Uchwała Nr ZO 120/15 w sprawie reklamy firmy LOMIC Wojciech Kowalczyk

Uchwała Nr ZO 120/15
z dnia 1 września 2015 roku
Zespołu Orzekającego
w sprawie sygn. Akt:
K/78/15

1. Zespół Orzekający Komisji Etyki Reklamy, działającej przy Związku Stowarzyszeń Rada Reklamy, w składzie:

1) Zofia Sanejko – przewodnicząca,
2) Barbara Król – członek,
3) Wojciech Piwocki – członek,

na posiedzeniu w dniu 1 września 2015 roku, po rozpatrzeniu skargi o sygnaturze akt K/78/15 złożonej, na podstawie pkt. 7 Regulaminu Rozpatrywania Skarg, przez konsumenta (bliższe dane w aktach sprawy), (dalej: Skarżący), przeciwko reklamie internetowej firmy LOMIC Wojciech Kowalczyk z siedzibą w miejscowości Siepraw (dalej: Skarżony)

postanawia oddalić skargę.

2. Zespół Orzekający ustalił, co następuje:

Do Komisji Etyki Reklamy wpłynęła skarga o sygn. K/78/15
Przedmiotem skargi była reklama internetowa e-papierosów.

Skarżący w prawidłowo złożonej skardze podniósł, iż:
„opis reklamy: Reklama przedstawia wizerunek siostry zakonnej (przedstawiony w charakterystyce luksusowej, wyzywającej: uczesanie, makijaż, paznokcie, ogólny wygląd i spojrzenie) trzymającej e-papierosa oraz hasło reklamowe „e-palenie to nie Grzech/zobacz najlepszą ofertę w sieci”.
UWAGA: reklama również w formie zewnętrznej – w postaci billboardu. Jedną widziałem przy „zakopiance”, czyli drodze DK7 na wylocie z Krakowa w stronę Zakopanego, gdzieś na odcinku do skrzyżowania z DK52 w m. Głogoczów.
Treść skargi: Sprzeciw budzi po pierwsze wykorzystanie wizerunku osoby zakonnej (zakonnicy), w tym także powoływanie się na jej autorytet moralny w nawiązaniu do hasła reklamy „e-palenie to nie Grzech”. Według uprzedniego stanowiska Zespołu Orzekającego w sprawie reklamy serwisu ceneo.pl: „wykorzystywanie w reklamie autorytetu osób zakonnych nie jest etycznym wzorcem do naśladowania ani dobrą praktyką”.
Wagę sprzeciwu podnosi pokazanie siostry zakonnej w prezencji kobiety luksusowej, a nawet wyzywającej, a co gorsza sugerowanie, jakoby miała ona korzystać bądź proponować korzystanie z produktów e-papierosów. Jest to oczywistym zakłamaniem, gdyż jak powszechnie wiadomo wspólnoty zakonne żyją według ślubów m.in. ubóstwa i czystości, a duchowni, czy osoby konsekrowane cechują się brakiem przywiązania do nałogów, takich jak np. palenie.
Dodatkowo, w mojej ocenie reklama narusza art. 10 Kodeksu Etyki Reklamy. Może wprowadzać w błąd, gdyż nie powołuje się na żadną wykładnię Kościoła (zwłaszcza katolickiego – w realiach polskiego społeczeństwa) na temat, czy stosowanie e-papierosów faktycznie jest grzechem, czy nie.
Do oceny pozostaje również ewentualna sprzeczność treści reklamy z art. 12 Kodeksu Etyki Reklamy.”. – pisownia oryginalna

W czasie posiedzenia skargę przedstawiał i popierał arbiter-referent.
Wniósł o uznanie reklamy za sprzeczną z art. 2 ust. 1 Kodeksu Etyki Reklamy, z uwagi na to, że reklama nie była prowadzona w poczuciu odpowiedzialności społecznej oraz zgodnie z dobrymi obyczajami.
Wniósł również o uznanie reklamy za niezgodną z art. 10 ust. 1 a) Kodeksu Etyki Reklamy, w myśl którego „reklamy nie mogą wprowadzać w błąd jej odbiorców, w szczególności w odniesieniu do:
a) istotnych cech, w tym właściwości, składu, metody, daty produkcji, przydatności, ilości, pochodzenia (w tym geograficznego) reklamowanego produktu;”.

