do samego przekazu reklamowego Filmu (tj. zastosowanej formy przekazu, hasła reklamowego itp.) jako niezgodnego z dobrymi obyczajami, ale do tytułu Filmu. Podkreślić należy, że tytuł Filmu jest przejawem wolności twórczej i jako taki stanowi cześć składową Filmu, a jakakolwiek próba ingerencji w jego treść stanowiłaby naruszenie autorskich praw osobistych twórcy, zgodnie z ustawą z dnia 4 lutego 1994 roku o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Tym samym, rozważanie czy tytuł Filmu jest zgodny z dobrymi obyczajami czy powszechnie obowiązującymi przepisami prawa wytoczą poza kompetencje nadane Zespołowi Orzekającemu Komisji Etyki Reklamy mocą Kodeksu Etyki Reklamy. Na tej podstawie należy uznać, że adresatem jakichkolwiek skarg odnoszących się do tytułu Filmu powinien być twórca Filmu, a osoby których dobra osobiste w ten sposób zostały naruszone powinny dochodzić swoich praw na podstawie powszechnie obowiązujących przepisów prawa.
Podkreślenia wymaga, że Next Film jako dystrybutor Filmu w ramach jego eksploatacji kinowej nie mógłby prowadzić dystrybucji oraz promocji Filmu bez bezpośredniego wskazania jego tytułu. Wprowadzenie natomiast cenzury czy „wykropkowania” spornego wyrazu, poza naruszeniem autorskich praw osobistych twórcy Filmu, stanowiło by również formę wprowadzenia konsumenta w błąd.
Odchodząc od zagadnienia spornego tytułu Filmu, w zakresie przywołanego w piśmie art. 32 w zw. z art. 25 Kodeksu Etyki Reklamy, nie sposób się zgodzić z twierdzeniem, że reklama Filmu była skierowana do dzieci lub młodzieży, i tym samym mogła zagrażać ich fizycznemu, psychicznemu lub moralnemu dalszemu rozwojowi. Sam fakt umieszczenia reklamy jakiegokolwiek produktu w formie reklamy zewnętrznej nie oznacza, że została ona skierowana do tej grupy wiekowej. Poparciem dla tej tezy jest chociażby art. 13(1) ust. 2 pkt 5 ustawy z dnia 26 października 1982 roku o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, który dopuszcza możliwość reklamy i promocji piwa na słupach i tablicach reklamowych i innych stałych i ruchomych powierzchniach wykorzystywanych do reklamy, co nie oznacza, że reklama tym samym jest skierowana do dzieci oraz młodzieży i że oni będą odbiorami takiej reklamy. Dodatkowo należy podkreślić, że reklama Filmu nie zawierała żadnych elementów czy treści (w tym towarzyszących lub sąsiadujących) mogących wskazywać, że została ona skierowana do dzieci lub młodzieży.
Mając powyższe na uwadze, skargi konsumencie będące przedmiotem niniejszego pisma należy uznać za całkowicie niezasadne.”. – pisownia oryginalna
3. Zespół Orzekający zważył co następuje:
Zespół Orzekający dopatrzył się w przedmiotowej reklamie naruszenia norm Kodeksu zarzucanych przez Skarżących i uznał, że reklama nie była prowadzona w poczuciu odpowiedzialności społecznej oraz zgodnie z dobrymi obyczajami.
Zdaniem Zespołu Orzekającego, przedmiotowa reklama może zagrażać fizycznemu, psychicznemu lub moralnemu dalszemu rozwojowi dzieci lub młodzieży.
Jednocześnie, Zespół Orzekający zaapelował do reklamodawców, aby w trosce o ochronę języka polskiego nie używali wulgaryzmów w reklamach.
W związku z powyższym, na podstawie pkt 37 ust. 1) lit c) Regulaminu Rozpatrywania Skarg Zespół Orzekający orzekł jak w pkt 1 uchwały.
Zgodnie z pkt.50 Regulaminu Rozpatrywania Skarg z dnia 4 listopada 2013r., stronom przysługuje prawo do odwołania się od uchwały Zespołu Orzekającego w terminie 10 dni od daty doręczenia uchwały. Podstawę odwołania mogą stanowić wyłącznie nowe fakty i dowody, nieznane zainteresowanej stronie w dacie podjęcia przez Zespół Orzekający uchwały.
