Uchwała Nr ZO 92/12 w sprawie reklamy firmy ECE Projektmanagement Polska Sp. z o.o.

Uchwała Nr ZO 92/12 z dnia 23 sierpnia 2012 roku Zespołu Orzekającego w sprawie sygn. Akt: K/49/12

1. Zespół Orzekający Komisji Etyki Reklamy, działającej przy Związku Stowarzyszeń Rada Reklamy, w składzie:

1) Paweł Wiśniewski — przewodniczący,
2) Andrzej Garapich — członek,
3) Igor Kaleński — członek,

na posiedzeniu w dniu 23 sierpnia 2012 roku, po rozpatrzeniu skargi o sygnaturze akt K/49/12 złożonej, na podstawie pkt. 7 Regulaminu Rozpatrywania Skarg, przez konsumenta (bliższe dane w aktach sprawy), (dalej: Skarżący), przeciwko ECE Projektmanagement Polska Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie (dalej: Skarżony), dotyczącej reklamy radiowej

postanawia uznać, że reklama narusza normy Kodeksu.

2. Zespół Orzekający ustalił, co następuje:

Do Komisji Etyki Reklamy wpłynęła skarga o sygn. K/49/12.
Przedmiotem skargi była reklama radiowa Centrum Handlowo-Usługowego Galeria Kaskada.

Skarżący w prawidłowo złożonej skardze podniósł, iż „Podczas emitowanej reklamy pojawia się śpiew dziecka na melodię hymnu państwowego ze słowami żeby nuda poszła sobie… se zrobię. Ta reklama wyśmiewa Mazurka Dąbrowskiego. Emisja tej reklamy była między godziną 8:45 a 8:47.”.

W czasie posiedzenia skargę przedstawiał arbiter-referent.

Wniósł o uznanie reklamy za sprzeczną z dobrymi obyczajami (art. 2 ust. 1 Kodeksu Etyki Reklamy) oraz zarzucił, że reklama nie była prowadzona w poczuciu odpowiedzialności społecznej.

Zarzucił również, że reklama jest sprzeczna z art. 16 ust.1 ustawy z dnia 31 stycznia 1980r. o godle, barwach i hymnie Rzeczypospolitej Polskiej oraz o pieczęciach państwowych (Dz.U.05.235.2000 z późn. zm.), w myśl którego: „Symbole Rzeczypospolitej Polskiej nie mogą być umieszczane na przedmiotach przeznaczonych do obrotu handlowego.”

Wyjątek od tej zasady przewiduje ust. 2 tegoż artykułu, zgodnie z którym „Dozwolone jest umieszczanie na przedmiotach przeznaczonych do obrotu handlowego godła lub barw Rzeczypospolitej Polskie w formie stylizowanej lub artystycznie przetworzonej.”

Skarżony złożył pisemną odpowiedź na skargę i nie uczestniczył w posiedzeniu.