Ponadto zarzucił sprzeczność reklamy z art.12 Kodeksu Etyki Reklamy, zgodnie z którym: „1. Reklama nie może przedstawiać lub odnosić się do jakiejkolwiek osoby fizycznej, w tym także powszechnie znanej w związku z np. pełnieniem przez nią funkcji publicznych, bez uzyskania jej wcześniejszej zgody, ani też bez uprzedniej zgody opisywać lub odnosić się do rzeczy będącej własnością konkretnej osoby, w sposób mogący wywołać wrażenie jej osobistej rekomendacji.
2. Postanowienia ust. 1 stosują się odpowiednio do podmiotów innych niż osoby fizyczne.”.

Skarżony nie uczestniczył w posiedzeniu. Skarżony złożył pisemną odpowiedź na skargę o następującej treści:
„W odpowiedzi na pismo z dnia 30.07.2015r. informuję, iż nie zgadzam się z kwestią jakoby reklama była sprzeczna z artykułami Kodeksu Etyki Reklamy.

Podane w art. 10 cechy są cechami obiektywnymi (skład, metoda produkcji, kraj pochodzenia), które trafiają do wszystkich konsumentów w ten sam sposób, niezależnie od poglądów, religii etc. Nie można więc uznać, że stoją w sprzeczności z wykładnią Kościoła, bo taka ma charakter subiektywny, dotyczy ewentualnie konsumentów, którzy są rzeczywiście wierzący i nie można zakładać, że w tym przypadku do całego społeczeństwa odnosiłaby się taka sama wykładnia. Idąc drogą religii, można uznać, że to nałogi są grzechem, a e-papierosy maja pomagać w ich zwalczaniu, nie można więc tu zarzucać, że są wbrew jakimkolwiek zasadom kościoła etc.

Nie ma również sprzeczności z art. 12 Kodeksu Etyki Reklamy. Na reklamie nie został wykorzystany wizerunek żadnej konkretnej osoby fizycznej ani osoby publicznej. Zdjęcie zostało zakupione, przedstawia modelkę. Nie można więc twierdzić, ze należało zdobyć jej zgodę na wykorzystanie, bo takowa została przez nią udzielona zapewne agencji, która pośredniczy w sprzedaży danych zdjęć. Z racji faktu, iż jest to modelka, która może uczestniczyć w różnych kampaniach, nie można też uznać, że wzięcie przez nią udziału w sesji przedstawiającej ją jako zakonnicy palącej, jest jej osobistą rekomendacją, ponieważ jest to tylko wizerunek reklamowy.

Nadmienić również należy, że nie całe społeczeństwo jest wyznaniowe, a ponadto nie jest to reklama produktu powszechnie uznanego za szkodliwy (jak papierosy), a produktu, który pomaga w zwalczaniu nałogu palenia, w związku z czym de facto spełnia również zasady odpowiedzialności społecznej. Nie ma tu mowy o działaniu wbrew zasadom uczciwej konkurencji, bo nie odnosi się do żadnego innego produktu tego samego rodzaju (innego e-papierosa).”- pisownia oryginalna.

3. Zespół Orzekający zważył co następuje:

Zespół Orzekający nie dopatrzył się w przedmiotowej reklamie naruszenia norm Kodeksu zarzucanych przez Skarżącego i uznał, że reklama była prowadzona w poczuciu odpowiedzialności społecznej oraz zgodnie z dobrymi obyczajami.
Zespół Orzekający uznał, że reklama nie wprowadza odbiorców w błąd co do właściwości reklamowanego produktu. W opinii Zespołu Orzekającego przedmiotowa reklama nie motywuje do zakupu produktu poprzez wykorzystywanie autorytetu osób duchownych, gdyż przedstawiona w reklamie modelka w mocnym makijażu nie budzi skojarzeń z autorytetami osób duchownych. Ponadto, Zespół Orzekający zwrócił uwagę, że świadomy i rozważny konsument nie odbiera reklam bezkrytycznie.
W związku z powyższym, na podstawie pkt 37 ust. 1) lit b) Regulaminu Rozpatrywania Skarg Zespół Orzekający orzekł jak w pkt 1 uchwały.

Zgodnie z pkt.50 Regulaminu Rozpatrywania Skarg z dnia 4 listopada 2014r., Stronom przysługuje prawo do odwołania się od uchwały Zespołu Orzekającego w terminie 10 dni od daty doręczenia uchwały. Podstawę odwołania mogą stanowić wyłącznie nowe fakty i dowody, nieznane zainteresowanej stronie w dacie podjęcia przez Zespół Orzekający uchwały.