W odpowiedzi na przesłaną informację o wniesieniu skargi do Związku Stowarzyszeń Rady Reklamy, Skarżony poinformował, że przedmiotowa reklama została wyprodukowana przez Color Prasa RAJ. Tomasz Zuterek, Studio „ARMATK, ul. Karmelkowa 65k 52-319 Wrocław na zlecenie i za akceptacją firmy DOM MARKI Max von Jastroy Sp. z o.o. z siedzibą w Szczecinie, ul. Majowa 2, (kod pocztowy: 71-374). ECE Projektmanagement Polska Sp. z o.o. jest wyłącznie zleceniodawcą usług wykonywanych przez Dom Marki Max von Jastrov Sp. z o.o. Z tego względu Skarżony poprosił aby wszelką korespondencję w przedmiotowej sprawie kierować do w/w podmiotów.
W związku z powyższym Skarżony oświadczył, iż ECE Projektmanagement Polska Sp. z oo. nie weźmie udziału w prowadzonym posiedzeniu, ponieważ sprawa go nie dotyczy. Jednocześnie Skarżony przesłał wyjaśnienia uzyskane od w/w kontrahentów.
Reklama Kaskada Szczecin — wielkanocny event zawiera element mazurka, intonowanego przez chłopca. Jest to dziecięca interpretacja pierwszych taktów jednego z najbardziej popularnych i kojarzonych mazurków „Jeszcze jeden mazur dzisiaj”. Muzyka- Fabian Tymulski, słowa— Ludwik Ksawery Pomian łubiński, Użyta została muzyczna forma stylizowana na tańcu mazur, mocno zakorzeniona w polskiej tradycji, Jest to typowy mazur ułański — czyli temperamentny taniec salonowy. Jest to odniesienie do mazurka jako formy muzycznej, domyślnie tutaj również do ciasta wielkanocnego — nie zaś do konkretnego „Mazurka Dąbrowskiego”. Zgodnie z powyższym art. 16 ust.1 ustawy z dnia 31.01.1980 r. o godle, barwach i hymnie Rzeczpospolitej Polskiej oraz o pieczęciach państwowych, nie ma tu zastosowania. Użyty fragment mazurka, jako element muzyki ludowej, w żadnym stopniu nie jest symbolem, o którym mowa ww. artykule. Nie może być bowiem tak, że każde zaintonowanie utworu w metrum na 3, synkopą i akcentowaniem drugiej i trzeciej części taktu oraz silnie „pytającą” pierwszą częścią frazy i „odpowiadającą” częścią drugą jest odniesieniem do hymnu narodowego.
Zaskarżona reklama była emitowana w okresie przedświątecznym (Œwięta Wielkanocne). Jej scenariusz, jak i produkcja nawiązuje do skojarzeń z tradycją Œwiąt Wielkanocnych: Wielkanoc mazurek (ciasto i taniec narodowy) – tradycja — pisanki radość — to lekarstwo na nudę (szczególnie tę dziecięca). Wg tekstu scenariusza i pliku pełnej produkcji reklama stworzona jest w konwencji radosnych przygotowań do Œwiąt — dziecko śpiewa: „Żeby nuda poszła sobie, w Kaskadzie pisankę zrobię”. Trudno zatem nie odnieść wrażenia, że autor skargi mylnie przytoczył zarówno prosty tekst, jak i jego przekaz, bądź też zwyczajnie nie dosłyszał treści reklamy. To właśnie radosne intonowanie mazurka — ma pobudzić dziecko — co też się dzieje — w drugiej części reklamy — „Przyjdź z rodziną do galerii kaskada, konkurs na pisankę itd.”
Reklama skonstruowana jest na zasadzie triady:
– stan nudy
– przełamanie
– radość (efekt)
Momentem przełamania jest właśnie intonowanie przez dziecko mazurka.
Mazur, jako melodia narodowa, była wiele razy interpretowana przez współczesnych artystów. Wystarczy choćby przytoczyć przykład zespołu Novi Singers, czy współczesną kompozycję Andrzeja Dutkiewicza z 1986 roku czy Marka Sawy z 1994 roku. Powszechnie wiadomo również, że interpretacja Mazurka Dąbrowskiego przez Edytę Górniak, mogła wzbudzić i wzbudziła kontrowersje wokół podstawy wykonania tego utworu jako hymnu. Jednak w tym przypadku bezspornym faktem jest, że chodziło właśnie o hymn.
W przypadku przedmiotowej reklamy ani słowa, ani tempo wykonania na to nie wskazują. Wspólną cechą pozostaje pierwszych kilka taktów, ale jest to wspólna cecha wszystkich utworów typu mazurek, a wcześniej kujawiak i oberek, bo właśnie od kujawiaka i oberka mazurek pochodzi. W związku z powyższymi wyjaśnieniami, zdaniem Skarżonego odpowiedź na skargę jest w pełni zasadna oraz brak jest podstaw do udziału ECE Projektmanagement Polska Sp. z o.o. w przedmiotowej sprawie.

3. Zespół Orzekający zważył co następuje:

Zespół Orzekający dopatrzył się w reklamie naruszenia norm Kodeksu Etyki Reklamy.

W szczególności w przedmiotowej reklamie, Zespół Orzekający dopatrzył się użycia linii melodycznej hymnu państwowego Rzeczypospolitej Polskiej – Mazurka Dąbrowskiego, co w odniesieniu do reklamy centrum handlowego, zdaniem Zespołu Orzekającego było niestosowne.

Zespół Orzekający uznał, że przedmiotowa reklama nie była prowadzona w poczuciu odpowiedzialności społecznej oraz zgodnie z dobrymi obyczajami.

Zespół Orzekający podkreślił, iż szczególnie takiemu symbolowi narodowemu jak hymn państwowy należy zapewnić cześć i szacunek oraz że nie powinien być on wykorzystywany w reklamach.

Jednocześnie Zespół Orzekający podkreślił, że odpowiedzialność za przekaz reklamowy ponosi reklamodawca, a nie podmiot, który reklamę wykreował.

W związku z powyższym, na podstawie pkt 37 ust. 1) lit c) Regulaminu Rozpatrywania Skarg Zespół Orzekający orzekł jak w pkt 1 uchwały.

Zgodnie z pkt.50 Regulaminu Rozpatrywania Skarg z dnia 16 maja 2012r., stronom przysługuje prawo do odwołania się od uchwały Zespołu Orzekającego w terminie 10 dni od daty doręczenia uchwały. Podstawę odwołania mogą stanowić wyłącznie nowe fakty i dowody, nieznane zainteresowanej stronie w dacie podjęcia przez Zespół Orzekający uchwały.